سرمایه گذاری در اوراق مشارکت

سرمایه گذاران با آگاهی و تخصص کافی نسبت به وضعیت مالی و عملکرد سازمان اقدام به سرمایه گذاری در اوراق قرضه سازمان مورد نظر می کنند.

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت

اوراق قرضه اسنادی است که با توجه به آن یک شخص مبلغی را به ناشر اوراق قرضه، قرض می دهد و در مقابل ناشر اوراق موظف به پرداخت بهره به خریدار اوراق قرضه می باشد . این اوراق دارای تاریخ سر رسید هستند ، یعنی در یک تاریخ مشخص ناشر باید اصل مبلغ را به خریدار باز گرداند . اوراق قرضه را همانند سهام می ‌توان مبادله کرد.

وقتی شخصی اوراق قرضه‌ ی خود را با قیمتی پایین‌ تر از ارزش اسمی سهام بفروشد، فروش با روند نزولی صورت گرفته است اما اگر با قیمتی بالاتر از ارزش اسمی فروخته شود، روند فروش به صورت صعودی بوده است.

خریدار اوراق قرضه فاقد هرگونه مالکیت در شرکت می باشد و فقط افرادی که سهام شرکت را خریداری کرده اند جز سهامداران آن شرکت محسوب می شوند و دارای حق مالکیت در شرکت هستند . اوراق قرضه از طریق پذ یره نویسی ارائه می شود و بیش تر در بازارهای خارجی داد و ستد می شود.

اوراق قرضه به دو دسته تقسیم میشوند :

1.اوراق قرضه ساده : اوراقی هستند که پس از انتشار تغییر صورت نمی دهند و تا استرداد کامل وجه آن به صورت اوراق قرضه باقی می مانند .

2.اوراق قرضه مرکب: اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام و اوراق قرضه قابل تعویض با سهام را می توان اوراق قرضه مرکب نام نهاد .

انواع اوراق قرضه:

1. اوراق قرضه‌ دولتی

2.اوراق قرضه‌ شهرداری

3. اوراق قرضه‌ شرکتی

در بازار بورس و اوراق بهادار، اوراقی با نام اوراق مشارکت نیز خرید و فروش می شود اوراق مشارکت در واقع اوراق بهادار با نام یا بی نامی است که با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین و برای تامین بخشی از منابع مالی منتشر می ‌شود. دارند گان اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت، در سود حاصل از اجرای طرح‌های مربوطه سهیم هستند و از مهمترین قابلیت های این اوراق این است که دارای سود تضمین شده ای هستند که در فواصل تعیین شده پرداخت می شود. یکی دیگر از مزیت های اوراق مشارکت این است که با توجه به این ‌که بازدهی تضمین شده‌ای دارند ریسکی را متوجه سهامدار و سرمایه گذار نمیسازند . این اوراق قابلیت فروش قبل از تاریخ سر رسید را دارند.

انواع اوراق مشارکت :

1. اوراق مشارکت بورسی : ۱٫ به کسر ۲٫ قابل تعویض با سهام ۳٫ قابل تبدیل به سهام

2. اوراق مشارکت غیر بورسی

حال به تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت میپردازیم :

اوراق مشارکت تفاوت چندانی با اوراق قرضه ندارد.

1.اوراق قرضه با قوانین بانکداری ایران مطابقت ندارد ولی اوراق مشارکت براساس قوانین بانکداری ایران پایه گذاری شده است.

2. در اوراق قرضه ، نرخ بهره ثابت است، اما در اوراق مشارکت، نرخ سود علی الحساب است.

3.اوراق قرضه به مراتب بیشتر از اوراق مشارکت با ریسک مواجه می باشد.

4. اوراق قرضه در خارج از بورس معامله می ‌شود، اما امکان معامله اوراق مشارکت دربازار بورس وجود دارد.

5. سود اوراق مشارکت از ابتدا مشخص است اما سود اوراق قرضه با توجه به سود و زیان دهی شرکت تعیین می شود.

اوراق مشارکت

سرمایه گذاران با آگاهی و تخصص کافی نسبت به وضعیت مالی و عملکرد سازمان اقدام به سرمایه گذاری در اوراق قرضه سازمان مورد نظر می کنند. یکی از اوراق قابل سرمایه گذاری، اوراق مشارکت می باشد که در این مطلب به شرح آن پرداخته می شود.

اوراق مشارکت:

اوراق مشارکت (Participation Papers)، به اوراق بهاداری گفته می شود که بیانگر مشارکت مالک آن اوراق در یک طرح است.

به بیان دیگر می توان گفت که سرمایه گذار، سرمایه خود را به یک شرکت، کارخانه و یا نظایر آنها می سپارد تا بتواند طرح توسعه خود را اجرا کند و از محل منافع کسب شده سود سرمایه گذار را نیز پرداخت نماید.

اوراق مشارکت اوراق بهادار با نامی هستند که با قیمت و مدت معین ‌و به منظور تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح های مورد نظر دولت، شهرداری ها، شرکت های بزرگ دولتی و خصوصی و تحت نظارت بانک مرکزی یا سازمان بورس، منتشر می شوند و باز پرداخت آنها توسط دولت یا بانک ها تضمین می شود.

نکته: این اوراق از طریق عرضه عمومی به سرمایه گذاران اعطا می گردد.

ویژگی های اوراق مشارکت:

• قابلیت خرید و فروش دربازار ثانویه
• بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران
• مالکیت بدون حق رای برای دارندگان اوراق
• معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت
• تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری برای دارندگان اوراق
• پرداخت سود دوره های معین با کوپن های ماهیانه، سه ماهانه یا سالانه
• پرداخت سود به صورت علی الحساب و سود قطعی در سررسید
• تعیین سود ۱۸ تا ۲۲ درصد برای اوراق مشارکت

تضمین پرداخت سود:

یکی از مهم ترین جذابیت های اوراق مشارکت در مقایسه با سایر اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود می باشد که دارنده اوراق مشارکت اطمینان دارد که سود مشخص و تضمین ‌شده ای را به عنوان سود علی الحساب، در فاصله های زمانی معینی، دریافت می کند.

سود علی الحساب و سود قطعی:

لازم به ذکر است که اگر سود قطعی بیشتر از سود علی الحساب پرداختی به خریداران اوراق باشد، آن گاه باید مابه التفاوت آن هم به سرمایه گذاران پرداخت گردد.

اما در صورتی‌که سود قطعی پروژه، از سود علی الحساب پرداختی کمتر باشد، جبران مابه التفاوت بر عهده ضامن اوراق مشارکت قرار می گیرد و زیانی از این بابت، متوجه خریداران این اوراق نخواهد بود.

سود اوراق مشارکت:

سود اوراق مشارکت را نمی توان به طور دقیق و مشخص تعیین نمود، زیرا این سود بر طبق تشخیص نهاد های مالی مربوطه و با تایید و نظارت بانک مرکزی در بازه های زمانی مشخص، تعیین می گردد.

انواع اوراق مشارکت:

در حالت کلی سه نوع اوراق مشارکت در ایران منتشر می شود که شامل موارد زیر می باشد:

اوراق مشارکت بانک مرکزی:

به اوراق مشارکتی گفته می شود که با هدف اجرای سیاست های اقتصادی دولت توسط بانک مرکزی منتشر می گردد و قابلیت باز خرید توسط بانک عامل را دارد.

نکته: این دسته از اوراق در بورس اوراق بهادار قابل معامله نمی باشند.

اوراق مشارکت وزارت خانه ها و شرکت های دولتی:

به اوراق مشارکتی می گویند که توسط وزارت خانه ها و شرکت های دولتی به منظور تامین مالی پروژه های عمرانی منتشر می گردند و قابلیت باز خرید توسط بانک عامل را دارند.

نکته: این نوع اوراق، در بورس اوراق بهادار معامله نمی شوند.

اوراق مشارکت شرکت های پذیرفته شده در بورس:

به اوراق مشارکتی گفته می شود که برای تامین مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار منتشر می گردند.

نکته: این نوع اوراق، در بورس اوراق بهادار قابل معامله است.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

نکات مهم اوراق مشارکت

مراحل خرید و فروش اوراق مشارکت خارج از بورس:

• انتخاب اوراق مشارکت
• مراجعه سرمایه گذار با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانک های عامل
• اقدام به خرید و فروش اوراق

مراحل خرید و فروش اوراق مشارکت در فرابورس:

• انتخاب اوراق مشارکت
• داشتن کد معاملاتی
• ارسال سفارش خرید

نکات مهم اوراق مشارکت:

1. قیمت اسمی هر واحد از اوراق مشارکت ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال می باشد.
2. هر ورقه میزان قدر السهم دارنده آن در طرح مورد سرمایه گذاری را نشان می دهد.
3. نماد هر یک از اوراق مشارکت حداکثر سه روز پیش از سر رسید پرداخت سود علی الحساب آن متوقف می گردد و یک روز پس از پرداخت سود، آن نماد بازگشایی می گردد.
4. در صورتی که اوراق بهادار از فرابورس خریداری گردد، سودی که به خریدار تعلق دارد، از طریق شرکت سپرده گذاری مرکزی به حساب بانکی معرفی شده از جانب وی واریز می شود.
5. اگر سرمایه گذار در اواسط دوره و پیش از سررسید پرداخت سود، اوراق را خریداری نماید، در صورت پرداخت مابه التفاوت سود روز های گذشته (از ابتدای دوره تا زمان خرید اوراق)، در پایان دوره سود کل دوره به حساب وی واریز می شود.
6. تمامی این اوراق قابلیت نقد شوندگی دارند به صورتی که بازارگردان این اوراق موظف است تمامی سفارش های فروش را به مبلغ اسمی در هر روز خریداری نماید.
7. حداقل مدت دریافت سود سرمایه گذار در معامله اوراق، چها روز از زمان خرید تا فروش اوراق می باشد.
8. با توجه به آئین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، دارندگان اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت، در سود حاصل از اجرای طرح های مربوطه سهیم خواهند بود.
9. با فروش اوراق مشارکت رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق تحقق می یابد.
10. اوراق مشارکت به عنوان وثیقه طرف های معامله در قرارداد های مربوط به وزارت خانه ها، موسسات و شرکت های دولتی، شهرداری ها و سایر دستگاه های اجرایی پذیرفته می شوند.

نکات مهم در مورد سود اوراق مشارکت:

• بین ریسک و بازده این اوراق رابطه مستقیم وجود دارد.
• سود تضمین شده اوراق مشارکت به صورت علی الحساب به سرمایه گذار پرداخت می شود.
• سود اوراق مشارکت از پرداخت مالیات معاف است.
• اوراق مشارکت اغلب بی نام هستند و سرمایه گذاری که این اوراق را در اختیار دارد مالک آن شناخته می شود.
• سود اوراق مشارکت در فواصل زمانی معین یک ماهه یا سه ماه و از طریق برگه هایی که همراه اوراق مشارکت تحویل داده می شود، به خریدار پرداخت می گردد.
• طرح های توسعه که برای تامین مالی آنها اوراق مشارکت منتشر می شود معمولا طرح های با مدت زمان طولانی می باشند.
• در صورتی که اوراق مشارکت در بورس و یا فرابورس پذیرفته شده باشند، سهامدار این اوراق می تواند برای فروش آنها قبل از سررسید اوراق، به یکی از شرکت های کارگزاری بورس مراجعه کرده و نسبت به فروش اوراق خود اقدام نماید.
• سود اعلامی اوراق مشارکت برای دوره های یک ساله معمولا بین ۲۰ تا ۲۲ درصد است و هر چه این درصد سود بیشتر باشد، خرید آن اوراق جذاب تر است.
• سررسید پرداخت سود یک ماهه یا سه ماهه می باشد و هر اندازه دوره های پرداخت سود کوتاه تر باشند، برای سرمایه گذار از جذابیت بیشتری برخوردار خواهند بود.
• در برخی از موارد، به دلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع بانک ها، برخی از ناشران اوراق علاوه بر سود اعلامی، سود ۳ درصدی نیز برای یک سال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین می کنند.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله قرارداد آتی را به شما پیشنهاد می کنیم.

اوراق مشارکت

در بخش‌های قبل در مورد اوراق بهادار خواندیم و دانستیم اوراق بدهی نیز، از انواع اوراق بهادار هستند که به موجب آن، شرکت منتشرکننده متعهد می‌گردد تا در ازای دریافت مبلغ اسمی اوراق از خریداران اوراق، مبالغ مشخصی را به عنوان سود سالانه به دارنده اوراق پرداخت کنند.

همچنین دانستیم یکی از انواع اوراق بدهی اوراق مشارکت هستند.

در واقع اوراق مشارکت هم نوعی اوراق بهادار بی‌نام یا با نام است که با قیمت مشخص و برای مدت مشخص منتشر می‌گردد. البته اوراق مشارکت، خیلی کم ، سرمایه گذاری در اوراق مشارکت بی‌نام منتشر می‌گردد و غالباً افراد، مالک واقعی اوراق محسوب می‌شوند.

شرکت‌ها، بانک‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی بزرگ، معمولاً برای تامین مالی طرح‌های خود، دست به انتشار اوراق مشارکت تحت نظارت بانک مرکزی می‌زنند.

اوراق مشارکت، معمولاً کم‌ریسک هستند و نسبت به سرمایه‌گذاری در بانک سود بیشتری را عاید خریدار می‌کنند. اگرچه این بازده نسبت به سود سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کمتر است اما تضمین شده‌است و به طور معمول به صورت علی‌الحساب و در فواصل زمانی تعیین سرمایه گذاری در اوراق مشارکت شده، به دارنده اوراق پرداخت می‌گردد در واقع از ابتدای فروش اوراق میزان سود آن مشخص است.

نکات قابل ذکر این است که:

· در سررسید نهایی اگر سود قطعی بیشتر از سود علی الحساب باشد، شرکت موظف است مابه‌التفاوت را نیز به خریداران پرداخت کند و اگر این سود قطعی کمتر باشد، جبران مابه التفاوت به عهده ضامن اوراق مشارکت است و زیانی متوجه خریدار اوراق نیست.

· اگر خریدار بخواهد قبل از موعد سررسید اوراق خود را به فروش برساند معمولاً سود اختصاص یافته اندکی کاهش پیدا می‌‌کند.

· فروش اوراق مشارکت شرکت‌های متفاوت، شرایط متفاوتی نیز دارد. مثلاً در شرکت‌های بورسی هنگام فروش اوراق باید به کارگزاری مراجعه کرده و این اوراق مانند سهام در بازار سرمایه عرضه می‌شود تا به فروش برسد، اما اوراق مشارکت دولتی و بانکی این‌گونه نیست و برای فروش آنها کافیست به بانک مراجعه کرد.

اوراق مشارکت بورسی به دو دسته تقسیم می گردد:

· اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم:

اوراق مشارکت توسط ناشر بورسی شرکت ارائه می‌گردد و در زمان افزایش سرمایه یا سررسید اوراق، این قابلیت را دارند که تبدیل به سهم در بازار بورس گردد که البته باید این موضوع در مجمع بررسی گردد.

· اوراق قابل تعویض سرمایه گذاری در اوراق مشارکت با سهم :

این اوراق توسط سازمان های بورسی منتشر شده و در تاریخ سررسید با سهم‌های شرکت‌های بورسی تعویض می‌گردد.

البته این موارد در ایران فعلا مرسوم نیست.

اوراق مشارکت در ایران:

اوراق مشارکت در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۷۳ برای اجرای پروژه بزرگراه نواب توسط شهرداری تهران با نرخ سود علی الحساب ۲۰ درصد در سال منتشر شد . از سال ۱۳۷۳ تا پایان سال ۱۳۸۹ جمعاً ۲۹۵ هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت برای پروژه های برق‌آبی، عمرانی‌انتفاعی، بافت‌های فرسوده شهری، پتروشیمی و توسعه میادین گازی اختصاص یافته است.

اوراق مشارکت بانکی تا مدتها در اختیار و انحصار بانک مسکن بود اما در سال ۱۳۹۶ با ورود بانک ملی به این جریان، این انحصار شکسته شد و به تدریج، بانک‌ها نیز وارد این جریان شدند.

جمع بندی:

اوراق مشارکت یکی از انواع سرمایه‌گذاری بدون ریسک و ایمن محسوب می‌گردد؛ زیرا نسبت به بانک سود مناسب‌تری را محقق می‌کند و همچنین از نقطه‌نظر شرکت‌ها نیز این روش برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت تأمین مالی مناسب‌تر است زیرا مانند وامی بلندمدت و کم‌بهره است.

اوراق مشارکت چیست؟

سرمایه گذاران با آگاهی و تخصص کافی نسبت به وضعیت مالی و عملکرد سازمان اقدام به سرمایه گذاری در اوراق قرضه سازمان مورد نظر می کنند.

یکی از اوراق قابل سرمایه گذاری، اوراق مشارکت می باشد که در این مطلب به شرح آن پرداخته می شود.

اوراق مشارکت:
اوراق مشارکت (Participation Papers)، به اوراق بهاداری گفته می شود که بیانگر مشارکت مالک آن اوراق در یک طرح است.

به بیان دیگر می توان گفت که سرمایه گذار، سرمایه خود را به یک شرکت، کارخانه و یا نظایر آنها می سپارد تا بتواند طرح توسعه خود را اجرا کند و از محل منافع کسب شده سود سرمایه گذار را نیز پرداخت نماید.

اوراق مشارکت اوراق بهادار با نامی هستند که با قیمت و مدت معین ‌و به منظور تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح های مورد نظر دولت، شهرداری ها، شرکت های بزرگ دولتی و خصوصی و تحت نظارت بانک مرکزی یا سازمان بورس، منتشر می شوند و باز پرداخت آنها توسط دولت یا بانک ها تضمین می شود.

نکته: این اوراق از طریق عرضه عمومی به سرمایه گذاران اعطا می گردد.

ویژگی های اوراق مشارکت:

قابلیت خرید و فروش دربازار ثانویه
بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران
مالکیت بدون حق رای برای دارندگان اوراق
معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت
تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری برای دارندگان اوراق
پرداخت سود دوره های معین با کوپن های ماهیانه، سه ماهانه یا سالانه
پرداخت سود به صورت علی الحساب و سود قطعی در سررسید
تعیین سود ۱۸ تا ۲۲ درصد برای اوراق مشارکت

تضمین پرداخت سود:
یکی از مهم ترین جذابیت های اوراق مشارکت در مقایسه با سایر اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود می باشد که دارنده اوراق مشارکت اطمینان دارد که سود مشخص و تضمین ‌شده ای را به عنوان سود علی الحساب، در فاصله های زمانی معینی، دریافت می کند.

سود علی الحساب و سود قطعی:
لازم به ذکر است که اگر سود قطعی بیشتر از سود علی الحساب پرداختی به خریداران اوراق باشد، آن گاه باید مابه التفاوت آن هم به سرمایه گذاران پرداخت گردد.

اما در صورتی‌که سود قطعی پروژه، از سود علی الحساب پرداختی کمتر باشد، جبران مابه التفاوت بر عهده ضامن اوراق مشارکت قرار می گیرد و زیانی از این بابت، متوجه خریداران این اوراق نخواهد بود.

سود اوراق مشارکت:

سود اوراق مشارکت را نمی توان به طور دقیق و مشخص تعیین نمود، زیرا این سود بر طبق تشخیص نهاد های مالی مربوطه و با تایید و نظارت بانک مرکزی در بازه های زمانی مشخص، تعیین می گردد.

انواع اوراق مشارکت:

در حالت کلی سه نوع اوراق مشارکت در ایران منتشر می شود که شامل موارد زیر می باشد:

اوراق مشارکت بانک مرکزی:

به اوراق مشارکتی گفته می شود که با هدف اجرای سیاست های اقتصادی دولت توسط بانک مرکزی منتشر می گردد و قابلیت باز خرید توسط بانک عامل را دارد.

نکته: این دسته از اوراق در بورس اوراق بهادار قابل معامله نمی باشند.

اوراق مشارکت وزارت خانه ها و شرکت های دولتی:

به اوراق مشارکتی می گویند که توسط وزارت خانه ها و شرکت های دولتی به منظور تامین مالی پروژه های عمرانی منتشر می گردند و قابلیت باز خرید توسط بانک عامل را دارند.

نکته: این نوع اوراق، در سرمایه گذاری در اوراق مشارکت بورس اوراق بهادار معامله نمی شوند.

اوراق مشارکت شرکت های پذیرفته شده در بورس:

به اوراق مشارکتی گفته می شود که برای تامین مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار منتشر می گردند.

نکته: این نوع اوراق، در بورس اوراق بهادار قابل معامله است.

مراحل خرید و فروش اوراق مشارکت خارج از بورس:
انتخاب اوراق مشارکت
مراجعه سرمایه گذار با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانک های عامل
اقدام به خرید و فروش اوراق
مراحل خرید و فروش اوراق مشارکت در فرابورس:
انتخاب اوراق مشارکت
داشتن کد معاملاتی
ارسال سفارش خرید
نکات مهم اوراق مشارکت:
قیمت اسمی هر واحد از اوراق مشارکت ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال می باشد.
هر ورقه میزان قدر السهم دارنده آن در طرح مورد سرمایه گذاری را نشان می دهد.
نماد هر یک از اوراق مشارکت حداکثر سه روز پیش از سر رسید پرداخت سود علی الحساب آن متوقف می گردد و یک روز پس از پرداخت سود، آن نماد بازگشایی می گردد.
در صورتی که اوراق بهادار از فرابورس خریداری گردد، سودی که به خریدار تعلق دارد، از طریق شرکت سپرده گذاری مرکزی به حساب بانکی معرفی شده از جانب وی واریز می شود.
اگر سرمایه گذار در اواسط دوره و پیش از سررسید پرداخت سود، اوراق را خریداری نماید، در صورت پرداخت مابه التفاوت سود روز های گذشته (از ابتدای دوره تا زمان خرید اوراق)، در پایان دوره سود کل دوره به حساب وی واریز می شود.
تمامی این اوراق قابلیت نقد شوندگی دارند به صورتی که بازارگردان این اوراق موظف است تمامی سفارش های فروش را به مبلغ اسمی در هر روز خریداری نماید.
حداقل مدت دریافت سود سرمایه گذار در معامله اوراق، چها سرمایه گذاری در اوراق مشارکت روز از زمان خرید تا فروش اوراق می باشد.
با توجه به آئین نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، دارندگان اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت، در سود حاصل از اجرای طرح های مربوطه سهیم خواهند بود.
با فروش اوراق مشارکت رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق تحقق می یابد.
اوراق مشارکت به عنوان وثیقه طرف های معامله در قرارداد های مربوط به وزارت خانه ها، موسسات و شرکت های دولتی، شهرداری ها و سایر دستگاه های اجرایی پذیرفته می شوند.
کات مهم در مورد سود اوراق مشارکت:
بین ریسک و بازده این اوراق رابطه مستقیم وجود دارد.
سود تضمین شده اوراق مشارکت به صورت علی الحساب به سرمایه گذار پرداخت می شود.
سود اوراق مشارکت از پرداخت مالیات معاف است.
اوراق مشارکت اغلب بی نام هستند و سرمایه گذاری که این اوراق را در اختیار دارد مالک آن شناخته می شود.
سود اوراق مشارکت در فواصل زمانی معین یک ماهه یا سه ماه و از طریق برگه هایی که همراه اوراق مشارکت تحویل داده می شود، به خریدار پرداخت می گردد.
طرح های توسعه که برای تامین مالی آنها اوراق مشارکت منتشر می شود معمولا طرح های با مدت زمان طولانی می باشند.
در صورتی که اوراق مشارکت در بورس و یا فرابورس پذیرفته شده باشند، سهامدار این اوراق می تواند برای فروش آنها قبل از سررسید اوراق، به یکی از شرکت های کارگزاری بورس مراجعه کرده و نسبت به فروش اوراق خود اقدام نماید.
سود اعلامی اوراق مشارکت برای دوره های یک ساله معمولا بین ۲۰ تا ۲۲ درصد است و هر چه این درصد سود بیشتر باشد، خرید آن اوراق جذاب تر است.
سررسید پرداخت سود یک ماهه یا سه ماهه می باشد و هر اندازه دوره های پرداخت سود کوتاه تر باشند، برای سرمایه گذار از جذابیت بیشتری برخوردار خواهند بود.
در برخی از موارد، به دلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع بانک ها، برخی از ناشران اوراق علاوه بر سود اعلامی، سود ۳ درصدی نیز برای یک سال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین می کنند.

اوراق مشارکت

در بخش‌های قبل در مورد اوراق بهادار خواندیم و دانستیم اوراق بدهی نیز، از انواع اوراق بهادار هستند که به موجب آن، شرکت منتشرکننده متعهد می‌گردد تا در ازای دریافت مبلغ اسمی اوراق از خریداران اوراق، مبالغ مشخصی را به عنوان سود سالانه به دارنده اوراق پرداخت کنند.

همچنین دانستیم یکی از انواع اوراق بدهی اوراق مشارکت هستند.

در واقع اوراق مشارکت هم نوعی اوراق بهادار بی‌نام یا با نام است که با قیمت مشخص و برای مدت مشخص منتشر می‌گردد. البته اوراق مشارکت، خیلی کم ، بی‌نام منتشر می‌گردد و غالباً افراد، مالک واقعی اوراق محسوب می‌شوند.

شرکت‌ها، بانک‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی بزرگ، معمولاً برای تامین مالی طرح‌های خود، دست به انتشار اوراق مشارکت تحت نظارت بانک مرکزی می‌زنند.

اوراق مشارکت، معمولاً کم‌ریسک هستند و نسبت به سرمایه‌گذاری در بانک سود بیشتری را عاید خریدار می‌کنند. اگرچه این بازده نسبت به سود سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کمتر است اما تضمین شده‌است و به طور معمول به صورت علی‌الحساب و در فواصل زمانی تعیین شده، به دارنده اوراق پرداخت می‌گردد در واقع از ابتدای فروش اوراق میزان سود آن مشخص است.

نکات قابل ذکر این است که:

· در سررسید نهایی اگر سود قطعی بیشتر از سود علی الحساب باشد، شرکت موظف است مابه‌التفاوت را نیز به خریداران پرداخت کند و اگر این سود قطعی کمتر باشد، جبران مابه التفاوت به عهده ضامن اوراق مشارکت است و زیانی متوجه خریدار اوراق نیست.

· اگر خریدار بخواهد قبل از موعد سررسید اوراق خود را به فروش برساند معمولاً سود اختصاص یافته اندکی کاهش پیدا می‌‌کند.

· فروش اوراق مشارکت شرکت‌های متفاوت، شرایط متفاوتی نیز دارد. مثلاً در شرکت‌های بورسی هنگام فروش اوراق باید به کارگزاری مراجعه کرده و این اوراق مانند سهام در بازار سرمایه عرضه می‌شود تا به فروش برسد، اما اوراق مشارکت دولتی و بانکی این‌گونه نیست و برای فروش آنها کافیست به بانک مراجعه کرد.

اوراق مشارکت بورسی به دو دسته تقسیم می گردد:

· اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم:

اوراق مشارکت توسط ناشر بورسی شرکت ارائه می‌گردد و در زمان افزایش سرمایه یا سررسید اوراق، این قابلیت را دارند که تبدیل به سهم در بازار بورس گردد که البته باید این موضوع در مجمع بررسی گردد.

· اوراق قابل تعویض با سهم :

این اوراق توسط سازمان های بورسی منتشر شده و در تاریخ سررسید با سهم‌های شرکت‌های بورسی تعویض می‌گردد.

البته این موارد در ایران فعلا مرسوم نیست.

اوراق مشارکت در ایران:

اوراق مشارکت در ایران برای اولین بار در سال ۱۳۷۳ برای اجرای پروژه بزرگراه نواب توسط شهرداری تهران با نرخ سود علی الحساب ۲۰ درصد در سال منتشر شد . از سال ۱۳۷۳ تا پایان سال ۱۳۸۹ جمعاً ۲۹۵ هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت برای پروژه های برق‌آبی، عمرانی‌انتفاعی، بافت‌های فرسوده شهری، پتروشیمی و توسعه میادین گازی اختصاص یافته است.

اوراق مشارکت بانکی تا مدتها در اختیار و انحصار بانک مسکن بود اما در سال ۱۳۹۶ با ورود بانک ملی به این جریان، این انحصار شکسته شد و به تدریج، بانک‌ها نیز وارد این جریان شدند.

جمع بندی:

اوراق مشارکت یکی از انواع سرمایه‌گذاری بدون ریسک و ایمن محسوب می‌گردد؛ زیرا نسبت به بانک سود مناسب‌تری را محقق می‌کند و همچنین از نقطه‌نظر شرکت‌ها نیز این روش برای تأمین مالی مناسب‌تر است زیرا مانند وامی بلندمدت و کم‌بهره است.