خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد

خروج نقدینگی در کمین بازار

گروه بورس- همایون دارابی: کاهش 57/1 درصدی شاخص در روز گذشته موجب شد تا بازار سهام بدترین کارنامه روزانه خود در سال جاری را به ثبت برساند.
دیروز شاخص کل 589واحد افت کرد و به عدد 37هزار و 59 واحد رسید تا شاخص عملا سطح 37هزار واحد را از دست رفته بداند. انتظار می‌رود شاخص که هفته گذشته در آستانه عبور از مرز 38 هزار واحد بود، امروز با تداوم نگرانی‌ها به زیر سطح 37هزار واحد عقب‌نشینی کند.
پیش از این شاخص بیشترین افت عددی خود را در تاریخ یازدهم اردیبهشت‌ماه سال 90 تجربه کرده بود. بر این اساس بازدهی بازار سرمایه در زمستان تاکنون به 5/3 درصد رسیده است تا معامله‌گران از ابتدای امسال 8/42 درصد بازدهی را شاهد باشند.
از دیدگاه معامله‌گران نگرانی از توقف نمادها و به تله افتادن نقدینگی موجب عرضه گسترده سهام در بازار شده و در مقابل نیز برای عرضه‌های سنگین، خریداران چندانی در بازار وجود ندارد. این در حالی است که دیروز نماد خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد فولاد آلیاژی ایران در ابتدای وقت معاملاتی همانند 6نماد متوقف هفته گذشته با هدف «بررسی بیشتر اطلاعات و اطلاع‌رسانی» متوقف شد.
از این رو ارزش معاملات بورس تهران دیروز افت چشمگیری را تجربه کرد و ارزش معاملات تنها به 7/63 میلیارد تومان رسید تا عملا نقدینگی فعال بازار یا در نمادهای عمده و متوقف به دام افتاده یا راه خروج از بازار را در پیش گرفته باشد.
از دیدگاه کارشناسان فضای بازار در حال حاضر معطوف به خروج نقدینگی با هدف جلوگیری از قفل شدن آن است؛ مساله‌ای که در حال حاضر برای برخی از سهام بازار نظیر سهام پالایشگاهی رخ داده و موجب شده سهامداران پالایشگاه اصفهان نزدیک به 7ماه قادر به نقد کردن سهام خود نباشند. این در حالی است که بازدهی متناظر این مدت در نظام بانکی نزدیک به 14درصد است. در همین حال معامله‌گران نگران آن هستند که بازگشایی احتمالی نمادهای متوقف در شرایط منفی بازار به ضربه سنگین به شاخص منجر شده و بیشتر سرمایه‌گذاران تازه کاری که با تبلیغات خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد رسانه‌ها اخیرا وارد بازار شده‌اند دچار زیان شده و همین امر برای مدت‌ها بازار سهام را از گردونه توجه عمومی خارج کند.
در حال حاضر معامله‌گران همچنین امیدوارند حصول توافقی در صحنه مذاکرات سیاست خارجی بتواند به تعادل بازار ختم شود هر چند که تحولات در این حوزه بسیار پیچیده شده است.
در این زمینه دیروز سخنگوی مسوول‌ سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که روز دقیق مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 مشخص نشده است اما تلاش می‌کنیم به زودی این مذاکرات برگزار شود.
«سعید جلیلی» مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران نیز روز جمعه گفت که توافق شده در ماه ژانویه مذاکرات ایران و گروه 1+5 برگزار شود.
وی همچنین گفته بود که ایران و هند پذیرفته‌اند که مذاکرات باید در ماه ژانویه برگزار شود اما هنوز در مورد جزئیات آن توافق نشده است.
از سوی دیگر به گزارش فارس به نقل از رویترز، مایکل‌مان در ایمیلی به خبرگزاری رویترز گفت: مقامات ارشد ایران و اتحادیه اروپا در ?? دسامبر در مورد دور بعدی مذاکرات گفت‌وگو کردند و امیدواریم این مذاکرات به زودی برگزار شود. در کنار مسائل سیاسی دیروز نمایندگان مجلس به بررسی موضوع معوقات بانکی پرداختند و نمایندگان مجلس شورای اسلامی از توضیحات وزیر اقتصاد در خصوص علت عدم اخذ معوقات بانکی به خصوص از افرادی که تسهیلات سنگین دریافت کرده‌اند قانع نشدند و مجلس نهم دومین کارت زرد را به وزیر اقتصاد داد.
طبق آیین‌نامه مجلس در صورتی که مجلس در جریان پرسش و پاسخ از وزیران سه مرتبه از اظهارات وزیر مربوطه قانع نشود، شرایط استیضاح وی در مجلس فراهم می‌شود. در همین حال بحث در مورد اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی نیز همچنان مورد توجه بود.
در بازار دیروز در گروه متوقف پالایشگاهی، مدیر روابط عمومی پالایشگاه بندرعباس با بیان اینکه تصمیم‌گیری نهایی درباره نرخ خوراک قیر علت عرضه در بورس کالا خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد بود، گفت: شرکت پالایش و پخش طی هفته آینده درباره نرخ نهایی وکیوم‌باتوم تصمیم‌گیری می‌کند.
سید‌محمدعلی مجتهدزاده در گفت‌وگو با فارس در پاسخ به این سوال که علت توقف عرضه 7 هزار تن وکیوم باتوم در تالار صادراتی بورس کالا چه بود، اظهار کرد: باید درباره نرخ خوراک قیر توسط شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تصمیم‌گیری شود.
وی ادامه داد: تا هفته آینده طی جلسه‌ای درباره نرخ خوراک قیر تصمیم‌گیری و قیمت نهایی آن نیز اعلام می‌شود. در گروه شوینده دبیر شورای تولید‌کنندگان پودر شوینده از مصوبه‌ سازمان حمایت برای افزایش 6/16 درصدی قیمت پودر شوینده دستی و رشد 27 درصدی قیمت پودر شوینده ماشینی خبر داد.
جمشید فروزش در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: این افزایش قیمت از حدود 4 روز پیش اعمال شده و از تولید‌کنندگان تعهد گرفته شده که تا شب عید افزایش قیمت دیگری در مورد پودر شوینده انجام نشود.
فروزش، تغییر نرخ ارز را دلیل اصلی تغییر قیمت مواد شوینده عنوان کرد.
در این گروه، بین‌المللی محصولات پارس با اعلام گزارش نهایی عملکرد سال 90در آستانه برگزاری مجمع قرار گرفته است.
در گروه خودرو، معاون صنایع و امور اقتصادی وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: خودروسازان متعهد شدند قیمت خودرو در بازار خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد را کاهش دهند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، محسن صالحی نیا اظهار کرد: تنها آزادسازی قیمت برای خودروهای بالای 45 میلیون تومان اتفاق افتاد که کماکان ادامه دارد.
وی در ادامه در‌خصوص کاهش قیمت خودرو در بازار خاطر‌نشان کرد: دولت کمیته‌ای را برای افزایش تولید، بومی‌سازی، کاهش قیمت، توسعه صادرات و افزایش ظرفیت‌های داخلی تشکیل داده که در این راستا گام‌های مفیدی برداشته خواهد شد. در گروه فلزی، دیروز صف خرید شرکت زرین معدن آسیا آخرین نماد دارای صف خرید در گروه فلزی نیز با عرضه سنگین از میان رفت تا با وجود شروع امیدوار‌کننده بهای فلزات در بازارهای جهانی این گروه بیشترین تاثیر منفی را در افت شاخص داشته باشند.
در مجموع بازار دیروز بازاری منفی بود که در آن از 229نمادی که به روی تابلو رفتند 138نماد با کاهش قیمت و 83نماد با رشد ارزش همراه شدند. سایر نمادها نیز بدون تغییر قیمت به کار خود پایان دادند.

آخرین اخبار

• با حضور مدیرعامل و معاونان گروه توسعه ملی برگزار شد؛ «وبانک» در مسیر نوآوری
• بازدید مدیرعامل گروه توسعه ملی از «زپارس»؛ شرکت ملی کشت و صنعت پارس نگین کشاورزی شمال غرب کشور خواهد شد
• برگزاری دوره آموزشی آشنایی با مقررات مالیاتی در وبانک
• با حضور مدیران گروه توسعه ملی و استاندار کرمان برگزار شد؛ رونمایی از محصول استراتژیک سیمان حفاری چاه نفت سبک
• در نشست مدیران گروه توسعه ملی مطرح شد؛ افزایش هم افزایی، راه بازگشت شکوه گروه توسعه ملی

تماس با ما

تهران، میدان ونک، خیابان شهید خدامی، بعد از پل کردستان، پلاک 89
کد پستی: 1994844202
صندوق پستی: 3898-15875
تلفن: 85598 – 85599000
فاکس: 85599811
پست الکترونیک: [email protected]
اینستاگرام

پیوندهای مفید

کپی‌رایت © شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی. تمامی حقوق محفوظ است.

خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد

دلایل خروج نقدینگی از بورس

مهدی میرمعینی
کارشناس بازار سرمایه

در بررسی خروج سرمایه از بورس به یک نقطه مشترک می‌رسیم، آن هم ناامنی بازار سرمایه است. اساسا لازمه سرمایه‌‌گذاری، وجود و برقراری امنیت است و هر چه ناامنی افزایش پیدا می‌کند ریسک سرمایه‌گذاری هم بالاتر می‌رود.با افزایش ریسک، بازده مورد انتظار سهامداران بالا تامین نمی‌شود،در حال حاضر رمایه‌داران و سهامداران ریسک بالایی را در بازار تقبل می‌شوند اما متناسب با شرایط بازده مورد انتظار را کسب نمی‌کنند و همچنین انتظار خوشبینانه‌ای هم برای کسب بازده متناسب با شرایط موجود وجود ندارد بنابراین سرمایه‌گذار از بازار خار ج می‌شود.
اساس و پایه سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای از جمله بین‌المللی و بازارهای داخل اعم از بازار طلا، ارز، بازار کالایی و مالی بحث برقراری امنیت سرمایه‌گذاری است و این موضوع اولین عامل مهم برای ورود سرمایه گذاری محسوب می‌شود.
فارغ از موضوع برجام و تحریم‌ها، در سیاست‌گذاری اقتصادی که دولت انجام می‌دهد عمدتا شاهد افزایش ناامنی ناشی از اجرای آن سیاست‌ها هستیم که عمدتا بدون در نظر گرفتن جوانب سرمایه گذاران بوده از جمله وضع مالیات سنگین، وضع تعرفه‌های سنگین، افزایش نرخ خوراک، سیاست‌ قیمت‌گذاری دستوری و تعزیراتی و عدم حمایت مناسب از بازار سرمایه که به نا‌امنی سرمایه گذاران منجر شده و شاهد آن هستیم که سرمایه‌داران با بدبینانه‌ترین ذهنیت و با بدبینانه‌ترین تحلیل نسبت به آینده از بازار خارج می شوند.

تمام این موضوعات به سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولت بر می‌گردد. دولت شاید ناخواسته یا نا آگاهانه سیاست‌هایی در حال اعمال دارد که نتایج تمام آنها، آسیب به سهام داران و خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد سرمایه گذاران بازار است و تا زمانی که در تصمیماتی که اجرا می‌شود جوانب و منافع سرمایه‌گذاران در نظر گرفته نشود آش همان و کاسه همان است و این روند بازارادامه دارد.
با خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد این مشکل در دوره‌های قبل هم مواجه بودیم. اگر به روند شاخص در چند سال گذشته نگاهی داشته باشیم، می‌بینیم که هر 5 الی 4 سال یک بار بازار سرمایه، روند رشد و مواج تندی داشته اما نتوانسته آن روند را ادامه دهد و اساسا منبع آن رشد مواج هم یا رشد تورم بوده یا رشد نرخ ارز.
دراین مدت هم کسانی که وارد بازار شدند یا از آن خارج شدند از فعالان بازار سرمایه نبودند و اغلب برای نوسان‌گیری وارد بازار شده بوده‌اند اما الان شاهد آن هستیم که فعالان بازار سرمایه و حرفه‌ای‌ها از همین روند بازار سرمایه ناامید شده‌اند و در حال ترک بازار هستند.
رفته رفته حجم بازار کاهش پیدا می‌کند و واقعیت این است که تمام این تصمیمات عمدتا برای رفع تکلیف بوده یا برای تامین مالی که تمام آن به ضرر سهام‌داران انجامیده‌ است. این در حالی است که سرمایه‌گذاری موتور محرک تمام حوزه‌های اقتصادی کشورها محسوب می‌شود و باعث ایجاد اشتغال شده و نقدینگی را به سمت حوزه‌های مولد سوق می‌دهد که در نهایت در این روند، درآمد اقشار مختلف جامعه افزایش پیدا می‌کند.
درباره تصمیمات وزارت صمت که منجر به تنش در بازار سرمایه شده،به طور قطع جوانب این تصمیمات در سایر بازارها بررسی نمی‌شود چراکه بدنه کارشناسی دولت بسیار ضعیف است و از سوی دیگر ملاحظات سیاسی وجود دارد و وزارت صمت هم محدودیت‌هایی دارد و ماموریتی که بر عهده آن گذاشتند که مهم‌ترین آن تامین درآمد برای دولت است و تنظیم بازارهاست.

سیگنال‌های مثبتی برای تعادل بازار سرمایه وجود دارد/ خبری از خروج نقدینگی وجود ندارد/ سهام‌ها تا ۲۰ درصد شده است

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: در سه ماه گذشته نسبت به مدت زمان مشابه قبل از آن، در بازار سرمایه شاهد یک رشد شارپ بودیم که سهام ها تا 20 درصد نیز رشد داشته اند.

«مهدی افضلیان» کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا، در خصوص وضعیت بازار سرمایه در هفته‌ای که گذشت، بیان کرد: در سه ماه گذشته نسبت به مدت زمان مشابه قبل از آن، در بازار سرمایه شاهد یک رشد شارپ بودیم که سهام‌ها تا 20 درصد نیز رشد داشته‌اند.

وی ادامه داد: افزایش قیمت به دلیل عدم جذابیت در بازارهایی مثل مسکن، طلا و ارز بود که در نهایت آخرین بازاری که سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری مناسب می‌توانستند به آن رجوع کنند، بازار سرمایه بود. بنابراین بخش زیادی از منابع موجود در آن بازارها(طلا، مسکن و ارز) به سمت بازار سرمایه سرازیر شد.

افضلیان اضافه کرد: یکی از مسائلی که در چند وقت اخیر باعث شده است تا بازار سرمایه با رشد روبرو شود، موج اطلاع‌رسانی‌هایی بود که از سوی روزنامه‌ها و رسانه‌های عمومی مثل رادیو و تلویزیون صورت گرفت، چرا که باعث شد تا از سوی عام مردم نیز، سرمایه‌ای به بازار تزریق شود که این جهش نقدینگی در بازار، باعث رشد قیمت سهام شرکت‌ها شد.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص ریزش شاخص‌ها که در هفته گذشته با آن روبرو بودیم، اظهار کرد: نمی‌توان این روند کاهشی را برای روزهای آینده در نظر بگیریم چرا که اگر بخواهد این اتفاق رخ دهد باید وضعیت بازار سرمایه را برای روزهای شنبه و یکشنبه هفته جاری بررسی کنیم و با توجه به متغیرهایی مثل ارزش معاملات بازار و نوع خرید و فروش‌هایی که حقیقی‌ها و حقوقی‌ها در بازار انجام می‌دهند، وضعیت را بسنجیم.

وی ادامه داد: بعد از بررسی‌ها باید ببینیم آیا نقدینگی در حال خروج از بازار هست یا نسیت. تاکنون سیگنالی مبنی بر این موضوع که نقدینگی در حال خارج شدن است، وجود ندارد. باید به این مسئله نیز اشاره کرد که به دلیل اینکه شاخص کل بازار بورس اوراق بهادر رشد زیادی داشته و عده زیادی از سرمایه گذاران در سود هستند طبیعی است که بخاطر اینکه زیان نبینند اقدام به فروش سهام یا سیر سود انجام دهند.

افضلیان تشریح کرد: اتفاقی که در بازار سرمایه رخ داد این بود که علیرغم فروش حقیقی‌های بازار، حقوقی‌ها این بار در نقش خریدار ظاهر شدند و بخش زیادی از معاملات بازار را از جهت خرید برای خود کردند که این نیز یک سیگنال مثبت در جهت تعادل در وضعیت فعلی بازار است؛ به همین خاطر، این جنس معاملات با جنس ریزشی که در گذشته شاهد آن بودیم، متفاوت است چرا که در دوره‌های قبل حقوقی‌ها نیز بخشی از فروشندگان بازار سرمایه بودند.

وی تصریح کرد: این وضعیتی که به وجود آمده است می‌تواند یک آلارم مثبتی برای روزهای آینده باشد. اما قطعا نمی‌توان درباره آن پیشبینی کرد و باید تا یکشنبه صبر کنیم که وضعیت بازار به ثبات برسد تا بتوانیم با توجه به ارزش معاملات بازار و روح رفتار حقوقی‌ها، درباره بازار سرمایه تصمیم بگیریم.

خروج نقدینگی از بازار بورس شتاب گرفت

گروه اقتصادی: با تداوم روند نزولی شاخص بورس خروج نقدینگی از بورس شتاب گرفت واز مرز ۴هزار میلیارد تومان گذشت.از یکشنبه هفته قبل با وجود اجرای مقررات جدید دامنه نوسان نامتقارن، روند خروج پول به‌طور مداوم ظرف ۶روز گذشته تداوم یافته است. روند نزولی شاخص کل بورس تهران در مبادلات دیروز ادامه یافت و شاخص کل بازار سهام با ۱۰هزار واحد افت به یک میلیون و۲۲۲هزار واحد رسید. با این میزان افت بیش از ۴۸هزار میلیارد تومان از ارزش سهام شرکت‌های بورس کاسته شد.دیروز همچنین با خروج ۶۷۲میلیارد تومان از نقدینگی سهامداران حقیقی از بازار سهام جمع کل خروج نقدینگی ظرف ۶روز گذشته از مرز ۴هزار میلیارد تومان عبور کرد. به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران با وجود اجرای مقررات جدید برای جلوگیری از نزول بورس امید خود را برای سرمایه‌گذاری در بورس از دست داده‌اند.

دیروز در عین حال ارزش روزانه معاملات به پایین‌ترین سطح خود در چند‌ماه گذشته رسید و جمع کل ارزش معاملات به ۹هزارو ۳۴۰میلیارد تومان رسید. نکته حائز اهمیت این است که در دادو ستد‌های دیروز فقط ۲۵۰۰میلیارد تومان مبادله در بورس تهران انجام شد و بقیه معاملات مربوط به دادو ستد‌های فرابورس بود. این میزان معامله در بورس یکی از کمترین دادو ستد‌های روزانه در ماه‌های گذشته است. در دادو ستد‌های روز گذشته همچنین میانگین ارزش معاملات خرد با ۴۷درصد کاهش مواجه شد.

علت تداوم نزول چیست؟
نزول‌های مداوم بورس در شرایطی ادامه دارد که از ۶‌ماه پیش تاکنون اقدامات زیادی برای تزریق نقدینگی و اجرای مقررات جدید برای نجات بورس انجام شده است. ضمن اینکه از روز شنبه مقررات جدیدی برای محدود کردن دامنه نوسان در برابر نزول در بورس اجرا شده تا جلوی نزول‌های سنگین شاخص گرفته شود اما هیچ‌کدام از این راهکار‌ها کارساز نبوده است.یافته‌ها نشان می‌دهد که یک سر نزول بورس مربوط به اجرای سیاست‌های ضد‌تورمی و افزایش نرخ سود بین بانکی تا مرز۲۰درصد است و سردیگر آن به کاهش چشم‌انداز‌های تورمی بازمی‌گردد. در واقع به‌نظر می‌رسد دولت در برابر فشار‌های سنگین تورمی تسلیم شده و تمایلی به خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی ندارد. این موضوع منجرشده است تا نقدینگی‌های بزرگ عمدتا راهی سرمایه‌گذاری در بازار اوراق بدهی شوند. همچنین انتظارات تورمی بعد از برگزاری انتخابات آمریکا با کاهش مواجه شده است.

از هفته پیش حتی با ارائه سیگنال‌هایی از سوی ایران و آمریکا برای مذاکره و بازگشت به برجام امیدواری‌ها برای حل تنش‌های سیاسی بیشتر شده و این موضوع به روند نزولی بورس دامن زده است چرا که رفع تحریم‌ها می‌تواند منجر به کاهش قیمت دلار بازار آزاد و به تبع آن ارز نیمایی شود که این موضوع می‌تواند درآمد شرکت‌های صادرات محور را که بخش بزرگی از بدنه بازار را تشکیل می‌دهند تحت‌تأثیر قرار دهد و در مقابل منجر به رشد شرکت‌هایی شود که بخش عمده مواداولیه‌شان را وارد می‌کنند. برهمین اساس کاهش قیمت ارز که با صدور سیگنال‌های اولیه برای بازگشت آمریکا به برجام دیروز به ۲۴هزارو ۵۰۰تومان رسید از یک طرف منجر به رشد شرکت‌هایی می‌شود که وابستگی ارزی دارند و از سوی دیگر روی درآمد شرکت‌های صادرات محور تأثیر منفی می‌گذارد با این حال با توجه به آنکه وزن شرکت‌های صادرات محور در بازار سرمایه بیش از سایر شرکت‌ها است شاخص بورس در حال نزول است.

پیمان حدادی، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: از مهم‌ترین دلایل تداوم نزول بورس تغییر قیمت ارز است. با کاهش قیمت ارز بازار با نزول مواجه شد. به ‌گفته او نکته دیگری که منجر به تداوم روند نزولی بازار سهام شده است، منتفی شدن تغییرات نرخ بهره است. بسیاری از فعالان بازار انتظار داشتند این موضوع به بازار کمک کند اما تغییری در این‌باره انجام نشد تا زمینه ورود نقدینگی بیشتر به بازار فراهم شود.حمید کوشکی، کارشناس دیگر بازار سرمایه در‌این‌باره معتقد است: اخباری چون تسهیل فروش نفت ایران و کاهش نرخ ارز در نتیجه این اتفاق، بازار‌سرمایه را تحت‌تأثیر قرار خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد خواهد داد. به‌گفته او احتمال کاهش یا حداقل عدم‌رشد قیمت ارز در سال۱۴۰۰، باعث شده سهام بسیاری از شرکت‌های بورس با وجود ارزندگی، جذاب نباشند و رفتار اهالی بورس در هفته‌های قبل هم منطقی بود.

خروج نقدینگی از بازار/ عرضه اولیه یا عدم عرضه؟

در میان عرضه های اولیه سال جاری فقط دو عرضه شستا و سپهر حجمی بیش از 5 هزار میلیارد تومان داشته اند، چهار عرضه اولی نیز، یعنی آریا، بوعلی، صبا و سیتا بین 1 تا 5 هزار میلیارد تومان بوده اند. عمده عرضه های اولیه چنان حجم ناچیزی دارند که بر روند عادی بازار تاثیرگذار خروج نقدینگی از بازار ادامه دارد نیستند.

کارشناس بازار سرمایه

از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه شاهد عرضه اولیه سهام 23 شرکت مختلف بوده ایم. از یک سو شرکتی کوچک مثل تهیه غذای دناآفرین فدک را در این لیست داریم که در روز عرضه اولیه 180 میلیارد تومان ارزشگذاری شد و اکنون با رشد شش برابری، تازه ارزش آن به محدوده هزار میلیارد تومان رسیده است. از سوی دیگر شاهد حضور غولی به نام شستا هستیم که با 80 میلیارد برگه سهام، در روز عرضه اولیه حدود 70 هزار میلیارد تومان قیمت خورد و سپس در سقف قیمتی خود در نیمه مردادماه به 500 هزار میلیارد تومان رسید.

روند عرضه های اولیه در مردادماه، یعنی اوج هیجان بازار سرعت گرفت و هر هفته شاهد دو عرضه اولیه بودیم. اما در ادامه این سرعت به تدریج کم شد، تا اینکه در آبان ماه هیچ عرضه اولیه ای نداشتیم. در آذرماه نیز که با بهبود وضعیت بازار شاهد از سرگیری عرضه های اولیه بودیم، به محض خرابی بازار عرضه اولیه اپال به تعویق افتاد.

خروج نقدینگی

تفکری بین مدیران اجرایی بازار سرمایه وجود دارد که عرضه اولیه باعث خروج نقدینگی از بازار می شود، لذا باید در شرایط خرابی بازار عرضه های اولیه را متوقف کرد. در مقابل، عده دیگری اعتقاد دارند که عرضه های اولیه باعث افزایش فضای هیجان و خوش بینی در بازار می شوند، لذا می توانند به بازار کمک کنند. در پاسخ به گروه اول می توان گفت که از بین عرضه های اولیه سال جاری فقط دو عرضه شستا و سپهر حجمی بیش از 5 هزار میلیارد تومان داشته اند، چهار عرضه اولی نیز، یعنی آریا، بوعلی، صبا و سیتا بین 1 تا 5 هزار میلیارد تومان بوده اند. 17 مورد باقیمانده ارزشی کمتر از هزار میلیارد داشته اند که در مقابل مقادیر ورود نقدینگی به بازار، رقم ناچیزی هستند.

از سوی دیگر باید توجه داشت که عرضه اولیه مشتریان مخصوص به خود را دارد. اگر به آمار خریداران عرضه اولیه ها نگاه کنیم که اکنون به حدود پنج میلیون نفر رسیده است، اکثر این افراد در بازار بورس چندان فعالیتی ندارند و عمده تمرکز آنها بر عرضه های اولیه است. شاهد بر این مدعا نیز تعداد خریداران روزانه در نمادهای مختلف است؛ به طوری که به استثنای عرضه های اولیه، هیچ روزی شاهد حضور بیش از صدهزار نفر در نمادها نیستیم.

جمع بندی اینکه عمده عرضه های اولیه چنان حجم ناچیزی دارند که بر روند عادی بازار تاثیرگذار نیستند. آن دسته از عرضه های اولیه که از حجم زیادی برخوردارند نیز معمولا مشتریان مخصوص خود را دارند و بخش عمده ای از نقدینگی لازم برای خرید آنها از خارج بازار تامین می شود.