جدیدترین آمار کرونا در ایران؛ شناسایی 51 بیمار جدید و یک فوتی
سرویس اجتماعی - بنابر اعلام وزارت بهداشت، در شبانه روز گذشته ۵۱ بیمار کووید ۱۹ در کشور شناسایی شدند و متاسفانه یک نفر نیز جان خود را به دلیل این بیماری از دست داد.
به گزارش سرویس اجتماعی برخط نیوز به نقل از خبرآنلاین - خبرآنلاین وبدا، از دیروز تا امروز ۲۳ آبان ۱۴۰۱ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۵۱ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی و ۳۲ نفر از آنها بستری شدند. مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۷ میلیون و ۵۵۹ هزار و ۱ نفر رسید.
متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۱ بیمار مبتلا به کووید۱۹ در کشور جان خود را از دست داد و مجموع جان باختگان این بیماری، به ۱۴۴ هزار و ۶۱۳ نفر رسید. خوشبختانه تا کنون ۷ میلیون و ۳۳۴ هزار و ۱۳۴ نفر از بیماران، بهبود یافته و یا از بیمارستان ها ترخیص شده اند. ۷۸ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در بخش های مراقبت های ویژه بیمارستان ها تحت مراقبت قرار دارند.
تا کنون ۵۴ میلیون و ۴۷۰ هزار و ۸۷۶ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است.همچنین تا کنون ۶۵ میلیون و ۱۳۱ هزار و ۲۷ نفر دُز اول، ۵۸ میلیون و ۵۳۸ هزار و ۶۸۰ نفر دُز دوم و ۳۱ میلیون و ۳۵۷ هزار و ۹۵۳ نفر نیز دُز سوم و بالاتر واکسن کرونا را در کشور تزریق کرده اند.
مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به ۱۵۵ میلیون و ۲۷ هزار و ۶۶۰ دُز رسید. در شبانه روز گذشته ۳ هزار و ۱۲۹ دُز واکسن کرونا در کشور تزریق شده است.
همچنین در حال حاضر هیچ شهرستانی در وضعیت قرمز نیست. هفت شهرستان در وضعیت نارنجی، ۱۸۰ شهرستان در وضعیت زرد و ۲۶۱ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.
آیا دلار به '۱۵ هزار تومان' برمی‌گردد؟
سخنان رئیس‌جمهور ایران درباره احتمال رسیدن قیمت دلار به ۱۵ هزار تومان، همزمان با کاهش قیمت ارزهای معتبر در بازار تهران طی روزهای اخیر، این سوال را برای بسیاری از شهروندان پیش آورده که آیا پیش‌بینی حسن روحانی محقق خواهد شد؟
پس از یک دوره طولانی التهاب، بازار ارز ایران از اواخر آبان ۱۳۹۹ تا اواسط دی‌ماه، دوره‌ای کم‌نوسان را تجربه کرد. ولی در نیمه دوم این ماه، نرخ برابری دلار در مقابل ریال -با افتی کمابیش پیوسته- بیش از ۱۵ درصد کم شده و تا میانه روز دوشنبه ۲۹ دی‌ماه، به حدود ۲۲ هزار تومان بازگشته است.
با این حساب، از نقطه اوج ۳۲ هزار تومانی -در اواخر مهرماه- دلار یک‌سوم از ارزش خود را در برابر ریال از دست داده است. اتفاقی که اوج و فرود ناگهانی قیمت ارز در اواسط سال ۱۳۹۷ را یادآوری می‌کند. اما آیا ممکن است تجربه سال ۱۳۹۷ در سال ۱۳۹۹ هم به طور کامل تکرار شود؟
چه عواملی باعث کاهش قیمت دلار شد؟
به نظر می‌رسد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر نرخ دلار در ماه‌های گذشته بوده است. انتخاباتی که با پایان دادن به عمر دولت دونالد ترامپ، امیدها به کاهش "فشار حداکثری" و گشایش روزنه‌ای برای تنفس اقتصاد ایران را زنده کرده است.
البته قطعیت یافتن پیروزی رئیس‌جمهور جدید بر خلاف ادوار پیشین انتخابات فرآیندی بسیار طولانی داشت. علاوه بر این، نگرانی از اینکه آقای ترامپ در هفته‌های پایانی حضور در قدرت دست به اقدامی پیش‌بینی‌نشده علیه ایران بزند، تا همین اواخر در فضای اقتصاد ایران احساس می‌شد. ولی بعد از حمله گروهی از طرفداران او به کنگره آمریکا و رویدادهای پس از آن، به نظر می‌رسد دوران نااطمینانی حاصل از این موضوع به پایان رسیده است.
حتی در نگاه رسمی، تغییر "انتظارات" مرتبط با تحریم‌های آمریکا -فارغ از آنکه این انتظارات چقدر واقعی هستند- به عنوان یکی از عوامل اصلی تحولات بازار ارز معرفی شده است. رئیس کل بانک مرکزی ایران از آن به عنوان "عاملی موثر و تعیین‌کننده" یاد کرده و گفته است: "انتظار می‌رود با فروکش کردن انتظارات، نرخ ارز نیز به سمت تعادل و ارزش اقتصادی آن حرکت کند."
فروکش کردن "انتظارات" فقط به عنوان یک عامل روانی عمل نمی‌کند. بانک مرکزی در گزارشی که برای "تحلیل تحولات اقتصاد کلان در آذر ۱۳۹۹" منتشر کرده، از "کاهش سیالیت" سپرده‌های بانکی و ماندگار شدن بیشتر آنها خبر داده است. این بانک، "رشد صفر درصدی حجم پول نسبت به ماه گذشته (آبان ۱۳۹۹) و همچنین کاهش ۱۰.۳ واحد درصدی رشد دوازده‌ماهه این متغیر در آذر ماه" را نشانه‌ای از این تحول برشمرده است.
"پول" در تعریف اقتصادی شامل اسکناس و سکه‌های موجود در دست اشخاص به علاوه منابع موجود در سپرده‌های جاری بانک‌هاست. این بخش از "نقدینگی" به دلیل قابلیت گردش سریع در بازارها، قدرت "تورم‌زایی" بالایی دارد و بعضی از اقتصاددانان التهاب بازارهای ایران در سال ۱۳۹۹ را ناشی از رشد بالای آن می‌دانند.
بر اساس گزارش‌های رسمی، رشد دوازده‌ماهه "حجم پول" در آبان ۱۳۹۹ به رقم کم‌سابقه ۸۰ درصد رسیده بود. حالا اما بانک مرکزی می‌گوید در کنار "کاهش التهابات در بازار ارز و تعدیل انتظارات تورمی" با اقداماتی توانسته رشد نقدینگی را محدود کند. اقداماتی مانند "انجام عملیات بازار باز" در بازار بین‌بانکی، کارگزاری تامین بخشی از کسری بودجه دولت از طریق "فروش اوراق دولتی" و ابلاغ "سیاست‌های کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها."
عوامل تاثیرگذار بر آینده دلار
پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پس از ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۰ به مجلس، بحث بر سر نرخ محاسباتی دلار در بودجه دولت به محور یک جدال سیاسی تبدیل شده است. دولت با تعیین چند نرخ متفاوت برای تبدیل درآمدهای ارزی به ریال، می‌گوید ارزش دلار را به طور میانگین یازده هزار و ۵۰۰ تومان محاسبه کرده است. برای تراز کردن بودجه با این نرخ، صادرات روزانه نفت ایران در سال آینده ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه پیش‌بینی شده که بسیاری از منتقدان، تحقق آن را دور از دسترس می‌دانند. در جریان بررسی لایحه بودجه در مجلس، کمیسیون تلفیق پیش‌بینی صادرات نفت ایران را به ۱.۵ میلیون بشکه در روز کاهش داده و در عوض ارزش محاسباتی دلار را ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته است.
این همان چیزی است که اعتراض حسن روحانی را برانگیخته است. او خطاب به نمایندگان مجلس می‌گوید: "اگر شما قیمت دلار را بالا در نظر بگیرید و سال آینده قیمت دلار پایین بیاید -که تصمیم ما این است که قیمت را پایین بیاوریم و متوازن و متعادل کنیم- مشکل ایجاد می‌شود."
از نظر رئیس‌جمهور ایران، نرخ پیشنهادی مجلس برای دلار بالاتر از سطحی است که در صورت لغو تحریم‌ها، نرخ بازار آزاد می‌تواند به آن برسد. آقای روحانی با اشاره به منابع ارزی بلوکه‌شده ایران پیش‌بینی کرده که اگر فقط هفت میلیارد دلار از منابع ارزی ایران آزاد شود و در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد "فردا صبح قیمت دلار از ۲۵-۲۴ هزار تومان به حدود ۱۶-۱۵ هزار تومان می‌رسد."
منبع تصویر، Getty Images
ظاهرا دولت نگران است که در این حالت، تعیین نرخ محاسباتی ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومانی نقش یک "کف قیمتی" را بازی کند و نگذارد قیمت دلار پایین‌تر از آن بیاید.
اما تعیین نرخ محاسباتی دلار در بودجه تنها عامل موثر بر آینده بازار ارز ایران نیست. در کوتاه‌مدت، شاید مهم‌ترین عامل همان "اگر"ی باشد که رئیس‌جمهور ایران از آن صحبت کرده است: اگر منابع ارزی ایران آزاد شود.
انتظارات مبتنی بر رفع تحریم از سوی دولت جدید آمریکا، همچنان بازار ارز را تحت تاثیر خود قرار داده است. به ویژه با موضعگیری‌هایی همچون این سخنان محمود واعظی، رئیس‌دفتر حسن روحانی: "بنای دولت بر این است که دولت بعدی کارش را بدون تحریم آغاز کند." با این حال، ویژگی چنین انتظاراتی آن است که می‌تواند به سرعت تغییر جهت دهد و بار دیگر سمت تقاضای بازار ارز را ملتهب کند.
دو دیدگاه درباره آینده کوتاه‌مدت دلار
به نظر گروهی از کارشناسان، چنانچه منابع ارزی بلوکه‌شده ایران آزاد شود، دسترسی موقت به نرخ ۱۶-۱۵ هزار تومانی مورد اشاره آقای روحانی غیرممکن نیست. این گروه در استدلال خود به تجربه سال ۱۳۹۷ اشاره می‌کنند. مهرماه آن سال، نرخ دلار در بازار آزاد تهران به ۱۹ هزار تومان رسید؛ رقمی بی‌سابقه تا آن زمان که نزدیک چهار برابر قیمت دلار در آغاز سال ۱۳۹۷ بود. با این حال یک ماه و نیم بعد، نرخ دلار با ۴۵ درصد کاهش از نقطه اوج به محدوده ۱۰ هزار تومانی بازگشت.
در سوی دیگر، گروه دوم معتقدند وقوع چنین اتفاقی در شرایط امروز اقتصاد ایران نیازمند تحقق یک "اگر" دیگر است: اگر منابع ارزی آزاد شده به بازار تزریق شود.
عبدالناصر همتی در دوران ریاست بر بانک مرکزی به عنوان یکی ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ از مخالفان تزریق ارز به بازار برای کنترل قیمت‌ها شناخته شده است. خرداد امسال، او در صحن علنی مجلس از تزریق ۲۸۰ میلیارد دلار به بازار طی ۱۵ سال گذشته به شدت انتقاد کرد و گفت این سیاست باعث خروج گسترده سرمایه‌های کشور شده است: "ما با این سیاست به خرید ملک در خارج از کشور سوبسید می‌دادیم. این‌همه امکاناتی که در خارج از کشور خریداری شده به‌خاطر همین ارزها بوده است."
آقای همتی در پست اینستاگرامی ۲۶ دی‌ماه خود هم تاکید کرده که پس از دسترسی احتمالی به منابع ارزی "حفظ قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد به همراه صیانت از ذخایر ارزی" برای بانک مرکزی "اهمیت دو چندان" دارد. تاکیدی که احتمالا به معنای خودداری از تزریق گسترده منابع ارزی به بازار خواهد بود.
با این حال، فشارهای سیاسی ممکن است در تلاش بانک مرکزی برای تداوم این سیاست اختلال ایجاد کند. از نگاه مخالفان دولت، چنین فشارهایی به زودی عملی خواهد شد. امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نایب‌رئیس اول اخیرا گفته: "شنیده‌ام با اینکه ما منابع ارزی داریم، بعضا این منابع ارزی برای روی کار آمدن بایدن حفظ شده است که با تزریق آن، قیمت ارز برای چند ماه تا ۱۱ هزار تومان کاهش یابد."
احتیاط در پیش‌بینی روند آینده
حسن روحانی با صراحت نرخی خاص را برای دلار پیش‌بینی کرده و مورد انتقاد برخی اقتصاددانان نیز قرار گرفته است.
ولی حتی "ایرنا" خبرگزاری رسمی دولت ایران در تحلیلی که ۲۶ دی‌ماه درباره روند آینده بازار منتشر کرده، تنها از "امیدواری فعالان بازار ارز به کاهش قیمت دلار تا کانال ۲۱ هزار تومان" خبر داده و نوشته: "کارشناسان بر این باورند که می‌توان به شکسته شدن کف قیمتی ۲۳۸۰۰ تومان امیدوار بود. اتفاقی که انتظار می‌رود در صورت رخ دادن، باعث شود قیمت دلار حتی تا محدوده ۲۲ و ۲۱ هزار تومان هم عقب‌نشینی کند."
شاید به این دلیل که اگرچه در سمت عرضه بازار ارز ایران، دولت همچنان بزرگ‌ترین بازیگر است، اما ابعاد بازی‌اش کوچک‌تر از قبل شده است. به ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ گفته عبدالناصر همتی، مجموع درآمد ناشی از صادرات نفت ایران در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ "جمعا کمتر از ۲۰ میلیارد دلار" و "دسترسی بانک مرکزی به آن نیز بسیار کمتر" بوده؛ حال آنکه این رقم در سال‌های گذشته "بیش از ۴۰ میلیارد دلار" در هر سال بوده است.
در نهایت، حتی اگر اتفاق سال ۱۳۹۷ در سال ۱۳۹۹ تکرار شود، تجربه نشان داده که بعد از یک موج کاهشی نسبتا بادوام هم احتمال بازگشت شدیدتر التهابات وجود دارد. چراکه به اعتقاد بسیاری از اقتصاددانان، در بلندمدت روند متغیرهای کلان همچون نقدینگی و تورم در کنار امکان برقراری روابط تجاری با ثبات با جهان، تعیین‌کننده قیمت ارز خواهد بود؛ و چنان روندهایی نه در تغییرات سیاسی آمریکا، بلکه در ساختارها و سیاستگذاری‌های داخلی ایران ریشه دارند.
مدیرعامل بایننس: صنعت رمزارزها به قوانین شفاف نیاز دارد
«چنگ‌پنگ ژائو» می‌گوید با توجه به سقوط صرافی FTX، دنیای ارزهای دیجیتال به قوانین جدید، شفاف و پایدار نیازمند است.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
تازه‌های تکنولوژی
«چنگ‌پنگ ژائو»، مدیرعامل بایننس، بزرگ‌ترین صرافی رمزارزی دنیا در اجلاس رهبران گروه G20 خواستار قوانین جدید اما پایدار و شفاف در حوزه ارزهای مجازی شد.
به گزارش رویترز، چنگ‌پنگ ژائو در کنفرانسی در حاشیه رویداد G20 در اندونزی گفت: «ما در صنعت جدیدی قرار داریم و در هفته گذشته دیدیم که اوضاع چقدر می‌تواند در این صنعت دیوانه‌وار باشد. ما به مقرراتی در این زمینه نیاز داریم و باید این کار را به‌درستی و به شکلی پایدار انجام دهیم.»
ژائو باور دارد که صنعت رمزارزها باید به‌صورت یکپارچه به ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ دنبال محافظت از مشتریان و همه افراد حاضر در آن باشد. او معتقد است: «پس فقط پای رگولاتورها در میان نیست. رگولاتورها هم نقش دارند، اما این مسئولیت فقط متوجه آنها نیست.»
این اظهارات در شرایطی بیان می‌شود که صنعت رمزارزها با سقوط صرافی FTX روبه‌رو شده و بسیاری از کاربران سرمایه‌های خود را از دست داده‌اند. ورشکستگی این صرافی خیلی از افراد را نسبت به امنیت دارایی‌ها در این حوزه دچار تردید کرده و ارزشمندی بسیاری از توکن‌ها را زیر سؤال برده است.
بایننس در نابودی FTX ایفای نقش داشت
صرافی FTX چند روز پیش درخواست اعلام ورشکستگی خود را ثبت کرد و به نظر می‌رسد که اخیراً هم هک شده است. بایننس یکی از شرکت‌هایی بود که گفته می‌شود در نابودی FTX ایفای نقش داشته و باعث بدتر‌شدن شرایط برای این شرکت شده است.
ژائو چندی قبل اعلام کرده بود که پذیرش توکن FTT متعلق به FTX را روی بایننس متوقف می‌کند و از سایر صرافی‌ها هم خواسته بود که این کار را انجام دهند. دیروز در مقاله‌ای داستان ظهور و سقوط FTX و بنیان‌گذار آن، «سم بنکمن-فرید» را برای شما تعریف کردیم که می‌توانید از طریق این لینک، مقاله مربوط به آن را بخوانید.
دولت‌های مختلف مدت‌هاست سعی دارند قوانینی را برای حوزه رمزارزها وضع کنند، اما هنوز دستاورد ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ خاصی در این زمینه حاصل نشده است.
واکنش عجیب علیرضا دبیر به شادی نکردن فرنگی‌کاران روی سکوی جام جهانی
علیرضا دبیر می‌گوید کشتی‌گیرانی که در فینال جام جهانی مقابل آذربایجان شکست خوردند، بدلیل باخت انفرادی که داشتند، شادی نکردند.
مراسم تجلیل از ملی پوشان کشتی فرنگی ایران پس از کسب عنوان قهرمانی جام جهانی ۲۰۲۲ در آذربایجان در خانه کشتی شهید صدرزاده برگزار شد.
علیرضا دبیر رییس فدراسیون کشتی در این مراسم، گفت: در جام جهانی بچه‌های ما کار بزرگی کردند و تیم اول و دوم جهان را که با تیم کامل آمده بودند شکست دادند. در کشتی فرنگی دست داور بیشتر از کشتی آزاد باز است و در یک یا دو کشتی به بچه های ما واقعا ظلم شد. ما حتی می توانستیم ۷ بر ۳ آذربایجان را شکست دادیم اما ناداوری شد.
وی افزود: کشتی فرنگی ما حق ندارد به عقب برگردد و باید محکم به جلو برود. ما در جهانی صربستان هم تیم خوبی داشتیم و بد آوردیم. بچه های ما واقعا با قهرمانی کار بزرگی در جام جهانی انجام دادند. ما اصلا خودمان را برای برد آماده نکرده بودیم و روی کاغذ گفته بودم می‌بازیم اما رنگرز به من گفته بود ترکیه را ۶ بر ۴ و آذربایجان را ۵ بر ۵ می توانیم ببریم اما من باور نکردم. او کارشناس است و به خوبی پیش بینی کرد.
دبیر با اشاره به مباحث مربوط به شادی نکردن تیم کشتی فرنگی ایران بر روی سکوی قهرمانی جام جهانی، گفت: من اصلا در فضای مجازی نیستم. به من می گویند به تو فحش می‌دهند اما من می گویم خدا چه می‌گوید؟ گفتند کشتی گیران روی سکو خوشحالی نکردند. اصلا برای کشتی‌گیر زشت است وقتی دوم می شود بخندد. در صنف لات‌ها هم این کار بد است! وقتی من ۳ نقره دنیا گرفتم تا ۳ یا ۶ ماه با ده من عسل هم نمی توانستند من را بخورند. طرف در فینال باخته چطور می‌تواند بخندد؟ ۵ نفر از بچه های ما در فینال باختند. وقتی بخندند می‌گویند چقدر بی‌غیرت بود. حالا چیزی گیر نمی آورند و این چیزها را بهانه می کنند.
رییس فدراسیون کشتی افزود: فلان خبرنگار در فضای مجازی که به او گفتم تو منافقی آمد این حرف های دروغ را مطرح کرد. اینبار اگر تکرار کند می گویم کجا کتک خورده است. چقدر بدبخت شدیم که یک خبرنگار مجازی که منافق هم است پست می‌گذارد که کشتی‌گیر چه کارهایی کرده است. پاک‌تر و سالم تر از این بچه های فرنگی نداریم. از تک تک آن ها ممنونم.
ماجرای کمک شهرداری به گارد ویژه و استفاده نیروهای شهرداری از لباس‌های یگان ویژه و ضدگلوله چیست؟
سخنانی درباره استفاده نیروهای شهرداری از لباس‌های یگان ویژه و ضدگلوله که موجب شد شائبه‌هایی درباره حضور نیرو های شهرداری در اعتراضات خیابانی ایجاد شود.
چندروز پیش فیلمی از جلسه ای به دست ما رسید که در آن تورج فرهادی، شهردار منطقه ۱۹ خطاب به عده ای صحبت می کند؛ جلسه ای که دو هفته پس از هشدار، تعدادی از اعضای شورای شهر تهران درباره افزایش سرعت ساخت وساز های غیرقانونی در این منطقه هشدار دادند، برگزار شد، اما بخشی از سخنان او حاشیه‌ساز شد.
سخنانی درباره استفاده نیروهای شهرداری از لباس‌های یگان ویژه و ضدگلوله که موجب شد شائبه‌هایی درباره حضور نیرو های شهرداری در اعتراضات خیابانی ایجاد شود. شهردار منطقه ۱۹ در این جلسه گفته بود: «در مقابله با ساخت وساز های غیرمجاز مماشاتی وجود نخواهد داشت. نگاه ما برای تخریب ساخت وساز های غیرمجاز اجرای کار در یک مرحله بود؛ اما نتوانستیم کار را در یک شب اجرا کنیم.
ما در پنج گروه کاری تجهیزات و نیرو های شهرداری را تامین کردیم که کار یک شبه انجام شود؛ ولی تامین انتظامی انجام نشد و تاکنون در سه مرحله برخورد با ساخت وساز های غیرمجاز در سطح منطقه انجام شده است.» سخنان او، اما آنجا شبهه برانگیز شد که از استفاده نیرو های شهرداری از لباس های یگان ویژه حرف به میان آورد: «در شب هایی که این قبیل عملیات انجام می شد، حتی نیرو های روابط عمومی شهرداری منطقه و همه نیرو های شهرداری با لباس های یگان ویژه و ضدگلوله با ما همراه می شوند.
یک سری لباس های ضدگلوله، سپر و کلاه خود تهیه شده بود که ۶۰-۵۰ نفر با این لباس ها برای عملیات تخریب می رفتند و دقیقا مثل جنگ های قدیمی و قرون وسطی درگیری می شد؛ با چوب حمله می کنند، بچه ها مقاومت می کنند و چند نفر از همکاران ما مصدوم شدند.
در همین عملیات ها از اسلحه یکی از همکاران نیروی انتظامی که مشغول تذکر دادن به برخی افراد سودجو برای ترک صحنه و اجرای عملیات بود، ناگهان تیری خارج شد که موجب آسیب دیدن خود این همکار نیروی انتظامی ما شد. ظرف روز های گذشته افراد سودجو که تیم هایی را اجیر کرده اند، به ساختمان ناحیه ۳ منطقه تعرض کردند و با شکستن شیشه های ساختمان و پرتاب نارنجک دستی کوکتل مولوتف به این ساختمان آسیب رساندند.»
تورج فرهادی، شهردار منطقه ۱۹، اما حالا درباره واقعیت این ماجرا می گوید، کجا این حرف زده شده؟ داستان این نیست که بعضی رسانه ها بازتاب داده اند: «در یک نشست خبری، نحوه عملیات شهرداری منطقه ۱۹ را در مقابله با ساخت وساز های غیرمجاز توضیح می دادم و گفتم، مجبور شدیم برای نیرو های شهرداری لباس هایی مانند گاردویژه تهیه کنیم.»
چرا لباس هایی شبیه نیرو های گاردویژه برای نیرو های شهرداری تهیه شده است؟ تورج فرهادی در پاسخ به این سوال، از نیرو های انتظامی تشکر ویژه می کند و با گفتن خداقوت به آن ها می گوید، عده ای از سازندگان فرصت طلب، پولدار و زمین خوارند: «این فرصت طلبان آدم های خاص مثل اراذل و اوباش را استخدام می کنند تا دور زمین های شان بایستند و با چوب، سنگ و حتی آهن به نیرو های شهرداری مقابله با ساخت وساز های غیرقانونی، حمله می کنند.
تا کنون ۴۰-۳۰ نفر از ماموران شهرداری دچار آسیب های جدی شده اند. به همین دلیل برای آن ها لباس هایی (کلاه خود و سپر) تهیه کردیم تا صدمه جانی نیرو های شهرداری را کاهش دهیم. هر روز و بدون استثنا یکی از نیرو های شهرداری راهی بیمارستان می شود.»
او از این که حرف هایش تقطیع و منتشر شده، گلایه و تاکید می کند که داشتم توضیح می دادم چه اتفاقاتی در این تخریب ها، واحد عملیات شهرداری را تهدید می کند و ما برای حفظ سلامت آن ها تجهیزاتی تهیه کرده ایم: «چنین برداشتی از حرف های من اشتباه است. ما دنبال این هستیم که فرصت های منطقه را مدیریت کنیم تا برای ساکنانش ارزش افزوده ای به وجود آید.»
شهردار منطقه ۱۹ این را هم می گوید که این «فرصت طلبان» فکر کردند کار انقلاب و نظام تمام است: «آن ها با خودشان گفتند: «تا دیر نشده منافع خودمان را برداریم!» برای همین دور پارک که محل تفرج مردم بوده، دیوار کشیده اند. در هیچ دوره تاریخ چنین موضوع عجیبی ندیده و نخوانده ایم. شاید بشود دور زمین های کشاورزی دیوار کشید و با تغییر کاربری ساخت وسازی در آن انجام داد، اما واقعا دور از ذهن است که یک نفر دور پارک را دیوار بکشد!»
ساخت وساز های عجیب و غریب این منطقه به همین جا ختم نمی شود. جلوی چشم شهرداری ۶۰۰ ساختمان طی همین چند روز که همه سرگرم اعتراضات اخیر بودند، قد کشیده است. تورج فرهادی در این باره می گوید، در ناحیه ۳ منطقه ۱۹ تقریبا حدود ۱۰ سال اخیر به محدوده شهر اضافه شده است: «۷۰ درصد این ناحیه زمین های کشاورزی و اکثرا زمین های اوقافی بوده است.
کل ناحیه ۳ حدود ۷۶۰ هکتار است که حدود ۵۵۰ هکتار آن موقوفه مروی و بقیه آن موقوفه جراح تهرانی و مفرح و حدود ۸۰-۷۰ هکتار هم کوره پزخانه است. ۱۸۰ هکتار این محدوده پارک ایرانیان و مابقی فضای بازی است که طرح مشخصی هم ندارد تا مردم براساس آن طرح بسازند. موقوفه مروی که به «قمرالسلطنه» (از نوادگان فتحعلی شاه قاجار) به کشاورزان اهدا شده، یک مثال است.
وقتی این زمین ها به محدوده شهر اضافه شد، به فکر این افتادند که این زمین ها را تقسیم ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ و بدون مجوز و تفکیکی واگذار کنند. دور زمین هایی که فروخته شده هم دیوارکشی نشده بود. در حال حاضر خریداران نمی توانند زمین های خود را بسازند، چون باید ماده ۱۰۱ تفکیک را مراعات کنند و طبق ضوابط مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری، با ورود این زمین ها از حریم به شهر باید ۷۰-۳۰ (جهت تامین سرانه ها ۷۰ درصد زمین به شهرداری واگذار می شود) آن رعایت شود.
باید ذخیره نوسازی و سهم موقوفه را هم بدهند. یعنی افرادی که زمین ها را خریده اند هیچ مدرکی دست شان نیست؛ بنابراین بیشترشان ترجیح می دهند این زمین ها را به صورت غیرقانونی ساخته و حقوق مکتسبه ای را به وجود آورند. از سوی دیگر افرادی هستند که زمین های بزرگ را خریداری کرده و امروز به هر طریقی مثل لابی، زور، رابطه و ضرب تلاش می کنند رانت بیشتری برای خود ایجاد کنند.»
باوجود اینکه شهردار منطقه ۱۹، استفاده از نیرو های شهرداری را برای برخورد ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ با معترضان و پوشیدن لباس یگان ویژه را برای این ماموریت رد می کند، همچنان بین تعدادی از شهروندان و کاربران شبکه های اجتماعی دراین باره شک وجود دارد. با این حال، اما از شهردار تهران تا اعضای شورای شهر تهران، در گفتگو با هم میهن، رفتن نیرو های شهرداری به کمک نیرو های امنیتی را تایید نمی کنند.
یک سوال، اما سر جای خودش است؛ اینکه براساس قانون یا آیین نامه های داخلی، آیا شهرداری می تواند نیرو های خود را برای کاهش تنش و مقابله با اعتراضات گسترده در اختیار نهاد های امنیتی قرار دهد؟ و آیا شهرداری در بیش از ۵۰ روز اعتراضات سراسری، کمکی به نیرو های انتظامی کرده است؟
علیرضا زاکانی، شهردار تهران در این باره می گوید، وظایف شهرداری مشخص و معلوم است: «بیشترین زحمت را پاکبانان برای تمیز کردن شهر و خدمات شهری به ویژه آتش نشانی برای صدماتی که آشوبگران به شهر زده بودند، کشیدند. وظیفه ما معلوم است و وظایف مان را بدون هیاهو انجام دادیم. هیچ علاقه ای نداشتیم که پروپاگاندا کنیم. امیدواریم این کار انجام شده، مورد قبول خدا قرار گیرد.»
موضوع دیگر، فیلم هایی است که از روز های اول اعتراضات در تهران منتشر شده؛ فیلم هایی که در آن ها صف اتوبوس های شرکت واحد برای بستن میدان هایی مانند ولیعصر (عج) مشخص است. شهردار تهران در این باره هم می گوید شهرداری هیچ وقت اتوبوس ها را برای بستن میدان ها استفاده نکرده است: «ما دنبال این هستیم که راه ها را باز کنیم تا ترافیکی ایجاد نشود، آن وقت شما می گویید اتوبوس ها را گذاشتیم تا راه را ببندیم؟»
شهرداری تهران از لحاظ قانونی می تواند به نیرو های امنیتی کمک کند؟ محمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال می گوید: «نیروی انتظامی نیازی به کمک شهرداری ندارد.»
او در واکنش به این گفته که سوله های مترو برای استراحتگاه در اختیار نیرو های امنیتی قرار گرفته است هم می گوید: «بعید است چنین اتفاقی رخ داده باشد.»، اما اگر چنین اتفاقی رخ داده باشد، باید شورای شهر تهران از آن خبر داشته باشد و نیازی به مصوبه پارلمان شهری پایتخت دارد یا خیر؟ محمد آقامیری در این باره می گوید، ضرورتی ندارد شورای شهر در جریان این موضوع باشد: «تعامل بین خدماتی در سطح شهر تهران از گذشته وجود داشته و هنوز هم این تعامل وجود دارد. مدیریت شهری برای مقابله با ساخت وساز های غیرقانونی از نیرو های انتظامی کمک می گیرد.
در سیل، زلزله و دیگر حوادث طبیعی هم این تعامل وجود داشته است و این تعامل قانون مشخصی ندارد. اما مسئله این است که نیرو های امنیتی نیازی به کمک شهرداری و نیرو های آن ندارند.»
درباره اینکه قانون در شرایط بحرانی چه وظیفه ای به عهده شهرداری گذاشته و آیا اجازه داده که شهرداری نیرو یا تجهیزات خود را در شرایط خاص در اختیار نیرو های امنیتی قرار دهند هم احمد صادقی، ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران می گوید، در چارچوب حوزه خدمات شهری باید در نگهداشت شهر تعاملاتی وجود داشته باشد: «حوزه پسماند و خدمات شهری در دوره اغتشاشات باید بیشتر در سطح شهر باشند تا اتفاقاتی که در شهر رخ می دهد و مسبب کند شدن سرعت خدمات رسانی به شهروندان می شود را مرتفع کنند و خللی در خدمات رسانی پیش نیاید.»
او می گوید در مجموعه اغتشاشات، فرمانده میدانی کار را به دست می گیرد: «براساس مصوبات شورای عالی امنیت ملی تمام سازمان ها و نهاد ها باید به فرمان این فرمانده باشند. شهرداری هم زیرمجموعه این سازمان هاست و باید گوش به فرمان فرمانده میدان باشد.»
مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران هم درباره پوشیدن لباس های یگان ویژه توسط نیرو های شهرداری و وظایف قانونی شهرداری تهران در دوره ناآرامی می گوید، شهرداری تهران به دنبال خدمت رسانی و هر موضوعی که مانع آسایش شهروندان شود، تکلیف قانونی دارد: «وظیفه شهرداری تهران در همین ایامی که اغتشاشات بر تهران حاکم بود، این بود که به سرعت خرابی ها را به حالت عادی برگرداند و محل هایی را که به آتش کشیده شده، اطفا کند.
علائم ترافیکی – شهری و المان های شهری تخریب شده و شهرداری تهران موظف بود این علائم و المان ها را به حالت عادی برگرداند. این تکلیف شهرداری تهران در عرصه خدمات شهری است.»
او معتقد است، این نوع رفتار ها ماموریت شهرداری تهران را برای بازگرداندن شهر به حالت طبیعی افزایش می دهد: «شهرداری تهران ماموریت دیگری در برابر این نوع مسائل از خود ندارد.»
مهدی عباسی در پاسخ به این سوال که شهرداری می تواند اتوبوس های خود را در اختیار نیرو های امنیتی قرار دهد هم می گوید: «شهرداری یک دستگاه خدمت گزار است. ترافیک و روان سازی شهری جزئی از ماموریت های شهرداری است. اینکه چه کاری اشتباه است یا نه، بحث دیگری است.
اما شهرداری در ذات ماموریت اش موظف است هر تکلیفی را که به عنوان مطلوب و برای رفاه شهروند تعریف می شود، انجام دهد. در هر شرایطی و مسئله طبیعی یا غیرطبیعی، وظیفه شهرداری اقداماتی است برای برگرداندن شهر به حالت عادی خود. اینکه این اقدامات در چه شرایطی و با چه روش هایی انتخاب می شود، مفصل است. قطعا در شهر تهران شهرداری مکلف است وظایف شهری خود را انجام دهد.»
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران می گوید، در روز های ناآرامی در شهر، تجهیزات شهری تخریب و ترافیک می شود و شهرداری موظف است به سرعت معابر را باز کند: «البته اگر شهرداری بتواند به وظایف خود عمل کند.» او می گوید، اگر اسم این ناآرامی ها اعتراضات است، در اعتراضات و اگر اغتشاش است در اغتشاشات نیرو های شهرداری چاقو خوردند و صدمه دیده اند: «در این شرایط نیرو های شهرداری برای این که وظایف خود را انجام دهند دچار حادثه شدند.
علت آن ماموریت این است که شهر میلیونی است و ممکن است در این حادثه عده ای بخواهند در شهر رفتار خشونت آمیزی از خود بروز دهند، اما شهروندان تهرانی باید از خدمات اولیه برخوردار شوند. یکی از خدمات اولیه حمل و نقل و دیگری ایمنی شهر است. به همین دلیل شهرداری موظف است به سرعت فرآیند حمل و نقل را تسریع کند و ایمنی را در شهر پایدار کند تا ماموریت های خدماتی خود را انجام دهد.»
شهرداری ضابط قضائی نیست و در بسیاری از ماموریت های خود به کمک نیرو های انتظامی، امنیتی و حتی دستگاه قضائی مثل دادستانی نیاز پیدا می کند. نیرو های انتظامی هم در مقابله با ساخت وساز های غیرمجاز، اجرای قلع و قمع آرای کمیسیون ماده ۱۰۰ و بسیاری از موارد دیگر همراه شهرداری بوده تا این نهاد غیردولتی به وظایف خود عمل کنند.
شاید یکی از مواردی که یکی از نیرو های امنیتی تمام قد از شهرداری پشتیبانی کرد، آخرین روز های اردیبهشت ماه امسال بود که رانندگان شرکت ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ اتوبوس واحد اعتراض کرده و دست از کار کشیدند. در آن روز ها تهران فلج شد و ترافیک به قدری زیاد بود که پایتخت را برای ساعاتی به پارکینگ تبدیل کرد. در آن روز ها تعدادی کارمند سپاه برای کنترل ترافیک به کمک شهرداری آمدند، اما به نظر می رسد درباره برعکس آن، یعنی کمک نیرو های شهرداری به نیرو های انتظامی و امنیتی در شرایط خاص، قانون تکلیفی در نظر نگرفته است.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران در این باره می گوید، این شهرداری است که در مقابله با ساخت وساز های غیرمجاز از نیرو های نظامی و انتظامی کمک می گیرد: «جایی که ذخایر ارزی ایران واقعاً چه‌قدر است؟ شهرداری نیاز داشته باشد با حکم قضایی از نیروی انتظامی کمک می گیرد تا امنیت جانی نیرو های خود را برقرار کرده و ساخت وساز های غیرمجاز را تخریب کنند. ولی عکس این یقینا اتفاق نیفتاده است.»
او می گوید، کمک شهرداری به نیرو های نظامی و امنیتی نه در قانون شهرداری ها، نه در قانون نظامی کشور اصلا مطرح نشده است: «حضور در صف نیرو های نظامی و امنیتی حتما نیاز به آموزش های خاص و تحمل و مدارا دارد. اگر لازم باشد این نیرو ها می توانند از تجهیزاتی استفاده کنند که نیرو های شهرداری استفاده از آن را آموزش ندیده اند.»
ناصر امانی می گوید، پیش بینی نشده است که شهرداری به کمک نیرو های نظامی و امنیتی برود: «شهرداری فقط در مواقع خاص به خدمات رسانی کمک می کند. به عنوان مثال در سیل کن شهرداری تهران وظیفه ای نداشت، اما شهرداری تهران با دستور استانداری و وزارت کشور به کمک مردم آن منطقه رفته و گل و لای را از خانه ها و امامزاده تخلیه و راه ها را باز کرد. سازوکار هایی در قانون برای استفاده از تجهیزات و نیرو های شهرداری پیش بینی شده که در راستای خدمات رسانی با دستور برخی مقامات می توانند به این کار بپردازند.»
چند روز از اعتراضات سراسری می گذشت و دقیقا در همان روز هایی که برخی مسئولان در رسانه ها اعلام کردند که اعتراضات را جمع کرده اند یعنی روز پنج شنبه ۳۱ شهریورماه۱۴۰۱ علیرضا زاکانی، شهردار تهران با حضور در برنامه «صف اول» اعلام کرد: «متاسفانه ۴۳دستگاه اتوبوس، ۵۴ ایستگاه اتوبوس و ۲۳خودروی آتش نشانی توسط اغتشاشگران در اتفاقات اخیر آسیب دیده است.»
پس از این مصاحبه بسیاری بر این عقیده بودند که اتوبوس های شرکت واحدی که برای بستن میدان ولیعصر استفاده شده ازجمله این اتوبوس های آسیب دیده اند. ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران در این باره می گوید ما هم در رسانه ها این خبر را خواندیم: «در همین حد که شهردار تهران و سخنگوی شورای شهر تهران اعلام کردند بیش از ۴۰ دستگاه اتوبوس و ایستگاه اتوبوس آسیب دیده، خبر داریم و اطلاعات دقیق تری در اختیار ما قرار نگرفت.»
در فضای مجازی خبر هایی از امنیتی تر شدن فضای شهرداری نسبت به دوره اصلاحات و حتی دوره شهرداری محمدباقر قالیباف منتشر شده است. ناصر امانی در واکنش به این خبر ها می گوید، نمی داند منظورشان از امنیتی تر شدن چیست: «قالیباف در دوران شهرداری خود برای پیشبرد پروژه های شهرداری از ظرفیت های قرارگاه خاتم استفاده می کرد. من نشانه ای از قوت گرفتن نیرو های امنیتی در شهرداری ندیدم.»/ هم‌میهن
دیدگاه شما