نحوه خریدوفروش اختیار معامله

آموزش اختیار معامله_تابلو اختیار معامله

تابلو اختیار معامله و آموزش اختیار معامله را تجربه کنید .در قسمت سوم از سری آموزش های اختیار معامله، در مورد مزایا و معایب بازار اختیار معامله و مفاهیم و اصطلاحات موجود در بازار آپشن بحث شده است. در ادامه قرار است در این مقاله با موضوعات جدیدی مانند ارزش ذاتی، ارزش زمانی و مفهوم نوسان پذیری در بازار اختیار معامله آشنا شوید. پیشنهاد میکنم به هیچ عنوان این ویدئو را از دت ندهید.
در این ویدیو به بررسی جامع تابلو سایت tse و ابزار هایی که برای اختیار معامله لازم خواهیم داشت پرداخته ایم.اکثر سوالات شما در این ویدیو پاسخ داده شده است و به مفاهیم پایه ای بازار آپشن در این ویدیو پرداخته شده است.

ارزش ذاتی چیست؟

ارزش ذاتی در اختیار معامله به تفاوت قیمت اعمال و قیمت سهم پایه گفته میشود؛ مثلا اگر سهم پایه 1000 تومان باشد و قیمت اعمال 500 تومان باشد. در این حالت ارزش ذاتی این اختیار معامله 500 تومان است؛ یعنی خریدار اختیار معامله 500 تومان سود خواهد کرد. ولی برای فروشنده اختیار معامله این قضیه برعکس است. به این شکل که باید قیمت اعمال بیشتر از قیمت نقدی سهم پایه باشد تا ارزش ذاتی آن قرارداد اختیارمعامله مشخص شود .

ارزش زمانی چیست؟

در اختیار معامله چون تاریخ سر رسید وجود دارد پس عنصری به نام ارزش زمانی هم به وجود خواهد آمد اما ارزش زمانی چیست ؟ برای توضیح بیشتر به مثال دقت کنید . فرض کنید اختیار معامله ای که تاریخ سر رسید آن سه ماه آینده باشد 1000تومان باشد و اندازه قرارداد شما 5 باشد یعنی پنج هزار سهم به قیمت 1000شما خواهید پرداخت یعنی پریمیوم پرداختی شما پنج میلیون خواهد بود ولی اگر همین سهم نوعی دیگر از قرارداد داشته باشد که تاریخ سر رسید آن شش ماه بعد باشد دیگر قیمت این قرارداد 1000تومان نخواهد بود بلکه مشمول ارزش زمانی نیز شده است یعنی قیمت این سهم مثلا باید 1500تومان شود که اگر ضربدر 5هزار شود میشود 7میلیون پرداختی شما به عنوان پریمیوم .

ولی چرا این تفاوت قیمت به وجود میاید ؟ پاسخ این است که خریدار اختیار معامله سرمایه کمتری را نسبت به خریدار خود سهم پایه درگیر میکند ولی همانند خریدار سهم پایه میتواند از صعود دارایی پایه سود کند و از نزول دارایی پایه زیان کند .

پارامتر های موثر در بلک شولز

پارامتر های گوناگونی در تعیین قیمت منصفانه اختیار (بلک شولز) اثرگذار است که عبارتند از: قیمت نحوه خریدوفروش اختیار معامله اعمال قرارداد، تعداد روز باقی مانده تا سر رسید، میزان نوسان پذیری تاریخی سهم پایه، میزان بازدهی سهم پایه طی دوره معاملاتی.

چگونه اختیار معامله را ارزش گذاری کنیم؟

مدل قیمت گذاری بلک شولز یعنی بدست آوردن قیمت منصفانه در اختیار معامله که پارامترهای ذکر شده در بالا در تعیین مقدار بلک شولز موثر است.

در ماشین حساب موجود در سایت tse.ir ، ماشین حسابی به نام ماشین حساب ارزش گذاری اختیار وجود دارد که مدل محاسبه بلک شولز را انجام می دهد. در این ماشین حساب بعد از انتخاب نماد مورد نظر خود از شما داده های زیر را میخواهد :

1. نرخ بازدهی مورد انتظار : دراین قسمت شما باید سود بازدهی موجود در بازار که مثلا نرخ بهره بانک 20درصد و نرخ بهره بازار بورس 40درصد است که شما باید میانگین بین این دو بهره را در این قسمت وارد کنید پس ممکن است در زمان های مختلف عددی که شما نحوه خریدوفروش اختیار معامله وارد میکنید متفاوت باشد .

نکته : عددی که در این قسمت وارد میکنید باید عدد صحیح باشد .

2. نسبت سود نقدی به قیمت دارایی پایه : این قسمت را اکثر معامله گران بازار اختیار معامله صفر وارد میکنند چرا که نسبت سود واریزی سهام( که همان DPS است ) و قیمت دارایی پایه ، مقدار کمی است و تاثیر گذاری چندانی در تعیین بلک شولز نمیتواند داشته باشد مگر اینکه بعضی سهام سود نقدی قابل توجهی داشته باشند که در این ص ورت میتوان عدد های بیشتری را در این قسمت وارد کرد.

3 . نوسان پذیری : یعنی نوسانی که سهم پایه دارد که به دو دسته تقسیم میشود.

الف: نوسان پذیری ضمنی : عددی است که معامله گران با توجه به قیمت پریمیوم فعلی برای آینده این قرارداد انتظار دارند (بعد از بدست آوردن این درصد میتوانید در قسمت ماشین حساب سایت tset.ir در قسمت نوسان پذیری وارد کنید ) یعنی اختلاف بین قیمت بلک شولز و قیمت نحوه خریدوفروش اختیار معامله تابلو اختیار معامله به دلیل همین نوسان ضمنی است پس اگر به دنبال قیمتی هستید که در ذهن معامله گران است و انتظار دارند که این قرارداد به این قیمت معامله شود باید در ماشین حساب بلک شولز به جای نوسان تاریخی نوسان ضمنی را وارد کنید تا محاسبه بلک شولز با قیمت تابلو تقریبا برابر شود.

پیشنهاد ما پلتفرم معاملاتی گروه بی نظیر است که در صفحه خدمات اختیار معامله فراهم شده و دارای امکانات جذاب و جامعی است که شما را شگفت زده می کند.

نحوه بدست آوردن نوسان ضمنی

ابتدا نماد مورد نظر خود را انتخاب کرده و باارزش ترین قرارداد آن نماد را از لحاظ معاملات انتخاب میکنید مثلا اگر ضخود چند مدل باشد شما باید آن ضخودی را در نظر بگیرید که ارزش معاملاتی بالایی دارد برای مثال ضخود 7075بیشترین ارزش معاملاتی را دارد. سپس قیمت پایانی ضخود 7075 را مشاهده کنید فرض کنید 350 باشد . در مرحله بعد باید ماشین حساب نوسان ض منی را باز کنید که در همان صفحه ماشین حساب ها قابل مشاهده میباشد.

در ماشین حساب نوسان ضمنی شما باید ابتدا نوسان ضمنی این نماد را محاسبه کنید و سپس در ماشین حساب بلک شولز این عدد بدست آمده را وارد کنید.

در ماشین حساب نوسان ضمنی همه اطلاعاتی که در ماشین حساب بلک شولز باید وارد میشد را وارد کنید ولی تنها تفاوت این ماشین حساب قسمت ارزش قرارداد اختیار معامله است که باید در این قسمت از ماشین حساب قیمت پایانی نماد ضخود را وارد کنید.

نکته : عددی که در نوسان پذیری ضمنی یک نماد بدست میاید میتوانید برای همه قراردادهای اختیار معامله ی همان نماد استفاده کرد مثلا اگر نوسان پذیری ضمنی ضخود 7075 را بدست آوردید میتوانید برای سایر ضخود ها نیز استفاده کنید.

ب : نوسان پذیری تاریخی : از آنجایی که هر قرارداد اختیار معامله دارای تاریخ سر رسید است. شما برای اینکه بتوانید اندازه نوسان قیمتی قرارداد خود را به درصد به دست بیاورید باید گذشته سهم را بررسی کنید و با بدست آوردن میانگین تغییر قیمت سهم ، نوسان قیمتی سهام خود را در اندازه مانده تا تاریخ سر رسید خود پیش بینی کنید .

برای بدست آوردن این میانگین میتوانید از راهکارزیر استفاده کنید :

ابتدا مووینگ اورج ema در نمودار سهم خود فعال کنید ، در تنظیمات ema رفته و بازه زمانی آن را به مقدار مانده تا تاریخ سر رسید خود تغییر دهید برای مثال اگر اختیار معامله شما سه ماه تا تاریخ سر رسید داشته باشد باید ema 90 روزه داشته باشید. در مرحله بعد کانالی به اندازه این بازه زمانی در نمودار خود رسم کنید یعنی طبق مثال باید یک کانال 90 روزه را رسم کنید.

در مرحله بعد تفاوت قیمت بالاترین قیمت در این کانال و پایین ترین قیمت در این کانال را حساب کنید یعنی اگر بالاترین قیمت این کانال 1000تومان و پایین ترین قیمت این کانال 500تومان باشد اختلاف قیمت این کانال 50 درصد است حال باید این درصد را تقسیم بر دو کنید که عدد 25 دصد بدست می آید. حال باید تعداد برخورد ema با این کانال را بشمارید ( چه برخورد با خود کانال باشد و چه با خط وسط کانال باشد ) فرض کنید تعداد برخورد مثال ما 5 بار باشد. در مرحله بعد باید 25 درصد را با 5 بار برخورد جمع کنیم تا عدد نهایی نوسان پذیری تاریخی بدست آید . این عدد برای سهام مختلف نسبت به اندازه تاریخ آن متفاوت خواهد بود .

نکته: عدد وارده در این قسمت باید عدد اعشاری باشد مثلا اگر 50درصد مد نظر دارید باید 50/0 وارد کنید .

برای یادگیری بازار اختیار معامله در بورس ایران بصورت ویدئو و به زبان ساده وارد صفحه دوره جامع ناگفته های بازار اختیار معامله شوید و حرفه ای آموزش ببینید.

برای انتخاب یک قرارداد اختیار معامله خوب ، نباید فقط براساس بلک شولز پیش رفت بلکه باید به نکات زیر توجه کنید :

الف : حتما سهم پایه نماد مورد نظر خود را بررسی کنید آن هم به صورت کوتاه مدت نه بلند مدت

ب : زمانی وارد یک اختیار معامله شوید که سهم پایه آن سهم در نمودار خود یا به یک حمایت رسیده باشد ویا اینکه مقاومت را شکسته و تثبیت کرده باشد.

ج : سراغ سهامی بروید که ارزش معاملاتی بالایی داشته باشد یعنی نقد شوندگی بالایی داشته باشد.

نکته : علت تفاوت قیمت ب لک شولز و قیمت اختیار معامله در بازار به دلایل زیر بستگی دارد.

الف : معامله گران روند کلی سهم یا روند شاخص کل یا روند هم گروهی های سهم را اگر مثبت ارزیابی کنند در اینصورت حاضر میشوند حتی بالاتر از قیمت بلک شولز نیز معامله انجام دهند .

نکته : اگر سهم پایه ای نوسان پذیری زیادی داشته باشد (یعنی سقف و کف کانال های خود را در نمودار به تعداد زیادی لمس میکند ) معامله گران به این نماد بیشتر توجه خواهند کرد چرا که امکان سود بیشتر وجود دارد و این به خاطر این است که ریسک در این نماد بالاست.

برای آشنایی کامل با کارگزاری ها و دریافت کد معاملاتی، می توانید در سه دقیقه کارگزاری اختیار معامله و دریافت کد معاملات آپشن را مطالعه کنید.

اطلاعات کارگزاری های ارائه دهنده خدمات اختیار معامله در تصویر زیر ارائه شده است:

گروه بی نظیر

مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه تحلیلگر بازار مالی فارکس تحلیلگر ارشد سایت یار سرمایه برگزاری بیش از صد دوره آموزشی تحلیل بورس و فارکس عضو تیم icf_market تنها ارائه دهنده سبک ولوم تریدینگ به زبان فارسی در دنیا

اختیار خرید و فروش

در بازار سرمایه ایران اصطلاحات تخصصی بسیار زیادی وجود دارد و افرادی که به دنبال سرمایه گذاری مستقیم در این بازار هستند، بهتر است این کلمات و اصطلاحات تخصصی را به خوبی یاد بگیرند. اختیار خرید و فروش یکی از مفاهیمی است که تسلط بر جزییات آن برای فعالیت حرفه ای در بازار سرمایه کاملا ضروری است. در تعریف اختیار معامله باید خاطر نشان کرد که این مفهوم بیانگر یک قرارداد 2 طرفه بین خریدار و فروشنده است که طی آن، شخص خریدار این حق را دارد که بخش مشخصی از دارایی ذکر شده در قرارداد اختیار معامله را با قیمت معین و در یک زمان مشخص بفروشد یا بخرد. اختیار خرید و فروش جزییات خاص خود را دارد که در ادامه مقاله به بررسی آن می پردازیم.

اختیار خرید و فروش چیست؟

اگر بخواهیم اختیار خرید و فروش را توضیح دهیم، اول باید درباره مفهوم اوراق مشتقه صحبت کنیم. به زبان ساده، اوراق مشتقه یکی از انواع اوراق بهادار است که ارزش آن به ارزش یک دارایی دیگر وابسته است. اوراق مشتقه انواع مختلفی دارد؛ قراردادهای آتی، قراردادهای سلف، اختیار معامله و. از انواع اوراق مشتقه هستند. ارزش اوراق مشتقه بر اساس دارایی هایی مانند سهام و کالاهای مشخص (زعفران، طلا، نفت و. ) می باشد.

اختیار خرید

به زبان ساده، اختیار خرید و فروش یک قرارداد است که دو طرف توافق می کنند تا اگر ارزش یک دارایی در طی یک زمان مشخص به مقدار خاصی رسید، طرفی که قرارداد را خریده است، اختیار دارد تا آن دارایی را در قیمتی که در قرارداد مشخص شده است، بخرد و یا بفروشد. وارد شدن به این قرارداد، نیاز به پرداخت پول از طرف خریدار به طرف فروشنده قرارداد دارد؛ به این میزان پول، اجرت می گویند.

به عنوان مثال، فرض کنید که شما یک کارخانه تولید رب دارید؛ می دانیم که برای تولید رب، به گوجه فرنگی نیاز است. در انبار کارخانه به اندازه ای گوجه ذخیره کرده اید که پاسخگوی نیاز 6 ماه آینده کارخانه است و با توجه به تجربه ای که دارید، می دانید بهای گوجه در آینده نزدیک از کیلویی 500 تومان به کیلویی 2000 تومان خواهد رسید.

حالا شما با یک بنکدار قرارداد اختیار خرید می بندید. قیمت گوجه در آن قرارداد کیلویی 1000 تومان قید شده و مدت قرارداد 3ماهه است و اجرت قرارداد 2 میلیون تومان می باشد. در واقع شما 2 میلیون تومان به بنکدار پرداخت می کنید و اختیار خرید گوجه فرنگی در قیمت کیلویی 1000 تومان را از بنکدار می گیرید. اگر طی این 3 ماه که قرارداد اختیار خرید شما معتبر است، قیمت گوجه افزایش پیدا کند و به قیمت 2500 تومان برسد، چون شما اختیار خرید در کیلویی 1000 تومان را دارید، تا زمان تمام شدن مدت قرارداد می توانید با مراجعه به بنکدار، گوجه فرنگی که قیمت آن به کیلویی 2500 تومان رسیده است را به قیمت کیلویی 1000 تومان خریداری کنید.

در طرف مقابل، اگر بهای گوجه به جای افزایش قیمت، کم شود و مثلا به کیلویی 200 تومان برسد، نیازی نیست که حتما شما با قیمتی که در قرارداد تعیین کرده اید گوجه را بخرید؛ چراکه این قرارداد یک قرارداد اختیاری است، یعنی شما برای خرید و فروش مختار هستید.

اختیار فروش

اختیار فروش هم مانند اختیار خرید می باشد؛ با این تفاوت که در قرارداد اختیار فروش، شما معلوم می کنید که در یک قیمت معین و در یک مدت مشخص اختیار فروختن یک دارایی را دارید. معمولا هر برگه اختیار معامله (خرید یا فروش) پشتوانه تعداد محدودی از دارایی است. مثلا هر برگه اختیار فروش برای 1000 برگه سهم می باشد و اگر شما می خواهید اختیار فروش 10000 برگه سهم را داشته باشید، باید 10 برگه اختیار فروش را بخرید.

به عنوان مثال، شما تحلیل می کنید که بازار بورس ممکن است یک اصلاح داشته باشد و شما 100,000 عدد سهم از یک شرکت را در اختیار دارید که قیمت کنونی آن 5000 تومان است. شما 100 برگه قرارداد اختیار فروش را که هر برگه از 1000 عدد سهم پشتیبانی می کند را با قیمت 4800 تومان و در مدت 1 سال خریداری می کنید و به ازای هر برگه اختیار فروش، مبلغی را پرداخت می کنید. سهم شما شروع به اصلاح می کند و قیمتش به 4000 تومن می رسد، چون شما اختیار فروش در قیمت 4800 تومان را دارید، می توانید سهم خودتان را در این قیمت بفروشید و به اینصورت است که به جای بقیه افراد که 20 درصد ضرر کرده اند، شما فقط 4 درصد ضرر کرده اید.

یعنی اگر شما این اختیار فروش را نخریده بودید، روی هر سهم 1000 تومن ضرر می کردید؛ یعنی 100 میلیون تومان ضرر برای سرمایه شما اتفاق می افتاد. ولی در این حالت شما 5 میلیون قرارداد را خریده اید و بر روی هر سهمی هم 200 تومان ضرر کرده اید که جمعا به صورت زیر محاسبه می شود:

25.000.000 =5.000.000 + (100.000 * 200)

یعنی شما به جای 100 میلیون، فقط 25 میلیون ضرر کرده اید و با خرید این قرارداد فروش، از ضرر بیشتر جلوگیری کرده اید.

البته این امکان نیز وجود دارد که بازار بر اساس تحلیل شما جلو نرود و به جای اینکه قیمت سهم شما کم شود، قیمت بالا رود. در این حالت چون شما مختار به فروش هستید و طبیعتا وقتی قیمت سهم به 6000 تومن رسیده است، سهم را با قیمت 4800 تومان نمی فروشید، پولی که برای خرید قرارداد پرداخت کرده اید، از بین رفته است و شما 5 میلیون از دست داده اید.

این مثال ها نشان می دهد که اوراق و اختیار خرید و فروش با اینکه پیچیده است و ریسک دارد، می تواند موضوع جذابی باشد.

نکته: لازم به ذکر است که در بازارهای مالی جهان، دو نوع اوراق اختیار معامله داریم که شامل اختیار خرید و فروش آمریکایی و اروپایی می باشد. در نوع آمریکایی در طول دوره زمانی که در قرارداد قید می شود، می توان خرید یا فروش را انجام داد؛ اما در نوع اروپایی که در بازار بورس ایران هم از این نوع استفاده می شود، خرید یا فروش فقط در انتهای دوره زمانی معین شده امکان پذیر است.

جمع بندی

اختیار خرید و فروش یکی از ابزارهای نوین در بازار سرمایه است و هدف آن، کاهش ریسک های معاملاتی برای سرمایه گذاران است. در واقع، افرادی که با قراردادهای اختیار خرید و فروش آشنا هستند، در مواقعی که بازارها نوسان زیادی دارند، می توانند از این طریق، ریسک های معاملاتی خود را کاهش دهند. به طور کلی قرارداد اختیار معامله به 2 دسته اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می شود که مکانیسم اجرایی آن ها با یکدیگر مشابه است و به طور کلی، این مفهوم یک قرارداد 2 طرفه بین خریدار و فروشنده است که طی آن، شخص خریدار این حق را دارد که بخش مشخصی از دارایی ذکر شده در قرارداد اختیار معامله را با قیمت معین و در یک زمان مشخص بفروشد یا بخرد. بنابراین، اگر به دنبال استفاده از این ابزار برای معاملات خود هستید، بهتر است جزییات آن را به خوبی یاد بگیرید.

انجام معاملات اختیار خرید و فروش در بورس اوراق بهادار

فعالان بازار سرمایه همواره تمایل دارند از ابزارهای مختلفی استفاده کنند تا ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانند؛ یکی از این مقوله‌ها که به تازگی وارد بورس اوراق بهادار تهران شده، اختیار معاملات است؛ در حال حاضر اختیار خرید در بورس اوراق بهادار قابل معامله است و اختیار فروش نیز بزودی قابل معامله خواهد بود. فعالان بازار سرمایه می‌توانند با استفاده از اختیار خرید ریسک فعالیت‌های بورسی خود را کاهش دهند و در این حوزه به سرمایه‌گذاری بپردازند.

این اختیارات در راستای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری به فعالان بازار سرمایه کمک خواهد کرد و سهامداران می‌توانند در معاملاتی که از ریسک بالایی برخورد است، از اختیار معاملات استفاده کنند. با توجه به اینکه قراردادهای اختیار معامله به دو دسته اختیار خرید و فروش طبقه‌بندی می‌شوند، در ادامه به ویژگی‌های خرید و فروش اختیار معاملات اشاره خواهیم کرد.

توافقی برای آینده!

به صورت کلی اختیار معامله، قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است و بورس اوراق بهادار اختیار معاملات سهام شرکت‌های مختلف بورسی را تعیین می‌کند؛ بر اساس این قرار داد، خریدار قرارداد حق دارد که مقدار معینی از دارایی مشخص شده در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد؛ به این معنا که دو طرف توافق می‌کنند در آینده معامله‌ای انجام دهند.

در اختیار معامله این موضوع بسیار حائز اهمیت است که در این معامله، خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می‌آورد. این در حالی است که از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، بر اساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور است. در این میان دارنده قرارداد خریدار در اعمال حق خود مختار است و هیچ تعهد و الزامی ندارد.

در صورت صرف ‌نظر او از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست می‌دهد؛ اما از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.

قرارداد اختیار معامله اساساً برای کاهش ریسک ابداع شده است. اما به دلیل دارابودن ویژگی اهرمی این ابزار، عموماً استفاده آن در بازارها برای معاملات پر ریسک صورت می‌گیرد. بنابراین توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران پیش از اقدام به انجام معاملات اختیار معامله، حتماً از شرایط، قوانین و بایدها و نبایدهای آن مطلع شوند.

اختیار خرید

اختیار خرید به حقى براى خرید یک دارائى در قیمت معینى اشاره دارد و سرمایه‌گذاران می‌توانند فقط نسبت به اخذ موقعیت خرید در نمادهای ایجاد شده اقدام کنند؛ به این معنا که فعالان بازار سرمایه بر اساس تحلیل‌های بورسی مختلف، پیش‌بینی می‌کنند.

به عنوان نمونه سهام ایران خودرو از قیمت ۲۷۰ تومان (قیمت تابلو در زمان حال) طی دو ماه آینده با رشد ۳۰ تومانی همراه خواهد شد و به ۳۰۰ تومان می‌رسد. بر اساس این موضوع، فعالان بازار سرمایه می‌توانند اختیار معامله دو ماه آینده سهام ایران خودرو را با قیمت ۱۰ تومان خریداری کنند؛ در صورتی که پس از دو ماه قیمت سهام ایران خودرو ۳۰ تومان یا بیشتر، افزایش پیدا کرده باشد، سهامداران می‌توانند قیمت ۲۷۰ تومان را بپردازد و سهام را خریداری کنند. در صورتی که قیمت سهام کاهش پیدا کرده باشد، سهامداران صرفاً با زیان ۱۰ تومانی همراه می‌شوند که در ابتدا بابت خرید اختیار معامله خرید پرداخت کرده‌ است.
بنابراین با خرید یک اختیار خرید خودرو، سهامدار حق خرید ۱۰ هزار سهم خودرو را در تاریخ اعمال و با قیمت اعمال خواهد داشت.

به صورت کلی در صورتی که بعد از خریدن یک اختیار معامله قیمت سهام افزایش پیدا کند؛ از آنجا که قیمت اعمال ثابت است، پس ارزش این اختیار خرید بالا مى‌رود و اختیار معامله‌هایی با همان شرایط حالا با قیمت (حق شرط) بالاترى معامله مى‌شوند. به همین ترتیب، اگر قیمت سهام کاهش یابد؛ قیمت اختیار خرید نیز کاهش خواهد یافت. در این میان فعالان بازار سرمایه می‌توانند خود اختیار معامله خرید را تا قبل از رسید به موعد زمانی به فروش نیز رسانند. اختیار خرید یافروش به روشی که در مثال آورده شد، به عنوان ابزار کاهش دهنده ریسک در آینده به شمار می آید، اما با توجه به این موضوع که اختیار معامله در بورس بهادار تهران مقوله‌ای جدید است، پیشنهاد می‌شود سهامداران با اطلاعات کافی و با در نظرگرفتن شرایط به خرید و فروش اختیار معاملات بپردازند و از ریسک‌هایی که نسبت به آن‌ها اطلاع ندارند، بپرهیزند.

معاملات اختیار خرید و فروش با قصد نوسانگیری از ریسک بالایی برخوردار است و نیازمند دسترسی به اطلاعات زیادی است (باید سهامداران به خوبی بر روی تحلیل بازار سرمایه مسلط باشند). لذا معامله این نوع قراردادها به همه افراد توصیه نمی‌شود.

آشنایی با نماد اختیار معامله خرید

در حال حاضر (در دی ماه ۹۵) اختیار معامله خرید برای ۳ شرکت ایران خودرو، فولاد مبارکه اصفهان و ملی صنایع نحوه خریدوفروش اختیار معامله مس ایران درنظر گرفته شده که قابل معامله دربورس اوراق بهادار است. نماد اختیار معامله با افزودن حرف “ضـ” به ابتدای بخشی از نماد شرکت‌های مذکور ایجادمی‌شود. برای مثال: ضخود (اختیار خ خودرو)، ضفملی، ضفولا. نمادها علاوه بر حروف مذکور شامل تاریخ اعمال و قیمت اعمال نیز هستند. به عنوان مثال “اختیارخ خودرو-۳۰۰۰-۱۳۹۵/۱۱/۲۷ (ضخود۰۰۵)” نشان دهنده اختیار خرید خودرو در تاریخ ۱۳۹۵/۱۱/۲۷ با قیمت ۳,۰۰۰ ریال است. قیمت ۳۰۰۰ ریال قیمت مورد پیش بینی شده در تابلوی معاملاتی روز ۲۷ بهمن ۹۵ است. اما قیمت خرید اختیار خرید ضخود۰۰۵، ۲۵۰ ریال است.

از آنجا که ممکن است در تاریخ اعمال یکسان، قیمت اعمال متفاوت باشد؛ بنابراین یک شرکت بر حسب قیمت اعمال می‌تواند چند نماد معاملاتی داشته باشد. مثال: ضخود۰۰۴ و ضخود۰۰۵

در حال حاضر هر اختیار خرید شامل ۱۰ هزار سهم نماد مورد نظر در تاریخ اعمال است.

معاملات اختیار خرید بدون دامنه نوسانی است.

اختیار خرید نماد ضخود۰۰۵- تاریخ اعمال و قیمت اعمال

اختیار فروش

اختیار فروش به دارنده حق می‌دهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دوره زمانی مشخصی بفروشد. اخذ موقعیت فروش فقط برای بستن موقعیت‌های خرید قبلی اخذ شده، امکان پذیر خواهد بود. درحالی‌که خریدار قرارداد اختیار خرید، به امید افزایش قیمت آن را می‌خرید، خریدار قرارداد اختیار فروش پیش‌بینی می‌کند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت.

به عبارت ساده‌تر اختیار فروش برای زمانی است که فعالان بازار سرمایه بر اساس تحلیل‌های بورسی خود، پیش‌بینی می‌کنند که قیمت سهامی در آینده کاهش پیدا می‌کند.

به عنوان نمونه سهامداران پیش‌بینی می‌کنند که سهام ایران خودرو با قیمت ۲۷۰ تومان طی دو ماه آینده به ۲۵۰ تومان خواهد رسید و ۲۰ تومان قیمت این سهام کاهش پیدا خواهد کرد. در چنین شرایطی سهامداران می‌توانند با پرداخت به عنوان نمونه ۱۰ تومان، اختیار فروش سهام ایران خودرو را خریداری کنند.

این موضوع بسیار حائز اهمیت است که خریدار اختیار فروش، انتظار نزول قیمت سهام را دارد. در حالی که فروشنده انتظار دارد که قیمت سهام به همان نسبت باشد یا افزایش یابد. به صورت کلی با توجه به اینکه اختیار فروش به دارنده آن اجازه فروش سهام در قیمت مقطوع را مى‌دهد، کاهش در قیمت سهام، اختیار فروش را ارزشمندتر مى‌نماید و برعکس، اگر قیمت سهام افزایش یابد، اختیار فروش کم‌ارزش مى‌شود.

در این میان اگر قیمت سهام کمتر از قیمت اعمال باشد، اختیار فروش را ”باقیمت“ گویند. از طرفی ذکر این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که گاهی از مواقع بهتر است، اختیار فروش باقیمت را نحوه خریدوفروش اختیار معامله قبل از انقضاء اعمال نمود. اگر قیمت سهام بیش از قیمت اعمال باشد، آن اختیار فروش را ”بى‌قیمت“ گویند؛ این نوع اختیار معامله هیچ‌گاه نباید اعمال شود و بالاخره اگر قیمت سهام برابر قیمت اعمال شود، اختیار فروش را ”به قیمت“ گویند.

نحوه اعمال اختیار معاملات

به صورت کلی از نظر نحوه اعمال، اختیار معاملات به دو دسته تقسیم می شوند؛ دسته اول، اختیار معامله آمریکائى است که در هر زمانى از طول دوره خود قابل اعمال است. دسته دوم نیز اختیار معامله اروپائى است که فقط در تاریخ انقضاء قابل اعمال است. در بورس اوراق بهادار تهران قرارداد‌های اختیار معاملات، اختیار معاملات از نوع اروپایی هستند و فقط در سر رسید‌ قابلیت اعمال خواهند داشت.

حجم قرارداد‌های اختیار معاملات

قراردادهای اختیار معامله استاندارد شامل ۱۰ هزار اختیار معامله یک واحدى است؛ به این معنا که اگر سرمایه‌گذار یک اختیار معامله بخرد، در واقع این اختیار معامله نمایانگر اختیار خرید یا فروش ۱۰ هزار سهم است. ذکر این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که نحوه خریدوفروش اختیار معامله اگر سهام شرکت بورسی افزایش سرمایه دهد یا سود سهمى اعلام کند، در تعداد سهام استاندارد قرارداد استثنائى رخ مى‌دهد؛ در این صورت، تعداد سهم‌هایى که توسط قرارداد استاندارد مشخص مى‌شوند، با توجه به تغییر سرمایه شرکت تعدیل مى‌شوند.

به‌عنوان نمونه اگر در مثال قبل شرکت ایران خودرو ۱۵ درصد سود سهمى اعلام کند، تعداد سهم‌هاى قرارداد از ۱۰,۰۰۰ به ۱۱,۵۰۰ سهم تغییر پیدا مى‌کند. به‌علاوه قیمت اعمال نیز (۰٫۸۶۹۵=۱٫۱۵÷۱) تعدیل شده و به نزدیک‌ترین یک‌هشتم قیمت سابق خود (۰٫۸۷۵) گرد مى‌شود.

برای اختیار معاملات از کجا باید شروع کرد؟

به صورت کلی چگونگی اعمال قراردادهای اختیار معاملات به صورت غیر خودکار است و دارندگان موقعیت بازخرید در صورت تمایل به اعمال، باید درخواست اعمال خود را از طریق کارگزاری‌هایی مانند کارگزاری آگاه و مطابق با قرارداد مشتری کارگزار، به اتاق پایاپای اعلام کنند.

در این میان تسویه در قراردادهای اختیار معامله سهام به سه صورت فقط نقدی، اول نقدی بعد فیزیکی و صرف فیزیکی امکانپذیر است. در دوره سه ماهه نخست آغاز معاملات قراردادهای اختیار معامله و در راستای کمک به توسعه بازار قراردادهای اختیار معامله سهام، کارمزد همه ارکان به جز کارگزار، صفر در نظر گرفته شده است.

سخن آخر

تاریخچه اختیار معاملات در کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که این موضوع در راستای کاهش ریسک معاملات و افزایش جذابیت و تنوع در بازار سرمایه راه اندازی شده است؛ با توجه به این موضوع، فعالان بازار سرمایه می توانند در راستای کاهش ریسک معاملاتی خود از اختیار معاملات استفاده کنند و با مراجعه به کارگزاری‌هایی مانند کارگزاری آگاه، درخواست اعمال خود را مطرح سازند. در این میان همان طور که پیش تر مطرح شد، با توجه به تازگی اختیار معاملات، توصیه می شود که سهامداران از خرید و فروش اختیار معاملات قبل از موعد زمانی آن بپرهیزند؛ چون با این اقدام، سهامداران ریسک معاملاتی خود را بسیار افزایش داده‌اند و ممکن است با ضرر و زیانی جبران ناپذیر مواجه شوند.

اختیار معامله

این ابزارها به‌منظور کاهش یا انتقال ریسک ایجاد شده‌اند. یکی از این ابزارها اختیار معامله یا معاملات آپشن است که بیشتر در بورس کالا مورداستفاده قرار می‌گیرد.

در این مقاله قصد داریم به تعریف قرارداد اختیار معامله، سازوکارهای آن و نقشی که در کاهش ریسک دارد بپردازیم.

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله به ابزارهای مالی گفته می‌شود که بر اساس ارزش اوراق بهادار اساسی مانند سهام مشتقه هستند.

اختیار معامله مشتقات مالی هستند که به خریداران حق استفاده، اما نه تعهدی را برای خرید یا فروش دارایی اساسی با قیمت و تاریخ توافق شده می‌دهند.

قرارداد اختیارات به خریدار امکان خرید یا فروش دارایی (بسته به نوع قرارداد) را ارائه می‌دهد.

در معاملات آپشن این امکان به دارنده داده می‌شود که دارایی را در یک بازه زمانی مشخص با قیمت مشخص شده خریداری کند یا دارایی را در یک بازه زمانی مشخص با قیمت مشخص شده بفروشد.

هر قرارداد اختیار تاریخ انقضا مشخصی دارد که دارنده می‌تواند از فرصت خود استفاده کند.

اختیار معامله معمولاً از طریق کارگزاران آنلاین خریداری و فروخته می‌شوند.

بر اساس این قرارداد، طرفین معامله با یکدیگر توافق می‌کنند که معامله را در تاریخ سررسید آینده انجام دهند.

به هنگام عقد قرارداد خریدار معامله اختیار معامله با پرداخت مبلغ مشخص، حق خرید یا فروش را طبق زمان مشخص شده در قرارداد کسب می‌کند.

در طرف مقابل، فروشنده قرارداد اختیار معامله نیز آمادگی خود برای فروش را طبق مفاد قرارداد اعلام می‌دارد.

در قراردادهای آتی، برخلاف قراردادهای اختیاری خریدار ملزم به ایفای تعهد است و بدون توجه به وضعیت بازار، در تاریخ مشخص شده ملزم به ایفای تعهد است (حتی اگر متضرر شود).

در قرارداد اختیار معامله بدون هیچ‌گونه اجبار و تعهدی می‌توانید تصمیم به معامله بگیرید یا به عبارتی به اختیار خود عمل کنید.

در قرارداد اختیار معامله به خریدار این امکان داده می‌شود که پس از بررسی بازار و تمام جوانب معامله ایفای نقش کنند. در صورت متضرر شدن، می‌تواند به تعهد خود عمل نکند

چنین می‌توان نتیجه گرفت که در بین ابزارهای مالی، اختیار معامله نسبت به سایر ابزارها از امکانات بیشتری برخوردار است نحوه خریدوفروش اختیار معامله به همین خاطر قیمت آن نیز نسبت به مابقی ابزارها بیشتر است.

خود قرارداد اختیار معامله به‌تنهایی ارزشی ندارد بلکه ارزشش را از دارایی دیگر مانند ارز، سهام، اوراق قرضه و یا کالا می‌گیرد، به همین خاطر یک ابزار مشتقه نامیده می‌شود.

بااین‌حال، عوامل زیادی نیز وجود دارند که بر سودآوری قرارداد اختیار تأثیر می‌گذارند.

برخی از این عوامل شامل قیمت یا حق بیمه اختیار سهام، مدت‌زمان باقی‌مانده تا انقضا قرارداد و ارزش اوراق بهادار سهام یا ارزش سهام است.

معامله گران باید از این متغیرها آگاهی داشته باشند تا بتوانند در مورد زمان معامله آگاهانه تصمیم بگیرند

نحوه خرید و فروش اختیار معامله

قیمت‌گذاری اختیار معامله

یکی از محرک‌های قرارداد اختیار معامله، ارزش ذاتی است. ارزش ذاتی این است که چه مقدار از حق بیمه از اختلاف قیمت بین قیمت سهام فعلی و قیمت اعمال تشکیل شده است

قیمت اختیار که به‌عنوان حق بیمه شناخته می‌شوند، از مجموع ارزش ذاتی و زمانی آن تشکیل شده است.

ارزش ذاتی تفاوت قیمت بین قیمت سهام فعلی و قیمت اعمال است.

زمانی ارزش زیاد است که تا زمان انقضا فرصت بیشتری باقی‌مانده باشد زیرا احتمال سودآوری سرمایه‌گذاران قرارداد بیشترمی باشد.

قرارداد اختیار معامله بر روی حجم مشخصی از دارایی پایه انجام می‌شود.

برای به‌دست‌آوردن حق اختیار، خریدار باید مبلغی تحت عنوان صرف به فروشنده بپردازد.

اختیار معامله بین دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) انجام می‌شود و در این قرارداد مواردی چون؛ دارایی مورد معامله، قیمت توافقی، تاریخ سررسید باید ذکر شود.

انواع اختیار معامله از لحاظ حق اختیار

دو نوع قرارداد اختیار معامله وجود دارد:

اختیار خرید (Call Option)

زمانی که فردی سهام‌دار تعداد مشخصی از سهام است اما باتوجه‌به تحلیل‌های خود حدس می‌زند که ارزش سهمش در آینده افت پیدا خواهد کرد، می‌تواند با بررسی سهام خود حق اختیار منتشر نماید.

در این زمان، فرد دیگری که بررسی کرده است و فکر می‌کند ارزش سهم در آینده افزایش پیدا خواهد کرد اما در حال حاضر برای خرید آن پول ندارد، می‌تواند در قالب اختیار معامله، اختیار خرید سهم را در ازای پرداخت مبلغی مشخص از دارنده سهم خریداری کند.

در زمان سررسید مشخص شده اگر قیمت سهم مطابق با پیش‌بینی‌های خریدار، پیش رفته باشد می‌تواند تعهد خرید خود را ایفا نموده و از اختیار خود استفاده کنند، درغیر این صورت، اگر قیمت اختیار بالاتر از قیمت در بازار آزاد باشد، اجباری بر ایفای تعهد نخواهد بود.

بنابراین قرارداد اختیار معامله تنها ریسک معامله شما را کمتر می‌کند.

اختیار فروش (Put Option)

اختیار فروش، اختیار اما نه تعهد، فروش مقدار مشخصی از اوراق بهادار با قیمت از پیش تعیین شده در یک بازه زمانی مشخص است. به این قیمت از پیش تعیین شده که خریدار اختیار خرید می‌تواند در آن سهم بفروشد، قیمت اعمال گفته می‌شود.

با کاهش قیمت سهام پایه، اختیار خرید ارزش بیشتری پیدا می‌کند. برعکس، یک اختیار خرید با افزایش قیمت سهام پایه ارزش خود را از دست می‌دهد.

اختیار فروش معمولاً باهدف مصون‌سازی از اقدام نزولی قیمت استفاده می‌شود.

این استراتژی به‌عنوان نوعی بیمه سرمایه‌گذاری و برای اطمینان از جلوگیری از ضرر و زیان دارایی از یک مقدار مشخص (یعنی قیمت اعمال شده در اختیار) استفاده می‌شود.

با نزدیک شدن به زمان انقضا، چون زمان کمتری برای تحقق سود حاصل از معامله وجود دارد، ارزش حق کاهش خواهد یافت.

در استفاده از اختیارها هیچ اجباری وجود ندارد. سرمایه‌گذاران این اختیار را دارند که بورس سهام را با قیمت بالاتر فعلی بازار بفروشند، نه اینکه لزوماً به قیمت اعمال شده در قرارداد اختیار مجبور به فروش باشند.

فاکتورهای مختلفی وجود دارد که باید در هنگام فروش اختیارهای خرید به‌خاطر بسپارید. درک اهمیت ارزش و سودآوری قرارداد اختیار در هنگام معامله از اهم موارد است، زیرا در غیر این صورت خطر سقوط سهام از حد سودآوری را وجود دارد.

نحوه خرید و فروش اختیار معامله

برای انجام معامله اختیار همانند سایر معاملات، داشتن کد معاملاتی لازم است.

در بورس تهران ۱۰ شرکت مجاز به معامله اختیار معاملات هستند. در ایران عمده معاملات به‌صورت اختیار خرید انجام می‌شود و به دلیل شرایط بازار، موقعیت اختیار فروش برای سرمایه‌گذاران نحوه خریدوفروش اختیار معامله جذاب نیست.

معاملات اختیار به‌صورت غیرخودکار و از طریق کارگزاری انجام می‌شوند؛ بنابراین برای انجام معاملات اختیار، باید درخواستتان را به کارگزاری اعلام نمایید و از طریق کارگزاری برای اتاق پایاپای ارسال می‌شود.

اتاق پایاپای باتوجه‌به اعلام سایر مشتریان، نوع تسویه را تعیین کرده و به اطلاع مشتریان می‌رساند. تسویه در معاملات اختیار به سه طریق انجام می‌شود:

نکته مهم کارمزد در قرارداد اختیار معامله این است که در جهت کمک به توسعه بازار در سه ماه نخست قرارداد اختیار معاملات، کارمزد همه ارکان معامله به‌غیراز کارگزار، صفر است.

تخصیص در قراردادهای اختیار معامله

دارندگان موقعیت بازخرید بر اساس اعلام نوع تسویه خود به هنگام تخصیص به‌صورت زیر مرتب و اولویت بندی می‌شوند:

مثال نحوه خرید و فروش اختیار معامله:

برای درک بهتر مفهوم اختیار خریدوفروش به مثال ذکر شده دقت نمایید:

فرض کنید سهمی را بررسی کرده‌اید و به این نتیجه رسیده‌اید که در چند ماه آتی قیمت سهم به بیش از ۲ برابر ارزش فعلی (برای مثال در حاضر ۱۰۰۰ تومان) خواهد رسید.

از طرفی، فردی دیگر که سهم را دارد به این نتیجه رسیده است که بازار دچار اصلاح خواهد شد و ارزش سهمش به کمتر از قیمت خرید (مثلاً ۵۰۰ تومان) خواهد رسید.

در این زمان شما به‌عنوان خریدار، حق اختیار خرید در ازای مبلغ مشخصی که در قرارداد ذکر می‌شود را معامله می‌کنید و توافق می‌کنید که در تاریخ سررسید سهم را به قیمت توافق شده خریداری کنید یا خیر!

تابلو اختیار معامله

جهت خرید اختیار معاملات از سامانه معاملاتی اوراق بهدار (tsetmc.com) باید اقدام کنید.

برای ثبت درخواست خود باید از کارگزاری بورس اقدام کنید تا دسترسی شما را افزایش دهند.

در طی روز معاملاتی در تابلوی معاملات اختیار بورس نماد اختیار را در سایت بورس کالا https://www.ime.co.ir/Gharardad-Ekhtiar-Moamele.html جست‌وجو می‌کنید. سپس نماد معاملاتی را انتخاب کنید. بازه زمانی را نیز می‌توانید مشخص نمایید، اختیارهای معامله شده نمایش داده می‌شوند.

در تابلوی معاملات نماد اختیار معامله خرید با حرف "ض" و نماد اختیار معامله فروش نیز با حرف "ط" در ابتدای نام اصلی نماد نوشته می‌شود.

قیمت اعمال و تاریخ سررسید نیز در کنار حروف به عدد نوشته می‌شود.

برای مثال: " ضپاس 7026" نماد اختصاری اختیار معامله خرید وپارس (بانک پارسیان) می‌باشد.

در "اختیارخ وپارس -1600-1400/07/28 " اختیار خ بیانگر نوع قرارداد که اختیار خرید و"وپارس" نماد اصلی می‌باشد و تاریخ اعمال آبان 1400 است.

جمع‌بندی

اختیار معامله ابزاری است که در جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گرفته است و به‌تنهایی ارزشمند نیست، بلکه ارزش خود را از ارز، سهام، کالا و. که معامله می‌شوند به دست می‌آورد.

دارندگان اختیار خرید تعهدی به انجام معامله ندارند بلکه خریدار می‌توانند در تاریخ سر رسید قرارداد تصمیم به ایفا یا عدم ایفای تعهد بگیرند.

دو نوع اختیار معامله وجود دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در ایران اختیار فروش رواج کمتری دارد و بیشتر اختیار خرید معامله می شود.

معاملات آپشن یا قرارداد اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال چیست؟

در بازار پرنوسان کریپتوکارنسی، با بهره‌گیری از ابزارها به همراه آموزش ترید ارز دیجیتال می‌توانید میزان ریسک معاملات خود را کاهش دهید. قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن (option trading) یکی از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی همانند سهام، ارز دیجیتال و شاخص‌های مالی است. از این نوع قراردادها معمولاً برای پوشش ریسک معاملات و قراردادهای موجود استفاده می‌شود و مدت‌زمان کوتاهی است که پای این نوع معاملات از طریق پلتفرم‌هایی مانند بکت (bakkt) به بازار کریپتوکارنسی باز شده‌است. بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار کریپتو از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال برای پوشش ریسک در معاملات بلندمدت و کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند.

این نوع قراردادها بسیار قدیمی هستند و گفته می‌شود قدمت آن به زمان یونان باستان باز می‌گردد. در این مقاله از بلاگ والکس قصد داریم به معرفی «قرارداد اختیار معامله» بپردازیم و نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کنیم. پس خواندن این مقاله را از دست ندهید.

آشنایی کامل با قرارداد اختیار معامله

آپشن‌ها یا قرارداد اختیار معامله، ابزارهای مشتقه‌ای در بازارهای مالی هستند که به خریدار، حق خرید و یا روش دارایی مورد نظر را در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده می‌دهد. قرارداد اختیار خرید (Call) به دارندگان حق خرید می‌دهد، در حالی که اختیار فروش (Put) حق فروش را به خریدار می‌دهد. قراردادهای تسویه نشده (Open Interest) به‌ تمامی قراردادهای خریدوفروش گفته می‌شود که صورت پذیرفته‌اند اما توسط یک قرارداد دیگر سربه‌سر نشده‌اند. خریدار قرارداد اختیار خرید در خصوص شرایط بازار بسیار خوش‌بین است و انتظار افزایش قیمت را از بازار دارد، در حالی که خریدار قرارداد فروش معتقد است قیمت کاهش پیدا می‌کند.

در حقیقت معاملات آپشن، توافقی است که در آن خریدوفروش یک دارایی در قیمتی تعیین شده و در تاریخ مشخص واگذار می‌شود. این نوع قرارداد شبیه به قرارداد آتی است؛ البته معامله‌گرانی که قرارداد اختیار معامله انجام می‌دهند مجبور نیستند مواضع خود را در تاریخ مشخص تسویه کنند. این نوع قراردادها همچنین می‌توانند از شاخص‌های مالی مشتق شوند. معاملات آپشن معمولاً جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات “Speculative Trading” به کار می‌رود. برای مثال، به‌تازگی معامله‌گران حرفه‌ای به خرید قرارداد اختیار معامله می‌پردازند تا در برابر کاهش مستمر قیمت اتریوم بتوانند از سرمایه خود مراقبت کنند.

بررسی یک مثال برای درک بهتر معاملات آپشن

در نظر می‌گیریم که شما قصد خرید ۱ بیت کوین را دارد. در حال حاضر قیمت هر واحد بیت کوین ۱۹۰۰۰ هزار دلار است و شما حدس می‌زنید که تا ۲ ماه دیگر قیمت آن به ۲۵۰۰۰ هزار دلار می‌رسد. ۲ راه وجود دارد شما می‌توانید به یک صرافی مراجعه کنید و با استفاده از روش‌های معمولی یک بیت کوین را خریداری کنید و ۲ ماه صبر کنید تا نتیجه را ببینید. در این میان احتمال خطا وجود دارد؛ زیرا هیچ تضمینی برای تحلیل و پیش‌بینی وجود ندارد و ممکن است در این زمان بیت کوین به ۱۵ هزار دلار سقوط کند. به همین جهت بهتر است برای کاهش ریست و کسب سود بیشتر از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید.

می‌توانید در یکی از صرافی‌های ارز نحوه خریدوفروش اختیار معامله دیجیتال که در آن معاملات آپشن انجام می‌شود یک قرارداد تنظیم کنید. در این قرارداد تعیین می‌کنیم که قصد خرید ۱ بیت کوین، در تاریخ ۲ ماه آینده با قیمت توافقی ۲۲ هزار دلار را دارید و برای وجه تضمین به فروشنده در زمان خرید مبلغ ۴۰۰ دلار را پرداخت می‌کنید. پس از ۲ ماه در زمان خرید ۲ سناریو وجود دارد، ممکن است بیت کوین به بالای ۲۲ هزار دلار برسد و یا همچنان روند نزولی را پیش بگیرد. چنانچه بیت کوین به ۲۵ هزار دلار رسیده باشد، شما می‌توانید با پرداخت ۲ هزار دلار یک بیت کوین دریافت کنید و با فروش آن سود کنید. چنانچه قیمت بیت کوین به ۲۲ هزار دلار نرسیده باشد و همچنان کمتر باشد، شما این اختیار را دارید که معامله را انجام ندهید و فقط آن ۴۰۰ دلار را پرداخت کنید.

در مقابل اگر پیش‌بینی شما مبنی بر سقوط قیمت بیت کوین بود، می‌توانستید از قرارداد اختیار فروش استفاده کنید تا در صورت کاهش قیمت این کوین سود کنید. بسیاری از ماینرها برای کاهش میزان ریسک احتمالی خود از معاملات آپشن استفاده می‌کنند.

نحوه کار قرارداد اختیار معامله

همان‌طور که گفتیم دو نوع اختیار معامله وجود دارد به اختیار خرید و فروش (Puts and Calls ) مشهور هستند. معامله‌گران زمانی اختیار خرید را انتخاب می‌کنند که انتظار دارند قیمت دارایی رو به افزایش باشد. در مقابل زمانی اختیار فروش را انتخاب می‌کند که انتظار کاهش قیمت دارایی دیجیتالی را در بازار داشته باشد. برخی از معامله‌گران نیز با امید ثبات قیمت‌ها از قرارداد اختیار معامله جهت شرط‌بندی در نوسانات بازار استفاده می‌کنند.

معرفی مؤلفه های اصلی معاملات آپشن

اندازه (Size): مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله می‌شود اشاره دارد. برای مثال، خرید ۲ بیت کوین یا فروش ۵ اتریوم.

تاریخ سررسید (Expiration Date): زمانی است که پس از آن دیگر قراردادهای اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تکلیف معامله مشخص شود.

قیمت توافقی (Strike Price): قیمت اعمال یا قیمت توافقی به قیمتی گفته می‌شود که در ابتدای قرارداد توسط دو طرف تعیین می‌شود و دارایی به آن قیمت فروخته و یا خریداری خواهد شد.

قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium): هزینه‌ای است که سرمایه‌گذار در ازای به دست آوردن حق اختیار باید آن را به فروشنده پرداخت کند. به همین جهت، خریدار قرارداد را از فروشنده با توجه به ارزش اختیار در زمان معامله که با نزدیک‌تر شدن تاریخ سررسید، دائماً تغییر می‌کنند به دست می‌آورد. در نتیجه خریداران قرارداد، بر اساس قیمت قرارداد فروشندگان خرید خود را انجام می‌دهند.

مقایسه اختیار خرید و اختیار فروش در معاملات آپشن

قیمت قرارداد اختیار معامله مانند معامله فیوچرز دائماً در حال تغییر است؛ زیرا هر چقدر زمان می‌گذرد به تاریخ انقضا قرارداد نزدیک‌تر می‌شود. چنانچه قیمت توافقی از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر می‌تواند دارایی را با تخفیف بخرد و بعد از احتساب قیمت قرارداد از قرارداد اختیار معامله بهره بگیرد و سود کسب کند. در مقابل اگر قیمت اعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، معامله‌گر هیچ دلیلی برای استفاده از معاملات آپشن ندارد و این نوع قرارداد کاملاً بدون استفاده است. چنانچه از قرارداد معامله استفاده شود، تریدر به‌اندازه قیمت قرارداد ضرر می‌کند. خریداران می‌توانند بین استفاده کردن و یا نکردن از قرارداد اختیار معامله انتخاب کنند اما در مورد فروشندگان کاملاً به تصمیم خریداران بستگی دارد. به طور ساده‌تر، اگر فرد خریدار در قرارداد اختیار معامله بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور به فروش دارایی خود است. به طور کلی فروشندگان در این نوع قراردادها نسبت به خریدارها در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در مقابل زیان خریدارها فقط به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود می‌شود. فروشندگان در این بازار بسته به قیمت دارایی مستعد زیاد بیشتری هستند.

برخی از قراردادهای اختیار معامله حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معامله‌گران اعطا می‌کنند. این نوع قرارداد معمولاً به قرارداد اختیار معامله آمریکایی محدود می‌شود و در نمونه اروپایی اختیار معامله تنها می‌توان در تاریخ انقضا استفاده کرد.

معرفی استراتژی معاملاتی قرارداد اختیار معامله

استراتژی که شما برای معاملات آپشن انتخاب می‌کنید، تعیین کننده میزان موفقیت شما در معاملات است. این قراردادها به خریداران و فروشندگان این فرصت را می‌دهد که از سرمایه خود محافظت کنند. چنانچه در زمان سررسید قرارداد، قیمت دارایی از قیمت توافق شده بیشتر باشد، فردی که قرارداد اختیار خرید را خریده سود می‌کند. در مقابل اگر قیمت دارایی کمتر از قیمت توافق شده باشد، خریدار قرارداد اختیار فروش سود می‌کند. به طور کلی ۴ استراتژی در معاملات آپشن وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید.

در بازار گاوی (Bull markets)

خرید قرارداد اختیار خرید: در این استراتژی فرد معامله‌گر معتقد است که در این بازار صعودی قیمت دارایی دیجیتالی هم بالا خواهد رفت. اما ریسک چنین معاملاتی هم بالاست و می‌تواند با خرید قرارداد اختیار خرید، میزان ریسک معامله خود را کم کند.

فروش قرارداد اختیار فروش: در این نوع قرارداد اختیار که با دید صعودی بودن بازار انجام می‌شود، معامله‌گر فکر می‌کند قیمت دارایی افزایش خواهد یافت و یک نحوه خریدوفروش اختیار معامله قرارداد اختیار فروش را می‌فروشد. با این فروش معامله‌گر می‌پذیرد که در زمان سررسید قرارداد، چنانچه خریدار بخواهد از حق خود برای فروش دارایی استفاده کند آن را با قیمت توافقی خریداری کند. اگر قیمت دارایی در زمان سررسید قرارداد از قیمت توافقی بیشتر باشد، خریدار قرارداد ترجیح می‌دهد دارایی را نفروشد. در همین جهت فروشنده قرارداد به‌اندازه قیمت قرارداد اختیار سود می‌کند.

در بازار خرسی (Bear markets)

خرید قرارداد اختیار فروش: این قرارداد با دید نزولی بودن بازار انجام می‌شود. چنانچه تصور معامله‌گر از آینده قیمت دارایی نزولی باشد، می‌تواند اقدام به خرید قرارداد اختیار فروش کند. این قرارداد به خریداران اختیار می‌دهد که دارایی را با قیمت توافقی و برخلاف روند بازار بفروشند. این نوع قرارداد ریسک افزایش قیمت را به‌اندازه قیمت قرارداد کاهش می‌دهد.

فروش قرارداد اختیار خرید: این استراتژی یکی از گزینه‌هایی است که معامله‌گران پیش‌بینی می‌کنند قیمت دارایی افت خواهد کرد. با فروش یک قرارداد اختیار فروش، تریدرها موافقت می‌کنند که اگر خریدار بخواهد از حق خود برای خرید دارایی استفاده کند، دارایی موردنظر را با قیمت توافقی به خریدار بفروشد. در این روش خریدار دارایی می‌تواند از حق خود برای خرید استفاده نکند. این مورد زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی در سررسید قرارداد پایین‌تر از قیمت توافقی باشد. چنانچه قیمت در سررسید بیشتر از قیمت توافقی باشد، فروشنده قرارداد خرید باید دارایی را با قیمت کمتری بفروشد.

کاربردهای رایج اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال

معمولاً از معاملات آپشن برای پوشش ریسک در دارایی موجود و همچنین شرط‌بندی قیمت یک دارایی در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما رایج‌ترین کاربردهای قرارداد اختیار معامله به شرح زیر است:

مدیریت ریسک با معاملات آپشن: افرادی که می‌خواهند بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قدرتمند را نگه‌دارند اما از نوسانات بازار می‌ترسند، می‌توانند از گزینه‌هایی برای کاهش ریسک با پوشش ریسک برای حرکات احتمالی بازار استفاده کنند. فرض کنید شما یک هولدر بیت کوین هستید، اما بر اساس تحلیل بازار معتقد هستید که یک اصلاح بازار در راه است، در این مواقع به‌جای فروش بیت کوین خود می‌توانید قرارداد فروش را بخرید. چنانچه قیمت کاهش یابد، تنها هزینه‌ای که باید پرداخت کنید هزینه قرارداد است. روش دیگر برای مدیریت ریسک با استفاده از معاملات آپشن، کاهش سرمایه مورد نیاز برای شروع سرمایه‌گذاری است. با صرف مقدار پول مورد نیاز برای خرید یک قرارداد اختیار معامله، باقی‌مانده سرمایه خود را می‌توانید در جای دیگری سرمایه‌گذاری کنید.

معاملات پرریسک: قرارداد اختیار معامله به شکل گسترده‌ای در معاملات پرریسک کاربرد دارد. برای مثال، معامله‌گری که پیش‌بینی می‌کند قیمت یک دارایی در حال افزایش است، می‌تواند اختیار خرید را بخرد. چنانچه قیمت دارایی از قیمت توافقی بیشتر شود، معامله‌گر می‌تواند اختیار معامله را اجرا کند و با تخفیف آن دارایی را خریداری کند. در این مواقع هنگامی که قرارداد سودآور باشد می‌گویند اختیار معامله در سود است. وقتی قرارداد به ضرر معامله‌گر باشد می‌گویند اختیار معامله در ضرر است و زمانی که قرارداد نه سود می‌دهد و نه زیان، می‌گویند اختیار معامله در نقطه سربه‌سر است.

مزایا و معایب معاملات آپشن

اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال مانند سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مانند لوریج دارای نقاط قوت و ضعف است که دانستن آنها موجب جلوگیری از اشتباهات در زمان معامله‌گری می‌شود.

مزایا

• معاملات آپشن نقدشوندگی بسیار بالایی نسبت به سایر حوزه‌های سرمایه‌گذاری دارند که مزیت بسیار مهمی به شمار می‌رود. به‌گونه‌ای که حتی می‌توان با مبالغ بسیار کم هم شروع به سرمایه‌گذاری کرد.
• با استفاده از استراتژی‌های قرارداد اختیار معامله در سبد سرمایه‌گذاری می‌توانید میزان ریسک را به حداقل برسانید و از ضررهای مالی جلوگیری کنید.

معایب

در برخی مواقع قرارداد اختیار معامله می‌تواند بسیار خطرناک‌تر و پر ریسک‌تر از خرید سهام، اوراق قرضه باشد. پیش‎‌بینی قیمت در ارزهای دیجیتال اصلاً کار آسانی نیست و اگر تحلیل شما درباره بازار درست نباشد، ممکن است قراردادهای اشتباهی را خریداری کنید.

بهترین صرافی‌ های قرارداد اختیار معامله کدامند؟

چندین پلتفرم معاملاتی برای قرارداد اختیار معاملات مناسب و مؤثر وجود دارد که با بررسی‌های خود می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. البته بهتر است در ابتدا چندین مورد از بهترین پلتفرم‌های معاملاتی قرارداد اختیار ثبت‌نام کنید. این امکان برای شما فراهم می‌شود که به طور مستقیم ببینید که هر کدام چه چیزی را برای ارائه دارند. در حال حاضر صرافی‌های آنلاین زیادی وجود دارند که امکان معاملات آپشن را فراهم کرده‌اند. از جمله این پلتفرم‌ها می‌توان به صرافی بای بیت (Bybit)، دلتا اکسچنج (Delta Exchange)، بایننس (Binance)، اوکی ایکس (OKX) و بیت دات کام (Bit.com) اشاره کرد.

قرارداد اختیار معامله

به طور کلی قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که با کمک آن از حق خریدوفروش یک دارایی دیجیتالی را در قیمت و تاریخ مشخص به فرد معامله‌گر داده می‌شود. این نوع قرارداد بسیار شبیه به معاملات آتی است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضا است؛ ولی در معاملات آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. در قرارداد آتی اختیاری نیز وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.

با این وجود، بهتر است بدانید که معاملات آپشن هم مانند بسیاری دیگر از استراتژی‌های معاملاتی در دنیای کریپتو ریسک خاص خودش را دارد و به همین جهت پیش از استفاده از این نوع قراردادها، باید درک کاملی از نحوه سازوکار آنها داشته باشید. بهتر است به‌عنوان یک معامله‌گر برای کاهش میزان ضرردهی‌های بالقوه از استراتژی‌های مدیریت ریسک، تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال استفاده کنید.

آیا به‌کارگیری از اختیار معامله در بازار ارز دیجیتال را به دیگر معامله‌گران پیشنهاد می‌کنید؟ نظرات خود را با دیگر معامله‌گران به اشتراک بگذارید.