تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟

دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهی‌های خصوصی و عمومی است، ولی در خزانه‌داری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.

ارز فیات چیست؟ بررسی تفاوت‌ ارز فیات و ارزدیجیتال

یکی از موضوعات پایه ای و مهمی که هر تریدر و یا سرمایه گذار ارزهای دیجیتال لازم است از آن مطلع باشد، تفاوت ارز فیات و ارز دیجیتال است. در این مقاله تصمیم گرفتیم این موضوع را به صورت کامل شرح دهیم و به شما بگوییم که به چه ارزهایی، فیات و به چه ارزهایی، رمزارز (کریپتو یا ارز دیجیتال) گفته می‌شود و تفاوت ارز فیات و کریپتو.در چه زمینه‌هایی است. پس این مقاله را تا انتها مطالعه کنید و اطلاعات خودتان را در این خصوص بیش از پیش تکمیل کنید.

ارز فیات چیست؟

کلمه "فیات" از زبان لاتین آمده و ترجمه تحت اللفظی آن "باید اجرا شود" یا "اجازه دهید اجرا شود" است. اما معنی ارز فیات به صورت عملی و در اقتصاد چیست؟

نخستین بار در نیمهٔ قرن دهم میلادی زمان دودمان سونگ در چین جنوبی اسکناس چاپ شد و به جای فلزات گرانبها مورد استفاده قرار گرفت. امروزه هر کشور و قدرت منسجمی اسکناس یا پول کاغذی خود را چاپ کرده و به رسمیت شناخته است.

در عصر مدرن و رواج بانک ها، پول فیات به صورت اسکناس از طرف دولت در بانک ملی مرکزی هر کشور صادر می‌شود و هیچ کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتوانه آن نیست. در واقع ارز فیات، ارز دولتی بدون پشتوانه است. پشتوانه ارزهای فیات، دولتی است که اقدام به چاپ آن کرده است.

ارز فیات برخلاف فلزات گرانبها که در تمام نقاط جهان ارزشمند هستند،. ارزش ذاتی ندارد بلکه ارزش آن قراردادی است. قیمت پول فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادر کننده حاصل می‌شود و به ارزش کالایی که پشتوانه آن است، بستگی ندارد. ارز فیات هر کشور نماد اقتصاد آن کشور است و با قدرت گرفتن یا ضعیف شدن پول فیات، زندگی مردم آن کشور تحت تأثیر قرار می گیرد.

از جمله ارزهای فیات مهم می‌توان به دلار (USD)، یورو(EUR)، پوند استرلینگ (GBP) اشاره کرد. اسکناس های مدرن مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند.

ویژگی و قیمت ارز فیات

پول فیات فقط به این دلیل ارزش دارد که دولت این ارزش را خلق می‌کند. بانک مرکزی یک کشور قادر است با کنترل حجم چاپ پول فیات، اقتصاد کشور را تحت کنترل خود گیرد.

قیمت ارز فیات به مسائلی مانند تولید ملی، ساز و کارهای اقتصادی یک کشور مانند نرخ بهره بانک، بیکاری، وجهه سیاسی و سهم آن کشور در اقتصاد جهانی وابسته است.

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال، برخلاف ارز فیات، ارزی فیزیکی یا اسکناس نیست بلکه یک ارز مجازی است که در بستر بلاکچین راه اندازی و امنیت آن بواسطه کدهای رمزنگاری شده حفظ می شود. از طریق ساز و کارهای رمزنگاری، امکان جعل یا دوباره خرج کردن یک واحد معینی از ارز دیجیتال تقریباً غیر ممکن است. اولین ارز دیجیتال معتبر بیت کوین است که توسط خالقی ناشناس بر بستر بلاکچین ایجاد شده و اولین ارز دیجیتال از لحاظ قیمت و ارزش بازار است.

همانطور که پیشتر ذکر شد، ارزهای دیجیتال، بر بستر بلاکچین راه اندازی می شوند. فناوری بلاکچین یک روش منحصر بفرد جهت حصول اطمینان از یکپارچگی معاملات است و امکان ارتباط معامله گران سراسر جهان را با سرعت زیاد، کارمزد پایین و سطح امنیت مطلوب فراهم می کند. بلاک چین‌ها شبکه‌هایی غیرمتمرکز هستند و برخلاف بانک ها یا مراکزداده (دیتا سنتر)، تحت نظر هیچ مؤسسه و نهاد سیاسی خاصی قرار ندارند و بنابراین درجه ای از شفافیت را برای معامله گران سراسر جهام فراهم می کنند . به همین علت ارز دیجیتال به طور نظرِی در برابر مداخلات یا دستکاری‌های دولتی مصون است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که بلاک چین و فناوری‌های مرتبط با آن در دراز مدت موجب اختلال در امور مالی و حقوقی خواهد شد.

تفاوت پول فیات و رمز ارز

ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. در ادامه با 5 تفاوت ارز فیات و کریپتو آشنا می‌شوید:

تمرکز زدایی

ارز دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی و مرکزی مدیریت نمی‌شود

بنیادی‌ترین ویژگی بیت کوین و سایر رمز ارزها این است که توسط هیچ دولت مرکزی یا نهاد مالی صادر و کنترل نمی‌شوند.

به تعبیر دیگر هیچ نهاد دولتی مالک ارز دیجیتال نیست.

تراکنش‌های رمزارزها از طریق شبکه‌ای جهانی متشکل از تعداد زیادی از کامپیوترها که نود (Node) نامیده می‌شوند، اعتبار سنجی و تأیید می‌شوند.

قابلیت معامله بدون واسطه

ارزش قیمتی ارزهای دیجیتال تحت تاثیر تصمیمات نهادهای دولتی قرار نمی‌گیرد بلکه تابع نیروهای خام بازار در شکل عرضه و تقاضا می‌باشد.

به عبارتی دیگر، تراکنش با رمزارزها نیاز به واسطه را از بین برده و تراکنش‌ها و معاملات مستقیم بین دو طرف را بسیار آسان می‌کند و این تراکنش ها به سرعت توسط نودها تأیید می شوند.

ماهیت مجازی و غیرقابل دستکاری

برخلاف پول فیات، رمزارزها هیچ گونه وجود فیزیکی نداشته و یک فرم کاملا مجازی از ارز می‌باشند.

بنابراین کنترل این نوع پول در حوزه‌ی اختیارات دولت‌ها نبوده و کاملا توسط صاحبان واقعی آنها اداره می‌شود.

امنیت بالا

ارزهای فیات غیرقابل دستبرد هستند.

رمر ارزهای مختلف از جمله بیت کوین بر اساس یک تکنولوژی به نام بلاک چین به وجود آمده‌اند.

هر بار که شما یک تراکنش با رمزارز انجام می‌دهید، یک رکورد درون بلاک چین ثبت می‌شود.

این اطلاعات ذخیهر شده به دلیل ویژگی‌های بلاک چین غیر قابل تغییر هستند.

اما ارزهای فیات متناسب با شرایط می‌تواند مورد دستبرد و تغییر قرار بگیرد.

سطوح بالای حریم خصوصی

برخلاف پول فیات که استفاده از آن مستلزم ثبت نام و دریافت تأییدیه از طریق احرازهویت دولتی می‎‌باشد، رمزارزها نیازی به این نوع ثبت نام ها و تأییدات دولتی ندارند.

معاملات در ارزهای دیجیتال بر خلاف ارزهای فیات با دو کلید امکان پذیر است. یکی کلید خصوصی و دیگری کلید عمومی.

شفافیت

تراکنش‌ها در ارز دیجیتال شفاف و قابل پیگیری هستند.

تراکنش‌هایی که از طریق بلاک چین انجام می‌شوند، کاملا شفاف و واضح بوده و توسط هر شخصی در هر مکان و زمانی قابل مشاهده می‌باشند.

این یعنی شما می‌توانید رد هر ارز دیجیتال از جمله بیت کوین را تا منبع اصلی و اولیه‌اش حتی از نودی که استخراج شده است بگیرید.

این کار از طریق سرچ کردن یک آدرس معاملاتی آنلاین از طریق «Blockchain Explorers» یا از طریق مالکیت یک نود امکان پذیر است.

برخلاف رمزارزها، پیگیری ارز فیات به هیچ عنوان به این شفافیت نبوده و نهادهای دولتی و مؤسسات مالی می‌توانند تمام رد و نشان‌های آن ارز را تغییر و یا از بین برده و به اصطلاح پولشویی کنند.

نوسانات بالای قیمت

قیمت ارزهای دیجیتال بسیار بی‌ثبات بوده و دارای نوسانات بالایی می‌باشند.

چرا که به هیچ شکل و نوع دیگری از سرمایه گذاری مانند سهام یا طلا وابسته یا مربوط نیستند و صرفاً تحت تأثیر عرضه و تقاضا قرار دارند.

جمع بندی

در این مقاله تلاش کردیم تمامی مطالب مربوط به تفاوت‌های ارز دیجیتال با ارز فیات اشاره کنیم؛ و امیدواریم این اتفاق افتاده باشد و شما پاسخ تمام سؤالات خود را پیدا کرده باشید.

همچنین می توانید از ماشین حساب تبدیل ارز دیجیتال به فیات دنیای ترید استفاده کنید.

اگر پرسش بی پاسخی دارید؛ حتماَ سؤال خود را در خصوص تفاوت ارز فیات و کریپتوکارنسی در قسمت کامنت‌ها بنویسید تا کارشناسان دنیای ترید به آن پاسخ دهند.

سؤالات متداول ارز فیات

1. ارز فیات ایران چیست؟

ریال ارز فیات ایران است.

1. آیا دلار فیات است؟

بله، دلار یکی از رایج ترین ارزهای فیات است.

1. ارز فیات یعنی چه؟

به اسکناس ها و شکل فیزیکی پول هر کشور که توسط بانک مرکزی آن کشور چاپ شده ارز فیات می گویند. واحد ارزهای فیات از کشوری به کشور دیگر متفاوت هستند.

1. انواع ارز فیات شامل چه مواردی است؟

هر کشور دارای ارز فیات رسمی خود است. به طور مثال ارز فیات ایران ریال و ارز فیات کانادا CAD نام دارد.

1. نحوه خرید ارز فیات

ارز فیات از صرافی ها قابل خریداری است. همچنین می توان دلار یا یک استیبل کوین مانند تتر را وارد یک بروکر یا کارگزاری کرد و در بازار جهانی فارکس به خرید و فروش جفت ارزها پرداخت.

1. رمز ارز فیات چیست؟

رمز ارز فیات یک ترکیب اشتباه است، اصولاً کارنسی (ارز) یا به صورت رمز ارز بوده و یا به صورت پول فیات. بنابراین «رمز ارز فیات» یک ترکیب نادرست است.

1. نحوه تبدیل ارز دیجیتال به فیات

برای تبدیل ارز دیجیتال به ارز فیات، باید ارز دیجیتال خود در صرافی خارجی را به کیف پول خود در صرافی داخلی انتقال دهید. در صرافی داخلی می توانید ارز خود را به تومان تبدیل کنید. اما در بروکر و یا صرافی خارجی تنها در صورتیکه دلار یا ارز فیات وارد حساب خود کرده باشید، می توانید دلار یا ارز فیات برداشت کنید.

1. نحوه تبدیل ارز دیجیتال به تومان

سؤال مهم بسیاری از کاربران این است که چگونه می توان ارز دیجیتال را به تومان تبدیل کرد؟

به طور مثال شما در یکی از صرافی ها مانند کوینکس یکی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین را خریداری کرده اید و قصد دارید آن را به تومان تبدیل کنید. این کار در سه مرحله انجام می شود:

1- ابتدا مقدار مورد نظر خود از بیت کوین را به آدرس کیف پول خود در صرافی ایرانی مانند نوبیتکس انتقال دهید.

2- پس از انتقال، در صرافی نوبیتکس، در قسمت «بازارهای اصلی» ارز خود را تبدیل به تومان کنید. یعنی کل موجودی خود را انتخاب و معامله فروش را انجام دهید.

3- در مرحله آخر، در بخش «کیف های من» صرافی نوبیتکس، می توانید برداشت ریالی انجام دهید.

ارز فیات (Fait) چیست؟

ارز فیات (Fait) یک پول ملی است که با قیمت کالایی مانند طلا یا نقره مرتبط نیست.

ارزش پول فیات عمدتاً مبتنی بر اعتماد عمومی به صادرکننده ارز است که معمولاً دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.

پول فیات در مقابل پول کالایی

ارزهای فیات (Fait) که به عنوان پول فیات نیز شناخته می شود، نقطه مقابل پول کالایی است.

تفاوت بین پول واقعی و پول کالایی به ارزش ذاتی آنها مربوط می شود.

از نظر تاریخی، پول کالایی دارای ارزش ذاتی از موادی ست که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره.

در مقابل، پول فیات ارزش ذاتی ندارد، این اساساً یک وعده از سوی یک دولت یا بانک مرکزی است مبنی بر اینکه ارز می‌تواند با ارزش آن در کالا مبادله شود.

نمونه هایی از ارز فیات

از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به پوند استرلینگ، یورو و دلار آمریکا اشاره کرد.

در واقع، تعداد بسیار کمی از ارزهای جهانی ارزهای کالایی واقعی هستند و بیشتر آنها، به هر نحوی، نوعی پول واقعی هستند.

ارزهای فیات در دوره ارز دیجیتال در مشهد صرافی های مختلف را آموزش می دهیم و آنها را معرفی می کنیم.

مزایا و معایب ارزهای فیات

مزایای ارز فیات

از آنجایی که پول فیات یک منبع کمیاب یا ثابت نیست (مانند طلا)، بانک مرکزی یک کشور کنترل بیشتری بر عرضه و ارزش آن دارد.

این بدان معناست که دولت ها می توانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.

برخلاف ارزهای کالایی که ممکن است با کشف یک معدن جدید طلا تحت تأثیر قرار گیرند، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه تنظیم و کنترل می شود.

خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ناشی از عرضه ارزهای فیات کمتر است، زیرا هر گونه افزایش عرضه یک تصمیم از پیش گرفته شده توسط دولت ارزهای فیات است.

معایب ارز فیات (Fait)

از آنجایی که به یک دارایی مشهود وابسته نیست، ارزش پول فیات به سیاست و مقررات مالی مسئول توسط دولت بستگی دارد.

سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم و حتی تورم شدید ارزهای فیات شود.

علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب‌ ارزهای فیات وجود دارد، یک چرخه اقتصادی که در آن افزایش سریع قیمت قبل از کاهش سریع قیمت وجود دارد.

افزایش شیوع حباب ها به این دلیل است که ارزهای فیات تقریباً عرضه نامحدودی دارند، به این معنی که تسهیل کمی یک گزینه برای دولت ها است.

در حالی که احتمالاً محرکی برای اقتصاد است، تسهیل کمی می تواند باعث افزایش نرخ تورم نیز شود.

این می تواند بر هر چیزی از قیمت مسکن گرفته تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود می تواند بر بازارهای مالی تأثیر بگذارد.

جمع بندی

در عصر جدیدی که ما در آن زندگی می کنیم طی ده ساله اخیر رمزارزها در دنیای بلاکچین بوجود آمده اند و مهمترین ویژگی آنها عدم وابستگی به یک مرکزیت می باشد.

راهکاری که امروز برای مقابله با تورم ارزهای فیات توسط اقتصاد دانان پیشنهاد می شود، سرمایه گذاری در رمزارزها و ارز دیجیتال است.

چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال، بازار فارکس را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایه‌گذاری موفق در ارزهای دیجیتال و در امان ماندن از کلاه‌برداران و شکارچیان می‌توانید از دوره‌های آموزشی ارز دیجیتال و دوره آموزشی فارکس همیار کریپتو استفاده کنید. همیارکریپتو علاوه بر آموزش بازارهای مالی فارکس و کریپتو، دوره آموزشی بورس ایران را هم به علاقه مندان آموزش می‌دهد.

این دوره‌ها بر اساس تحلیل بازار و متناسب با نیاز مخاطبان از پایه تا پیشرفته طراحی و بروز می‌شوند. تیم همیار کریپتو برای کمک به علاقه‌مندانی که قصد ورود به این بازار رادارند دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد را به‌صورت حضوری در مشهد و غیرحضوری برای علاقه‌مندان در نقاط مختلف کشور در فضای اسکای روم برگزار می‌کند.

فیات کارنسی چیست؟

ارز فیات (Fiat Currency) چه تفاوتی با کریپتو کارنسی دارد؟

ارز فیات (Fiat Currency) یک پول قانونی بوده و ارزشش ناشی از صدور توسط دولت است و به کالای فیزیکی وابسته نیست. با فیات کارنسی بیشتر آشنا شوید.

قدرت دولتی که ارز فیات را صادر می‌کند، مهم‌ترین فاکتور در تعیین ارزش این نوع پول است. بیشتر کشورهای جهان از فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز استفاده می‌کنند. سیستم فیات با ایجاد ارزش برای پول قانونی (Legal Tender)، جایگزین «استاندارد طلا» (Gold Standard) و سایر سیستم‌های کالا محور شد. در حال حاضر بیشتر پول‌های کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای بزرگ، فیات کارنسی هستند.

تاریخچه فیات کارنسی

پول فیات قرن‌ها پیش در کشور چین متولد شد. استان سیچوآن (Sichuan) طی قرن یازدهم میلادی صدور پول کاغذی را آغاز کرد. در ابتدا امکان تبدیل این پول کاغذی به ابریشم، طلا و یا نقره وجود داشت ولی در نهایت با به قدرت رسیدن کوبلای خان (Kublai Khan) در قرن سیزدهم میلادی، یک سیستم ارز فیات تشکیل شد. مورخان ادعا می‌کنند که این سیستم پولی در سقوط امپراتوری مغول نقشی اساس داشت و هزینه‌های بیش از اندازه و ابرتورم (Hyperinflation) ریشه اصلی مشکلات آن بودند.

طی قرن ۱۷ میلادی، پول فیات در اروپا توسط کشورهای اسپانیا، سوئد و هلند مورد استفاده قرار گرفت. البته سیستم فیات در سوئد شکست خورد و دولت مجبور شد آن را کنار بگذارد و از استاندارد نقره استفاده کند. در طول ۲ قرن بعدی، فرانسه نو (Nouvelle-France) در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالت متحده از ارز فیات استفاده کردند و نتایج مختلفی گرفتند.

با فرا رسیدن قرن بیستم میلادی، آمریکا دوباره استفاده از ارز کالا محور را در دستور کار قرار داد، اما این بار به صورت محدودتر. در سال ۱۹۳۳، دولت امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را از بین برد. در سال ۱۹۷۲ (دوران ریاست جمهوری نیکسون) ایالات متحده استاندارد طلا را به کلی کنار گذاشت و از سیستم ارز فیات استفاده کرد. در نتیجه این اقدام، مرگ استاندارد طلا در سطح جهانی حتمی شد و کشورهای مختلف تصمیم گرفتند از فیات استفاده کنند.

فیات کارنسی چگونه کار می کند؟

پول فیات به ۲ دلیل می‌تواند ارزش داشته باشد: یا دولت صادرکننده ارزش آن را حفظ می‌کند یا طرفین تراکنش بر سر میزان ارزش آن به توافق رسیده‌اند. در طول تاریخ، دولت‌ها با استفاده از کالاهای ارزشمند مثل طلا و نقره، سکه می‌ساختند یا پولی که امکان تبدیل آن به یک کالای ارزشمند وجود داشت را چاپ می‌کردند. اما ارز فیات قابل تبدیل نیست. خود کلمه فیات در زبان لاتین به معنای عبارت دستوری «اینگونه خواهد بود» یا «بگذارید انجام شود» ترجمه می‌شود.

از آن جایی که پول فیات پشتوانه فیزیکی ندارد، با خطر کاهش ارزش به دلیل تورم مواجه است و حتی ممکن است در صورت رخ دادن ابرتورم (hyperinflation) ارزش خود را به کلی از دست بدهد. اگر مردم ارز ملی یک کشور را قبول نداشته باشند، ارزش آن از بین خواهد رفت. اما پولی که پشتوانه‌اش طلا باشد، ارزش ذاتی دارد، چرا که در بازار تقاضا برای طلا در صنایعی مثل جواهرات، تزئینات، تولید وسایل الکترونیک، رایانه‌ها و وسایل نقلیه هوافضا وجود دارد.

دلار آمریکا هم پول فیات به شمار می‌آید و هم پول قانونی که می‌توان با استفاده از آنان بدهی‌های خصوصی و عمومی را پرداخت کرد. به هر ارزی که توسط دولت قانونی اعلام می‌شود، پول قانونی (Legal Tender) می‌گویند. بسیاری از دولت‌ها ابتدا یک پول فیات صادر کرده و سپس با تبدیل آن به استانداردی برای پرداخت بدهی، فیات را به پول قانونی تبدیل می‌کنند.

در اوایل تاریخ ایالات متحده، پشتوانه ارز این کشور طلا و در بعضی موارد نقره بود. با تصویب لایحه اضطراری بانکداری سال ۱۹۳۳ (Emergency Banking Act of 1933)، دولت فدرال امکان تبدیل ارز به طلای دولتی را از بین برد. در سال ۱۹۷۱ استاندارد طلا که تا آن زمان پشتوانه ارز ایالات متحده بود به کلی کنار رفت و علاوه بر این، ارسال طلا به کشورهای خارجی که در ازای دریافت ارز آمریکا انجام می‌شد، نیز پایان یافت.

از آن زمان تاکنون پشتوانه دلارهای آمریکا «اعتماد کامل و اعتبار دولت ایالات متحده» بوده است. در گذشته روی دلارها این نوشته وجود داشت که:

دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهی‌های خصوصی و عمومی است، ولی در خزانه‌داری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.

بنابراین می‌توان گفت که امروزه دلارهای آمریکا Legal Tender هستند و نه Lawful Money که امکان تبدیل آن به طلا، نقره یا هر نوع کالای دیگری وجود دارد.

ارز فیات چه تفاوتی با استاندارد طلا دارد؟

استاندارد طلا امکان تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را فراهم می‌کرد و پشتوانه تمام پول‌های کاغذی این سیستم، مقداری مشخصی از این فلز گرانبها بود که توسط دولت نگه‌داری می‌شد. در یک سیستم ارزی کالا محور، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورتی می‌توانند ارز جدید وارد چرخه اقتصاد کنند که مقدار متناسبی از طلا در ذخایر خود داشته باشند. چنین سیستمی توانایی دولت برای تولید پول و افزایش ارزش آن (صرفا بر اساس فاکتورهای اقتصادی) را محدود می‌کند.

پول فیات چیست و چه تفاوتی با رمزارزها دارد؟

پول هسته اصلی اقتصاد است. امروزه تمام پول‌های مورد استفاده در اقتصادهای غربی، ارز یا پول فیات است. اسکناس دلار، یک تکه کاغذ است که نه ارزش ذاتی دارد و نه می‌توان آن را در بانک مرکزی به طلا یا سایر کالاهای فیزیکی تبدیل کرد. بنابراین، ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی ندارند. پس پول فیات چیست و چه چیزی آن را ارزشمند کرده است؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم و نحوه کارکرد ارز فیات، تاریخچه و مزایا و معایب پول کاغذی را بررسی می‌کنیم و در آخر به مقایسه پول بی‌پشتوانه با ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

پول فیات چیست؟

در باور عامه مردم تمام ارزها و پول‌های جهان، دارای پشتوانه طلا، نقره و یا هرگونه کالای فیزیکی واقعی هستند. در گذشته این باور مردم درست بود اما امروز دیگر این چنین نیست. به زبان ساده، ارزهای فیات، کالایی هستند که ارزش خود را از کالاهای فیزیکی نمی‌گیرند، بلکه ارزش خود را از دولت صادر کننده آن می‌‌گیرند. در گذشته، ارزش پول به طلا و نقره ذخیره شده در خزانه‌های یک کشور وابسته بود؛ اما در مورد پول فیات، ارزش آن‌ها به ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات اقتصادی کشور صادرکننده آن وابسته است.

در دنیا همچنان پول‌هایی وجود دارند که ارزش آن‌ها به پشتوانه کالایی آن‌هاست که به این پول، پول کالایی یا Commodity Money می‌گویند و در نقطه مقابل پول فیات قرار دارند. دلار، یورو، پوند و بسیاری دیگر از ارزهای مطرح در جهان، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه به شمار می‌روند.

مفهوم پول در تاریخ بشر در گونه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. کاربرد و هدف اصلی ایجاد پول، تسهیل در انجام مبادلات میان انسان‌ها است. در مصر باستان مردم برای انجام مبادلات خود از فلز استفاده می‌کردند. همانطور که در متون اقتصادی نوشته شده، در منطقه جغرافیایی ترکیه کنونی، قوم Lydians برای اولین بار از سکه‌های طلا و نقره برای مبادلات خود استفاده می‌کرده‌اند.

تاریخچه پول کاغذی

کشوری چین در قرن هفتم میلادی اولین کشوری بود که از پول کاغذی برای مبادلات خود استفاده کرد (منبع). در قرن یازدهم، عرضه این پول کاغذی به صورت انحصاری در اختیار حکومت چین بود. پول در شکل کاغذی، در قرن ۱۵ میلادی در امپراطوری سوئد برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت و به این شکل، پول کاغذی یا اسکناس وارد دنیای غرب شد.

تغییر پول در قرن بیستم

پس از جنگ جهانی اول، دولت‌ها و کشورها متعهد شدند که در صورت تقاضای افراد، پول کاغذی کشور خود را با کالاهای موجود در کشورشان (عموما طلا) بازخرید کنند. به عبارتی در آن سال‌ها دولت‌ها متعهد بودند که اگر فردی پول کاغذی را به دولتی ارائه دهد، آن دولت باید معادل طلای آن را پرداخت کند. با این‌حال، هزینه‌های جنگ و مشکلات اقتصادی بعد از آن به قدری بالا بود که کشورها مجبور به دریافت وام از سایر کشورها شدند و هزینه توسعه مجدد کشور، به شدت بالا رفت.

این افزایش هزینه‌ها مانع از عملیاتی کردن صددرصد تعهد دولت‌ها شد. کم کم دولت‌ها تعهدات خود را زیر پا گذاشتند و حاضر به دریافت پول و پرداخت معادل کالایی آن نشدند؛ در واقع امکان چنین کاری برای آنها وجود نداشت. کم کم پول چاپ شده توسط دولت‌ها بدون ایجاد پشتوانه کالایی آن رواج یافت. نتیجه چنین تصمیمی، افزایش تورم و کاهش ارزش پول کشورها بود.

توافق برتون وودز (Bretton Woods)

از سال ۱۹۴۴ تا ۱۹۷۱ میلادی توافقی تحت عنوان Bretton Woods انجام شد که مطابق آن، هر ۳۵ دلار آمریکا معادل ۱ اونس طلا ارزش‌گذاری شد. از این رو، پول سایر کشورها با ارزش دلار تنظیم شده و دیگر نیازی به پشتوانه‌سازی کالایی نداشتند. ایالات متحده نیز متعهد شد که با خرید پشتوانه طلا برای دلارهای خود و نگهداری آنها در بانک‌های مرکزی سایر کشورها، به توافق برتون وودز متعهد بماند.

شوک نیکسون

Nixon Shock اصطلاحی برای توصیف تاثیرات مجموعه‌ای از سیاست‌های اقتصادی مطرح شده توسط ریچارد نیکسون، رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۷۱ است. مهم‌ترین اثر سیاست‌های نیکسون فروپاشی نظام پولی برتون وودز بود. این شوک عملا پایانی بر قرارداد Bretton Woods بود و نتیجه آن توقف تبدیل دلار امریکا به طلا شد. از آن زمان تا به امروز، سیستم پول‌های فیات در سطح جهان پذیرفته شد. اصلی‌ترین مولفه پول فیات، نداشتن پشتوانه کالایی است.

ارز فیات چطور کار می‌کند؟

چیزی که ارزهای فیات را ارزشمند می‌کند، قدرت کشوری است که آن را چاپ تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ و عرضه می‌کند و همچنین پذیرش طرفین قراردادها در استفاده از آن ارز است. در واقع زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را می‌پذیرند و در مبادلات مالی خود از آن به عنوان انتقال ارزش استفاده می‌کنند، آن ارز ارزشمند می‌شود. از این رو اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به یک پول فیات از دست بدهند، آن پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.

این اتفاقی است که در مورد پول فیات رخ می‌دهد. در مورد پول‌های کالایی چنین اتفاقی رقم نمی‌خورد؛ زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا دارای ارزش است. اگر از فردا مردم جهان به این نتیجه برسند که دلار را در تبادلات مالی خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش یافته و به تدریج از چرخه مالی خارج خواهد شد. از طرفی اگر دولتی سیاست‌های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، مستقیما در ارزش آن تاثیر خواهد گذاشت. لذا تعادل میان عرضه و تقاضا و همچنین قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و غیره یک کشور، مستقیما در ارزش ارز ملی آن تاثیر دارد.

مثال‌هایی از پول فیات

ارزش یک ارز فیات به شدت به سیاست‌های اقتصادی یک کشور وابسته است؛ برای مثال، کشور زیمباوه نمونه‌ای از بدترین انواع مدیریت ارز یک کشور است. بانک مرکزی این کشور در زمان مواجهه با بحران اقتصادی، با سرعت خیره‌کننده‌ای اقدام به چاپ پول کرد. نتیجه چنین اقدامی در زیمباوه، وقوع ابرتورم در اقتصاد این کشور بود. تورم کشور زیمباوه در سال ۲۰۰۸ بین ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیون درصد تخمین زده شد (منبع). قیمت‌ها با چنان سرعتی افزایش می‌یافت که مردم برای خرید کالاهای اساسی مجبور به حمل کیسه‌های پول بودند. در اوج بحران اقتصادی در این کشور، ارزش ۱۰۰ تریلیون دلار زیمباوه معادل ۴۰ سنت دلار امریکا بود (منبع).

مزایا و معایب پول بدون پشتوانه

در این بخش به بیان مزایا و معایب ارزهای فیات می‌پردازیم. البته اقتصاددانان و سایر کارشناسان امور مالی، در زمینه ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند که هیچ کدام را نمی‌توان ۱۰۰ درصد درست یا غلط دانست.

• کمبود: یکی از مشکلات پول کالایی، کمبود منابع و کالاهای دارای ارزش برای پشتوانه سازی یک ارز است. اقتصاد کشورها به سرعت پیشرفت می‌کنند و اگر بخواهیم با سیستم قبل، معادل ارزهای خود ذخایر طلا و کالاهای دارای ارزش داشته باشیم، با کمبود منابع مواجه خواهیم شد و همچنین نگهداری و ذخیره طلا و استفاده نکردن از آن، کار عقلانی به نظر تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ نمی‌رسد. از این رو پول فیات تحت تاثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد و محدودیتی برای آن نخواهد داشت.
• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی مقرون به صرفه‌تر است و هزینه بسیار کمتری دارد.
• انعطاف‌پذیری: ارز فیات به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها انعطاف‌پذیری کامل در زمان وقوع بحران‌های اقتصادی را می‌دهد. پول کالایی چنین انعطافی ندارد.
• هزینه نگهداری: پول کالایی دارایی پشتوانه طلا، نقره و غیره است. این کالاها، پشتوانه ارز ملی یک کشور است و نگهداری و حفاظت از آن، مسئله‌ای حیاتی برای کشورهاست. هزینه نگهداری خزانه یک کشور بسیار بالاست. در حالی که ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و در نتیجه هزینه نگهداری ندارند.
• ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این سیستم به دولت‌ها این اجازه را می‌دهد که از هیچ، پول خلق کنند. این اتفاق منجر به ایجاد تورم بیش از اندازه در کشور خواهد شد و می‌تواند باعث فروپاشی سیستم اقتصادی یک کشور شود.
• پیشینه تاریخی: از نظر تاریخی، پیاده سازی سیستم‌های اقتصادی مبتنی بر پول فیات در نهایت منجر به فروپاشی و سقوط مالی یک کشور شده که نشان می‌دهد استفاده از این سیستم خطر بالایی دارد.

ارزهای فیات در مقایسه با رمزارزها

نداشتن پشتوانه فیزیکی وجه اشتراک ارزهای رمزنگاری شده و ارزهای فیات است؛ اما تفاوت اصلی آنها در این است که پول‌های فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشورها کنترل می‌شود و تصمیمات آن‌ها مستقیما بر روی ارز آن کشور تاثیر دارد. اما ارزهای دیجیتال کاملا غیرمتمرکز هستند و هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند.

تفاوت قابل توجه دیگر این دو سیستم مالی، شکل پولی است که در این دو سیستم عرضه می‌شود. بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال عرضه محدودی دارند و مقدار مشخصی از آن‌ها وجود دارند و هیچ کس نمی‌تواند تعداد آن را افزایش یا کاهش دهد و کاملا الگوریتمی‌اند. در مقابل، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی هیچ محدودیت و مانعی برای چاپ پول ندارند و عملا عرضه ارز فیات نامحدود است.

از آنجا که ارزهای رمزنگاری شده، شکل دیجیتالی پول هستند و هیچ فرم فیزیکی ندارند، به مکان جغرافیایی خاصی محدود نبوده و بدون مرز هستند. تراکنش‌ها در سیستم رمز ارزها برخلاف ارزهای فیات، غیرقابل بازگشت است.

نوسان قیمت ارزهای دیجیتال در مقایسه با ارزهای فیات بسیار بالاست. یکی از دلایلی که رمز ارزها را نمی‌توان به جایگزین ارزهای فیات تبدیل کرد، همین نوسانات بالای قیمتی آن‌هاست. ثبات قیمت یکی مولفه‌های اساسی در مورد یک ارز است.

پرسش و پاسخ (FAQ)

پول فیات نوعی از پول است که توسط دولت‌ها ساخته می‌شود و هیچ پشتوانه فیزیکی ندارد.

• تفاوت رمزارزها و پول فیات چیست؟

پول‌های فیات به طور مستقیم توسط دولت‌ها کنترل می‌شوند و تصمیم‌های دولت‌ها روی این پول‌ها تاثیر مستقیم می‌گذارند. اما رمزارزها کاملا غیرمتمرکز عمل می‌کنند و هیچ نهاد واسطی آنها را کنترل نمی‌کند.

سخن پایانی

در این مقاله پول فیات را معرفی کردیم. مختصری تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ از تاریخچه پول در زندگی بشر را شرح داده و انواع پول را بررسی کردیم. ارز فیات در مقابل ارز یا پول کالایی قرار می‌گیرد و وجه تمایز آن، نداشتن پشتوانه کالایی است. ارزش ارزهای فیات به قدرت کشور صادر کننده آن وابسته است. در انتهای مقاله نیز ارزهای دیجیتال را به عنوان گونه جدیدی از ارز معرفی کردیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های رمز ارزها را با پول‌های فیات مقایسه کردیم.

تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟

پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد، بلکه پشتوانه ی آن دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات دولت حاصل شده و به ارزش کالای فیزیکی، مانند ارزش پول، وابسته نیست. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار امریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم همگی پول فیات هستند.

فیات ریشه در زبان لاتین دارد و به معنی حکم "باید بشود" و یا "بگذار که بشود" است.

پول فیات

• پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا ندارد.
• پول فیات به بانک های مرکزی دولتی کنترل جامع تری روی اقتصاد میدهند زیرا مقدار ارز چاپ شده در کنترل بانک های مرکزی می باشد.
• مشکل عمده ی پول فیات چاپ بیش از اندازه ی آن است که باعث افزایش تورم میشود.

پول فیات چگونه کار میکند؟

پول فیات ارزشمند است فقط بدلیل این که دولت ارزشش را حفظ میکند و به واسطه این که دو طرف در یک تراکنش ارزش آن را می پذیرند.

در طول تاریخ، دولت ها سکه های خود را از کالاهای فیزیکی ارزشمند مانند طلا و نقره میساختند و یا پول کاغذی چاپ میکردند که در ازای آن سکه های طلا و نقره قابل دریافت بود. اما پول فیات این گونه تعریف نشده که ما به ازای آن مقدار معینی کالای ارزشمند و یا فلزات گرانبها دریافت شود.

بیشتر ارزهای مهم دنیا، مانند دلار امریکا، پول فیات هستند.

پول فیات چگونه بوجود آمد؟

از آنجا که پول فیات با ذخایر فیزیکی مانند ذخایر ملی طلا یا نقره ارتباطی ندارد، باعث می شود ارزش خود را به دلیل تورم از تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ دست بدهد و یا حتی در صورت افزایش تورم، کاملا بی ارزش شود. اگر مردم اعتماد خود نسبت به پول ملی را از دست بدهند، پول ارزش خود را از دست خواهد داد. البته که این با پولی که طلا پشتوانه ی آن است، متفاوت است؛ برای مثال، طلا به دلیل استفاده شدن در جواهرات و تزئینات و همچنین تولید دستگاه های الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا دارای ارزش ذاتی است.

در گذشته در تاریخ امریکا، ارز این کشور پشتوانه ی طلا داشت (و حتی گاهی نقره). دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری سال 1933، اجازه نامه ی شهروندان در مبادله ارز با طلای دولت را لغو کرد، هنگامی که امریکا اجازه ی دادن طلا به تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ کشورهای خارجی در ازای گرفتن دلار امریکا را لغو کرد، پشتوانه این ارز به طور کامل در سال 1971 حذف شد. از آن زمان تا به حال دلار امریکا، همانگونه که رویش هم چاپ شده، تنها پشتوانه ی "ایمان و اعتبار" دولت امریکا" را دارد و به عنوان ارز رایج برای کلیه بدهی ها، دولتی و خصوصی چاپ میشود. از تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ این رو، دلار آمریکا قانونا فقط ابزار رفع بدهی محسوب می شود و هیچ گونه ارزش اعتباری مرتبط با طلا، نقره و غیره ندارد.

مزایا و معایب پول فیات

پول فیات ارز خوبی محسوب می شود در صورتی که بتواند نقشهایی را که اقتصاد یک کشور در واحد پولی خود به آن نیاز دارد، اجرا کند: این ارز همچنین، فواید تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ خوبی برای دولت ها از طریق ایجاد ارزش حبابی فراهم می کند.

پول فیات در قرن بیستم تا حدودی معروف شد زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال قطع ارتباط اقتصاد خود از فراز و نشیب های چرخه تجارت بودند. از آنجایی که پول فیات منبع ثابتی مانند طلا ندارد، دولت ها میتوانند کنترل بیشتری روی آن داشته باشند و اینگونه میتوانند متغیرهای اقتصادی مانند عرضه ی اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را مدیریت کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو آمریکا وظیفه ی پایین نگه داشتن بیکاری و تورم را با این ابزار دارد.

با این حال، بحران وام و به دنبال آن سقوط مالی سال 2007 ، این باور را ایجاد کرد که بانک های مرکزی می توانند با تنظیم عرضه ی پول، مانع از سقوط و رکودهای جدی شوند. به طور مثال یک ارز مرتبط با طلا ثبات بیشتری دارد زیرا منبع طلا محدود است. اما به دلیل عرضه ی نامحدود پول فیات، امکان ایجاد حباب در این ارز وجود دارد.

دولت آفریقایی زیمبابوه نمونه ای از بدترین حالت تورم در دهه تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ ی اول سال 2000 را ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور شروع به چاپ پول با سرعتی عجیب کرد. این چاپ زیاد منجر به تورم اقتصادی شدیدی شد که در سال 2008 بین 230 تا 500 میلیارد درصد بود. قیمت ها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرد و خریداران مجبور شدند برای خرید مایحتاج ساده، با سبدها و ساک های پر پول به فروشگاه بروند. هنگامی که تورم در بالاترین مقدار بود، ارزش یک تریلیون دلار زیمبابوه تنها 40 سنت به دلار آمریكا بود.

پول فیات چه تفاوتی با ارز رمزنگاری شده دارد؟

فیات به معنای "بگذار انجام شود" است. ارز رمزنگاری شده به "یک ابزار غیرمتمرکز و دیجیتال مبادله ای که توسط رمزنگاری اداره می شود." دلالت دارد. هردوی اینها ارز هستند اما چندین تفاوت با یکدیگر دارند:

پول فیات همان پول رایج است که دولت از آن حمایت میکند. این ارز میتواند مانند دلار کاغذی و یا به طور الکترونیکی و به صورت کارت های اعتباری، پی پال و غیره باشد. دولت عرضه آن را کنترل میکند و میتوان با استفاده تفاوت پول فیات با کریپتو چیست؟ از آن مالیات خود را پرداخت کرد.

ارز رمزنگاری شده یک وجه رایج نیست و از طرف دولت و یا بانک پشتیبانی نمیشود. (این ارز غیرمتمرکز و جهانی است.) شکل آن بیشتر شبیه اعتبار بانکی است که در بانک وجود دارد. (این ارز دیجیتال است اما توسط بانک و یا دولت پشتیبانی نمیشود.) یک الگوریتم عرضه ی آن را کنترل میکند و شما می توانید با ارز رمزنگاری شده خرید کنید اما نمیتوانید با آن مالیات بپردازید. (و البته که باید برای آن هم مالیات بپردازید.)

تفاوت ارز رمزنگاری شده با پول فیات

قانون سکه ی سال 1965، به طور خاص، بخش 31 امریکا 5103 با عنوان "پول رایج" می گوید: سکه و ارز امریکا (از جمله اسکناس های ذخیره شده فدرال و اسکناس های منتشر شده از بانکهای ذخیره فدرال و بانکهای ملی) پول رایج قانونی برای کلیه بدهی ها، عوارض عمومی، مالیات ها و حقوق، هستند.

برای اهداف مالیاتی فدرال، پول مجازی هم به عنوان دارایی محسوب می شود. اصول مالیاتی عمومی قابل اعمال در معاملات ملکی در معاملات ارز مجازی هم اعمال می شود.

در مواقع تورم زیاد، مردم باید بتوانند ثروت خود را به واحدی با ثبات بیشتر تبدیل کنند و یا با پایین آمدن ارزش پول فیات، سرمایه ای عظیم را از دست بدهند. اینجا ارزش ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین مشخص میشود. از آنجا که هیچ بانک مرکزی یا دولتی برای تغییر سیاست پولی بیت کوین وجود ندارد، این ارز دیجیتال به عنوان فرار از پول متمرکز به کار میرود و می تواند کمکی به سیاست های پولی ضعیف باشد.

با اینکه امروزه به خاطر تراکنش های طولانی مدت و نوسانات زیاد بیت کوین هنوز این نقش را ندارد، اما ممکن است که در آینده ای نزدیک و به خاطر تورم زیاد، مردم همه ی دارایی خود را تبدیل به بیت کوین کنند، همانگونه که امروزه همگی در پی خرید طلا هستند. تا زمانی که بیت کوین به ثبات برسد و قیمتش ثابت شود، سکه های باثبات دیگری مانند تتر،همچنان ارزشمند خواهند ماند. از آنجا که تتر به دلار امریکا متصل است، روشی کارآمد برای کسانی است که از تورم رنج میبرند و به دنبال ارزی باثبات و دولتی میگردند.