تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟

برجام چه تاثیری بر روی بورس دارد؟

احیای برجام بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده و حالا فعالان اقتصادی و بازارهای داخلی با نگاهی خیره به برجام منتظر مشخص شدن نتیجه نهایی آن هستند. به گفته کارشناسان نتیجه برجام می‌تواند شرایط بازارهای اقتصادی ایران را تحت تاثیر قرار دهد. حال این پرسش مطرح می‌شود که در صورت احیای برجام چه سرنوشتی در انتظار بازار سرمایه خواهد بود؟

بازار سرمایه روز گذشته شرایط پرنوسانی را پشت سر گذاشت، شاخص کل بورس در ساعات میانی تا یک میلیون و ۵۱۲ هزار واحد کاهش یافت اما در ادامه روند صعودی به خود گرفت و در نهایت در حالی به کار خود پایان داد که دوباره روی مدار نزول قرار گرفته بود.

به گزارش خبرآنلاین، شاخص کل بورس روز چهارشنبه با ۷۱۹ واحد کاهش در رقم یک میلیون و ۵۱۳ هزار واحد ایستاد. این در حالی است که شاخص کل با معیار هم وزن ۳۸۸ واحد افزایش یافت و به رقم ۴۲۱ هزار و ۴۸۱ واحد رسید. در این بازار ۳۵۰ هزار معامله به ارزش ۳۶ هزار و ۱۲۱ میلیارد ریال انجام شد.

برجام چه اثری بر بازار سرمایه می‌گذارد؟

مذاکرات برجام در دوحه قطر آغاز شده است. بر اساس گزارش‌ها و با توجه به اخبار غیررسمی که از مذاکرات دوحه به گوش می‌رسد، احتمالا طرفین موفق به یافتن راهکاری برای از میان برداشتن اختلافات شده‌اند. برخی منابع از تحقق راه‌حلی برای موضوع قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست FTO خبر می‌دهند. از طرفی هم بسیاری معتقدند برگزاری مذاکرات در دوحه می‌تواند خوش یمن بوده و زمینه را برای احیای تمام و کمال برجام فراهم کند. هرچند برخی از ناظران هم بر محقق شدن توافق، امید چندانی ندارند اما به طور کلی به نظر می‌رسد فضای عمومی مذاکرات مثبت است.

حال با توجه به نوسانی شدن بورس در روزهای اخیر این پرسش مطرح می‌شود که به نتیجه رسیدن مذاکرات چه تاثیری بر بازار سرمایه ایران خواهد داشت؟ بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه گفت: «به دلیل کمبود نقدینگی، مذاکرات برجام نمی‌تواند تاثیری روی بورس داشته باشد.»

وی ادامه داد: «بازار سرمایه نسبت به توافق یا عدم توافق واکنش نشان نمی‌دهد و به نوعی مشکلات بورس با توافق حل نمی‌شود. مشکل اساسی بورس کمبود نقدینگی است. ارزش معاملات نشان می‌دهد که مشکل تالار شیشه‌ای تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ کجاست.»

این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: «اگر مذاکرات به نتیجه برسد صنایعی که از توافق اثر می‌پذیرند، منفی می‌ماند. این موضوع نشان می‌دهد که بازار سرمایه دیگر جذابیتی برای سرمایه‌گذاری ندارد. عنصر محرک اقتصادی یا همان بورس که رئیس سازمان بورس از آن تعریف می‌کردند نیاز به شوک و احیا دارد.»

بورس نیازمند یک شوک عمیق

فلاح تصریح کرد: «اگر بازار سرمایه احیا نشود، واکنش مثبتی به مذاکرات و افزایش قیمت دلار نشان نمی‌دهد. یعنی تنها روند فرسایشی و منفی در بازار سهام حاکم شده است.»

وی با اشاره به افزایش زیان سهامداران گفت: «طی دو سال گذشته زیان سهامداران جبران نشده و بلکه زیان برخی از سهامداران بیشتر شده است. در این روند فرسایشی باید با تزریق نقدینگی بازار سرمایه را احیا کرد، متاسفانه بورس به اغما رفته و برای احیا نیاز به یک شوک بزرگ دارد.»

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: «در بلند مدت ریسک‌های سیستماتک بازار به وسیله مذاکرات نتیجه‌بخش کاهش می‌یابد. اما در بازاری که نقدینگی وجود ندارد سهامداران چه چیزی را می‌خواهند بخرند؟»

فلاح در نهایت گفت: «مهم‌ترین نیاز بورس در حال حاضر نقدینگی است و با تزریق نقدینگی روند تغییر می‌کند.»

زلزله در سهم‌های دلاری با حصول برجام

از سوی دیگر عده‌ای بر این باورند که در صورت توافق برجام به سرانجام برسد گروه‌های سهم‌های دلاری با توجه به ریزش ارز در بازار آزاد با اقبال کمتر خریداران روبه روخواهد بود و در هفته‌های پیش‌رو با اصلاح زمانی مواجه خواهند شد. نیما میرزایی، کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با بیداربورس با اشاره به مسئله برجام و تاثیر آن بر بورس گفته است: «با توجه به اخبار مثبتی که در تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ خصوص مذاکرات برجام مخابره شده انتظار می‌رود تقاضا به سمت گروه‌های ریالی از جمله خودرو و حمل و نقل و همچنین گروه بانکی برود.»

او ادامه داد: «درصورتی که توافقات به سرانجام برسد گروه‌های دلاری با توجه به ریزش ارز در بازار آزاد با اقبال کمتر خریداران روبه‌رو خواهد بود و در هفته‌های پیش‌رو با اصلاح زمانی مواجه خواهند شد. »

او با بیان اینکه معتقد است نتیجه مذاکرات مثبت خواهد بود، گفت: «هرچند که خوش‌بینی‌ها نسبت به برجام زیاد است اما نباید از این نکته غافل شد که دامنه توفیقات برجامی محدود خواهد بود و به گستردگی سال ۹۴ نخواهد رسید و به عنوان مثال بعید است که خودروسازی‌های فرانسوی را در ایران داشته باشیم یا اینکه آزادسازی مقادیر فروش نفت ایران افزایش پیدا کند. به هرحال برجام بازهم نکته مثبتی خواهد بود و روزنه تنفسی برای اقتصاد ایران به حساب می‌آید و به نوعی برای جامعه شرکت‌های بورسی یک اتفاق مثبت قلمداد میشود و میتواند در میان مدت و بلند مدت تاثیرات نسبی بر سود سازی شرکت‌های بورسی و افزایش سود آن‌ها تاثیر مثبت بگذارد.»

کارشناسان نظرات متفاوتی را درخصوص اثر برجام بر بورس مطرح می‌کنند و باید منتظر ماند و دید که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات بازار سرمایه کدام مسیر را برای حرکت خود انتخاب می‌کند.

اثر تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ توافق برجام بر بورس و دلار /ترس به جان طلای جهانی افتاد

اقتصادنیوز : ز روز گذشته برخی بازارها به استقبال توافق برجام رفته بودند شواهد نشان می دهد امیدها به بازار سرمایه افزایش یافته است.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکو ایران ؛ بامداد امروز مقام های اروپایی از دریافت پاسخ ایران خبر دادند آن گونه که استفانی لیختنشاین خبرنگار پولتیکو به نقل از یک مقام اروپایی نوشته «هیچ چیز بسیار تحریک برانگیز در پاسخ ایران وجود ندارد. » ظاهراً چیزی در مورد بحث پادمان در پاسخ ایران وجود ندارد؛ بیشتر بر تحریم ها و تضمین ها متمرکز است.

افزایش امیدها به بازار سرمایه

از روز گذشته نیز برخی بازارها به استقبال توافق رفته بودند شواهد نشان می دهد امیدها به بازار سرمایه افزایش یافته است. کارشناسان، بازدهی بهتر شاخص هم‌ وزن و افزایش ارزش معاملات خرد را نقاط قوت معاملات دیروز دانستند. در سال های قبل، ریسک تنش های سیاسی بازار ارز را تحت فشار قرارداده بود که در این روزها امیدواری نسبت به کاهش ریسک های سیاسی بر اقتصاد افزایش یافته است. اکو ایران در این گزارش بازارهای معاملاتی روز قبل را بررسی می کند.

پیش بینی ها برای روز دوشنبه بازار سهام لیدری سهام پالایشگاهی بود ولی افزایش خوش بینی ها نسبت به حصول توافق با سخنان ناصر کنعانی سخنگوی تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ وزارت امور خارجه باعث افزایش خوش بینی ها از حصول توافق شد.

در این شرایط سهامداران شرکت های پالایشی با توجه به کاهش قیمت دلار و احتمال کاهش قیمت نفت جهانی در اثر احیای توافق در قامت فروشنده ظاهر شدند و به همین دلیل سهام پالایشگاهی علاوه بر آنکه بازدهی مثبتی را در روز گذشته ثبت نکرد در بازه منفی قیمتی معامله شد در همین شرایط در نیمه ابتدایی معاملات بازدهی شاخص کل منفی شد، با افزایش خوش بینی ها از حصول توافق سهام گروه خودرو با افزایش تقاضا از محدوده منفی قیمتی با رنج مثبت سبزپوش شدند. در این شرایط سهام کوچک بازاربا لیدری خودرو وضعیت بهتری داشتند و شاخص هم وزن نسبت به شاخص کل رشد بهتری را تجربه کرد.

نقطه قوت معاملات دیروز شاخص کل افزایش ارزش معاملات خرد بود در حالیکه شاخص کل و بسیاری از سهام در نیمه ابتدایی معاملات منفی بودند حرکت منفی به مثبت و افزایش حجم معاملات دلیل امیدواری به بازار در روز قبل است.

اثر تنش های سیاسی بر بازار ارز

دلار در معاملات روز دوشنبه کف قیمتی پایین تری را تجربه نکرده به نظر می رسد معامله گران در انتظار تایید بیشتری از جانب طرف های مذاکراتی برجام هستند.

اما آنچه که از بازار ارز مشخص است از بین رفتن انتظارات افزایشی و جایگزینی آن با انتظارات کاهشی است. تنش های سیاسی یکی از ریسک های مهم بر اقتصاد کشور از سال ۹۷ بوده است که اثر خود را به وضوح در قیمت دلار منعکس کرده است، زیرا با افزایش ریسک های سیاسی و افزایش محدودیت های اقتصادی بر بازار ایران، میزان ارز و درآمد در دسترس ایران در تنگنا قرار می گرفت و با پیش بینی از سخت شدن جریان های وارداتی درآمد کشور و اعمال محدودیت هایی که اقتصاد را نشانه می گرفت.

در شرایطی که درآمدها محدود شده بود تقاضای احتیاطی و سرمایه گذاری نیز به تقاضای ارزی در بازار آزاد اضافه شد و به همین دلیل نرخ دلار آزاد افزایش قابل توجهی را در این مدت تجربه کرد.

حال ورق انتظارات در بازار ارز برگشته است، احتمال احیای برجام توسط مقامات رسمی تأیید شده و هیچ مقام رسمی احیای برجام را نفی نکرده است. در شرایطی که قیمت نفت جهانی در محدوده خوبی است ورود نفت تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ ایران به بازارهای جهانی و دسترسی به پول های بلوکه شده انتظارات درآمدی مثبت را برای مردم ایجاد میکند که هم سایه تقاضای احتیاطی و سرمایه گذاری از بازار ارز کم میشود و هم عرضه ارز به خاطر انتظارات کاهشی افزایش پیدا می‌کند.

کارشناسان انتظار دارند قیمت دلار در صورت توافق با افزایش هیجانات فروش تا کانال ۲۸ هزار تومان کاهش پیدا کند ولی در ادامه با فروکش کردن هیجانات کاهشی مانند دوره قبل حصول برجام آرام تا محدوده های قبلی بازگردد.

ترس به جان طلای جهانی افتاد

توماس بارکین رئیس فدرال رزرو ریچموند در روز جمعه گفت که می خواهد نرخ بهره را افزایش دهد تا تورم را کنترل کند همین اظهار نظر او باعث افزایش نگرانی ها از اقدامات فدرال رزرو شد و خریداران طلا در بازارهای جهانی دیروز صبح به جای حرکت به سمت مقاومت ۱۸۲۰ دلاری به سمت کانال ۱۷۰۰ برگشتند و اونس طلا در محدوده ۱۷۸۰ دلار قرار گرفت.

سکه امامی در معاملات دیروز در مرز ۱۴ میلیون تومانی قرار گرفت و ربع سکه ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان معامله شد. قیمت ربع سکه در بازار معاملاتی معمولا ثابت است و کمتر تغییر می کند ولی روند نزولی بازار باعث کاهش ۴۰۰ هزار تومانی ربع سکه شده است. در هنگام افزایش انتظارات صعودی در بازار طلا حباب ربع سکه در بالای محدوده ۲۰ تا ۲۵ درصدی نوسان میکرد ولی در معاملات امروز به محدوده ۱۶ درصدی رسید و کاهش یافت.

پیش بینی قیمت سکه بعد از پاسخ برجامی ایران به اروپا

تحریم چه اثری بر فراز و فرودهای بورس ایران دارد؟

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم ، به نقل از فرهیختگان تحریم‌های اقتصادی بعد از انقلاب اسلامی وارد واژگان اقتصاد ایران شد و تقریبا هر سال در دو، سه نوبت شاهد برقراری تحریم‌های تازه بر پیکره اقتصاد ایران هستیم. عمده‌ترین تحریم‌ها علیه ایران پس از تسخیر سفارت آمریکا در ایران شکل گرفت و در پی چالش‌های برنامه هسته‌ای با شدت بیشتری ازسوی قدرت‌های جهان اعمال شد. به‌موجب قرارداد برجام بخشی از این تحریم‌ها به‌حالت تعلیق درآمد و درنهایت پس از خروج آمریکا از برجام به‌گفته ریچاد نفیو، یکی از طراحان اصلی تحریم‌های ضدایرانی بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های علیه یک کشور درمورد ایران صورت گرفته و تقریبا طی چند سال اخیر، تمام بخش‌های اصلی اقتصاد و بسیاری از مسئولان ایران در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند. تحریم‌های اقتصادی ازطریق پایین آمدن نرخ رشد اقتصادی ایران، کاهش صادرات نفت، سقوط ارزش ریال و بالا رفتن هزینه زندگی و درنهایت کاهش درآمد خانوارها توانسته اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر خود قرار دهد اما آن چیزی که برخلاف باور عموم مردم، تحریم‌های اقتصادی نتوانسته آن را تحت‌تاثیر منفی خود قرار بدهد، بازار بورس اوراق بهادار تهران است و از لحاظ روانی بعد از اعمال تحریم در بیشتر موارد، شاخص کل با رشد نیز همراه بوده و در ذهن بسیاری، شائبه‌ دستوری بودن شاخص کل را به‌وجود آورده است. در این مطلب درنهایت به ‌این سوال پاسخ می‌دهیم که چگونه تحریم‌ها باعث شکوفایی شرکت‌های بورسی می‌شوند.

تاریخچه تحریم‌ها

«تحریم» به ‌یکی از شیوه‌های وادار‌سازی کشور‌ها به ‌انجام رفتار سیاسی مورد نظر گفته می‌شود که در آن از ابزار‌های مالی و اقتصادی به‌عنوان اهرم‌های فشار استفاده می‌شود. این روش در جنگ‌های باستانی به‌عنوانی تاکتیکی برای کشور گشایی توسط فرماندهان جنگی مورد استفاده قرار می‌گرفت، ولی امروزه برای تغییر رفتار مورد نظر یا گسترش نفوذ در کشور هدف ازسوی برخی از قدرت‌های جهانی استفاده می‌شود. در یک بررسی اجمالی آمریکا بزرگ‌ترین سهم را در کاربرد سیاست تحریم اقتصادی داشته و درمجموع می‌توان گفت در بیشتر تحریم‌های اعمال‌شده علیه کشور‌های گوناگون، دولت آمریکا نقش اصلی را ایفا کرده است. به‌نحوی که از سال 1918 میلادی و پس از پایان جنگ جهانی اول تا امروز، دولت‌های آمریکا درمجموع دوسوم از تحریم‌های اقتصادی را علیه کشورهای مختلف به‌خصوص ایران اعمال کرده‌اند.

از لحاظ فنی تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران به‌ چهار گروه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، تحریم‌های اتحادیه اروپا، تحریم‌های کنگره آمریکا و تحریم‌های یکجانبه ‌دولت‌ها تقسیم می‌شود که تصویب و لغو هرکدام سازوکارهای جداگانه‌ای دارد. در دوران معاصر، اولین تحریم جامع سراسری ایران، توسط بریتانیا به‌منظور واکنش دربرابر انتخاب محمد مصدق به‌ سمت نخست‌وزیری بود و اولین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نیز در همین دوران به‌منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد. عمده‌ترین تحریم‌ها علیه ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 و در پاسخ به ‌تسخیر سفارت آمریکا اعمال شد که از آن زمان تاکنون بخشی جدایی‌ناپذیر اقتصاد ایران محسوب می‌شود. پس از آن برنامه‌های هسته‌ای ایران نیز بهانه جدیدی برای اعمال تحریم‌های جدید بود و پس از شدت گرفتن اختلافات بین ایران و کشور‌های عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل در زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد دو قطعنامه جدید تحریمی و برگرفته از فصل هفتم منشور سازمان ملل که در آن صحبت از تهدید یا نقض صلح در جهان به‌میان آمده است، اعمال شد. همچنین در سال 1384 چهار قطعنامه علیه برنامه اتمی ایران صادر شد. در این بین آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا تحریم‌های یکجانبه‌ و فراتر از قطعنامه‌ها علیه ایران صادر کردند. درنهایت پس از امضای قرارداد برجام در 27 دی‌ماه 1394، با صدور فرمان اجرایی توسط باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت دولت آمریکا بسیاری از تحریم‌های اقتصادی علیه ایران به‌ حالت تعلیق درآمد و به‌دنبال آن اتحادیه اروپا، پس از تایید نهایی آژانس و اجرایی شدن برجام به ‌همراه شورای سازمان ملل همه تحریم‌های هسته‌ای خود علیه ایران را لغو کردند. تنها چندماه پس از انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور دولت آمریکا، وی در 18 اردیبهشت 1397 ضمن انتقاد صریح از قرارداد برجام از این قرارداد خارج شد و طبق برنامه اعلامی او، پس از 90 روز تنفس و فرصت برای تجار و فعالان اقتصادی بخش اول تحریم‌ها و پس از 180 روز بخش دوم و پایانی تحریم‌ها علیه ایران اعمال شد و سرمایه‌گذاران و فعالانی که در دوره برجام وارد عرصه اقتصاد ایران شده بودند، از ایران خارج شدند. از این تاریخ به‌بعد بسیاری از صنایع و اشخاص ایرانی به‌بهانه‌های مختلف در لیست تحریم‌های اقتصادی آمریکا قرار گرفته‌اند که به‌گواه بسیاری از کارشناسان بی‌سابقه‌ترین تحریم‌های اقتصادی درطول تاریخ علیه ایران صادر شده است.

واکنش بازار بورس به‌تحریم‌ها

بازار‌های مالی در جهان علاوه‌بر داده و ارقام و تحلیل‌های نموداری تحت‌تاثیر رفتار و احساسات فعالانش قرار دارد. رفتار‌های برخاسته از هیجان باعث جهت‌گیری‌هایی در بازار‌های مالی می‌شود. در چند سال اخیر به‌دفعات زیاد چه در خرید و چه در فروش سهام رفتارهای هیجانی زیادی در بازار بورس اوراق بهادار ایران را شاهد بوده‌ایم و گویای این امر است که اخبار و رخداد‌های سیاسی در جهان و ایران تاثیر بسیار زیادی در جهت‌گیری‌های بازار بورس اوراق بهادار دارند. یکی از این رخداد‌های سیاسی، مساله تحریم است که به‌باور همگان تحریم موجب قطع ارتباط شرکت‌های بورسی با جهان بیرون می‌شود و بسیاری از این شرکت‌های بورسی از لحاظ خرید مواد اولیه یا فروش محصولات نهایی دچار دردسر می‌شوند و درنهایت با کاهش سود یا کاهش فعالیت‌های تولیدی مواجه خواهند شد و در زمان تحریم بازار سرمایه محل خوبی برای سرمایه‌گذاری نخواهد بود، اما این تنها ظاهر قضیه است و برای درک اصل قضیه باید به‌تحریم‌های اعمال‌شده بعد از خروج آمریکا از برجام رجوع کنیم. 18 اردیبهشت سال 1397، آمریکا از قرارداد برجام خارج شد و از آن تاریخ تاکنون بیش از 24 تحریم در حجم‌های مختلف نسبت به‌ایران اعمال کرده است که با توجه به‌اعمال تحریم بر صنایع مختلف، بسیاری از شرکت‌های بورسی نیز درگیر تحریم شده‌اند.

اما از زمان خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های اقتصادی، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با رشدی 1600 درصدی مواجه شده و بررسی گزارش‌های ماهانه شرکت‌های بورسی نشان از افزایش فروش و سود‌آوری بیشتر شرکت‌ها به‌جهت کاهش ارزش پول ملی و ارزان شدن کالاهای ایرانی برای خرید می‌دهد.

از طرفی هنگام برقراری تحریم، عموم افراد نسبت به ‌آینده بدبین شده و برای در امان ماندن از شرایط سخت آینده اقتصادی درصدد خرید دارایی‌هایی از قبیل: سهام، دلار، طلا و املاک هستند؛ از طرفی پر بیراه نیست اگر بگوییم هنگام برقراری تحریم، دولت با کاهش درآمد و کسری بودجه مواجه می‌شود و در این هنگام به‌ناچار شاهد افزایش نقدینگی در جامعه هستیم. در این شرایط بار دیگر همای خوشبختی به‌ بازار‌های مالی رو می‌کند و هر کدام از این بازار‌ها بخشی از این نقدینگی ایجادشده را به‌خود جذب می‌کنند و روند صعودی به‌خود می‌گیرند. بنابر اطلاعات موجود، با بازگشت تحریم‌ها از اردیبهشت سال 1397، رفتار شاخص کل در فردای روز معاملاتی بعد از برقراری تحریم، اکثرا با افزایش واحد همراه بوده و از مجموع 24 ردیف تحریمی، تنها در پنج‌بار این شاخص در روز معاملاتی بعد با افت واحد مواجه شده است. البته درمورد تحریم‌هایی که در 29 مرداد و 31 شهریور 1399 اعمال شد و شاخص کل، به‌ترتیب با افت 68هزار و 57هزار واحدی روبه‌رو شد، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که بازار بورس اوراق بهادار تهران از 25 مرداد در یک اصلاح عمیق به‌سر می‌برد و طی این مدت با افتی 30 درصدی مواجه شده و نمی‌توانیم در این دو روز مساله برقراری تحریم را عامل اساسی ریزش شاخص کل بنامیم. در گذشته مساله تحریم، موضوعی برای ریزش‌های پی‌درپی بازار بورس و اوراق بهادار بود، ولی امروزه همان‌طور که پیش‌تر ذکرشده عموم افراد برای در امان ماندن از شرایط سخت آینده اقتصادی متوجه بازار‌های مالی می‌شوند و مساله تحریم مانند اثر دیگر ریسک‌های سیاسی به‌طور مقطعی باعث ریزش شاخص‌ها می‌شود، اما به‌نظر می‌رسد تحریم‌های جدید تنها جنبه‌ روانی داشته باشند و از نظر فنی تاثیر بسیار کمتری بر بازار بگذارند.

شکوفایی شرکت‌های بورسی در سایه تحریم

در بازار‌های مالی همواره شاهد وقوع رخداد‌های غیرمنتظره‌ای هستیم که برخی از آنها به‌عنوان تهدید‌های نادیده گرفته‌شده یاد می‌کنند که در ادبیات‌های مالی آن را قوی سیاه یا کرگدن خاکستری نامگذاری کرده‌اند. تحریم را نیز در حکم یکی از قو‌های سیاه برای بازار بورس می‌توان دانست، چراکه در ایام تحریم، سرمایه‌گذاران و سیاستگذاران در یک فضای نااطمینانی ملزم به‌تصمیم‌گیری هستند، اما این فضا برای شرکت‌های بورسی می‌تواند فرصت‌های بسیاری همراه داشته باشد. بسیاری از تصمیم‌گیران اقتصادی هنگام تحریم به‌ نگاه به‌داخل و استفاده از ظرفیت‌های تولیدی داخل کشور اعتقاد دارند و بسیاری از صنایع را از حمایت‌های خود بهره‌مند می‌سازند. اساسی‌ترین تاثیری که به‌موجب تحریم‌های بیشتر اقتصاد ایران دچار آن می‌شود افزایش انتظار برای بالا رفتن قیمت ارز است؛ این موضوع جذابیت اسمی در سود‌آوری شرکت‌ها را افزایش داده و هنوز هم بازار بورس اوراق بهادار تهران بسیاری از تحولات گذشته را نظیر بحران‌های ارزی را در خود حل نکرده و همچنان برای بسیاری از شرکت‌های بورسی برای افزایش سود‌آوری ظرفیت‌های اسمی بسیاری وجود دارد. همچنین کارشناسان اقتصادی مساله خود تحریمی از داخل را به‌مراتب خطرناک‌تر از مساله تحریم می‌دانند و نهاد‌های تصمیم‌گیر را در این دوران به‌وضع قوانینی درجهت حمایت از تولید داخل یا رفع موانع تولید تشویق می‌کنند. صنایع بزرگ بورسی در ایران شامل فولاد و فلزات، محصولات نفتی و پالایشی و محصولات پتروشیمی است که اکثرا نیاز مواد اولیه خود را از داخل کشور تهیه می‌کنند و به‌جهت کاهش ارزش پول ملی در این چندسال، تمایل خارجی‌ها برای خرید از محصولات ایرانی افزایش پیدا کرده است. اگرچه تحریم‌ها، صادرات این صنایع را به‌شدت کاهش داده اما با توجه به ‌افزایش فروش و تولید تاثیر چندانی بر درآمد و سودآوری شرکت‌ها نخواهد داشت. بنابراین شرکت‌های بورسی از این طریق میزان فروش خود را افزایش می‌دهند.

همچنین صنایع مواد غذایی، نساجی و ریسندگی، محصولات دامی و چرمی، گروه استخراج مواد معدنی و تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ فلزات گرانبها و کاشی و سرامیک که در بازار بورس فعالند، مواد اولیه لازم جهت تولید را عمدتا از داخل ایران تهیه می‌کنند و بازار فروش محصولات این صنایع نیز عمدتا در داخل ایران قرار دارد و با افزایش قیمت محصولات ناشی از تورم این صنایع نیز سود‌آوری بیشتری خواهند داشت و کمتر تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ درگیر اثرات تحریم‌های اقتصادی می‌شوند.

همچنین هنگام برقراری تحریم بسیاری از محصولاتی که در گذشته به‌راحتی وارد ایران می‌شد، اکنون دچار افزایش قیمت می‌شوند و برخی شرکت‌های بورسی این افزایش قیمت کالای وارداتی را غنیمت می‌شمارند و به‌ جایگزین کردن کالاهای داخلی با قیمت پایین‌تر به‌جای کالاهای وارداتی اقدام می‌کنند.

اخبار گروه سایر تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ رسانه‌ها صرفا بازنشر اخبار سایت‌ها و خبرگزاری‌هاست و خبرگزاری تسنیم هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

اگر برجام احیا شود، بورس به کدام سو می رود؟

یک کارشناس بورسی آینده بازار سرمایه را با دو سناریوی محتمل ادامه تحریم های ظالمانه علیه ایران و توافق بر سر حذف آن را بررسی کرد.

• سناریو اول: ادامه یافتن شرایط فعلی
• نااطمینانی پیش روی اقتصاد ایران
• افزایش نرخ ارز
• سناریوی دوم: لغو تحریم‌ها
• رشد منابع ارزی
• واکنش سرمایه گذاران؛ مثبت یا منفی؟
• بازاری که در نهایت تحت تأثیر است

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر، سجاد موحد یک کارشناس بورس در یادداشتی دو سناریوی احتمالی پیش روی بازار سرمایه را در شرایط لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و همچنین ادامه تحریم‌ها و شرایط کنونی تحلیل و پیش بینی کرده است.

متن یادداشت به شرح زیر است:

رخدادهای سیاسی همواره از جهات مختلف بر بازارهای مالی در جهان و ایران تأثیرگذار بوده است. از جمله مهم‌ترین رخدادهای سیاسی می‌توان به تحریم‌های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های صادرات نفت ایران و تحریم بانک مرکزی ایران اشاره کرد که منجر به ناتوانی بانک مرکزی ایران در وصول درآمد حاصل از فروش نفت به کشورهای جهان شده است. لذا با توجه به تأثیر تحریم‌ها بر شاخص‌های کلان اقتصادی و در نهایت اثرگذاری آن بر بازار سرمایه می‌توان دو سناریو ادامه یافتن شرایط تحریمی و لغو تحریم‌ها را بررسی نمود.

سناریو اول: ادامه یافتن شرایط فعلی

رشد نقدینگی

علت اصلی نوسانات بازارهای مختلف از جمله بازار سرمایه را باید در رشد نقدینگی و افزایش این رشد در سال‌های اخیر دانست. در حالی که متوسط رشد نقدینگی در چهل سال اخیر حدود ۲۴ درصد بوده، این میزان در ماه‌های اخیر به بیش از ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است و در صورت ادامه دار بودن این رشد تا پایان سال با حجم نقدینگی ۴ هزار و ۶۳۱ هزار میلیارد تومان و رشد متوسط سالانه ۳۳.۲ درصدی روبه رو خواهیم شد.

علت رشد نقدینگی تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ را در دو عامل ناترازی بانک‌ها و کسری بودجه دولت می‌توان جستجو کرد که در صورت حل این دو مشکل می‌توان رشد نقدینگی کشور را کنترل کرد و کاهش داد.

بانک‌ها به امهال وام‌های غیرجاری و ثبت وام‌های جدید، زیان انباشته زیادی دارند اما به دلیل قدرت خلق پول آن را در ترازنامه خود مخفی کرده‌اند. یکی از دلایل اصلی رشد نقدینگی به خصوص در سالهای ۹۲ تا ۹۶ خلق پول گسترده بانک‌ها برای پنهان کردن ناترازی خود بوده است که نهایتاً خود را در تورمهای افسارگسیخته سالهای اخیر نشان داده است.

کسری بودجه دولت عامل دیگر خلق پول و رشد نقدینگی است.

عامل مسلط خلق پول در اقتصاد و افزایش نقدینگی، همواره کسری بودجه دولت بوده است، به گونه‌ای که می‌توان گفت عمده پول موجود در اقتصاد به واسطه تأمین مالی این کسری، انتشار یافته است.

به عبارتی، کسری بودجه دولت تا پیش از کاهش درآمدهای نفتی دیده نمی‌شد. اما با کاهش درآمدهای نفتی دولت، این کسری بودجه به تدریج نمایان شده است و در صورت عدم تأمین این کسری از منابع ممکن دیگر از جمله انتشار اوراق به ناگزیر استفاده می‌شود که مجدداً این کسری، دیر یا زود از محل پایه پولی بانک مرکزی تأمین خواهد شد.

نااطمینانی پیش روی اقتصاد ایران

نااطمینانی در مورد افق پیش روی اقتصاد کشور منجر به این می‌شود تا مردم ریال کمتر نگهدارند و سعی کنند در اولین فرصت ممکن ریال خود را تبدیل به دارایی دیگری کنند تا از این طریق بتوانند ثروت خود را در مقابل نوسانات و تورم پیشروی اقتصاد مصون و حفظ نمایند.

دلیل اصلی این مسئله آن است که مردم انتظار دارند که قیمت‌ها در آینده افزایش پیدا کند و از این رو ترجیح می‌دهند تا حتی المقدور پول نقد نگهداری نکنند که این خود منجر به افزایش سرعت گردش پول می‌شود.

افزایش سرعت گردش پول بدین معناست که به میزان مشخصی از کالای موجود در اقتصاد نیاز به پول برای تبادل آنها کمتر خواهد بود. زمانی که میزان کالا و خدمات در اقتصاد ثابت است، افزایش سرعت گردش پول خود را در افزایش قیمت‌ها، به خصوص قیمت‌های دارایی و مالی نمایان می‌کند.

افزایش نرخ ارز

تحولات بازار سرمایه متأثر از رشد بالای نقدینگی است که این رشد با تأثیر بر روی قیمت دلار، عامل افزایش رشد بازار سرمایه است. همزمان با رشد نقدینگی بالا، تحریم‌ها و نرسیدن ارز به داخل کشور، قیمت دلار افزایش یافته که نتیجه آن افزایش انتظارات تورمی و رشد بازار سرمایه خواهد بود.

از این رو می‌توان گفت شاخص بازار سرمایه یک معلول است که علت رشد آن، افزایش رشد دلار است. از این نگاه بازار سرمایه نمی‌تواند به عنوان پیشران و لنگر اسمی انتظارات تورمی قرار بگیرد، بلکه نرخ ارز لنگر انتظارات است و تغییرات آن، تغییرات سایر بازارها را به دنبال خواهد داشت.

سناریوی دوم: لغو تحریم‌ها

کنترل نقدینگی

نگرشی که سرمایه گذاران نسبت به مذاکرات هسته‌ای و احتمال بهبود شرایط اقتصادی دارند؛ می‌تواند بر نحوه تصمیم گیری آنها در بازار سرمایه تأثیر بگذارد. یک رخداد سیاسی مانند اعلام برگزاری مذاکرات منجر به کاهش انتظارات تورمی و تثبیت نرخ ارز خواهد شد.

بدین صورت که با لغو تحریم‌ها، درآمد نفتی افزایش می‌یابد، دولت نیز می‌تواند هزینه‌های جاری و عمرانی خود را از این طریق تأمین کند. درنتیجه بخشی از کسری بودجه دولت از این طریق تأمین می‌شود و دیگر نیازی به خلق پول و انتشار اوراق جهت تأمین کسری نخواهد بود.

با افزایش درآمد نفتی دولت، عدم فشار به بانک مرکزی و بازار سرمایه برای جبران کسری بودجه می‌توان انتظار بازگشت استقلال بانک مرکزی جهت اعمال سیاست‌های پولی مستقل و بهبود وضعیت بازار سرمایه را داشت.

رشد منابع ارزی

در شرایط لغو تحریم‌ها، امکان نقل و انتقال منابع مالی فراهم می‌شود و ایران مجدداً قادر به صادرات حجم بالایی از نفت خواهد شد. بنابراین درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت برای کشو افزایش خواهد یافت. علاوه بر درآمد حاصل از فروش نفت، آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در خارج از کشور نیز منجر به تقویت عرضه ارز در کشور می‌شود.

نکته حائز اهمیت آنکه کاهش بیش از اندازه نرخ ارز نیز آسیب جدی به ساختار بودجه دولت خواهد زد که دلیل آن کسری بودجه دولت است؛ پس بهترین شرایط برای نرخ ارز، نه ریزش و نه صعود هیجانی است، بلکه نگه داشتن ثبات نرخ ارز و پیش بینی پذیر بودن آن خواهد بود. با تثبیت نرخ ارز و کاهش انتظارات تورمی، انتظار بهبود شرایط بازار سرمایه را می‌توان داشت.

واکنش سرمایه گذاران؛ مثبت یا منفی؟

از نتایج توافق در مذاکرات هسته‌ای، واکنش مثبت سرمایه گذاران نسبت به بازار سرمایه خواهد بود که مربوط به پیش بینی آنها از بهبود فضای کسب و کار، رونق اقتصادی کشور و بهبود شاخص‌های اقتصاد کلان است.

مهم‌ترین علت عکس العمل مثبت سرمایه گذاران را باید در خوش بینی نسبت به بهبود وضعیت در پی به نتیجه رسیدن مذاکرات دانست؛ به نحوی که حذف احتمالی محدودیت‌ها، باز شدن قفل‌های تحمیلی که مانع رشد و توسعه کشور می‌شود، بهبود شرایط صادرات و ارزآوری، رفع محدودیت‌های بانکی و دسترسی به بازارهای متنوع می‌تواند از توافق هسته‌ای حاصل شود و بر رفتار مثبت سرمایه گذاران تأثیرگذار باشد.

همچنین مذاکرات هسته‌ای می‌تواند منجر به عکس العمل منفی از سوی سرمایه گذاران شود. درصورتی که سرمایه گذاران، انتظار بدتر شدن فضای کسب و کار را داشته باشند، احتمال عکس العمل منفی نیز وجود دارد. همواره در بازار سرمایه، حوادث بد تأثیر نمایان‌تری نسبت به حوادث خوب دارد؛ در نتیجه نوسانات بازار سرمایه در پی اخبار بد شدیدتر خواهد بود.

بازاری که در نهایت تحت تأثیر است

در ایران همواره متغیرهای سیاسی همچون تحریم‌ها، برجام و خروج از آن نقش مهمی در اقتصاد ما داشته و در حال حاضر کارایی متغیرهای اقتصادی صرف به حداقل خود رسیده است. در نتیجه اغلب سیاست‌های پولی و مالی، به خصوص سیاست‌های اتخاذ شده توسط بانک مرکزی در مورد کاهش نرخ ارز با تأثیر از تحولات سیاسی پیش می‌رود و به دنبال آن روند بازار سرمایه نیز از آن پیروی خواهد کرد. بنابراین هرگونه اقدام و سخنی از سوی مسئولان داخلی و خارجی، بلافاصله روی نرخ ارز و به تبع آن بر بازار سرمایه تأثیرگذار خواهد بود.

حرکت به سمت آرامش و ثبات در روابط سیاسی، تأثیر بسزایی بر متغیرهای کلان اقتصادی خواهد داشت.

کنترل نقدینگی، جبران کسری بودجه دولت، افزایش درآمد نفتی و ارزآوری از نتایج توافقات هسته‌ای خواهد بود که تأثیر مستقیم بر بازار سرمایه می‌گذارند و با بازگشت ثبات به اقتصاد کشور، انگیزه سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه افزایش خواهد یافت.

از سوی دیگر، به نتیجه نرسیدن مذاکرات تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ می‌تواند منجر به بی ثباتی در اقتصاد، رشد نقدینگی، افزایش نرخ بهره و کسری شدید بودجه دولت شود. این دو سناریو پیش روی بازار سرمایه است و تحلیل دقیق این سناریوها نیازمند آشکار شدن مفروضاتی است که در گذر زمان و به تدریج به آن خواهیم پرداخت.

افزایش دامنه نوسان چه تاثیری روی بورس دارد؟

یک کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که افزایش دامنه نوسان در بازار سرمایه به دلیل نوسانی که ایجاد می کند، باعث افزایش جذابیت بازار می‌شود.

به گزارش شبکه شرق، الهه ظفری با تاکید بر اینکه با افزایش دامنه نوسان کنترل معاملات سخت‌تر می شود، اظهار کرد: به نظر من سخت‌تر شدن کنترل معاملات نیز تاثیر مثبتی بر بازار سرمایه خواهد داشت، زیرا به عادلانه‌تر شدن روند معاملات کمک شایانی خواهد کرد. افزایش دامنه نوسان می‌تواند انتظار بازدهی در دوره‌های کوتاه مدت را در بازار سهام افزایش دهد، ضمن اینکه جذابیت بازار سرمایه را بیشتر خواهد کرد. افزایش جذابیت بازار سهام و همچنین افزایش انتظار بازدهی، موجب خواهد شد تا ورود نقدنگی به بازار سرمایه افزایش یابد، به طوری که پول‌ها از بازارهای موازی به بازار سهام کوچ خواهد کرد.

وی ادامه داد: دامنه نوسان جزو ساختارهای معاملاتی بازار سهام است و می‌تواند از لحاظ روانی و رسیدن به اهداف قیمتی در کوتاه مدت تاثیر مثبتی داشته باشد و در نهایت تاثیر خود را بر شاخص کل خواهد گذاشت و موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس از فاز اصلاح فاصله بگیرد تا شاخص کل بورس را بالا بکشد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: اگر اصلاحات بازار سرمایه ادامه یابد، افزایش دامنه نوسان نیز در کنار سایر اصلاحت بازار سهام موجب خواهد شد تا شاخص کل بورس رشد شارپی را در کوتاه مدت تجربه کند، البته در بلندمدت هم مهمترین عاملی که موجب افزایش شاخص کل بورس می‌شود، افزایش انتظارات سود آوری اکثر شرکت‌های بورسی است. عده‌ای این موضوع را مطرح می‌کنند که دامنه نوسان باید حذف شود، بنده با این موضوع مخالف هستم زیرا افزایش دامنه نوسان نشان میدهد سازمان بورس تصمیم گرفته است تا عمق بازار سرمایه بیشتر کند و با افزایش عمق بازار از حرکت‌های تند بازار سهام جلوگیری می‌شود.

ظفری در ادامه با اشاره به وضعیت بازار سهام در دنیا، اظهار کرد: بازار سهام در دنیا از نظر ساختاری تکامل تحریم‌ها چه تاثیری روی بورس دارد؟ یافته است، یعنی کشورهای مطرح در حوزه مالی ابزارهای جایگزین را به جای دامنه نوسان راه اندازی کرده‌ و مدل‌های مختلفی از معاملات را تعریف کرده‌اند که مانع از جهش قیمت سهام می‌شود. برای مثال در این کشورها از ابزار اختیار معامله و یا فروش استقراضی استفاده می‌کنند و این ابزارها در اوج کارایی خود هستند. در این کشورها اطلاعات شرکت‌ها در دسترس است و به همین دلیل شوک‌های سیستماتیکی که در کشور ما وجود دارد، در آن کشور ها وجود ندارد. با این همه پیشرفت در ابزارها، دامنه نوسان به صورت کامل باز نیست. بنابراین در کشور ما که ابزارهای مالی بسیار محدود است، اطلاعات در دسترس نیست و شفافیت اقتصادی نیز وجود ندارد، دامنه نوسان نباید حذف شود.

بر اساس این گزارش، با پیشنهاد شرکت‌های بورس و فرابورس و تصویب هیات مدیره سازمان بورس، دامنه نوسان در بازارهای اول بورس و فرابورس با افزایش یک درصدی از روز دوشنبه، هفتم شهریورماه به مثبت و منفی هفت رسید.