میزان شناوری سهم در بورس ایران

سهام شناور آزاد (Free Float) و نحوه محاسبه آن در بورس

سهام شناور (Floating stock) که به آن سهام شناور آزاد (Free Float) نیز می‌گویند، در تابلوخوانی یکی از المان‌هایی است که معامله‌گران بازار بورس زیاد با آن سر و کار دارند. در نظر گرفتن سهام شناور آزاد برای انجام معاملات و تحلیل سهام بورسی، یکی از ضروریات است .

سهام شناور آزاد چیست؟

به طور کلی سهام هر شرکت دو نوع سهامدار دارد.

• سهامداران عمده: سهامداران راهبردی یا عمده هستند که در دوره‌ای بلند مدت روی سهام شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این سهامداران شامل اشخاص حقوقی یا حقیقی می‌شوند که معمولاً مالک بیش از ۵ درصد سهام شرکت هستند. این‌ سهامداران معمولاً سهم خود را نمی‌فروشند به این دلیل که با تعداد سهام‌هایی که در دست دارند تقریباً مالکیت شرکت را در اختیار دارند.
• سهامدارن عادی: سرمایه‌گذارانی هستند که در شرایط مختلف، بخشی از سهام قابل معامله را در بازار بورس را خریداری کرده‌اند. سهام شناور یا سهام شناور آزاد به این دسته از سهامداران اطلاق می‌شود که معمولاً کمتر از ۵ درصد از سهام یک شرکت را در بر می‌گیرند. در واقع به سهام این سهامداران خرد، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. هدف این افراد از خرید سهام شناور آزاد، تاثیر‌گذاری بر تصمیمات مدیریت و همچنین مدیریت شرکت نیست، بلکه کسب سود از سهام خریداری شده است.

بالا بودن میزان سهام شناور به چه معناست؟

در معاملات بورسی معمولا ۲۴ درصد از کل سهامداران، حاضر می‌شوند که سهام خود را بفروشند و قصد نگهداری و کسب کرسی مدیریتی ندارند. در واقع ۲۴ درصد از کل ۷۸ میلیارد سهم، ۱۸ میلیارد و ۷۲۰ میلیون سهم می‌شود. با وجود این درصد، متوجه می‌شویم که چه میزان از سهامداران مایل به عرضه یا فروش سهم خود هستند و این موضوع چقدر باعث کاهش یا افزایش ریسک معاملات در خرید و فروش می‌شود .

در حقیقت، هر چقدر شناوری سهام بزرگ‌تر باشد، یعنی اینکه تمایل سهامداران برای نگهداری سهام کمتر است. در این‌گونه شرایط، ریسک نگهداری سهم افزایش پیدا می‌کند، چرا که عده‌ای می‌توانند با عرضه و فروش سهم، بازار را تحت تاثیر قرار دهند.

نحوه محاسبه سهام شناور آزاد

برای محاسبه سهام شناور آزاد بایستی ترکیب سهامداران را مورد بررسی قرار دهیم و سپس تعداد سهامداران عمده یا راهبردی را مشخص کنیم. هنگامی که تعداد این سهامداران را مشخص کردیم از کل سهامداران کم می‌کنیم. اختلاف این معادله همان سهام شناور آزاد است که می‌توانیم درصد آن را نیز به دست بیاوریم.

تاثیرات سهام شناور بر قیمت سهم و سهامداران

در تمامی بورس‌های بین‌المللی شرکت‌هایی که شناوری سهم کمتر از ۲ درصد را دارند، معمولا از لیست شرکت‌های بورس حذف می‌شوند. اگر شرکتی نمی‌خواهد حداقل یک چهارم سهمش را در اختیار مردم قرار دهد، پس نباید در لیست شرکت‌های بورسی وجود داشته باشد . عکس این موضوع نیز صادق است. اگر شرکتی سهم شناوری بالایی داشته باشد، سریع‌تر و زودتر عرضه می‌شود، در نتیجه تعداد سهامداران خرد یا سهامداران مردمی بیشتر می‌شود و امکان دستکاری یا تغییر قیمت‌ها توسط مدیران و تصمیم‌گیرندگان شرکت کاهش پیدا می‌کند .

اما اگر شرکتی سهم شناوری خیلی کمی داشته باشد، به راحتی با تصمیم هر یک از مدیران و تصمیم‌گیرندگان شرکت، شرایط شرکت متغیر می‌شود. در واقع مدیران در این‌گونه شرکت‌ها می‌توانند نظرات و تصمیمات خود را دخیل کرده و به سمت اهداف مورد نظرشان هدایت کنند. در این شرکت‌ها به راحتی می‌توان با سرمایه کم، قیمت و بازار را در دست گرفت و کاهش یا افزایش قیمت کاذب در آن ایجاد کرد و یا با شایعه پراکنی سهامداران، افراد را ترغیب به خرید یا فروش سهم کرد، اما در شرکت‌هایی که درصد سهم شناوری بالایی دارند، معاملات سهام به راحتی تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد. در واقع در چنین شرکت‌هایی، سهامداران و حجم بالای معاملات مانع از نوسانات زیاد سهم می‌شود.

شاخص شناور آزاد چیست؟

معمولاً یکی از معیار‌های رونق اقتصادی یا رکود بازار به واسطه شاخص‌ها مشخص می‌شود. رکود یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص می‌شود؛ به عبارت دیگر معامله‌گران یا فعالان بازار سرمایه با استفاده از شرایط شاخص‌ها می‌توانند وضعیت کلی بازار را بررسی کنند و حتی تغییرات احتمالی آتی قیمت‌ها را پیشگویی کنند .

یکی از انواع شاخص‌های مهم در بازار سهام شاخص شناور آزاد است. این واژه بیانگر عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در چند یا یک متغییر را در یک بازه زمانی خاص، مشاهده کرد.

محاسبه شاخص شناور آزاد

محاسبه این شاخص دقیقا مانند شاخص کل میزان شناوری سهم در بورس ایران است. با این تفاوت که در وزن‌دهی در سبد شاخص، به جای استفاده از سهام کل منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد استفاده می‌شود. هدف اصلی محاسبه شاخص سهام شناور در واقع بررسی و ردیابی رفتار قسمتی از بازار است که توان نقدشوندگی بیشتری دارند .

شناوری سهم چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟

به طور کلی ارتباط تنگاتنگی بین سهام شناور آزاد و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت معمولی، شرکت‌هایی که سرمایه کمتر دارند پتانسیل بالایی برای رشد قیمت در آینده دارند، اما میزان ریسکشان نیز بسیار زیاد است. در واقع می‌توان این طور گفت که تغییرات سود در شرکت‌هایی که سرمایه کمتری دارند، زیاد است، که البته برای شرکت‌های بزرگ عکس این قضیه مصداق دارد. شرکت‌هایی که سرمایه بیشتری دارند، پتانسیل رشد کمتر و از طرفی ریسک کمتری دارند .

حداقل سهام شناور آزاد چقدر است؟

حداقل میزان سهام شناور آزاد شرکت‌ها ۵ درصد است. ولی حداکثری برای آن وجود ندارد چرا که یک سهامدار راهبردی یا عمده می‌تواند تمامی سهم خود را با رعایت شرایط و ضوابط در قالب عرضه خرد به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام را افزایش دهد.

نکات معاملاتی در سهام شناور بالا و پایین

شرکت‌هایی که میزان شناوری پایینی دارند، معمولا نوسان‌های بالایی را تجربه می‌کنند و خرید و فروش آن‌ها تقریبا دشوار است، چرا که سرمایه‌گذاران تمایلی به معامله آن‌ها ندارند و در نتیجه حجم معاملات کمتری و میزان نوسان‌های بیشتری دارند. در واقع سهام با شناوری پایین، ریسک معامله بالایی دارد. اگر چه سهام با شناوری بالا هم قابلیت نقدشوندگی بالاتری دارد، اما این همیشه نشانه خوبی نیست، چرا که سهامداران عمده شرکت، به سهم یا اعتمادی ندارند یا به طور کلی تعهدی نسبت به کنترل قیمت سهم ندارند.

بهترین میزان سهام شناور چند در صد است؟

از آنجایی که سهام شناور آزاد جز متغیرهای اثرگذار بر افزایش نقدینگی و کارآیی بازار است، پس باید میزان معقول و مناسبی داشته باشد.

سهام شناوری بالا معمولا باعث نوسانات زیاد سهام می‌شود و سهام شناوری خیلی کم هم باعث خشک شدن کل سهم و همچنین بروز مشکل در خرید و فروش سهام می‌شود.

معمولا ۲۰ تا ۳۵ درصد سهام شناوری معقول و مناسب است، زیرا در این شرایط نوسانات سهم متعادل است و باعث می شود تا نماد قابل اعتمادتر شود. به طور کلی حداقل میزان شناوری سهام شرکت در بازار ایران ۵ درصد است، اما هیچ سقف مشخصی برای حداکثر میزان سهام شناور وجود ندارد.

جمع‌بندی

در این مقاله با سهام شناور آشنا شدیم و متوجه شدیم که منظور از میزان سهام شناور همان بخشی از سهام شرکت است که تحت مدیریت و مالکیت سهامداران جز یا خرد قرار دارد. سهامدارانی که معمولاً برای خرید و فروش سهام کوتاه،مدت و همچنین کسب سود، دست به معامله می‌زنند و هدفشان به هیچ وجه مدیریت شرکت یا دخالت در امور مدیریتی نیست. در این مطالب متوجه شدیم که درصد سهام شناور تمامی شرکت‌ها در بورس ممکن است که تحت تاثیر معاملات سهامداران عمده در بازار، کم یا زیاد شود. همچنین دریافتیم که بهتر است سرمایه‌گذاران و معامله‌گران خرد، سهام‌هایی را خریداری کنند که درصد شناور‌شان متعادل یا نزدیک به سطح متوسط بازار باشد.

انواع سهام شرکت های بورسی

در بازار سرمایه وقتی که صحبت از سهام شرکت ها می شود، اکثر افراد فکر می کنند که فقط یک نوع سهام در این بازار وجود دارد. در حالیکه باید به این نکته اشاره کنیم که شرکت های فعال در بورس و فرابورس به لحاظ ساختاری، سهم های متنوعی را در اختیار دارند که از جمله انواع سهام شرکت های بورسی می توان به سهام کنترلی، سهام مدیریتی و سهام شناور آزاد اشاره کرد. در واقع با توجه به نوع سرمایه گذاری و چشم اندازی که فعالان (حقیقی و حقوقی) نسبت به این بازار دارند، شیوه عملکرد و در دست گرفتن نوع سهام نیز می تواند متفاوت باشد. به همین دلیل، در ادامه مقاله به معرفی انواع سهام شرکت های بورسی می پردازیم.

سهام کنترلی به چه سهامی گفته می شود؟

یکی از انواع سهام شرکت های بورسی، سهام کنترلی می باشد. سهام کنترلی در یک تعریف ساده به سهامی گفته می شود که دارنده آن می تواند از طریق آن به اعمال مدیریت در شرکت بپردازد. دارندگان سهام کنترلی از دو طریق می توانند در شرکت اعمال نفوذ نمایند. روش اول به اینصورت است که یک یا چند عضو هیئت مدیره را انتخاب نمایند و روش دوم این است که با در اختیار گرفتن اکثریت آرای اعضای هیئت مدیره، بتوانند مدیرعامل شرکت را انتخاب نمایند. میزان تعداد سهامی که لازم است یک شخص آن را داشته باشد تا به آن سهام کنترلی گفته شود، بستگی به نوع شرکت و تعداد اعضای هیئت مدیره آن دارد.

علت ارزشمند بودن سهام کنترلی چیست؟

لازم به ذکر است که به 2 دلیل سهام کنترلی دارای ارزش می باشد:

• دلیل اول این است که دارنده سهام کنترلی، توانایی اعمال نفوذ در تصمیمات راهبردی شرکت از طریق انتخاب اعضا هیئت مدیره را دارد.
• دلیل دوم نیز این است که زودتر از سایر سهامداران راجع به اخبار و صورت های مالی شرکت اطلاع کسب می کند.

سهام مدیریتی چیست؟

مورد دوم از انواع سهام شرکت های بورسی که قصد تعریف آن را داریم، سهام مدیریتی می باشد. سهام مدیریتی به زبان ساده به بخشی از سهام یک شرکت گفته می شود که دارنده آن توانایی حق رأی قرار دادن یک یا چند عضو هیئت مدیره را در شرکت داشته باشد.

دارندگان سهام مدیریتی، یا تعداد سهام منتشر شده زیادی دارند و یا نسبتی از سهام شرکت را دارا می باشند که به شکل قابل توجهی به آن ها اجازه می دهد که با اعمال نظر و تأثیر بر تصمیم گیری های شرکت آن را کنترل نمایند. پس در واقع سهام مدیریتی به دارنده آن اجازه می دهد تا حق رأی کافی برای تصمیم گیری هایی که مربوط به شرکت است را داشته باشد.

نکته: توجه داشته باشید که بین سهام مدیریتی و سهام کنترلی تفاوت وجود دارد و این تفاوت به این شکل است که دارنده سهام کنترلی به اعمال نفوذ در هیئت مدیره شرکت می پردازد؛ اما دارنده سهام مدیریتی حق رأی کافی برای تصمیم گیری های مربوط به شرکت را دارد.

سهام شناور آزاد چیست؟

سومین مورد از انواع سهام شرکت های بورسی، سهام شناور آزاد نام دارد. سهام شناور آزاد به بخشی از سهام یک شرکت گفته می شود که دارندگان آن آماده خرید و فروش سهام آن شرکت هستند و تصمیم ندارند با نگهداری آن سهام در مدیریت شرکت مشارکت کنند.

میزان سهام شناور آزاد چه اهمیتی دارد؟

هر چه میزان سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، به این معنی است که تعداد سهام بیشتری برای معامله توسط عموم سرمایه گذاران وجود دارد و امکان دستکاری قیمت آن سهم توسط سهامداران عمده شرکت کمتر می باشد. البته افزایش بیش از حد میزان سهام شناور آزاد نیز مطلوب نمی باشد؛ چراکه دارندگان سهام شناور آزاد، افراد معمولی می باشند که بسیاری از آن ها در مورد سهام خود، تصمیم گیری های احساسی انجام می دهند. به عنوان مثال ممکن است سهام یک شرکت واقعا ارزنده باشد؛ اما به خاطر جو منفی کلیت بازار، دارنده سهام شناور آزاد، سهام ارزشمند خود را در صف فروش به حراج بگذارد و سایر سهامداران که از ارزشمندی این سهام مطلع هستند نیز به خاطر این تصمیمات احساسی و هیجانی متضرر می شوند.

افرادی که تجربه زیادی در بازار سرمایه دارند، معمولا برای بررسی تابلو معاملاتی سهام یک شرکت، درصد سهام شناور آزاد را نگاه می کنند و اگر درصد آن از یک حد معمول بیشتر باشد، ترجیح می دهند که سهام شرکت دیگری را برای خرید و فروش انتخاب کنند. در بسیاری از موارد دیده شده است افرادی که پول و سرمایه زیادی در اختیار دارند، به دنبال شرکت هایی با ارزش بازار کم و همچنین درصد سهام شناور آزاد پایین می گردند؛ تا به راحتی بتوانند سیاست های خود را در تابلو قیمتی سهام این شرکت ها اعمال کنند.

آیا سهام شناور آزاد یک شرکت ثابت می ماند؟

پاسخ این سوال منفی است؛ چراکه مدیریت یک شرکت امکان دارد برای بدست آوردن سرمایه لازم، میزان بیشتری از سهام راهبردی خود را به بازار عرضه نماید و سرمایه مورد نیاز خود را از این طریق بدست آورد. یا برعکس این قضیه، امکان دارد مدیریت شرکت تصمیم بگیرد میزان درصد سهام شناور آزاد شرکت را کاهش دهد و آن را به سهام راهبردی شرکت تبدیل نماید تا از طریق آن اعمال مدیریت بیشتری در شرکت نماید.

میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت را از کجا می توان مشاهده کرد؟

برای مشاهده میزان سهام شناور آزاد یک شرکت باید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com مراجعه کنید و سپس نماد مورد نظر خود را انتخاب کرده و در صفحه «در یک نگاه» سهام مذکور، درصد سهام شناور آزاد را مشاهده کنید. به عنوان مثال، به تصویر زیر دقت کنید:

در تصویر بالا، تابلو معاملاتی سهام شرکت پالایش نفت بندرعباس (شبندر) دیده می شود. میزان سهام شناور آزاد این شرکت به عنوان یکی از انواع سهام شرکت های بورسی با کادر قرمز رنگ مشخص شده است و عدد 31 درصد را نشان می دهد.

جمع بندی

در این مقاله با چند مورد از انواع سهام شرکت های بورسی از جمله سهام کنترلی، سهام مدیریتی و سهام شناور آزاد آشنا شدیم. برای ورود به بازار سرمایه، دانستن این اصطلاحات و برخی دیگر از نکات و همچنین درک تفاوت های آن ها خالی از لطف نمی باشد؛ چراکه دانستن و درک جزییات مربوط به انواع سهام شرکت های بورسی هم دانش شما را افزایش می دهد و هم به شما در انتخاب بهترین سهام برای سرمایه گذاری، کمک می کند.

سهام شناور آزاد در بورس چیست ؟ ۱ روش محاسبه آسان

سهام شناور آزاد یکی از فاکتورها و المان هایی است که بر روی تابلو هر سهم نمایش داده می شود. شما می توانید این فاکتور را در سایت TSETMC.COM برای هر نماد معاملاتی در بازارهای مختلف مشاهده کنید. اما سهام شناور آزاد چيست ؟ وقتی گفته می شود یک سهم ۵ درصد سهام شناور دارد و سهم دیگر ۳۰ درصد تفاوت عمده این دو سهم در چیست؟ آیا این سهام شناور می تواند در تعیین قیمت موثر باشد یا نه؟

به طور کلی اگر بخواهیم به صورت آکادمیک سهام شناور آزاد را تعریف کنیم می توانیم اینگونه بیان کنیم. به تعداد برگه سهم از یک نماد گفته می شود که آماده عرضه به بازار است. این درصد از برگه سهام معمولا در اختیار سهامداران خرد قرار دارد و این سهامداران معمولا با هدف معامله گری در بازار حضور دارند.

مسلما می توان حدس زد که درصد بزرگی از سهام یک شرکت در اختیار صاحبان و هیئت مدیره آن شرکت قرار دارد. اما به هر حال وقتی یک شرکت به صورت سهامی عام در بازار بورس یا فرابورس عرضه می شود باید درصدی را هم برای سهامداران عام خرد خود در نظر بگیرد.(در ادامه توصیه میکنم اگر میخواهید بدانید تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ این مقاله را بخوانید.)

در بازارهای جهانی و بسیاری از بازارهای معتبر دنیا حداقل سهام شناور میزان شناوری سهم در بورس ایران آزاد را ۲۵ درصد در نظر گرفته اند. ایده و نظر آن ها ساده و قابل درک است. آن ها معتقد هستند که شرکتی که نخواهد یا نتواند حداقل یک چهارم شرکت را به صورت سهامی عام در اختیار سهامداران عمومی قرار دهد نباید در بازار بورس حضور داشته باشد.

سهام شناور آزاد چيست؟

در بالا سهام شناور آزاد را به طور آکادمیک تعریف کردیم اما اگر بخواهیم کمی ملموس تر این مفهوم و فاکتور مهم را تعریف کنیم اینگونه می توانیم بیان کنیم که سهام شناور به نوعی نشان دهنده سهامداران خرد در یک سهم است.

اگر بخواهیم سهامداران خرد و کلان را در دو کفه ترازو قرار دهیم سهام شناور میزان قدرت سهامداران خرد را نشان می دهد. مسلما این مقدار باید کمتر از ۴۹ درصد باشد. زیرا بر اساس قانون سهامدارانی که بیش از نصف سهام شرکت را در اختیار دارند اجازه اعمال نظر و مدیریت دارند. بنابراین مدیران و صاحبان شرکت ها هر چقدر هم که بخواهند شناوری سهام را زیاد کنند مسلما نمی گذارند که ای شناوری بیش از ۴۹ درصد شود.

البته این که شناوری یک سهم به ۴۹ درصد برسد نیز چیزی جز خواب و خیال نیست. معمولا سهامداران عمده و صاحبان شرکت ها حاشیه امن محکمی برای خودشان دست و پا می کنند تا بتوانند راحت تر به خرید و فروش برگه سهم بپردازند.

از این گزاره می توان این نتیجه را بگیریم که شرکت ها دوست دارند سهام شناور آزاد را پایین نگه دارند. این گونه می توانند اعمال نفوذ بیشتری در نماد داشته باشند و البته به خاطر این که عمده سهامداران خودشان هستند به راحتی می توانند در قیمت دستکاری کنند و با چند معامله روند سهم را تغییر بدهند. بنابراین به نظر می رسد نباید گذاشت که شرکت هایی با درصد سهام شناور کم در بازار بورس میزان شناوری سهم در بورس ایران یا فرابورس حضور داشته باشد. چرا که دستکاری در یک سهم می تواند کل بازار را به هم بریزد.

اما وقتی به بازار بورس ایران و شرکت های پذیرفته شده در آن نگاه می کنیم متوجه می شویم که عملا توجهی به این موضوع نشده است. شرکت هایی با سهام شناور آزاد ۱۰ درصد، ۸ درصد و حتی ۵ درصد را می توانیم پیدا کنیم. وقتی درصد سهام آزاد و شناور یک سهم ۵ درصد باشد یعنی این که عملا عرضه و تقاضای بازار و روند بازار برای این سهم بی معنی است. این حقوقی و بزرگان سهم هستند که تصمیم می گیرند سهم را به کدام سمت ببرند و این مخالف یک بازار آزاد و سالم است.(در ادامه مقاله سفته‌بازی در بورس و عرضه اولیه سهام را مطالعه نمایید)

تاثیر سهام شناور

در تعریف سهام شناور مشخص شد که این بخش از سهم مربوط به سهامدارانی است که به صورت خرد و عمومی صاحب این سهم هستند. این بخش از سهام معمولا مورد معامله قرار می گیرد و اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم روند قیمت گذاری سهم بر اساس خرید و فروش همین سهام شناور مشخص می شود. پس عملا تاثیر سهام شناور چه در قیمت گذاری و چه در روند سهم و بازار غیر قابل انکار است.(در ادامه مقاله خرید کاردانو و توکن غیر مثلی را مطالعه نمایید.)

سهام شناور در واقع مشخص می کند که چه تعداد برگه سهم قابلیت معامله شدن دارد. معنای دیگر این سخن این است که سهام شناور آزاد نقد شوندگی سهم را نشان می دهد. شما تصور کنید که بخواهید سهم خودتان را بفروشید. این سهام دارای سهام شناور آزاد ۲۰ درصد است. در این حالت احتمالا ساده تر می توانید مخاطب و مشتری برای سهام خودتان پیدا کنید تا این که بخواهید برگه سهامی را در یک سهم با درصد شناوری ۵ درصد به فروش برسانید.

پس دو نکته مهم در مورد درصد سهام شناور آزاد و تاثیر آن بیان کردیم:
۱- قیمت گذاری و تعیین روند سهم
۲- نقد شوندگی

بهترین میزان سهام شناور آزاد چقدر است؟

وقتی صحبت از سهام شناور آزاد و میزان نقد شوندگی و اهمیت آن می شود معمولا سوال پیش می آید که بهترین درصد شناوری سهام چقدر است؟ اصولا در ابتدای بحث وقتی گفته می شود که شناوری سهام به شفاف تر بودن قیمت کمک می کند و نقد شوندگی سهم را کنترل می کند این تصور ایجاد می شود که هر چه یک سهم سهام شناور بالاتری داشته باشد همانقدر بهتر و ارزشمند تر است. اما این یک تصور اشتباه است.

همانقدر که سهام شناور کم می تواند سهم را دستمایه هدایت بزرگان سهم کند و همانقدر بزرگ بودن درصد شناوری عملا آن را درگیر نوسانات قیمتی می کند. در کلام ساده تر بزرگ بودن بیش از اندازه سهام شناوری خرید و فروش را زیاد می کند و این کار علاوه بر این که نقد شوندگی را در مرز خوبی حفظ می کند اما این نقد شوندگی همیشه همراه با نوسان قیمت خواهد بود. بنابراین درصد ریسک سرمایه گذاری در آن بیشتر می شود.

بر اساس تجربه می توان گفت که بهترین درصد سهام شناور آزاد در بازار بورس ایران چیزی مابین ۲۰ تا ۲۵ درصد است. این مقدار از درصد شناوری می تواند سرمایه گذاری با ریسک و البته نقد شوندگی میزان شناوری سهم در بورس ایران خوب برای معامله گران به حساب بیاید. (اگر علاقه مند هستید با تفاوت معامله گر و تحلیل گر بازار سرمایه بیشتر آشنا شوید و اینکه بدانید سهم بنیادی یعنی چه این مقاله را بخوانید.)

چند نکته در مورد سهام شناور آزاد

دقت داشته باشید که سهام شناور قابل تغییر است. این سهام وابسته به تغییر ترکیب سهامداران است. در کلام ساده تر وقتی حقوقی سهم اقدام به فروش بالا بکند عملا از درصد سهامداری آن کم می شود و به درصد شناوری سهم اضافه می شود و زمانی که حقوقی یا بزرگان سهم اقدام به خرید می کنند احتمال کم شدن شناوری سهم وجود دارد.

توجه داشته باشید که این تغییر شناوری سهم می تواند روند آینده سهم را مشخص کند. اگر یک سهم در حال کم کردن شناوری است به نظر می رسد که خبرهایی برای این سهم در راه است و اگر حقوقی سهم در حال افزایش شناوری باشد به نظر می رسد که قصد دارند برای مدتی این سهم را در اختیار کاربران و سهامداران قرار دهند و بیشتر قصد دارند روند بازار وضعیت سهم را مشخص کند.

نکته مهم دیگر در مورد محاسبه درصد این شناوری است. کاملا مشخص است که شما با استفاده از ترکیب سهامداران که در سایت کدال یا TSETMC.COM مشخص شده می توانید این درصد را استخراج کنید. تعداد کل برگ سهام قابل معامله نیز برای هر سهم مشخص است وقتی شما ترکیب سهامداران را در اختیار داشته باشید می توانید به سادگی درصد شناوری سهم را به دست بیاورید. البته نیازی به این محاسبه نمی باشد. سازمان بورس ایران و سایت TSETMC.COM این کار را به صورت لحظه ای انجام می دهد و آن را به عنوان یکی از اطلاعات تابلو به شما نشان می دهد.(اگر میخواهید با نحوه ثبت نام در کدال آنا شوید این مقاله به شما کمک خواهد کرد)

سوالات متداول

۱- سهام شناور آزاد چیست؟
به تعداد برگه سهمی گفته می شود که احتمال معامله شدن آن ها در بازار بیشتر است. معمولا عرضه و تقاضا بر اساس این بخش از سهام انجام می گیرد. پس می توان نتیجه گرفت که قیمت گذاری سهام بر اساس خرید و فروش درصد شناوری سهام است.میزان شناوری سهم در بورس ایران

۲- با کم بودن سهام شناور چگونه نقدشوندگی به خطر می افتد؟
در نظر داشته باشید که وقتی سهام شناور یک سهم کم باشد عملا در این سهم خریدار و فروشنده کمی وجود دارد. بنابراین سریع تر به سمت صف خرید و فروش کشیده می شود. در این حالت شما نمی توانید انتظار داشته باشید که سهم در حالت تعادل قرار داشته باشد. مگر این که حقوقی سهم بخواهد مدام این سهم را مدیریت کند و به نوعی نقد شوندگی آن را بر عهده بگیرد. پیدا کردن همچنین حقوقی در بازار واقعا کار دشواری است.

۳- سهام شناور تغییر می کند؟
بله. سهام شناور آزاد بر اساس معاملاتی که انجام می شود قابل تغییر و جابه جایی است. اگر حقوقی سهم اقدام به فروش سهام کند و سهامداران عادی و خرد این خرید را انجام دهند سهام شناور افزایش پیدا می کند. این کاری است که در تابستان و بهار سال ۹۹ انجام گرفت. اما اگر حقوقی اقدام به خرید گسترده کند و در این بین فروشنده ها سهامداران خرد باشد عملا درصد شناوری سهام کاهش پیدا می کند.
اگر میخواهید درباره زعفران در بورس کالا ، اصطلاحات تابلو بورس و اینکه بدانید ایچیموکو چیست اطلاعات بیشتر بدانید،توصیه میکنم این مقاله را بخوانید.(همچنین اگر میخواهید با مراحل افزایش سرمایه آشنا شوید و بدانید حق تقدم سهام چیست این مقاله را از دست ندهید)

سهام شناور چیست؟ چگونه سهام شناور آزاد را محاسبه کنیم؟

امروزه افراد زیادی وارد بازار بورس شده‌اند. از همین رو اصطلاحاتی وجود دارد که دانستن آن‌ها، کمک زیادی به انتخاب سهم در معاملات می‌کند. یکی از اصطلاحات و مفاهیمی که در بازار بورس تهران تکرار می‌شود و در زبان‌ها می‌چرخد، سهام شناور ( Free float ) است.

سهام شناور چیست؟

سهام شناور به چه معناست؟ اگر می‌خواهید بصورت خلاصه با مفهوم سهام شناور یا سهام شناور آزاد آشنا شوید باید بگوییم تعداد سهامی از شرکت که هر روز قابل معامله و خرید و فروش است را سهام شناور می‌گویند. شناوری سهم به چه معناست?

نحوه محاسبه سهام شناور آزاد چگونه می باشد ؟

پس از آن که با مفهوم سهام شناور آزاد آشنا شدید، حالا می‌خواهیم نحوه محاسبه آن را برای شما به اختصار توضیح دهیم. برای مثال تصور کنید که تعداد سهام کل یک شرکت در بورس 1 میلیون برگه سهم است و سه سهامدار بزرگ شرکت به ترتیب 400 هزار، 200 هزار و 100 هزار از سهم را در اختیار دارند و به دید بلند مدت در سهم هستند و قصد عرضه آن را به این زودی‌ها ندارند. خب در نتیجه 70 درصد از سهم قابل معامله نیست و سهام شناور آزاد این سهم 30 درصد است. اگر بخواهیم به دید دیگری به سهام شناور آزاد توجه کنیم، معمولا سهامداران شرکت‌ به دو دسته سهامداران عادی و راهبردی تقسیم می‌شوند. در ادامه هر کدام را به تفکیک توضیح خواهیم داد.

سهامداران راهبردی

معمولا آن دسته از سهامدارانی که به دید بلند مدت و به قصد نگه‌داری سهم، وارد آن می‌شوند را سهامداران راهبردی می‌نامند. این افراد به سهامداران درصدی نیز معروف‌اند و معمولا قصد آن‌ها از خرید سهم، تاثیر آن‌ها در مدیریت شرکت است. همچنین لازم به ذکر است که این افراد معمولا بخش زیادی از سهم شرکت را خریداری ‌می‌کنند و ورود و خروج ‌آن‌ها به سهم، می‌تواند برای عده‌ای سیگنال ورود یا خروج به سهم باشد.

سهامداران عادی

تفاوت اصلی سهامداران راهبردی با افراد دیگر، میزان خرید آن‌هاست. طبیعتا افراد حقیقی و حقوقی که مقدار زیادی از سهم را خریداری نکرده باشند و در نوسانات قیمت خیلی تاثیر ندارند را سهامداران عادی می‌نامند.

اگر بصورت دقیق متن بالا را مطالعه کرده باشید، اکنون می‌توانید سوال "سهام شناور آزاد چیست؟" را به راحتی پاسخ دهید. در ادامه نیز سعی شده است تا تاثیر سهام شناور آزاد بر نوسانات قیمتی را توضیح دهیم.

تاثیر سهام شناور آزاد بر نوسانات قیمت سهام

اگر قصد خرید و فروش سهمی را دارید، حتما به درصد سهام شناور و حجم مبنای سهم توجه کنید. زیرا پایین یا بالا بودن سهام شناور یک شرکت، می‌تواند تاثیر زیادی در رشد شارپ یا آرام یک شرکت ایفا کند. اگر بخواهیم بصورت کلی توضیح دهیم، بالا بودن میزان سهام شناور آزاد یک شرکت، نشان دهنده این است که کنترل روی این سهم کمتر است و به راحتی صف خرید و فروش تشکیل نخواهد شد. همچنین لازم به ذکر است که به جز موارد خاص که شامل اخبار تاثیرگذار است، این سهام‌ها به آرامی رشد یا سقوط خواهند کرد و ریسک کمتری را متوجه سهامدار می‌کنند.

اگر میزان سهام شناور برخی شرکت‌ها در بازار بورس تهران خیلی کم باشد، نشان‌دهنده این است که کنترل روی سهم زیاد است و اکثر سهام شرکت توسط یک سری افراد خاص خرید شده است و هدف واحدی را دنبال می‌کنند. این‌گونه سهام‌ها رشد و سقوط شارپ و تند و تیزی را تجربه می‌کنند و در بطور ناگهانی ممکن است صف خرید یا صف فروش را تجربه کنند. توصیه می‌شود اگر قصد ورود به این سهم‌ها را دارید، با میزان پول کمی وارد سهم شوید تا دچار زیان نشوید. پیشنهاد میکنیم حتما حجم معاملات این سهام ها را بررسی و سپس اقدام به خرید نمائید برای آشنایی بیشتر با میزان حجم معاملات می توانید مقاله " حجم معاملات بورس چیست؟ " را مطالعه نمایید.

چه میزان سهام شناور آزاد مناسب است؟

همانطور که می‌دانید، معمولا قانون‌هایی که در بورس‌ سایر نقاط جهان اخذ می‌شود با ایران بسیار متفاوت است. از همین رو در بورس‌های جهان اگر میزان سهام شناور آزاد یک شرکت به کمتر از 25 درصد برسد، سهام شرکت از بازار بورس حذف خواهد شد. دلیل آن نیز مشخص است و به این دلیل است که از سفته بازی و عدم مشارکت مردم در سهم جلوگیری کنند. اما در ایران اینگونه نیست و بسیاری از سهم‌ها، درصد سهام شناور آزاد کمتر از 25 درصد دارند و به راحتی رشد یا سقوط‌های شارپ و تیز را تجربه می‌کنند.

در بازار بورس ایران، کمترین میزان سهام شناور آزاد یک شرکت 5 درصد است و حداکثری برای آن وجود ندارد. اما اگر بخواهیم بصورت میانگین بگوییم، اگر این عدد حدود 20 درصد باشد مناسب است و به میانگین کل نزدیک است.

دلایل توجه ویژه افراد حرفه‌ای به شاخص سهام شناور آزاد

سعی کنید این نکته را همواره مدنظر قرار دهید که یادگیری تابلوخوانی می‌تواند کمک شایانی برای حرفه‌ای شدن و ماندن در بازار به شما کمک کند. یکی از نکات مهم در تابلوخوانی توجه به میزان سهام شناور آزاد سهام و نوسان گیری سهام است که در ادامه در ارتباط با آن توضیحاتی را می‌دهیم. این پارامتر و فاکتور بدان معناست که اگر بصورت ناگهانی میانگین شاخص سهام شناور آزاد بالا رود، بدین معنی است که یک اصلاح یا ریزش را در ادامه تجربه خواهیم کرد و بدین دلیل همیشه دید کلی نسبت به این شاخص داشته باشید.

همچنین عکس این مطلب نیز ممکن است اتفاق بیفتد و اگر میزان شاخص سهام شناور آزاد کاهش محسوس پیدا کند، نشان دهنده این است که سهامداران راهبردی وارد سهام شده‌اند و می‌تواند سیگنال خرید را صادر کند. برای نکته آخر در این رابطه نیز می‌توان گفت که شرکت‌ها در گزارشات سه‌ماهه، موظف به انتشار درصد سهام شناور آزاد در سایت کدال هستند که برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به این سایت مراجعه کنید.

ارتباط سهام شناور آزاد و حباب قیمتی شرکت

معمولا هرچه میزان سهام شناور آزاد یک سهم کمتر باشد، امکان دستکاری آن نیز بیشتر و در نتیجه حباب قیمتی سهام بیشتر می‌شود. معمولا سهام شرکت‌های بازارپایه، که دارای ارزش بازاری پایینی هستند و سهامداران راهبردی به راحتی می‌توانند در آن‌ها وارد شوند، از پتانسیل بیشتری برای رشدهای شارپ و کسب سودهای وسوسه انگیز برخوردارند.

در ابتدا سعی شد تا به سوال "سهام شناور چیست؟" پاسخ مناسبی داده شود. در ادامه نیز به مثالی در این رابطه پرداختیم. همچنین در ارتباط با تاثیر سهام شناور آزاد در نوسانات قیمتی سهام، توضیحاتی داده شد. علاوه بر این‌ها سعی شد تا نکات مهمی در این زمینه را بازگو کنیم تا با دید باز برای انجام معاملات تصمیم بگیرید. در آخر نیز توجه کنید که اگر قصد حرفه‌ای شدن و کسب سود از بازار را دارید، به سهام شناور آزاد توجه ویژه کنید و نکات آن را همواره مطالعه کنید تا بتوانید سودهای شیرینی را کسب کنید.

موج سواری سهامداران با درصد سهام شناور آزاد

برای سرمایه‌گذاران خیلی مهم است میزان سهام شناور آزاد یک شرکت پذیرفته شده در بورس را بدانند؛ زیرا یک شاخص مهم در تعیین نقدشوندگی سهام آن شرکت است. به عبارتی نشان می‌دهد که چه تعداد از سهام برای خرید و فروش توسط عموم سرمایه‌گذاران در دسترس است.

سهام با نقدشوندگی بالا می‌تواند با هزینه کمتر (منظور در محدوده‌نوسان کوچک‌تر) دادوستد شود، در حالی‌ که پایین بودن سهام شناور آزاد علامتی است از نقدشوندگی کم که هم بر خریداران و هم بر فروشندگان اثر می‌گذارد.

درصد شناور در بورس یا سهام شناور آزاد یک اصطلاح مهم است که به زبان ساده بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند

به عبارتی سهام شناور آزاد یا free float نسبتی از سهام یک شرکت است که در بازار قابل معامله است و در فرآیند معاملات بین سهامداران مختلف جابجا می شود.

منظور از سهام شناور آزاد مقدار سهمی است که انتظار می‌رود در آینده نزدیک، قابل معامله باشد. یعنی در مالکیت دارندگانی است که آماده‌اند در صورت پیشنهاد قیمت مناسب از سوی خریداران آن را برای فروش ارائه کنند.

عرضه و تقاضای این بخش از سهام است که قیمت سهام شرکت را تعیین می‌کند و قابلیت نقدشوندگی سهام را نشان می‌دهد و بخش بلوکه شده به‌دلیل عدم حضور در فرآیند عرضه و تقاضای روزانه، در نوسان و تعیین قیمت سهام تاثیری ندارد.

معمولاً سهام شناور آزاد شرکت‌ها برای همیشه ثابت نمی ماند، بلکه در بازه های زمانی خاص سهامدار عمده یک شرکت با خرید یا فروش سهام، درصد سهام شناور شرکت را کاهش یا افزایش میدهد.

درصد شناوری سهم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و مقدار آن می تواند در تعیین روند آینده سهم تاثیر گذار باشد

سهام شناور می تواند سبب افزایش ظرفیت بازار ‌شود، به علت آنکه سهام داران زیادی را به خود جذب می کند.

درصد سهام شناور آزاد شرکت‌ها را می توان در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (www.tsetmc.com) مشاهده کرد.

نحوه محاسبه درصد سهام شناوری سهام

برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی و سهامدار راهبردی مشخص شود.

سهامدار راهبردی، سهامداری است که در کوتاه مدت قصد واگذاری سهام خود را ندارد و برای کنترل مدیریتی شرکت، مالکیت عمده خود در سهام شرکت را حفظ می کند.

درمحاسبه سهام شناور آزاد تعداد سهام متعلق به دارندگان سهام راهبردی از تعداد کل سهام موجود کسر می شود

تاثیر درصد شناوری آزاد سهام در قیمت سهم:

هرچه میزان سهام آزاد بیشتر باشد، هیجان قیمتی آن سهم نیز کم‌تر است. شاید در یک دوره کوتاه مدت، سود کمتری بدست آورید، اما به طبع ریسک کمتری هم خواهید داشت.

زمانی که سهام آزاد یک شرکت بالا باشد، قیمت آن سهم نمی‌تواند با شایعه پراکنی و خرید و فروش ناگهانی تغییر یابد، زیرا برای این کار به سرمایه خیلی زیادی نیاز است.

یکی دیگر از نکات جذاب شرکتهایی که سهام آزاد بالایی دارند، میزان نقد شوندگی بالای آن‌هاست. در این شرایط معمولا صف¬های فروش و خرید به راحتی تشکیل و به سرعت جمع خواهند شد.

بالعکس، اگر میزان سهام شناوریک شرکت کم باشد، به راحتی می‌توان با قیمت یک سهم بازی کرد. بنابراین شرکتهایی که شناوری کمتری میزان شناوری سهم در بورس ایران دارند، پتانسیل هیجانات قیمتی و رشد و سقوط فراوانی هم دارند.

سهم های کوچکی که سهام شناور آزاد کمی دارند بهترین سهم برای سفته باز ها محسوب می شوند تا بخواهند با مقدار کمی پول سهم را بالا و پایین کنند و سود های زیادی از آن ببرند.

مثلا اگر دو شرکت با شناوری ۵۰ درصد و ۲ درصدی را با هم مقایسه کنیم، شرکت اول برای تغییر قیمت به سرمایه بیشتری نیاز دارد.

اما شرکت دوم با سرمایه کمی صف خرید می‌شود و رشد قیمتی پیدا می‌کند

بیشترین و کمترین سهام شناور آزاد موجود در بازار بورس ایران چقدر است؟

در بازار بورس ایران محدودیتی در این راستا وجود ندارد ، کمترین میزان سهام شناور آزاد ۵% است و بیشترین آن، هر مقداری می‌تواند باشد. چرا که سهامداران می‌توانند هر زمان که اراده کردند، سهام خود را عرضه کنند.

بهترین میزان سهام شناور چند درصد است؟

بهترین میزان سهام شناور آزاد نیز درصدی است که به میانگین شاخص شناوری کل نزدیکتر باشد.

در اکثر نقاط جهان شرکت‌هایی که میزان سهام آزاد آن‌ها کمتر از ۲۵% باشد به طور خودکار از لیست شرکت‌های بازار بورس حذف می‌شوند.

علت این است که اگر شما تمایلی به مشارکت مردم در حداقل یک چهارم سهام شرکت خود را ندارید، پس اصلا نیازی نیست در بازار بورس شرکت کنید.

بهترین میزان سهام آزاد در ایران حدود ۲۱% است.

مشاهده درصد شناوری سهام

در سایتTSETMC نیز در توضیحات مربوط به هر شرکت درصد شناوری آن نیز ذکر شده است.

برای مثال در تصویر زیر می توانید شناوری سهم شپنا را که در کادر مشخص شده است را مشاهده کنید:

به طور مثال، در صفحه فوق که مربوط به نماد شرکت پالایش نفت اصفهان است، سهام شناور آن ۲۷ درصد ذکر شده و تعداد کل سهام این شرکت نیز ۵۱ میلیارد سهم است. بنابراین با یک میزان شناوری سهم در بورس ایران حساب ساده متوجه می‌شوید سهام شناور این شرکت حدودا ۱۳٫۷۷میلیارد برگه است.

البته باید توجه داشته باشید که درصد سهام شناور در سایت بورس ممکن است آپدیت نشده باشد و اطلاعات قدیمی را نشان دهد.

دسترسی از طریق سایت کدال:

برای دسترسی به اطلاعیه های کدال در ارتباط با شناوری آزاد ابتدا به سایت کدال(Codl.ir) مراجعه نمایید و پس از مراجعه به سایت کدال و جست‌وجوی نماد مورد نظر، در قسمت اطلاعیه‌های مربوط به سهم می‌توانید اطلاعیه مربوط به درصد شناوری سهم را مشاهده نمائید.

درنهایت پیشنهاد می‌کنیم، اگر جزو افراد تازه­ کار بازار بورس هستید، برای شروع کار خود و کسب تجربه بیشتر، شرکت‌هایی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید، که سهام آزاد شناور بالایی داشته باشند.