نوسانات نقدینگی در بازارهای مالی

دریافت ۳۰,۰۰۰ شیبا رایگان

بهترین سرمایه گذاری در زمان تورم و برای 5 سال بعد چیست؟

در اقتصاد کشورمان با توجه به اینکه متغیرهای کلان اقتصادی مثل نرخ بهره و نرخ تورم مدام درگیر نوسانات می باشد، موضوع سرمایه‌گذاری اهیمت زیادی پیدا می کند. با توجه به تورم و کاهش ارزش پول ملی، پیدا کردن راهکاری مناسب جهت حفظ ارزش پول و دارایی نقد خود بسیار مهم است و سوال اصلی این است که چطور سرمایه هایمان را از کاهش ارزش ناشی از تورم روزافزون مصون کنیم؟ در واقع بهترین گزینه سرمایه گذاری در زمان تورم بالا چیست؟

تورم چیست؟

از نظر اقتصادی، تورم یا Inflation به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در یک بازه زمانی مشخص گفته می‌شود. تورم را می‌توان افزایش بی‌رویه قیمت کالاها و خدمات بدون پشتوانه و بدون برنامه‌ریزی دانست که باعث کاهش قدرت خرید می‌شود و تعادل میان تقاضای محصولات با نقدینگی موجود برای خرید محصولات را بر هم می‌زند.

با وجود تورم ارزش پول ملی روز به روز کاهش می یابد و قدرت خرید خانوارها نسبت به قبل کاهش پیدا میکند. در صورتی که افراد پول و سرمایه خود را در جایی که نرخ بازدهی آن کمتر از نرخ تورم باشد سرمایه گذاری کنند، عملا از ثروت آنها به مرور زمان کاسته خواهد شد. بنابراین اطلاع داشتن از بازارهای بالقوه برای سرمایه گذاری و مقایسه آنها با یکدیگر و ترجیحات فردی شخص میتواند به تصمیم گیری بهتر برای سرمایه گذاری یاری دهنده باشد.

انواع گزینه های سرمایه گذاری

افراد می توانند در یکی از بازارهای مالی زیر جهت حفظ ارزش پول و دارایی خود در برابر تورم سرمایه‌گذاری کنند:

• بازار مسکن
• بانک
• ارز و دلار
• سکه و طلا
• بازار سهام و سرمایه

در ادامه سرمایه‌گذاری در هریک از این بازارهای را مورد بررسی قرار می دهیم تا بهترین سرمایه‌گذاری در زمان تورم مشخص گردد.

سرمایه‌گذاری در مسکن

در کشورمان به دلیل عوامل فرهنگی و اقتصادی، به سرمایه‌گذاری در مسکن اهمیت زیادی داده می شود و بعضی ها معتقدند بهترین سرمایه گذاری در دوران تورم سرمایه گذاری در بازار مسکن است چرا که مسکن هم کالایی مصرفی است و هم قیمت آن به مرور افزایش پیدا می کند، براین اساس بسیاری از مردم بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران را خرید مسکن می دانند. اما همانطور که گفته شد هر یک از بازارهای مالی مزایا و معایب و همینطور ریسک مخصوص به‌خود را دارند.

مزیت سرمایه‌گذاری در مسکن در زمان تورم:

• ریسک نسبتا پایینی برای حفظ سرمایه دارد
• قابلیت استفاده دارد و همچنین می توان با اجاره دادن درآمدزایی کرد
• قیمت آن به مرور رشد می کند

معایب سرمایه‌گذاری در بازار مسکن:

• یک سرمایه‌گذاری بلندمدت بشمار می رود و سود موردنظر را در کوتاه‌مدت نمی دهد
• طبق مصوبه‌های جدید اگر خالی بماند باید بابتش مالیات پرداخت شود
• نقدشوندگی پایین بازار مسکن یکی دیگر از معایب سرمایه‌گذاری در این حوزه به شمار می رود
• همچنین فردی که قصد ورود به این بازار را دارد باید سرمایه زیادی داشته باشد. حال اینکه عموم مردم چنین پولی در دسترس ندارند.

در حال حاضر وضعیت ملک و خرید و فروش مسکن همگام با تورم در حال افزایش روزافزون است اما به دلیل ناتوانی خریداران در پرداخت قیمت مسکن، بازار ملک دچار رکود است. خانه‌دار شدن در حال حاضر کار ساده‌ای نیست زیرا حداقل بودجه لازم برای خرید خانه یک میلیارد تومان شده است و وام مسکن نیز حتی اگر بخواهیم مشکلات وام اوراق و اقساط نجومی آن را در نظر نگیریم درصد کمی از این پول را پوشش می دهد.

سرمایه‌گذاری در بانک

درصد بالایی از حجم سرمایه‌گذاری‌ها در ایران به سپرده بانکی برمی گردد. سرمایه‌گذاری در بانک به اینگونه است که پول به بانک سپرده می شود، به صورت ماهانه مبلغی به عنوان سود سپرده دریافت می شود. سرمایه‌گذاری در بانک از جمله سرمایه‌گذاری‌های بدون ریسک می باشد زیرا اصل سرمایه حفظ و مبلغی سود در هر ماه به آن تعلق می گیرد. بنابراین این روش برای افرادی که به شدت ریسک‌گریز هستند مناسب می باشد.

مزایای سرمایه‌گذاری در بانک‌:

• به لحاظ افق زمانی می توان سرمایه‌گذاری بلندمدت و کوتاه‌مدت داشت
• سرمایه‌گذاری بدون ریسک می باشد
• سودآوری آن تضمینی و قطعی است

معایب سرمایه‌گذاری در بانک:

• در سرمایه‌گذاری بلندمدت سپرده بانکی امکان انتقال سرمایه از یک بانک به بانک دیگر وجود ندارد و همینطور اگر فرد سرمایه‌گذار بخواهد پول خود را پیش از زمان سررسید برداشت کند با نرخ سکشت روبه‌رو می شود
• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت از جمله منابع ارزان قیمت محسوب می شود
• در سپرده بانکی بلندمدت تا پنج سال امکان نقل و انتقال سرمایه به دیگر بازارهای وجود ندارد و این در حالی است که در شرایط اقتصاد تورمی و نوسانی ایران، بلوکه شدن پول در چنین حسابی ریسک بالایی دارد.
• در شرایط تورمی معمولا نرخ بهره بانکی بسیار پایین تر از نرخ تورم موجود است.

بنابراین در شرایط فعلی اقتصاد ایران که تورم دو رقمی و بیش از ۳۰ درصد است، بهره بانکی نمی تواند ارزش پول شما را در برابر تورم حفظ کند و این موجب ضرر شما می شود. بنابراین اگر به دنبال بهترین بازار سرمایه گذاری در زمان تورم هستید سرمایه گذاری در بانک به شما پیشنهاد نمی شود.

سرمایه‌گذاری در بازار ارز و دلار

بازار ارز همیشه علاقه‌مندان مخصوص به خود را داشته و دارد، همچنین می توان گفت یکی از اصلی‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران می باشد و به دلیل نوسانات قیمتی، بازار مطلوبی برای سرمایه گذاری در زمان تورم می باشد اما این بازار نیز مانند دیگر بازارها معایب خود را دارد که به شرح زیر است:

• کار کردن در این بازار با ریسک زیادی همراه است
• از شفافیت معاملات برخوردار نیست
• به نوعی فعالیت در یک بازار سیاه به‌حساب می آید
• یک سرمایه‌گذاری پایدار شناخته نمی شود
• به شدت متاثر از اتفاقات و تحولات داخلی و دنیا
• پیش‌بین نرخ ارز همواره با ابهام روبه‌رو می باشد

شاید بازار ارز و دلار یکی از بهترین انواع سرمایه گذاری در زمان تورم باشد اما به دلیل اینکه تاثیر منفی بر وضعیت زندگی افراد دیگر جامعه می گذارد توصیه نمی شود. خرید و فروش در بازار ارز باعث افزایش قیمت ها و کاهش قدرت خرید مردم می شود.

سرمایه‌گذاری در بازار طلا و سکه

در ایران سرمایه‌گذاری در طلا و سکه همواره مورد توجه عموم مردم، دولت و روش مناسب و قابل اعتمادی برای سرمایه‌گذاری بوده است و می توان گفت مأمن امن سرمایه‌گذاران در هنگام بحران‌های اقتصادی می باشد. افراد زیادی بر این باورند که طلا و سکه هیچ‌گاه ارزش خود را از دست نمی دهند بنابراین سرمایه‌گذاری در این حوزه همواره می تواند سودده باشد. از جمله مزیت‌های سرمایه‌گذاری در این بازار نبود محدودیت زمانی است درواقع در هر زمان می توان اقدام به خرید یا فروش کرد. اما عیب این بازار ریسک تقریبا زیاد آن است چرا که از دو فاکتور داخلی یعنی نرخ برابری دلار به ریال و فاکتور خارجی قیمت اونس جهانی تاثیرپذیر است.

مزایای سرمایه گذاری در بازار طلا و سکه:

• استهلاک ندارد.
• نقدشوندگی نسبتا خوبی دارد.
• هنگام خرید و فروش، هزینه بنگاهی یا کارگزاری چندانی ندارد (هزینه قابل اغماض است).

معایب سرمایه گذاری در بازار طلا و سکه:

• به نرخ دلار واکنش نشان می‌دهد.
• به قیمت جهانی طلا واکنش نشان می‌دهد.
• ریسک تقلب فروشنده در عیار و وزن دارد. (که سکه ریسک کمتری در این بخش دارد)

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه

سرمایه‌گذاری در بازار سهام یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری محسوب می شود. سرمایه‌گذاری در بورس یکی از مرسوم‌ترین روش­های سرمایه‌گذاری در دنیا و یکی از معقولانه ترین روش های سرمایه گذاری در دوران تورم است. شرکت‌‌های معتبر کشور در صنایع مختلف سهام خود را در بورس عرضه می کنند تا افراد مختلف که قصد سرمایه‌گذاری در این حوزه را دارند، سهامدار شرکت‌ها شوند .بورس ایران در سال ۹۸ و پنج ماه ابتدایی سال 99 رکورد‌های بی‌نظیر و بازدهی چشمگیری را در کارنامه خود به ثبت رساند و رشد خوب و بی‌سابقه‌ای داشت. در سال قبل دلایلی چون افزایش نرخ ارز، حمایت های دولت، عرضه اولیه های زیاد، واگذاری و فروش سهام دولتی در بازار، افزایش نرخ تورم و اوضاع بد کسب‌وکار در پی شیوع ویروس کرونا و … موجب هدایت و ورود نقدینگی بالایی به بازار سهام شد. از میانه های تابستان اما روند صعودی بورس تهران تغییر مسیر داد و به سمت سراشیبی رکود حرکت کرد و بسیاری از سرمایه گذاران نا امید از کسب بازدهی های نجومی، پول های خود را از این بازار خارج کردند. اما نکته ای که سهامداران تازه وارد از آن غافل ماندند و یک اصل مهم سرمایه گذاری در بازار سرمایه و بورس محسوب میشود، داشتن علم و اطلاعات کافی از بازار بورس و صنایع و شرکتهای فعال در آن است تا یک شخص بتواند به طور مستقیم در این بازار ورود کند. در غیر این صورت سرمایه گذاری در این بازار نیز همانطور که دیده شد با ریسک بسیار زیادی همراه است و میتواند سرمایه افراد را به خطر بیاندازد. برای این منظور به سهامداران توصیه میشود که به طور غیرمستقیم به سرمایه گذاری در این بازار اقدام کنند.

بنابراین می توان گفت که از نوسانات نقدینگی در بازارهای مالی مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس در زمان تورم

• عدم نیاز به سرمایه زیاد و کلان. افراد می توانند با مبلغ ۵۰۰ هزار تومان فعالیت خود را در این بازار شروع کنند. البته باید توجه داشت که برای خرید عرضه‌های اولیه نقدینگی کمتری مورد نیاز است.
• نقدشوندگی بالا
• امنیت و شفافیت در سرمایه‌گذاری
• حفظ سرمایه در مقابل تورم
• کسب سود به دو طریق افزایش قیمت‌ها و در پی آن کسب سود و سود نقدی تقسیمی بین سهامداران که بعد از برگزاری مجمع به حساب سهامداران واریز می شود
• معافیت مالیاتی

اما اگر بخواهیم از بزرگترین عیب سرمایه گذاری در بازار بورس در زمان تورم صحبت کنیم باید به ریسک زیاد در صورت نزول شدید بازار اشاره کنیم که اخیرا شاهد آن بودیم. بنابراین برای منتفع شدن از این بازار و مصون ماندن از ریسک نوسانات این چنین بازار بورس توصیه میشود که سرمایه گذاری غیرمستقیم را انتخاب کنید و واحد های (یونیت های) صندوق های سرمایه گذاری را خریداری کنید. این کار امکان سرمایه گذاری با نرخی بیشتر از نرخ بهره بانکی و نزدیک به نرخ تورم را به سرمایه گذاران میدهد و علاوه بر آن، افراد از مزایای رشد بازار بورس نیز منتفع میشوند.

سخن آخر

تجربه ثابت کرده است که بازدهی بازار بورس عموما در بلند مدت بیشتر از نرخ تورم بوده است و درواقع یکی از ویژگی‌های مهم بازار بورس حفظ ارزش پول شما در برابر تورم می باشد وحتی بازدهی دارایی شما را از تورم جلو میندارد. بنابراین با در نظر گرفتن معایب و مزایای بازارهای مالی مختلف، می توان گفت سرمایه‌گذاری در بازار بورس با توجه به ویژگی‌هایی که دارد می تواند بهترین سرمایه‌گذاری در زمان تورم باشد زیرا علاوه براینکه پول شما را در برابر تورم بالا حفظ می کند باعث افزایش تورم نشده و برعکس محرک تولید و اشتغال زایی است. و با در نظر گرفتن شرایط حال حاضر بورس صندوق های سرمایه گذاری گزینه های بهتری به نظر میرسند چرا که حداقل نرخ بهره را که بیشتر از نرخ بهره بانکی است را تضمین میکند و در بعضی صندوق ها مانند صندوق های سهامی و مختلط در صورت کسب بازدهی بیشتر، این سود نیز بین سهامداران توزیع خواهد شد.

ادامه تأثیر آشوب‌‌گری‌ها بر نوسانات بازار سرمایه/ لزوم اصلاح عملکرد نهادهای داخلی بورس برای رشد بازار‌

به عقیده کارشناسان، اغتشاشات اخیر در کشور موجب تاثیر منفی بر بازار سرمایه شده است، اما با پایان یافتن این اعتراضات، بورس در حال بازگشت به روال عادی است که این موضوع کمی زمان‌بر خواهد بود.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بازار سرمایه امروز هم مانند چند ماه گذشته روندی نزولی داشت، اما شاخص‌های عملکردی بورس توان رشد و نزول نداشتند و خروج سرمایه حقیقی امروز نیز ادامه داشت و رکود در کل معاملات مهمترین رخداد این روزهای بازار سهام است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند در اقتصاد ایران پنج نوع دارایی دلار، طلا، مسکن، خودرو و بورس وجود دارد و این نوسانات نقدینگی در بازارهای مالی روزها بازار سرمایه همانند دیگر دارایی ‌های اقتصاد ایران در حال فعالیت است. اما با توجه به ریسک زیادی که این بازار دارد، نقدینگی در حال حرکت بین بازارهای مختلف است و هر بازاری که ریسک کمتر و بازدهی بیشتری داشته باشد، توان جذب این نقدینگی را دارد.

بازار سرمایه یک عقب ‌ماندگی را نسبت به چهار بازار سرمایه ‌گذاری دیگر در طول دو سال گذشته تجربه کرده است. این عقب‌ماندگی با منفی‌های این روزها بیشتر شده و سهامداران نیز ترجیح داده اند فعلا از بازار سرمایه خارج شوند تا شرایط بازار به تعادل برسد.

* نهادهای تنظیم‌گر بورس درست عمل نکرده‌اند

در این‌باره، راضیه آرمند، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گفت: اغتشاشات اخیر در کشور ‌ موجب تاثیر منفی بر بازار سرمایه شده است، اما با پایان یافتن این اعتراضات، بورس در حال بازگشت به روال عادی است که این موضوع کمی زمان بر خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه نهادهایی که در بازار سرمایه وجود دارند تا تنظیم گری در این بازار به درستی اتفاق بیافتد، ادامه داد: نهاد ناظر، نهادهای مبارزه کننده با دستکاری بازار، نهادهای تثبیت کننده و حمایت‌کننده از بازار از جمله نهادهایی هستند که نیازمند عملکرد درست هستند تا بازار سرمایه در مسیر درست حرکت کند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: نهادها باید به نحوی تنظیم شوند که عرضه و تقاضا در بازار بتواند مسیر خود را به درستی پیش ببرد، مگر آنکه در شرایطی خاص شاهد وجود برخی اختلالات در بازار باشیم که دولت می ‌تواند با درایت و تدبیر اقدام به رفع این اختلالات کند تا دیگر شاهد شکست بازار مانند دو سال گذشته نباشیم. در صورت اصلاح نهادها شاهد اصلاح بخشی از نارضایتی‌های ایجاد شده در بازار سرمایه خواهیم بود.

* افت بی رمق شاخص‌های بورس

در پایان معاملات روز دوشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل 198 واحد ریزش کرد و به رقم یک میلیون و 311 هزار و 91 واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی دو صدم درصد بوده است.

شاخص کل هموزن نیز با افت 335 واحدی در سطح 376 هزار و 205 واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی 9 صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس، 40 واحد پائین آمد و در سطح 17 هزار و 798 واحد قرار گرفت.

* رشد ارزش کل معاملات بازار سرمایه

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 140 هزار و 162 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 135 هزار و 825 میلیارد تومان بود که 97 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.

ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 2 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 25 میلیارد تومان رسید. سهم معاملات خرد از کل معاملات بورس 1.5 درصد بوده است.

* تداوم خروج پول حقیقی از بازار سهام

امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای دوازدهمین روز متوالی منفی شد و 188 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز گذشته کاهش 55 درصد داشته است.

در معاملات روز دوشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام خاور (شرکت ایران خودرو دیزل)، بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) و شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) اختصاص داشت و نمادهای وسبحان (سرمایه گذاری سبحان)، ولشرق (لیزینگ ایران و شرق) و شاوان (پالایش نفت لاوان) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.

* کاهش 46 درصدی ارزش صف‌های فروش بورس

در جریان معاملات امروز، 45 درصد نمادها با رشد قیمت و 55 درصد سهم ها با کاهش قیمت روبرو شدند. در پایان معاملات روز دوشنبه 51 نماد صف خرید داشتند و 60 نماد با صف فروش مواجه بودند.

مجموع ارزش صف‌های خرید با افت 2 درصدی به 139 میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش 46 درصد کاهش یافت و 140 میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات نمادهای وتعاون (شرکت بیمه تعاون) غدشت (شرکت دشت مرغاب) و وملل (مؤسسه اعتباری ملل) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد وآذر (سرمایه ‌گذاری ‌توسعه ‌آذربایجان‌)، غنوش (نوش مازندران) و بسویچ (پارس‌ سویچ‌) تعلق داشت.

پیامد توسعه دامنه نوسان در بورس

میثم کاویانی-دکترای مدیریت مالی - یک سالی از شروع ریزش بازار بورس کشور می‎گذرد. همان طوری که ورود نقدینگی برخواسته از هیجانات بازدهی در بازار بورس منجربه رشد شاخص 2 میلیونی گردید، از طرفی دیگر رشد بازارهای موازی دیگر و خروج نقدینگی بالا از سوی سرمایه‎گذارانی که از رانت اطلاعاتی برخوردار بودند منجربه سقوط 12ماهه و بی‎اعتمادی این بازار شده است.

سیاست‎های مدیران بورس اعم از ایجاد صندوق‎های بازارگردانی، اختیار معامله‎ها بر روی سهام، تغییرات دامنه نوسان و. نتوانسته مانع از روند کاهشی بورس شود و چه‌بسا ماحصل چنین سیاست‎هایی از سوی مدیران وقت جز اینکه رفتار نابخردانه خود را توجیه نمایند چیز دیگری نبوده است. یکی از تصمیمات در این خصوص تغییرات مداوم در دامنه نوسانات سهام بوده که چندین بار به صورت متقارن و نامتقارن اعمال شده است. در این نوشتار برآنیم تا بررسی نماییم که سیاست تغییرات دامنه نوسان چه پیامدهایی را می‎تواند برای بازار بورس ما در پی داشته باشد، کما اینکه این روزها صحبت از توسعه و افزایش آن با آهنگی آهسته از سوی مدیران و کارشناسان بورس به گوش می‎رسد.

به جرأت می‎توان ادعا کرد که آنچه بیشتر بر رفتار هیجانی سرمایه‎گذاران در بورس دامن زد همین دامنه 10 درصدی (مثبت 5 تا منفی 5) نوسان قیمتی بوده که ضمن اینکه راه را برای سفته‎بازی سرمایه‎گذاران حقوقی و عمده باز کرده، منجربه وارد شدن زیان بالا به سرمایه گذران خرد شده است. با نگاهی به بازدهی سهام 10 شرکت بورس امریکا در سال 2020 که بالاترین بازدهی را به خود اختصاص دادند ملاحظه می‎گردد که بالاترین بازدهی سهام چیزی حدود 75 درصد بوده، در حالی که نرخ بازدهی بازار پول این کشور نزدیک به 3 درصد است که یک شکاف یا صرف ریسک 72 درصدی برای سرمایه‎گذاری در بازار بورس ایجاد کرده است.

قطعاً در چنین بازاری افرادی که ریسک‎پذیر هستند گرایش بیشتری به بازار بورس پیدا می‎کنند. لازم به ذکر است که در این کشور بازدهی 3 درصدی بازار پول به منزله بازاری مطلوب برای سرمایه‎گذاری نیست. اما در کشور ما دامنه متقارن تغییرات روزانه قیمت سهام یک شکاف بازدهی 10 درصدی را ایجاد می‎نماید که در سال گذشته با ورود نقدینگی این دامنه منجربه بازدهی 700 درصدی یا بیشتر در برخی از نماد‎ها در فاصله چند ماه (نه یکسال) و یا صرف ریسکی معادل 680 درصد شده است. بازدهی برخواسته از دامنه نوسان بالا رفتار سرمایه‎گذاران را با وجود تورم بالا در اقتصاد به رفتار هیجانی در بورس تبدیل کرده است که متاسفانه مدیران بخش اقتصادی و بورسی کماکان از این مورد غافل هستند.

همان‎طوری که نامتقارن بودن دامنه نوسان 6+ تا 3- مانع از کاهش بیشتر شاخص بورس گردیده، مجددا با وجود برگشت به سیاست قبلی متقارن 5+ الی 5-؛ این روزها متاسفانه زمزمه‎هایی بر توسعه بیشتر آن نیز وجود دارد که معتقدم توسعه بیشتر دامنه نوسان بیشترین منافع را به سرمایه‎گذاران عمده حقوقی و حقیقی وارد می‎کند و این نه تنها به نفع سرمایه‎گذاران خرد نیست، بلکه سیاستی نادرستی برای توسعه بازار سهام در وضعیت کنونی و حتی آینده تلقی می‎شود.

در صورت اعمال این سیاست انتظار می‎رود با ایجاد شکاف بیشتر بازدهی بین بازار پول و سرمایه در آینده، منجربه انتقال نقدینگی به سمت بازار بورس باشیم، اما هرچه که این بازار نیاز به ورود نقدینگی دارد، اما ورود نقدینگی از سوی سرمایه‎گذاران حقیقی و حقوقی زمانی می‎تواند منجر به توسعه بازار گردد که اولاً افزایش قیمتها در بازارهای موازی اعم از بازار ارز و طلا و همچنین تورم کنترل شود و دوم اینکه دامنه نوسان به جای توسعه، به صورت متقارن یا نامتقارن کاهش (نه افزایش)یابد.

پیامد این وضعیت آن است که ضمن رشد آهسته بازدهی سهام در شرکتها نسبت به قبل، دیگر شاهد رشد 700 درصد یا صرف ریسک بالای بیشتر نمادها در کوتاه‎مدت و همچنین افزایش رفتار هیجانی سرمایه‎گذاران نیز نباشیم. امید است مدیران محترم در اعمال این سیاست در جهت توسعه بازار و حمایت از حقوق سرمایه‎گذاران خرد بازنگری کلی نمایند.

جریان نقدینگی (لیکوییدیتی) در ارزهای دیجیتال چیست؟

چه معیاری وجود دارد که بتواند میزان سلامت یک بازار را بسنجد؟ در این مورد می‌توان مواردی مانند حجم معاملات، نوسانات یا سایر اندیکاتورهای تکنیکال را بررسی کرد. اما گذشته از این موارد، یک فاکتور بسیار مهم هم به نام جریان نقدینگی وجود دارد. در بازاری که قابلیت نقد‌شوندگی ندارد، انجام معاملات بدون تغییر محسوس قیمت بسیار دشوار است. نقدینگی معیاری است که میزان سهولت تبدیل یک دارایی به پول نقد یا سایر دارایی‌ها را تعیین می‌کند. حتی اگر باارزش‌ترین و کمیاب‌ترین دارایی ممکن در جهان را در کوله‌پشتی‌تان داشته باشید، اما در جزیره‌ای متروک و دورافتاده گیر کنید، مشتری‌ای پیدا نخواهد شد تا آن را از شما بخرد.

دریافت ۳۰,۰۰۰ شیبا رایگان

جریان نقدینگی یا لیکوییدیتی چیست؟

جریان نقدینگی (Liquidity) معیاری است برای اندازه‌گیری میزان سهولت تبدیل یک دارایی به یک دارایی دیگر، بدون آنکه بر قیمت تأثیر بگذارد. به زبانی ساده، نقدینگی سرعت و سهولت خرید و فروش یک دارایی را توضیح می‌دهد. لیکوییدیتی مناسب به این معنا است که یک دارایی بتواند به‌آسانی و به‌سرعت خرید‌ و فروش شود، بی‌آنکه قیمتش تحت‌تأثیر قرار بگیرد. متقابلاً لیکوییدیتی کم یا پایین هم به این معنا است که یک دارایی نتواند به‌سرعت خرید و فروش شود یا در صورت خرید و فروش قیمتش تغییر کند.

پول نقد بالاترین میزان نقدشوندگی را دارد؛ زیرا می‌تواند به‌آسانی به سایر دارایی‌ها تبدیل شود. دارایی‌ای که مشابه پول نقد باشد در دنیای ارزهای دیجیتال استیبل‌کوین است. استیبل‌کوین‌ها و سایر ارزهای دیجیتال در حال حاضر چندان در پرداخت‌های روزمره به کار نمی‌روند، اما مسأله زمان است که دیر یا زود به جایی خواهیم رسید که این نوع پول هم بتواند به عنوان وسیله پرداخت روزانه به کار رود. بیشتر حجم معاملات ارزهای دیجیتال به استیبل‌کوین‌ها مربوط می‌شود و این باعث شده که جریان نقدینگی بالایی داشته باشند.

از سویی دیگر، ممکن است مواردی مانند املاک و مستغلات، خودروهای خاص و عجیب یا انواع دارایی‌های نادر نقدینگی نسبتاً پایینی داشته باشند؛ زیرا ممکن است خرید و فروش این دست از دارایی‌ها به‌آسانی صورت نگیرد. ممکن است عتیقۀ نایابی در کلکسیون خود داشته باشید، اما نتوانید خریداری برایش پیدا کنید. علاوه بر این، فرض کنید که قصد دارید با فروش عتیقه‌تان یک ماشین بخرید. تقریباً غیرممکن است که بتوانید فردی را بیابید که همان خودرویی که می‌خواهید را داشته باشد و حاضر باشد آن را در ازای عتیقۀ شما بفروشد. در همین شرایط دشوار است که پول نقد به کار می‌آید.

معمولاً دارایی‌های مشهود، نقدینگی پایین‌تری نسبت به دارایی‌های دیجیتال دارند؛ زیرا مشهود و ملموس هستند، هزینه‌های بیشتری می‌طلبند و ممکن است معامله آنها زمان ببرد.

خرید و فروش دارایی‌ها در زمینۀ مبادله دیجیتال و ارزهای دیجیتال یک جور بازی است که در آن بیت کوین‌ها میان کامپیوترها جابه‌جا می‌شوند. این نوع معاملات مزایایی از جهت جریان نقدینگی دارند؛ زیرا در آن تسویۀ یک تراکنش نسبتاً آسان است.

با این اوصاف، بهتر است به مقولۀ جریان نقدینگی به مثابۀ یک طیف بنگریم؛ طیفی که در منتهی‌الیه یک سوی آن پول نقد و استیبل‌کوین و در سویی دیگر دارایی‌هایی با نقدینگی پایین داریم؛ مانند اشیای عتیقه و کمیاب. بهتر است که هر دارایی را در موضعی از این طیف نقدینگی به حساب آوریم.

در مفهوم سنتی دو نوع نقدینگی داریم: نقدینگی حسابداری (Accounting Liquidity) و نقدینگی بازاری (Market Liquidity).

نقدینگی حسابداری چیست؟

نقدینگی حسابداری اصطلاحی است که عمدتاً در کسب‌و‌کارها و ترازنامه‌های مشاغل به کار می‌رود. این مفهوم اشاره دارد به استطاعت یک شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت و تعهدات جاری با استفاده از دارایی‌های جاری و جریان پول نقد. نقدینگی حسابداری، مستقیماً با سلامت مالی یک شرکت مرتبط است.

نقدینگی بازاری چیست؟

نقدینگی بازاری حدودی است که طبق آن بازار اجازه می‌دهد که دارایی‌ها با قیمت منصفانه خرید و فروش شوند. این‌ قیمت‌ها نزدیک‌ترین قیمت به ارزش ذاتی دارایی‌ها به شمار می‌آیند. در این مورد، ارزش ذاتی یعنی کم‌ترین قیمتی که یک فروشنده در آن مشتاق فروش است (ask)، نزدیک به بالاترین قیمتی که خریدار مایل به خرید است (bid). به تفاوت میان این دو، اسپرد خرید و فروش گفته می‌شود.

اسپرد خرید و فروش چیست؟

به تفاوت میان پایین‌ترین قیمتی که یک فروشنده مایل به فروش است با بالاترین قیمتی که خریدار خواهان خرید است، اسپرد خرید و فروش (Bid-Ask Spread) گفته می‌شود. همان‌طور که خودتان هم می‌دانید، اسپرد خرید و فروشی که مقدار کمی دارد، یعنی اختلاف میان کم‌ترین قیمت فروشنده با بیشترین قیمت خریدار کم‌تر باشد، مناسب لیکوییدیتی بازارها است. این یعنی بازار نقدینگی مناسبی دارد و ناهماهنگی‌های قیمتی پیوسته از سوی معامله‌گران به تعادل می‌رسد. از سوی دیگر، اسپرد خرید و فروش با اختلاف بالا نشان از نقدینگی پایین بازار دارد و نقطه‌ای که مد نظر خریدار و فروشنده است با هم اختلاف وسیعی خواهد داشت.

اسپرد خرید و فروش همچنین می‌تواند برای معامله‌گران آربیتراژ هم مفید باشد. این نوع از معامله‌گران می‌کوشند تا از اختلاف قیمت‌های جزئی موجود در اسپرد خرید و فروش، بارها و بارها منتفع شوند. هنگامی که معامله‌گران آربیتراژ به سود می‌رسند، اقداماتشان برای بازار هم مفید خواهد بود؛ زیرا باعث می‌شوند که اسپرد خرید و فروش کوچک شود و معامله‌گران دیگر معاملات بهتری انجام دهند. علاوه بر این، معامله‌گران آربیتراژ باعث می‌شوند که اختلاف قیمت زیادی‌ در جفت‌‌ارزهای معاملاتی صرافی‌ها وجود نداشته باشد. آیا تا به حال به این نکته توجه کرده بودید که چرا قیمت BTC در بزرگ‌ترین صرافی‌ها که نقدینگی بالایی دارند یکسان است؟ این نکته تا حد زیادی مدیون معامله‌گران آربیتراژ است که اختلاف‌قیمت‌های کوچک میان صرافی‌ها را پیدا می‌کنند و از آن سود می‌برند.

اهمیت جریان نقدینگی

از آنجا که رمزارزها نوعی دارایی دیجیتال به حساب می‌آیند باید نقدشوندگی بالایی داشته باشند، این‌طور نیست؟ نه این‌طور نیست. برخی از دارایی‌های رمزنگاری‌شده نقدشوندگی بالاتری نسبت به سایرین دارند. این ویژگی به‌سادگی معلول حجم معاملات بالا و کارایی بازار است.

برخی از بازارها روزانه حجم معاملات چند هزار دلاری دارند، در حالی که بازارهای دیگری هستند که حجم معاملات‌شان به چند میلیارد دلار هم می‌رسد. جریان نقدینگی در رمزارزهایی مانند بیت‌ کوین و اتریوم وضعیت مساعدی دارد، اما بازار بسیاری از کوین‌های دیگر از فقدان یا کمبود نقدینگی رنج می‌برد.

این مسئله به‌ویژه هنگام معاملات آلت‌کوین‌ها اهمیت می‌یابد. اگر در پوزیشن معاملاتی یک کوین با نقدینگی پایین باشید، ممکن است نتوانید در قیمت دلخواه‌تان نوسانات نقدینگی در بازارهای مالی از پوزیشن خارج شوید. به همین دلیل است که توصیه می‌شود به معامله آن‌ دسته از دارایی‌ها وارد بشوید که نقدینگی بالاتری دارند.

چه اتفاقی خواهد افتاد اگر بخواهید در بازاری با نقدینگی ناکافی سفارشی بزرگ انجام دهید؟ سایش قیمت، تفاوت قیمت آخرین معامله و اجرای سفارش بعدی به خاطر فشار فروش. سایش کلان قیمت یعنی معامله مد نظر شما در قیمتی بسیار متفاوت با آنچه می‌خواستید انجام می‌گیرد. این مسئله معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد سفارش‌های موجود در دفتر سفارش کافی نباشد. این مشکل صرفاً با استفاده از ابزار سفارش‌های محدود (Limit Orders) حل می‌شود، اما باز ممکن است سفارش‌ها‌ی شما را پوشش ندهد.

نقدینگی بسته به شرایط مختلف بازار می‌تواند بسیار تغییر کند. بحران مالی می‌تواند تأثیر محسوسی بر نقدینگی داشته باشد؛ زیرا بازیگران برای پوشش تعهدات مالی کوتاه‌مدت خود از بازار خارج خواهند شد.

خلاصه مطلب

جریان نقدینگی (Liquidity) معیاری است برای اندازه‌گیری میزان سهولت تبدیل یک دارایی به یک دارایی دیگر، بدون آنکه بر قیمت تأثیر بگذارد. لیکوییدیتی مناسب یعنی یک دارایی بتواند به‌آسانی و به‌سرعت خرید‌ و فروش شود، بدون آنکه قیمتش تغییر کند. جریان نقدینگی یا لیکوییدیتی عامل مهمی است که باید آن را در بازارهای مالی زیر نظر گرفت. معمولاً بازارهایی برای معامله مطلوب‌ هستند که از جریان نقدینگی کافی برخوردار باشند؛ زیرا تنها در این صورت است که می‌توانید به آسانی وارد بازار شوید و از آن خارج گردید.

نوسان و نقدینگی پُرحجم در انتظار بازار

سازمان بورس می‌تواند از طریق افزایش سرمایه‌های نقدی، نقدینگی را حفظ کرده تا بازار اولیه و تامین مالی بنگاه‌ها از این طریق تقویت شود.

حامد فلاح جوشقانی کارشناس بازارسرمایه در خصوص روند رشد بازار سرمایه در هفته آتی به بورس‌نیوز گفت: روندی که طی دو هفته گذشته شاهد آن بودیم با نوسان مواجه خواهد بود و برخی از سهم‌ها مانند خودرویی‌ها و بانکی‌ها اصلاح خواهند داشت، با توجه به اینکه تقریبا قیمت‌های جهانی به ثبات رسیده است.

وی ادامه داد: بازار ارز، فلزات اساسی و نرخ‌های بورس کالا در داخل افزایش یافته، بازار پرحجم و نوسانی خواهد بود و جریان نقدینگی بالا برخی از سهم‌های کم ارزش را با رشد مواجه کرده است.

وی در ادامه تصریح کرد: عرضه اولیه‌هایی که به بازار آمده کوچک هستند و تاثیری بر بازار نخواهند داشت، اما این عرضه اولیه‌ها برای بازار لازم هست و سازمان باید باید شرکت‌هایی که در دست پذیرش دارند را عرضه اولیه کنند. در شرایط فعلی بازار، می‌بایست دولت عرضه‌های بیشتری انجام دهد و etf‌ای که قصد دارد وارد بازار کند را سریع‌تر واگذار کند.

فلاح جوشقانی در ایان خاطرنشان کرد: سازمان بورس می‌تواند از طریق افزایش سرمایه‌های نقدی، روند نقدینگی را حفظ کرده تا بازار اولیه و تامین مالی بنگاه‌ها از این طریق تقویت شود. هربازاری را عوامل بنیادی مانند تورم تحریم رکود در بازار‌های دیگر و.. تقویت می‌کند و موجب صعودی شدن روند آن می‌شود و جریان نقدینگی نیز آن را تقویت خواهد کرد.