عواملی که در قیمت سهام تاثیر به سزائی دارند ( عوامل درونی)
در این قسمت، قصد داریم درباره سومین دسته از عوامل موثر در تعیین قیمت سهام شرکتها، یعنی عوامل درونی یا اصطلاحا عوامل خرد صحبت کنیم. برخلاف عوامل محیطی و عوامل مرتبط با صنعت، عوامل درونی، همانطور که از اسمش هم پیداست، به وضعیت داخلی شرکت مربوط‌‌اند. در ادامه، مهمترین عوامل درونی موثر بر قیمت سهام را برای شما بازگو می‌کنیم.
1-میزان سودآوری شرکت و ثبات آن: بدون تردید، مهمترین انگیزه یک سرمایه‌گذار از خرید سهام شرکت، کسب سود است. برای یک سرمایه‌گذار بسیار مهم است که شرکتی که سهمش را خریده، بتواند عملکرد مناسبی داشته و سود قابل قبولی در پایان سال بدست آورد. البته، تداوم روند سودآوری نیز بسیار حائز اهمیت است، چرا که از دید سرمایه‌گذاران، شرکتی که فقط در یک دوره سود خوبی کسب کند، اما نتواند به این روند ادامه دهد، گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری نخواهد بود. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که شرکتها، در سال‌های آغازین فعالیت خود، سودآوری چندان بالایی ندارند و به تدریج، روند سودآوری آنها بهبود می یابد که لازم است سرمایه‌گذاران به این موضوع توجه داشته و با دید بلندمدت، سودآوری شرکت را مورد ارزیابی قرار دهند.
2-نسبت قیمت به درآمد سهم (P/E): نسبت P به E از تقسیم کردن قیمت سهم ((Price به سود سالیانه سهم (Earning) بدست می آید. برای مثال، دو شرکت الف و ب را که هر دو در صنعت ساختمان فعالیت می‌کنند و در اغلب شرایط نیز با هم یکسان هستند، درنظر بگیریـد. اگر سود سهام هر دو شرکت در پایان سال 100 تومان باشد، اما قیمت سهام شرکت الف در بورس 500 تومان و قیمت سهام شرکت ب، 1000 تومان، شما چه نتیجه ای خواهید گرفت؟ طبیعتا اولین چیزی که به ذهن می‌رسد این است که با فرض تداوم روند سودآوری، شرکت "الف" پس از 5 سال، خواهد توانست اصل سرمایه سهامدارانش را از محل سود سهام، تأمین نماید (5=100/500)، درحالیکه این مدت در شرکت "ب"، 10 سال است (10=100/1000). بنابراین، احتمالا شرکت "الف" در مقایسه با شرکت "ب"، در وضعیت مناسب تری قرار دارد. معمولا در شرایط یکسان، هر اندازه نسبت P به E یک شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌های موجود در آن صنعت کمتر باشد، نشان دهنده ارزنده بودن سهم است.
همچنین با بررسی نسبت P به E یک شرکت و مقایسه آن با نسبت P به E سایر شرکت‌های فعال در آن صنعت، می‌توان دریافت که آیا قیمتی که هم‌اکنون برای سهم مذکور در بورس تعیین شده، قیمت مناسبی است یا خیر؟ البته باید توجه داشت که نسبت P به E تنها یکی از معیارهای ارزیابی سهم است و نباید به تنهایی و بدون درنظر گرفتن سایر معیارها، ملاک تصمیم‌گیری قرار گیرد.
3-قابلیت نقدشوندگی سهام: قبلا هم توضیح دادیم که یکی از ویژگی‌های یک دارایی خوب، این است که سریع به پول نقد تبدیل شود. سهام نیز به عنوان یک دارایی، از این ویژگی مستثنی نیست و طبیعتا سهامداران انتظار دارند هر زمان که خواستند، بتوانند سهام خود را فروخته و به پول نقد تبدیل کنند. هر اندازه حجم معاملات، دفعات معامله و تعداد سهام معامله شده یک شرکت در بورس بیشتر باشد، نشان دهنده قابلیت نقدشوندگی بالای این سهم است.
4-وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت: با بررسی صورت‌های مالی اساسی شرکت ازجمله ترازنامه، می‌توان شناخت خوبی نسبت به وضعیت مالی شرکت و بخصوص میزان دارایی‌ها و بدهی‌های آن بدست آورد. طبیعتا برای سهامدار، به عنوان فردی که به نسبت سهامش مالک شرکت محسوب میشود، این موضوع بسیار حائز اهمیت است که شرکت، چه دارایی‌هایی در اختیار دارد، به چه میزان بدهی دارد و آیا براساس این حجم دارایی و بدهی، سهام شرکت برای خرید مناسب است یا خیـر؟ با بررسی ترازنامه و سایر صورت‌های مالی شرکت، می‌توان این اطلاعات را بدست آورد.
5-طرح‌های توسعه شرکت: هر اندازه طرح‌های توسعه‌ای در یک شرکت بیشتر باشد، نشان‌دهنده رشد و پویایی آن شرکت خواهد بود. بنابراین وجود طرح‌های توسعه‌ای، می‌تواند یکی از نشانه‌های ارزنده بودن سهام شرکت باشد. البته باید هدف از انجام طرح توسعه‌ای در شرکت و میزان تأثیر آن در فروش و سودآوری شرکت، بطور کامل مورد بررسی قرار گیرد، زیرا همه طرح های توسعه‌ای به یک اندازه در شرکت تأثیرگذار نیستند، مثلا طرح‌هایی که برای تعویض ماشین‌آلات فرسوده یک شرکت اجرا میشود، در مقایسه با طرح‌هایی که با هدف راه‌اندازی خطوط تولید جدید اجرا می شود، تأثیر کمتـری در عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام میزان سودآوری شرکت دارند.
6-میزان سهام در دست مردم: هرچه تعداد بیشتری از مردم، سهامدار یک شرکت باشند، وضعیت آن سهم مناسب‌تر خواهد بود، زیرا اولا همواره خریداران و فروشندگان زیادی برای سهم وجود داشته و در نتیجه، قابلیت نقدشوندگی سهم در بورس افزایش می یابد و ثانیا امکان دستکاری قیمت سهم توسط گروهی خاص از سهامداران، کاهش می‌یابد. به آن بخش از سهام شرکت که در اختیـار تعداد زیادی سرمایه‌گذاران قرار دارد، سهام شناور آزاد گفته می شود.
7-ترکیب سهامداران شرکت: وجود برخی نهادها و سازمان‌های بزرگ به عنوان سهامداران عمده یک شرکت، می‌تواند به عنوان نقطه قوت برای سهام آن شرکت محسوب شود، زیرا سهامداران عمده در شرایط خاص می‌توانند با حمایت از سهم، مانع از افت قیمت سهام و در نتیجه، ضرر و زیان سهامداران شوند. البته وجود سازمان‌ها و نهادها در ترکیب سهامداری یک شرکت، لزوما به معنای حمایت آنان از سهم نیست و باید عملکرد گذشته سهامداران عمده در این خصوص مورد بررسی قرار گیرد.
عوامل موثر بر قیمت سهام در بازار سرمایه ایران
عوامل موثر بر قیمت سهام از مهمترین پرسش هایی است که سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به دنبال یافتن پاسخ آن هستند. گروه مشاوران خبره کسب و کارایرانیان سعی دارد که در این نوشتار مهمترین عوامل موثر بر قیمت سهام را معرفی کند و با در نظر گرفتن این عوامل برای بهبود روند سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار نسبت به ارائه مشاوره، سرمایه گذاران را همراهی کند.
عوامل موثر بر قیمت سهام به شرح زیر است:
1-عوامل محیطی یا کلان
2-عوامل مرتبط با صنعت
3-عوامل داخلی یا درون شرکت
1-عوامل کلان یا محیطی
عوامل کلان محیطی که شامل وضعیت اقتصادی، سیاست های اتخاذی دولت، بودجه سالیانه کشور و… است به آن دسته از عواملی گفته می شود که در حیطه اختیارات شرکت ها نیستند و برخواسته از محیط خارج از شرکت ها می باشند و با تحت تاثیر قراردادن سهام شرکت ها ممکن است آن ها را در یک سال مالی زیانده و یا سودآور کند.
1-1.وضعیت اقتصادی و سیاسی:
ثبات یا عدم ثبات در اوضاع اقتصادی و سیاسی در عرصه داخلی و بین‌المللی از عوامل موثر بر قیمت سهام شرکتها می باشد. قطعا همه ما به خوبی می دانیم که تنش های حاکم بر یک کشور فرصت های سرمایه گذاری را در آن کشور تیره و تار می کند و همچنین تمایل سرمایه گذاران را نسبت به سرمایه گذاری در بازار سرمایه آن کشور از بین می برد.
1-2.سیاست های کلان پولی، مالی و ارزی
سیاست هایی که دولت ها در حوزه پولی، مالی و ارزی اتخاذ می کنند با تحت تاثیر قراردادن وضعیت شرکت ها، قیمت سهام آن ها را با افت و خیز قیمت دچار نوسان می کنند
فرض کنید شرکتی که در آن سرمایه گذاری کرده اید با افزایش نرخ ارز، میزان صادرات خود را افزایش دهد. قطعا این اقدام شرکت منجر به افزایش درآمد آن ها می شود و این درآمد پس از کسر هزینه های صورت پذیرفته میان سرمایه گذاران تقسیم می شود و بالعکس. فرض کنید شرکت مجبور باشد مواد اولیه خود را از خارج تامین نماید، افزایش نرخ ارز منجر به بالا رفتن هزینه های شرکت و کاهش درآمد آنها خواهد شد که طبیعتا قیمت سهام آنها را کاهش می دهد.
در هنگام سرمایه گذاری، نحوه مخارج و درآمدهای ارزی شرکت را مورد بررسی قراردهید.
1-3.بودجه سالیانه کشور
بودجه سالیانه نیز از عوامل موثر در تعیین ارزش سهام شرکت ها می باشد. در واقع بودجه سالیانه نشان دهنده مقدار و میزان عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام توجه دولت به صنایع مختلف موجود در یک کشور است. فرض کنید دولت بخش عمده ای از بودجه سالیانه خود را جهت ارائه تسهیلات به کارخانجات تولید سیمان اختصاص دهد، این مسئله باعث رونق صنعت نامبرده شده و سهام شرکت‌های فعال در این زمینه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
1-4.قوانین و مقررات
عدم ثبات در قوانین و مقررات بازار سرمایه یک کشور، ذهنیت سرمایه گذاران را برای یک سرمایه گذاری موثر متشنج می کند. فرض کنید که دولت با اعمال قوانین ضد قاچاق کالا به مبارزه با قاچاق اقدام نماید. این اقدام دولت باعث تقویت صنایع داخلی و دید مثبت سرمایه گذاران نسبت به روند آتی بازار می شود
1-5.نرخ تورم
اگر شرکت این توانایی را داشته باشد که قیمت محصولات تولید شده را بالاتر از نرخ تورم تعیین کند از نرخ رشد سود بیشتری از نرخ تورم بهره مند خواهد شد و بالعکس.
برای کسب سود بیشتر در بازار سرمایه، شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور را دنبال کنید
2- عوامل مرتبط با صنعت
از آنجا که کلیه شرکت ها قابلیت پیوستن به بازار سرمایه جهت فروش سهام را ندارند و صرفا آن دسته ای که از صنایع گسترده یک کشور باشند با پذیرفته شدن در بازار سرمایه کشور نسبت به شرایط حاکم، دچار نوسان قیمت در ارزش سهام خود خواهند شد.
2-1.نحوه قیمت‌گذاری محصولات
به عنوان سرمایه گذار در بازار سرمایه باید نسبت به چگونگی ارزش گذاری محصولات شرکت ها عکس العمل نشان دهید و نسبت به موضوع آگاهی پیداکنید زیرا ارزش گذاری ها ممکن است به صورت دخالت دولت جهت تنظیم بازار(مثلا قیمت گذاری خودرو)، ارزش گذاری براساس نرخ مصوب(مثلا محصولات دارویی و غذایی) و یا حتی ارزش گذاری براساس نرخ جهانی(محصولات صادراتی متانول و..) صورت پذیرد.
2-2.میزان عرضه و تقاضا برای محصولات
قطعا افزایش تقاضا برای محصولات تولیدی در یک شرکت(افزایش ساخت مسکن موجب رونق تولید در صنعت سیمان، آجر، کاشی و… می شود) منجربه افزایش فروش و در نهایت بالا رفتن ارزش سهام یک شرکت شود.
2-3.رقابتی یا انحصاری بودن صنعت
هرچند انحصار در یک کشور به نفع اقتصاد آن کشور تمام نمی شود اما انحصار در صنایع این امکان را به آن ها داده است تا در فروش محصولات تولیدی خود مشکلی نداشته باشند.
2-4.حجم سرمایه‌گذاری در صنعت
بالا رفتن حجم سرمایه گذاری در یک صنعت نشان دهنده انتظارات سرمایه گذاران از بالارفتن بازدهی بیشتر در آن صنعت است. گاهی اوقات دست یابی به این اطلاعات برای سرمایه گذاران امکان پذیر نیست اما در روند سرمایه گذاری بهتر برای سهام شرکت ها موثر است.
2-5.عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام تحولات فناوری
توسعه فناوری در صنایع بر تحولات آینده در جهت رشد بسیار موثر است.
3- عوامل درونی
این دسته از عوامل برخواسته از شرایط داخلی شرکت ها هستند.
3-1.میزان سودآوری شرکت
اکثریت سرمایه گذاران باهدف کسب سود در شرکت ها اقدام به سرمایه گذاری می کنند. قطعا شرکت ها نیز در برنامه ریزی های خود دارای چشم اندازهای سودآوری بلندمدت هستند و باید برای جذب سرمایه های سرمایه گذاران به روند سودآوری خود ثبات ببخشند.
3-2.نسبت قیمت به درآمد سهم (P/E)
نسبت قیمت به درآمد سهم این واقعیت را برای سرمایه گذاران آشکار می کند که سرمایه شرکتها در چه دوره ای بازگردانده می شود؟
3-3.قابلیت نقدشوندگی سهام
3-4.طرح‌های توسعه شرکت
شرکت ها باید در راستای شفافیت ها، طرح های توسعه ای خود را به اطلاع سرمایه گذاران برسانند زیرا این اقدام شرکت ها علاوه بر جذب سرمایه منجر به پویایی شرکت نیز می شود
3-5.میزان سهام شناور
به آن سهامی که در دست مردم باشد سهام شناور گفته می شود. بالا بودن رقم سهم شناور یک شرکت نشان دهنده نقدشوندگی بالا و تعداد معاملات سهام در آن شرکت است.
3-6.ترکیب سهامداران شرکت
برای سرمایه گذاران مهم است که قیمت سهام یک شرکت از کدام سهام داران عمده به عنوان راس تصمیم گیری آن شرکت تاثیر می پذیرد؟ سرمایه عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام گذاران عمدتا تمایل زیادی به سرمایه گذاری در شرکت هایی دارند که سهامداران عمده آن خوش نام و سابقه خوبی در فعالیت های اخیر خود داشته اند.
عوامل موثر بر قیمت سهام در بازار سرمایه ایران
عوامل موثر بر قیمت سهام از مهمترین پرسش هایی است که سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به دنبال یافتن پاسخ آن هستند. گروه مشاوران خبره کسب و کارایرانیان سعی دارد که در این نوشتار مهمترین عوامل موثر بر قیمت سهام را معرفی کند و با در نظر گرفتن این عوامل برای بهبود روند سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار نسبت به ارائه مشاوره، سرمایه عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام گذاران را همراهی کند.
عوامل موثر بر قیمت سهام به شرح زیر است:
1-عوامل محیطی یا کلان
2-عوامل مرتبط با صنعت
3-عوامل داخلی یا درون شرکت
1-عوامل کلان یا محیطی
عوامل کلان محیطی که شامل وضعیت اقتصادی، سیاست های اتخاذی دولت، بودجه سالیانه کشور و… است به آن دسته از عواملی گفته می شود که در حیطه اختیارات شرکت ها نیستند و برخواسته از محیط خارج از شرکت ها می باشند و با تحت تاثیر قراردادن سهام شرکت ها ممکن است آن ها را در یک سال مالی زیانده و یا سودآور کند.
1-1.وضعیت اقتصادی و سیاسی:
ثبات یا عدم ثبات در اوضاع اقتصادی و سیاسی در عرصه داخلی و بین‌المللی از عوامل موثر بر قیمت سهام شرکتها می باشد. قطعا همه ما به خوبی می دانیم که تنش های حاکم بر یک کشور فرصت های سرمایه گذاری را در آن کشور تیره و تار می کند و همچنین تمایل سرمایه گذاران را نسبت به سرمایه گذاری در بازار عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام سرمایه آن کشور از بین می برد.
1-2.سیاست های کلان پولی، مالی و ارزی
سیاست هایی که دولت ها در حوزه پولی، مالی و ارزی اتخاذ می کنند با تحت تاثیر قراردادن وضعیت شرکت ها، قیمت سهام آن ها را با افت و خیز قیمت دچار نوسان می کنند
فرض کنید شرکتی که در آن سرمایه گذاری کرده اید با افزایش نرخ ارز، میزان صادرات خود را افزایش دهد. قطعا این اقدام شرکت منجر به افزایش درآمد آن ها می شود و این درآمد پس از کسر هزینه های صورت پذیرفته میان سرمایه گذاران تقسیم می شود و بالعکس. فرض کنید شرکت مجبور باشد عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام مواد اولیه خود را از خارج تامین نماید، افزایش نرخ ارز منجر به بالا رفتن هزینه های شرکت و کاهش درآمد آنها خواهد شد که طبیعتا قیمت سهام آنها را کاهش می دهد.
در هنگام سرمایه گذاری، نحوه مخارج و درآمدهای ارزی شرکت را مورد بررسی قراردهید.
1-3.بودجه سالیانه کشور
بودجه سالیانه نیز از عوامل موثر در تعیین ارزش سهام شرکت ها می باشد. در واقع بودجه سالیانه نشان دهنده مقدار و میزان توجه دولت به صنایع مختلف موجود در یک کشور است. فرض کنید دولت بخش عمده ای از بودجه سالیانه خود را جهت ارائه تسهیلات به کارخانجات تولید سیمان اختصاص دهد، این مسئله باعث رونق صنعت نامبرده شده و سهام شرکت‌های فعال در این زمینه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
1-4.قوانین و مقررات
عدم ثبات در قوانین و مقررات بازار سرمایه یک کشور، ذهنیت سرمایه گذاران را برای یک سرمایه گذاری موثر متشنج می کند. فرض کنید که دولت با اعمال قوانین عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام ضد قاچاق کالا به مبارزه با قاچاق اقدام نماید. این اقدام دولت باعث تقویت صنایع داخلی و دید مثبت سرمایه گذاران نسبت به روند آتی بازار می شود
1-5.نرخ تورم
اگر شرکت این توانایی را داشته باشد که قیمت محصولات تولید شده را بالاتر از نرخ تورم تعیین کند از نرخ رشد سود بیشتری از نرخ تورم بهره مند خواهد شد و بالعکس.
برای کسب سود بیشتر در بازار سرمایه، شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور را دنبال کنید
2- عوامل مرتبط با صنعت
از آنجا که کلیه شرکت ها قابلیت پیوستن به بازار سرمایه جهت فروش سهام را ندارند و صرفا آن دسته ای که از صنایع گسترده یک کشور باشند با پذیرفته شدن در بازار سرمایه کشور نسبت به شرایط حاکم، دچار نوسان قیمت در ارزش سهام خود خواهند شد.
2-1.نحوه قیمت‌گذاری محصولات
به عنوان سرمایه گذار در بازار سرمایه باید نسبت به چگونگی ارزش گذاری محصولات شرکت ها عکس العمل نشان دهید و نسبت به موضوع آگاهی پیداکنید زیرا ارزش گذاری ها ممکن است به صورت دخالت دولت جهت تنظیم بازار(مثلا قیمت گذاری خودرو)، ارزش گذاری براساس نرخ مصوب(مثلا محصولات دارویی و غذایی) و یا حتی ارزش گذاری براساس نرخ جهانی(محصولات صادراتی متانول و..) صورت پذیرد.
2-2.میزان عرضه و تقاضا برای محصولات
قطعا افزایش تقاضا برای محصولات تولیدی در یک شرکت(افزایش ساخت مسکن موجب رونق تولید در صنعت سیمان، آجر، کاشی و… می شود) منجربه افزایش فروش و در نهایت بالا رفتن ارزش سهام یک شرکت شود.
2-3.رقابتی یا انحصاری بودن صنعت
هرچند انحصار در یک کشور به نفع اقتصاد آن کشور تمام نمی شود اما انحصار در صنایع این امکان را به آن ها داده است تا در فروش محصولات تولیدی خود مشکلی نداشته باشند.
2-4.حجم سرمایه‌گذاری در صنعت
بالا رفتن حجم سرمایه گذاری در یک صنعت نشان دهنده انتظارات سرمایه گذاران از بالارفتن بازدهی بیشتر در آن صنعت است. گاهی اوقات دست یابی به این اطلاعات برای سرمایه گذاران امکان پذیر نیست اما در روند سرمایه گذاری بهتر برای سهام شرکت ها موثر است.
2-5.تحولات فناوری
توسعه فناوری در صنایع بر تحولات آینده در جهت رشد بسیار موثر است.
3- عوامل درونی
این دسته از عوامل برخواسته از شرایط داخلی شرکت ها هستند.
3-1.میزان سودآوری شرکت
اکثریت سرمایه گذاران باهدف کسب سود در شرکت ها اقدام به سرمایه گذاری می کنند. قطعا شرکت ها نیز در برنامه ریزی های خود دارای چشم اندازهای سودآوری بلندمدت هستند و باید برای جذب سرمایه های سرمایه گذاران به روند سودآوری خود ثبات ببخشند.
3-2.نسبت قیمت به درآمد سهم (P/E)
نسبت قیمت به درآمد سهم این واقعیت را برای سرمایه گذاران آشکار می کند که سرمایه شرکتها در چه دوره ای بازگردانده می شود؟
3-3.قابلیت نقدشوندگی سهام
3-4.طرح‌های توسعه شرکت
شرکت ها باید در راستای شفافیت ها، طرح های توسعه ای خود را به اطلاع سرمایه گذاران برسانند زیرا این اقدام شرکت ها علاوه عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام بر جذب سرمایه منجر به پویایی شرکت نیز می شود
3-5.میزان سهام شناور
به آن سهامی که در دست مردم باشد سهام شناور گفته می شود. بالا بودن رقم سهم شناور یک شرکت نشان دهنده نقدشوندگی بالا و تعداد معاملات سهام در آن شرکت است.
3-6.ترکیب سهامداران شرکت
برای سرمایه گذاران مهم است که قیمت سهام یک شرکت از کدام سهام داران عمده به عنوان راس تصمیم گیری آن شرکت تاثیر می پذیرد؟ سرمایه گذاران عمدتا تمایل زیادی به سرمایه گذاری در شرکت هایی دارند که سهامداران عمده آن خوش نام و سابقه خوبی در فعالیت های اخیر خود داشته اند.
عوامل موثر بر قیمت سهام
متغیرهای بنیادی
در یك بازار كارآ، قیمت سهام در درجه نخست تحت تاثیر عوامل بنیادی تعیین میشود كه از تركیب دو متغیر اساسی EPS (سود هر سهم) و P/E (نسبت قیمت به سود هر سهم) به‌دست می‌آید. قسمتی از سود سهام ممكن است بین سهامداران تقسیم شود و مابقی به‌صورت اندوخته برای سرمایه‌گذاری نزد شركت باقی می‌ماند. جریان درآمدی آینده شركت تابعی از سطح فعلی درآمد نرخ و رشد مورد انتظار درآمد شركت می‌باشد.
متغیرهای تكنیكی
متغیرهای تكنیكی در واقع تركیبی از شرایط بیرونی هستند كه بر عرضه و تقاضای سهام تاثیر می‌گذارند. برخی از این عوامل به‌صورت غیرمستقیم بر عوامل بنیادی نیز تاثیر می‌گذارند. (به‌عنوان مثال رشد اقتصاد در رشد درآمد شركت‌ها موثر است.) متغیرهای تكنیكی به شرح زیر می‌باشند:
- تورم: به لحاظ آماری تورم با قیمت سهم رابطه معكوس دارد.
- وضعیت صنعت: قیمت سهام معمولا با وضعیت صنعتی كه سهم در آن قرار دارد، رابطه مستقیم دارد. به عبارت دیگر در صورتی كه خبر بدی در رابطه با شركتی منتشر شود،این خبر بر دیگر سهامی كه صنعت در آن قرار دارد، تاثیر می‌گذارد و باعث كاهش تقاضا برای سهام آن گروه می‌گردد.
- بازارهای جایگزین: شركت‌های بورسی برای جذب سرمایه‌گذاران با بازارهای دیگری از جمله اوراق مشاركت،بازار كالا، مسكن و. رقابت می‌كنند.
- معاملات عمده: معاملات عمده، خریدها یا فروش‌هایی هستند كه در راستای عواملی بجز ارزش ذاتی صورت می‌گیرند. این معاملات شامل معاملات دارندگان اطلاعات نهانی نیز میشود.
- شرایط سنی: تحقیقات نشان می‌دهند شرایط سنی سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری آنان تاثیر می‌گذارد. این تحقیق بر روی دو گروه سنی انجام شده است:
۱) سرمایه‌گذاران میانسال تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار سهام دارند.
۲) سرمایه‌گذاران مسن‌تر به واسطه بازنشستگی و ریسك‌پذیری پایین‌تر اشتیاقی به حضور در بازار سهام ندارند.
حال هر قدر نسبت سرمایه‌گذاران میانسال در بازار سهام بیشتر باشد، به همان نسبت تقاضا برای سهام در بورس افزایش می‌یابد و می‌تواند منجر به حركت قیمت سهام شود.
- درجه نقد شوندگی: درجه نقد شوندگی قابلیت تبدیل سهام به پول نقد را نشان می‌دهد. هرچه درجه نقدشوندگی سهام شركتی در بورس بالاتر باشد، به همان نسبت تقاضا برای خرید سهام شركت افزایش می‌یابد.
متغیرهای احساسی
متغیرهای احساسی شرایط روانی فعالان بازار بورس را مورد بررسی قرار می‌دهند (فردی و جمعی). باید توجه داشت كه خرید یا فروش براساس متغیرهای احساسی می‌تواند به نتیجه مطلوب منجر شود. اما ممكن است شرایط كلی حاكم بر بازار به‌گونه‌ای پیش رود كه نتیجه عكس به وقوع بپیوندد.
در استفاده از این متغیرها فرض بر این است كه چون بازار سهام كاملا كارا نیست، این ناكارایی به وسیله علوم روانشناسی و اجتماعی قابل توصیف است. به عنوان مثال یكی از فروضی كه در این متغیرها وجود دارد، این است كه برای سرمایه‌گذاران مقدار مشخصی ضرر خیلی دردناكتر از همان میزان سود است.
در مجموع سرمایه‌گذاران كوتاه مدت معمولا از متغیرهای تكنیكی برای انتخاب سهام مورد نظر استفاده می‌كنند در حالی كه سرمایه‌گذاران بلندمدت از متغیرهای بنیادی برای تصمیم‌گیری بهره می‌برند. البته ممكن است این سرمایه‌گذاران از متغیرهای تكنیكی در كنار متغیری بنیادی استفاده نمایند.
مقایسه ROA وROE
نسبت‌هایی كه سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در بورس استفاده می‌كنند به حدی زیاد است كه گاهی گیج‌كننده می‌شوند. به عنوان مثال نسبت‌های ROE (بازده سهام) و ROA (بازده دارایی‌ها) هر دو نوعی بازده را نشان می‌دهند. از این منظر دو نسبت مشابه به نظر می‌رسند. هر دو نسبت توانایی شركت را در تولید درآمد از سرمایه‌گذاری به نمایش می‌گذارند ولی مفاهیم متفاوتی را بیان می‌كنند. باید توجه داشت كه این دو نسبت در كنار یكدیگر تصویر كامل‌تری از وضعیت شركت را نشان می‌دهد. حال هر یك از این نسبت‌ها را جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم:
ROE :
از میان پارامترهای بنیادی یكی از مهمترین نسبت‌ها، بازده سهام است. این نسبت بیانگر مدیریت شركت در استفاده كارآ از پول سرمایه‌گذاران است ROE. نشان می‌دهد كه مدیریت شركت قادر به افزایش ارزش شركت به‌صورت قابل قبول بوده است یا نه ROE. به‌صورت زیر محاسبه میشود:
خالص درآمد سالیانه / كل سهام شركت = بازده سهام
درآمد خالص سالیانه از روی صورت‌های مالی و تعداد كل سهام شركت از ترازنامه شركت قابل استخراج است.
معمولا این نسبت در محدوده ۱۵درصد مناسب است.
: ROA
یكی‌دیگر از نسبت‌هایی كه كارآیی مدیریت را نشان می‌دهد، بازده دارایی‌ها است و بیانگر سودی است كه به ازای هر واحد دارایی شركت كسب میشود. دارایی شامل پول نقد، حساب‌های دریافتنی، املاك، ماشین‌آلات و موجودی انبار می‌باشد ROA. به‌صورت زیر محاسبه میشود:
خالص درآمد سالیانه / عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام كل دارایی ها = بازده دارایی ها
معمولا این نسبت برای شركت‌های با مدیریت كارآ از ۵ درصد بیشتر است.تفاوت تنها در بدهی‌ها است.
بزرگترین عاملی كه ROE و ROA را از یكدیگر تفكیك می‌كند بدهی‌های شركت است. با نگاهی به ترازنامه این موضوع مشخص میشود:
حقوق صاحبان سهام + بدهی‌ها = دارایی
این برابری به این نكته اشاره دارد كه اگر شركت بدهی نداشته باشد، دارایی شركت برابر با حقوق صاحبان سهام می‌باشد و در نتیجه ROE و ROA برابر میشود. ولی در صورتی كه شركت بدهی داشته باشد مقدار ROE بیشتر از ROA میشود.باید دقت داشت كه سرمایه‌گذاران به ROA همانند ROE دقت داشته باشند.
با وجود اینكه این دو مفهوم كاملا مجزا هستند ولی در كنار یكدیگر تصویر بهتری از وضعیت شركت در اختیار سهامداران قرار می‌دهند. در صورتی كه میزان ROA و سطح بدهی‌ها قابل قبول باشد، مقدار مناسب ROE می‌تواند نشانه‌ای از عملكرد خوب مدیریت شركت باشد. به عبارت دیگر در صورتی‌كه مقدار ROA كم باشد، نرخ بالای ROE تصویری غلط از وضعیت شركت در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.
۱۰راهکار افزایش نقدشوندگی بازار سهام
گروه بورس - مهرنوش سلوکی: بورس تهران روزهای زیادی است که به واسطه رکود حاکم بر معاملات با نقدشوندگی پایین سهام مواجه است، به‌طوری‌که عمق کم بازار سرمایه از یکسو و کاهش نقدینگی در بسیاری از صنایع در یک سال گذشته از سوی دیگر باعث شده تا به میزان زیادی از جذابیت این بازار کاسته شود. عمده تعاریفی که از نقدشوندگی سهام صورت می‌گیرد پیرامون سهولت در خرید و فروش سهم در بازار سهام است، با این حال بر اساس تعاریف علوم مالی کاهش ریسک معاملاتی برای سهام بدون آنکه قیمت سهم چندان تغییرات شدیدی را تجربه کند به منزله نقدشوندگی محسوب میشود.
گروه بورس - مهرنوش سلوکی: بورس تهران روزهای زیادی است که به واسطه رکود حاکم بر معاملات با نقدشوندگی پایین سهام مواجه است، به‌طوری‌که عمق کم بازار سرمایه از یکسو و کاهش نقدینگی در بسیاری از صنایع در یک سال گذشته از سوی دیگر باعث شده تا به میزان زیادی از جذابیت این بازار کاسته شود. عمده تعاریفی که از نقدشوندگی سهام صورت می‌گیرد پیرامون سهولت در خرید و فروش سهم در بازار سهام است، با این حال بر اساس تعاریف علوم مالی کاهش ریسک معاملاتی برای سهام بدون آنکه قیمت سهم چندان تغییرات شدیدی را تجربه کند به منزله نقدشوندگی محسوب میشود. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که نقدشوندگی می‌تواند دو تاثیر کلان و خرد در بازار داشته باشد. از دیدگاه کلان، وجود بازارهای سرمایه با نقدشوندگی بالا برای تخصیص کارآمد سرمایه‌ها ضروری است و تاثیر بسزایی بر ثبات سیستم‌های مالی دارد، زیرا این بازارها بهتر می‌توانند شوک‌های سیستماتیک را جذب کرده و از سرایت آن به دیگر اجزای سیستم مالی بکاهند. اما از دیدگاه خرد، ویژگی اصلی بازارهای با نقدشوندگی بالا، کم بودن فاصله بین قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش است. به این معنا که معاملات مقرون به صرفه اجرا شوند. با این حال برآورد میشود با افزایش نقدشوندگی، هزینه سرمایه‌گذاران از طریق کاهش دامنه نوسان و هزینههای معاملاتی، کاهش یابد و همچنین هزینه سرمایه ناشران نیز کاهش پیدا کند.
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» بیانگر این است که نقدشوندگی به عمق (تاثیر معاملات با حجم زیاد بر قیمت)، عرض (فاصله بین قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش)، انعطاف‌پذیری (مدت زمان به تعادل رسیدن بازار پس از نوسان شدید قیمت) و همچنین زمان (سرعت انجام معاملات) در بازار بستگی دارد. این معیارها، معیارهای سنتی نقدشوندگی بازار هستند. همچنین نقدشوندگی به بسیاری از اصول اقتصاد کلان و اصول بازار شامل سیاست‌های مالی کشور، رویکرد حاکم بر نرخ ارز و نیز محیط نظارتی نیز بستگی دارد.
تحلیلگران نقدشوندگی را به‌عنوان موردی از توان رقابتی سهام در بازار می‌دانند و معتقدند در کنار اختلاف قیمتی بین سهام، درصد روزهای معاملاتی در یک دوره مالی مثلا یک سال نیز تعیین‌کننده نقدشوندگی سهام در بازار است. در همین رابطه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگویی با ولی نادی قمی، مدیر عامل تامین سرمایه نوین به بررسی راهکارهای افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه پرداخته است. نادی در این گفت‌وگو ۱۰ عامل را به‌عنوان راهکارهای افزایش
نقد شوندگی بازار سرمایه بیان کرد و گفت تنوع ابزارهای مالی، حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی و افزایش شفافیت عملکرد شرکت‌های بورسی از راهکارهایی است که می‌تواند در بلند مدت تاثیر بسزایی در نقدشوندگی بازار داشته باشد.
وی درخصوص معضلات بازار سرمایه در سال‌های اخیر بیان کرد: نظریه پردازان اقتصادی بر این باورند که یکی از زیربناهای توسعه اقتصادی و صنعتی شدن کشور، توسعه سیستم‌های مالی است که وظیفه تجهیز و تخصیص بهینه وجوه را به عهده دارد. به اعتقاد آنها، افزایش کیفیت ارائه خدمات مالی چه از طریق نظام بازار پول و چه از طریق نظام بازار سرمایه موجب رشد اقتصادی کشور میشود. نظام مالی کشورمان اگرچه بانک پایه است اما طی سال‌های اخیر تلاش‌های جدی در جهت توسعه بازار سرمایه انجام شده است. بازاری که از مشکلات عمده نظیر ضعف تحلیل، عدم حضور نهادهای مالی توانگر و سرمایه‌گذاران بین‌المللی، عدم تنوع ابزارهای مالی، کارآیی ضعیف، ضریب نفوذ پایین در بین خانوارها، مشارکت ضعیف در تامین مالی شرکتها و پروژه‌ها، بالا بودن هزینه معاملات و عمق پایین (دشواری نقدشوندگی) رنج می‌برد. وی همچنین درخصوص تعاریف نقدشوندگی در بازار سرمایه بیان کرد: یکی از مهمترین کارکردهای بازار اوراق بهادار تامین نقدشوندگی است. نقدشوندگی به معنای توانایی بازار در جذب معاملات بزرگ بدون ایجاد نوسان شدید در قیمت است که از طریق فراوانی معاملات، حجم معاملات، ارزش سهام معامله شده و تفاوت قیمت پیشنهادی در عرضه و تقاضا سنجیده میشود. این کارشناس ارشد بازار سرمایه در ادامه افزود: در یک بازار نقدشونده معاملات با کمترین وقفه زمانی انجام میشود. بازاری
توسعه یافته تلقی میشود که نقدشونده بوده و قیمت‌های واقعی و منصفانه دارایی‌های مالی را منعکس می‌کند. بازار سهام ایران بازاری است نوپا که مجموعه عوامل افزایش نقدشوندگی در آن کمتر دیده میشود.
نادی همچنین در ادامه عوامل افزایش نقدشوندگی بازار را این چنین بیان کرد و گفت: افشای شفاف و کامل اطلاعات توسط شرکتها از مواردی است که در سال‌های اخیر توجه چندانی به آن نشده است. توجه به این موضوع می‌تواند در کنار گزارش‌های تحلیلی عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام منسجم اطمینان فعالان بازار را نسبت به وجود تقارن اطلاعاتی بالا برده و در نهایت نقدشوندگی بازار را افزایش دهد.
وی دومین راهکار درخصوص ارتقای نقدشوندگی را برقراری نظام حاکمیت شرکتی قوی بیان کرد و افزود: نظام حاکمیت شرکتی می‌تواند شرایط افزایش کیفیت سود، ارائه اطلاعات شفاف، کارآیی بازار و در نهایت افزایش عمق بازار را فراهم آورد.
استقرار نظام حقوقی کارآ دیگر عاملی بود که نادی از آن نام برد و افزود: اجرای قوانین مناسب برای حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی و مالکیت خصوصی می‌تواند تسهیل معاملات مالی و اجرای قراردادها و کاهش هزینههای نظارت بر اجرای قراردادها را در بر داشته باشد. همچنین تنوع ابزارهای مالی در بازار سرمایه باعث جذب سلایق سرمایه‌گذاران مختلف از حیث ریسک و بازده از طریق تنوع ابزارهای مالی میشود که این موضوع می‌تواند در بلندمدت موجب افزایش حضور سرمایه‌گذاران خرد و کلان در بازار شود.
نادی همچنین حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی را در بازار بسیار مفید دانست و در توضیح آن بیان کرد: حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی در بازار سهام کشور علاوه بر انتقال تجارب و تکنولوژی‌های به روز سرمایه‌گذاری، شرایط افزایش نقدشوندگی بازار را فراهم می‌آورد. برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی علاوه بر قوانین حمایت‌کننده، حداقل باید صورت‌های مالی شفاف که بر مبنای استانداردهای بین‌المللی تهیه و حسابرسی میشود، ارائه شود وی همچنین توسعه فناوری‌های معاملاتی را در بازار سرمایه لازم دانست و گفت: رشد معاملات آنلاین (برخط) مستلزم توسعه فناوری‌های معاملاتی است که توان پاسخگویی به نیاز کاربران و افزایش حجم و فراوانی معاملات را داشته باشد. افزایش میزان سهام شناور آزاد در بورس از دیگر مواردی است که این کارشناس بازار سرمایه به آن اشاره کرد و گفت: به منظور معامله روان سهام و افزایش میزان معاملات وجود میزان مشخصی از سهام شناور آزاد لازم است. در حال حاضر میزان سهام شناور شرکت‌های بورسی و فرابورسی در سطح قابل قبولی قرار ندارد و همین امر معضلات معاملات در این بازار را افزایش داده عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام است.
نادی همچنین سه عامل دیگر را موثر بر افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه دانست و گفت: کاهش هزینههای معاملات، افزایش ساعات معاملات در بازار و توسعه بازارگردانی سهام از عواملی است که در بلندمدت می‌تواند تاثیر بسزایی در بازار داشته باشد.
وی در توضیح این عوامل گفت: در حال حاضر شرکت‌های بورسی و فرابورسی از بابت درج شان در تابلوهای این دو بازار حق درج پایینی می‌پردازند. در عوض سرمایه‌گذاران از بابت معاملات سهام هزینه بالایی می‌پردازند. این موضوع میزان فراوانی معاملات و به تبع آن نقدشوندگی بازار را کاهش می‌دهد. همچنین افزایش ساعت معاملاتی ضمن تسهیل شرایط حضور سرمایه‌گذاران خارجی، به سایر سرمایه‌گذاران فرصت بیشتری برای تحلیل بازار خواهد داد و موجب افزایش حجم معاملات در بازار سهام میشود. وی در پایان بیان کرد: تقویت نقدشوندگی اوراق بهادار و حفظ ثبات بازار سهام از طریق توسعه فعالیت‌های بازارگردانی امکان پذیر نیز می‌تواند تاثیر بسزایی در بازار داشته باشد و به نقدشوندگی بازار سرمایه کمک کند.
دیدگاه شما