مزایا و معایب اوراق سلف چیست؟

مزایا و معایب عرضه زعفران در بورس کالا

در حالی که دلالی و سفته بازی در عرضه محصولات کشاورزی به حدی رسیده که عرضه کنندگان زعفران درصدد یافتن بازاری مطمئن برای رسیدن به سود واقعی در معاملات هستند، مسئولان 'بورس کالا' را بهترین بازار برای عرضه زعفران می دانند.

به گزارش روسنا (روستانیوز)، کارشناسان نیز کاهش هزینه‌ های معاملاتی، کشف قیمت عادلانه و شفاف و از بین رفتن معایب روشهای سنتی و ایجاد بستری مطمئن برای انجام معامله محصولات را از مزایای عرضه زعفران در بورس کالا عنوان کرده لذا تولیدکنندگان زعفران را که محصولشان قلم مهم صادراتی خراسان رضوی است به فروش زعفران از طریق بورس کالا تشویق می کنند.

زعفران همواره رتبه بالایی را در بین کالاهای صادراتی خراسان رضوی به خود اختصاص داده و محصولی است که همیشه بیشترین ارزش صادرات غیرنفتی را نصیب این استان کرده است.
عمده زعفران جهان در خراسان رضوی تولید می شود و این محصول جای خود را در بازارهای دنیا یافته است.

90 درصد زعفران تولیدی ایران محصول مزارع خراسان است و 86 هزار هکتار از مزارع خراسان رضوی زیر کشت زعفران قرار دارد و این ارقام اهمیت این محصول را به منظورعرضه آن در بازاری مطمئن و به دور از واسطه ها نشان می دهد.

این گزارش به معرفی بورس کالا و مزایا و معایب عرضه زعفران در آن از دید کارشناسان و مسئولان مختلف می پردازد.

* بورس کالا چیست؟

بازار کالاهای پایه در بخشهای مختلف صنعتی، پتروشیمی و کشاورزی در ایران همواره با محدودیتها و دشواریهای ساختاری زیادی روبه رو بوده و بخش عمده ای از این مشکلات مربوط به عدم استفاده از ابزارهای نوین اقتصادی و ساختار نامناسب و ناکارآمدی بازار است.

با وجود تلاشهای بسیار انجام شده در جهت اصلاح این ساختار اما شاهد عدم بازدهی مناسب و عدم حصول نتایج مورد انتظار در این بخش بوده ایم به گونه ای که دولتها با وجود صرف هزینه های بسیار برای تنظیم بازار و تعیین قیمت نهاده ها و محصولات در بخش تولید و توزیع و مصرف، همواره با مشکلات فراوانی روبه رو بوده اند.

مهمترین این مشکلات را می توان نوسانات کاذب قیمت محصولات، فقدان یک نظام قیمت گذاری شفاف بر پایه تعادل میان عرضه و تقاضا و نیاز بازار، نبود یک سیستم ناظر بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله، عدم هماهنگی میان بخشهای تولیدی و بازرگانی در زمینه واردات، صادرات و بازار مصرف دانست.

نیاز به ایجاد بازاری متشکل و سازمان یافته برای تقابل آزاد عرضه و تقاضا و دستیابی به اثرات مثبت این مهم در اقتصاد تولید و مصرف، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تاسیس و راه اندازی بورسهای کالایی را در ایران فراهم سازند.

بورس کالای ایران می کوشد با ایجاد بازاری شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه­ ای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ضمن تضمین تعهدات طرفین معامله، ابزارهای تامین مالی و مدیریت ریسک را در اختیار فعالان بازار قرار می دهد.

در این راستا با تصویب بند ج ماده 95 قانون برنامه سوم و بند الف قانون برنامه چهارم، شورای عالی بورس موظف به تشکیل و گسترش بورسهای کالایی در ایران شد.

در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال82 به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال 83 شروع به فعالیت کرد.

با تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384/9/24 و بر طبق ماده 57 این قانون و تبصره آن سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران و سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی منحل شدند و شرکت بورس کالای ایران به موجب ماده 58 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک شرکت جدید و کاملا مستقل از سازمانهای کارگزاران بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی پس از پذیره نویسی در چهار گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی از ابتدای مهرماه سال 1386 فعالیت خود را آغاز کرد.

بدین ترتیب هم اکنون بورس کالای ایران با تجربه ای بیش از 10 سال به داد و ستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده های نفت و پتروشیمی و کشاورزی از جمله زعفران در قالب قراردادهای نقدی، نسیه، سلف، سلف استاندارد، آتی، اختیار معامله و روشهایی چون صندوقهای کالایی و گواهی سپرده کالایی می پردازد.

برای فعالیت در بورس کالای ایران معافیتهای مالیاتی، مزایای خرید و فروش و پذیرش کالاها و مزایای مالیاتی خاصی نیز در نظر گرفته شده است.

* فاصله قیمت زعفران در بازار داخلی و خارجی با عرضه زعفران در بورس کالا کاسته می شود

مدیر باغبانی و زراعت سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این خصوص گفت: با توجه به فاصله قیمت فروش زعفران در بازار داخلی و صادراتی، بورس زعفران می تواند این فاصله قیمتی را کاهش دهد.

سید هاشم نقیبی حسینی افزود: این امر با ایجاد عرضه و تقاضای واقعی و کشف قیمت عادلانه ممکن می شود تا سهم کشاورز و عایدی زعفرانکاران از قیمت صادراتی زعفران افزایش یابد.

وی تاکید کرد: بورس زعفران یا عرضه زعفران در بورس کالا می تواند حلقه های مفقوده در زنجیره تولید زعفران را پیدا و به هم متصل کند.

* حذف واسطه ها به کمک بورس

مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: عرضه زعفران در بورس کالا باعث حذف دلالان از این عرصه و سود بیشتر زعفرانکاران از محل فروش محصول می شود.

شکوه میرشاهی قیمت کنونی خرید هر کیلوگرم زعفران را از کشاورز در بازار 80 میلیون ریال ذکر و بیان کرد: این در حالی است که در صورت عرضه زعفران در بورس کالا هر کیلوگرم محصول با نرخ 110 میلیون ریال به فروش می رسد و این سود به طور خالص در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.

وی ادامه داد: در همین چارچوب، کشاورزان خراسانی تشویق به فروش محصول زعفران خود در بورس کالا شده اند و این مهم در فصل زراعی کنونی مورد استقبال آنها قرار گرفته است.

مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری خراسان رضوی همچنین شفافیت قیمتها و معامله در فضای مطمئن را از دیگر مزایای بورس توصیف کرد و گفت: با این تفاصیل، عرضه هر نوع کالا یا انرژی از طریق بورس کالا منجر به حذف دلالان می شود و تولیدکننده نفع بیشتری از زحمات خود می برد.

میرشاهی افزود: اگر مردم نسبت به منافع بورس آگاه باشند به جای سپرده گذاری و سرمایه گذاری در بخشهای نامطمئن می توانند سرمایه های خرد خود را وارد بورس کرده و از سود آن منتفع شوند.

* لزوم تعریف ساز و کاری برای تضمین عرضه زعفران در بورس کالا

نائب رئیس شورای ملی زعفران نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: هر اقدامی از جمله تشویق کشاورزان به عرضه زعفران در بورس که موجب حفظ منافع کشاورزان شود مورد حمایت ماست اما در این راستا باید به آنان آموزشهای لازم برای حضور در بورس هم داده شود.

غلامرضا میری افزود: میزان تولید زعفران در خراسان رضوی سالانه 400 تن است اما بورس تنها قابلیت انبار کردن زعفران به میزان هفت تن را دارد لذا باید برای حل این مشکل راهکار لازم ارائه شود.

وی ادامه داد: باید ساز و کاری تعریف شود که فرد عرضه کننده زعفران در بورس حتما کشاورز باشد نه این که دلالی از بورس، زعفران بخرد و بعد به عنوان کشاورز دوباره محصول را به بورس عرضه کند یعنی بورس نباید جای دلال بازی شود و فقط در جهت حفظ منافع کشاورز پیش رود.

رئیس اتحادیه صنف فروشندگان زعفران مشهد گفت: علاوه بر این باید شرایطی فراهم شود که کشاورز هر زمان که خواست بتواند زعفران خود را در بورس عرضه کند.

میری افزود: 85 درصد محصول زعفران خراسان رضوی صادراتی است لذا زعفران نیاز به ثبات بازار و تعیین قیمت از طریق عرضه و تقاضا دارد.

وی ادامه داد: باید متولیان، کف قیمت زعفران را براساس سال زراعی مشخص کنند تا خیال کشاورز از این بابت آسوده باشد که قیمت از نرخی که توسط دولت تعیین شده است کمتر نمی شود و بعد از این اقدام، باید عرضه و تقاضا در طول مدت سال تعیین کننده قیمت در معاملات باشد.

نائب رئیس شورای ملی زعفران گفت: بر اثر نوسانات نرخ ارز، قیمت زعفران در سال زراعی 97 نسبت به سال زراعی 96 حدود 100 درصد افزایش داشت اما چون عمده محصول زعفران صادر می شود افزایش قیمت به نفع تولیدکنندگان بود.

* کمک بورس به صادرات زعفران

مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی هم در میزگردی با موضوع زعفران که در ایام دهه فجر امسال در حاشیه نمایشگاه 'بورس، بانک، بیمه و رفتارهای اقتصادی' در مشهد برگزار شد گفت: نباید تنها به دنبال توسعه کمی زعفران بود، بلکه کیفیت زعفران از کمیت آن مهمتر است.

حسین زینلی افزود: تولید گیاهان دارویی همچون زعفران در کشور در حال گسترش است و برای افزایش آن باید دانش و فناوری در تولید نیز به روز شود.

وی با اشاره به گردش مالی 400 میلیون دلاری زعفران در کشور گفت: از کل این مبلغ، 350 میلیون دلار مربوط به صادرات زعفران است و 50 میلیون دلار آن در بازار داخل مورد معامله و مصرف قرار می گیرد و این در حالی است که گردش مالی زعفران در دنیا هشت میلیارد دلار است.

وی ادامه داد: با وجود این که ایران بزرگترین تولید کننده زعفران در دنیاست کشورهای اروپایی ما را به عنوان اصلی ترین تولید کننده این محصول نمی شناسند و بیشتر اسپانیا در این حوزه مورد توجه است.

زینلی گفت: به کمک بورس بسترهای لازم ایجاد شده و فرصت خوبی فراهم آمده است تا زعفران به صورت استاندارد از ایران به دنیا صادر شود زیرا به کمک بورس هم قیمت ها شفاف شده است و هم کشاورز امیدوار می شود که می تواند محصول خود را با شرایط مختلف و با قیمتهای عادلانه و در فرصتهای مناسب بفروشد.

* کمک بورس به ارتقای کیفی محصول زعفران

مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران نیز در این میزگرد گفت: معامله زعفران به صورت گواهی سپرده کالایی موجب شده کشاورز برای این که بتواند محصول خود را تحویل انبارهای بورس دهد استانداردهای لازم را رعایت و محصول با کیفیت تولید و عرضه کند در نتیجه بورس، باعث فرهنگ سازی جهت استانداردسازی زعفران و ارتقای کیفیت آن شده است.

اکبر میرزاپور افزود: قیمت زعفران دارای استاندارد بورس حتی حدود یک تا دو میلیون تومان در هر کیلو بالاتر از قیمت زعفران بی کیفیت است و این ارزش افزوده بالاتری را برای کشاورز به همراه دارد پس همه کشاورزان به سمت تولید محصول با کیفیت بالاتر حرکت کرده اند که این امر قطعا در رشد کیفی تولید و صادرات محصول با کیفیت تر موثر است.

وی با تشریح کارکردها و فرآیند صدور گواهی سپرده کالایی زعفران در بورس ادامه داد: در بورس، انبارهای پذیرفته شده براساس استاندارد ملی، محصول را از کشاورزان و زعفران کاران دریافت و قبض انبار مربوطه را صادر می کنند که این قبوض انبار در واقع اوراق بهاداری است که مانند سایر اوراق بهادار، قابلیت معامله و خرید و فروش دارد و زیرساخت های لازم برای معاملات آنلاین آن توسط یک سامانه نیز مهیا شده است.

میرزاپور گفت: نکته مهم دیگری که در خصوص این اوراق وجود دارد این است که برای آن یک بازار پیوسته راه اندازی شده است.

صندوق سرمایه گذاری امین آشنای ایرانیان

صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار هستند که به عنوان شخصیت حقوقی مستقل منحصراً توسط نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی، تأسیس می‌گردند. این صندوق‌ها با مدیریت افراد متخصص، بر پایه اساسنامه و امیدنامه خود فعالیت کرده و وجوهی را که سرمایه‌گذاران در اختیـار آن‏ها قرار می‌دهند در راستای ایجاد بازده مناسب‌تر در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشابه و به حداقل رساندن ریسک سرمایه‌گذاری، با توجه به ماهیت و در قالب ترکیب دارایی‏های قید شده در امیدنامه خود در سبد متنوعـی از سهام، اوراق با درآمد ثابت و یا سپرده‌های بانکی با نرخ ترجیحی سرمایه‌گذاری می‌نمایند. از این روبه افرادی که به‏ تازگی قصد ورود به بازار سرمایه (بورس) را دارند توصیه می‌شود به‏ جای خرید و فروش مستقیم سهام شرکت‌ها، از طریق سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها که با مکانیزم صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری عمل می‌کنند، اقدام نمایند. با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها در حقیقت یک سبد سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهید که این سبد به طور دایم تحت نظارت و مدیریت افراد متخصص و خبره است.

چند نوع صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارد؟

صندوق‏های سرمایه‏ گذاری را بر مبناهای فاکتورهای متعددی می‏توان طبقه‏بندی کرد. انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای ترکیب دارایی‏ها که عبارتند از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام (Mutual Funds)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed Income) و صندوق‏های سرمایه‏گذاری مختلط. همچنین انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای هدف عبارتند از صندوق‏های سرمایه‏ گذاری جسورانه، نیکوکاری، اختصاصی بازارگردانی، زمین و ساختمان، کالایی، گواهی سپرده‏ها و … که در ایران همه انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری ذکر شده در حال فعالیت هستند.

هم اکنون بیش از ۵۰ صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت فعال وجود دارد که ارزش تقریبی دارایی آن‏ها به بیش از یکصد و سی و سه هزار میلیارد تومان (در حدود ۱۰% کل سپرده موجود در بانک‌ها) رسیده است.

صندوق سرمایه گذاری امین آشنای ایرانیان از کدام نوع صندوق هاست؟

صندوق سرمایه گذاری امین آشنای ایرانیان از نوع صندوق‏های سرمایه‌گذاری بازارگردانی است که وظیفه بازارگردانی سهام شرکت گروه مپنا و شرکت تولید برق عسلویه مپنا ، و همپنین اوراق سلف موازی برق سنندج مپنا طبق تعهدات مشخص شده در امید نامه صندوق را انجام می دهد. در این نوع صندوق‏ها، در بلندمدت، کمک شایانی برای دوری از نوسانات تند و تیز و شدید خواهد بود. هدف بازارگردان این است که همواره سهام را متعادل نگه دارد و صف خرید و فروش را از بین برده و قیمت سهام را به سوی ارزش ذاتی سوق دهد که این ارزش ذاتی بر مبنای تنظیم عایدات آتی سهام شرکت به دست می‌آید. بنابراین صندوق بازارگردانی از صف‌های خرید و فروش بی مورد و معامله نشدن سهم در این مواقع جلوگیری و به روان شدن معاملات، افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از دستکاری قیمت سهام به دست برخی سودجویان بازار کمک می‌کند. سازمان بورس به‌منظور حمایت از این صندوق در نظر دارد کارمزد معاملات این صندوق را با ۸۰ درصد تخفیف ارائه دهد، ضمن اینکه ایستگاه‌های معاملاتی در اختیار کسانی که صندوق اختصاصی بازارگردانی را اداره می‌کنند قرار دهد تا معاملات صندوق را در آن ایستگاه‌های اختصاصی انجام دهند.

چرا در صندوق سرمایه گذاری امین آشنای ایرانیان سرمایه‌گذاری کنیم؟

صندوق سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت امین آشنا ایرانیان به شماره ثبت ۱۱۰۴۹ نزد سازمان بورس و اوراق بهادار و هچنین تحت شماره ۲۹۰۴۰ و شناسه ملی ۱۰۳۲۰۷۵۲۳۹۴ در اداره ثبت شرکت‌ها در اردیبهشت ماه مزایا و معایب اوراق سلف چیست؟ سال ۱۳۹۱ با مدیریت کارگزاری سهم آشنا تاسیس گردیده است. این صندوق با همت مدیران صندوق، موفق به کسب رکورد بی‌نظیر بازدهی متوسط نزدیک به ۲۶% (و سود مرکب بیش از ۲۸%) در سال ۱۳۹۵ شده و بدین ترتیب رتبه نخست بهترین بازدهی را در بین کلیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت (به استناد سایتwww.fipiran.com ) و سایر بازارهای رقیب مشابه کسب کرده است. پیش‌بینی می‌گردد این سودآوری بالا همچنان تداوم یابد.

علاوه بر بازدهی بالا، از سایر مزایای رقابتی این صندوق می‌توان به عدم پرداخت کارمزد صدور و ابطال و یا جریمه ناشی از ابطال زود هنگام به مدیر صندوق(ناشی از سیاست‌های رقابتی مدیر صندوق)و ارائه خدمات غیر حضوری جهت سهولت دسترسی به گزارشات ویژه هر سرمایه‏ گذار از طریق تارنمای صندوق و ربات تلگرام و همچنین صدور و ابطال واحدهای سرمایه‏ گذاری از طریق سامانه fundshop، ربات تلگرام و همچنین سامانه آنلاین کارگزاری اشاره نمود. مجموع این ویژگی‌ها موجب گشته که این صندوق به عنوان یکی از جذابترین گزینه‏ های سرمایه‌گذاری در مقایسه با سپرده‌گذاری در بانک‌ها، خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مشابه هم در بازه زمانی کوتاه‏مدت و هم بلند مدت، مورد توجه شایان اشخاص حقیقی و حقوقی قرار بگیرد.

ارزش هر واحد صندوق‌ چگونه مشخص می‌شود؟

واحد سرمایه‌گذاری، کوچکترین جزء سرمایه صندوق است که قابلیت صدور و ابطال دارد و مشابه برگه سهم در شرکت‌هاست. ارزش خالص دارایی‌های صندوق (NAV) تا ساعت ۱۴ روز کاری بعد، از تقسیم مابه ‌التفاوت دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق بر تعداد کل واحدهای معتبر به دست آمده که این عدد مبنای صدور ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق است.

نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق چگونه است؟

سرمایه‌گذاران محترم می‌توانند با یک‏بار مراجعه حضوری به محل مدیر ثبت صندوق و همراه داشتن مدارک هویتی (جهت احراز هویت) اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند. هر چند که این امکان وجود دارد تا نمایندگان مدیر صندوق در شرایط خاص در محل سرمایه‌گذاران محترم نسبت به انجام مراتب قانونی اقدام نمایند. پس از واریز وجه به حساب بانکی صندوق (از طریق مراجعه به بانک و یا با استفاده از دستگاه کارت‏خوان موجود در محل مدیر ثبت صندوق)، صدور واحدهای سرمایه‌گذاری بر مبنایNAV همان روز صورت می گیرد.

یکی از مهمترین مزایای صندوق سرمایه‌گذاری امین آشنا ایرانیان، این است که در صورت درخواست ابطال، وجه آن بر مبنای NAV روز بعد محاسبه شده و مبلغ اسمی واحدهای ابطال شده یک روز کاری بعد از درخواست به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌گردد.

به منظور رفاه حال سرمایه‌گذاران محترم پس از یکبار مراجعه حضوری جهت احراز هویت، امکان صدور و یا ابطال واحدهای صندوق امین آشنا ایرانیان از طریق تارنمای صندوق به آدرس www.iafi.ir و یا تارنمای www.fundshop.ir برای سرمایه‌گذاران عزیز فراهم گردیده است تا با سهولت بیشتری نسبت صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری خود اقدام نمایند.

نحوه پرداخت سود صندوق چگونه است؟ آیا سود صندوق همواره ثابت و به کلیه سرمایه‌گذاران به میزان یکسان تعلق می‌گیرد؟

پرداخت سود در این صندوق مشابه بانک‌ها، به صورت ماهیانه بوده و بر مبنای خالص ارزش دارایی‌های صندوق (NAV) در روز ۲۵ هر ماه محاسبه و حداکثر تا ۳ روز کاری بعد از ۲۵ام به سرمایه‌گذاران محترم پرداخت می‌گردد.‌ این امکان برای سرمایه‌گذاران وجود دارد تا با انتخاب خود تصمیم بگیرند در زمان تقسیم سود، سود حاصله به حساب مد نظرشان واریز و یا جهت صدور واحدهای سرمایه‌گذاری جدید، مجدداً در صندوق سرمایه‌گذاری گردد تا از مزایای سود مرکب آن بهره‌مند گردند.

یکی از الزامات امیدنامه صندوق‌ها پیش بینی حداقل سود سالیانه به عنوان تضمینی برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاران و تلاش حداکثری مدیر صندوق جهت کسب بازدهی بالاتر بوده که در صندوق امین آشنا ایرانیان نیز این پیش بینی به میزان۲۰ درصد سالیانه است. بنابراین سود پرداختی در ماه‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. لازم به‏ذکر است بالاترین درصد پیش‏بینی سود مورد قبول سازمان بورس و اوراق بهادار، همان ۲۰ درصد سالیانه می‏باشد.

شایان ذکر است، برای آن دسته از سرمایه‌گذاران که پرداخت سود ثابت ماهیانه را به استناد مسائل شرعی جایز نمی‌دانند، سرمایه‌گذاری در صندوق به دلیل متفاوت بودن سود واقعی پرداختی در هر ماه (ناشی از مشارکت در طرح‌های توسعه‌ای کشور با توجه به ماهیت اوراق مشارکت) و همچنین بهره‌مندی یکسان کلیه‌ی سرمایه‌گذاران صندوق در تمامی سود حاصله، مطلوب‌ترین گزینه‌ی سرمایه‌گذاری به لحاظ شرعی می‌باشد‌.

مزیت‌های رقابتی صندوق به عنوان یک خدمت ویژه مالی در کارگزاری چیست؟

کارگزاری سهم آشنا (رتبه الف) با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در بازار سرمایه ایران به عنوان مدیر صندوق امین آشنا ایرانیان، مفتخر است به کسانی که از طریق این کارگزاری به خرید و فروش سهام می‌پردازند به عنوان یک خدمت مالی فوق العاده، نسبت به صدور واحدهای سرمایه‌گذاری از محل مانده وجوه بلا استفاده در حساب کارگزاری مشتری و همچنین پرداخت بدهی ایشان به کارگزاری ناشی از خرید هرگونه سهام یا اوراق، از طریق ابطال واحدها اقدام نماید. سرمایه‌گذاران محترم می‌توانند از فاصله زمانی بین خرید سهام و تسویه بدهی ناشی از آن، به عنوان اهرمی جهت پوشش ریسک سرمایه‌گذاری خود استفاده نمایند و ضمن یهره مندی از حداکثر سود، دغدغه‌ای بابت واریز به‏موقع مبلغ بدهکاری ناشی از خرید سهام یا اوراق به حساب کارگزاری نداشته باشند.

آیا محدودیتی برای حداقل یا حداکثر سرمایه گذاری در این صندوق وجود دارد؟

شما تنها با خرید ۱ واحد (به مبلغ اسمی ۱ میلیون ریال) می‌توانید از سود صندوق بهره مند شوید. حداکثر سقف سرمایه‌گذاری برای هر شخص حقیقی یا حقوقی معادل ۱،۲۵۰ میلیارد ریال می‌باشد. صندوق امین آشنا ایرانیان با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار هم اکنون می‌تواند تا سقف ۵،۰۰۰ میلیارد ریال در اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی مطابق امیدنامه خود سرمایه‌گذاری کند. صندوق امین آشنا ایرانیان با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار هم اکنون می‌تواند تا سقف ۵،۰۰۰ میلیارد ریال سرمایه جذب کند. بدیهی است با استقبال گسترده‌ی سرمایه‌گذاران این سقف با مجوز سازمان بورس قابلیت افزایش مجدد را خواهد داشت.

بهترین اوراق قرضه برای سرمایه گذاری در ایران

اوراق قرضه به نوعی از سرمایه گذاری گفته می شود که در آن سرمایه گذار به شخص حقوقی یا دولتی پول قرض می دهد و شرکت سرمایه پذیر متعهد می شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت کند. بهترین اوراق قرضه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار شرکت سهامی به حساب می آیند که برای سرمایه گذاری کم ریسک و سودده بسیار مناسب اند. حال این که اوراق قرضه چیست ، انواع اوراق قرضه کدامند، بهترین اوراق قرضه برای خرید کدام است، سود اوراق قرضه دولتی چقدر است و تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه چیست را قصد داریم در این مطلب کامل و به زبان ساده بررسی کنیم، لذا اگر می خواهید همه چیز در مورد اوراق قرضه را بدانید، اینجا بهترین فرصت در اختیار شماست.

بهترین اوراق قرضه

اوراق قرضه چیست و انتشار اوراق قرضه چه شرایطی دارد؟ این سوالی است که شاید بعد از هر بار شنیدن نام این اوراق به ذهن شما رسیده باشد. در پاسخ می توان این طور گفت که افراد به منظور کسب بهره، به روش ‌های گوناگونی متوسل می شوند که یکی از آنها خرید اوراق قرضه است. آنها با خرید انواع اوراق قرضه برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در حقیقت تنها وام دهندگان به ناشر اوراق می باشند. در واقع افراد پول خود را به صادرکننده قرض می ‌دهند و در عوض بهره می گیرند و در سررسید نیز اصل سرمایه خود را پس خواهند گرفت.

دارندگان انواع اوراق مشارکت در واقع طلبکاران شرکت محسوب می شوند ولی هنگامی که شما خرید اوراق با درآمد ثابت را به عنوان راهی برای سرمایه‌ گذاری انتخاب کنید، به شرکت صادرکننده اوراق، پول قرض می ‌دهید. در مقابل شرکت متعهد می ‌شود تا در طول مدت وام، به شما بهره پرداخت کند، از همین روی این روش به یکی از روش ‌های کسب بهره برای افراد حقیقی و حقوقی تبدیل شده است. در این مقاله در مورد انواع اوراق قرضه در ایران و اوراق قرضه با نام و بی نام هم صحبت خواهیم کرد ولی ابتدا بهتر است به تعریف اوراق قرضه بپردازیم.

اوراق قرضه چیست ؟

اوراق بدهی یا همان اوراق قرضه مثل سایر اوراق بهادار به خاطر این که برگه سهام یک سند است که یکی از ابزارهای تامین مالی و جذب نقدینگی در دراز مدت به حساب می آید که دارای تعهد است. اوراق قرضه اسنادی می باشند که به‌ موجب آن‌ ها صادر کننده به خریدار بدهکار می‌ شود، در واقع صادرکننده متعهد می ‌شود مبالغ معینی ‌را تحت عنوان بهره سالانه، در فاصله ‌های زمانی مشخص به خریدار بپردازد و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت نماید. تعریفی از آن در ماده دو قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه سال 1348 نیز آمده که بدین شرح است؛ اوراق قرضه اوراق بی نام یا با نامی است که برای تامین بخشی از اعتبارات مورد نیاز عمرانی یا دفاعی منتشر می شود. نمایندگی صدور اوراق بر عهده بانک است و صادرکننده تعهد دارد که بهره را در زمان معین بپردازد.

انواع اوراق قرضه در ایران

• 1) اوراق قرضه دولتی : در پاسخ به این سوال که اوراق قرضه دولتی چیست باید گفت که معمولا به منظور تامین مالی برنامه‌ ها، پرداخت لیست حقوق و به ویژه پرداخت صورتحساب ‌ها، بسیاری از دولت ‌ها برای انتشار اوراق قرضه دولتی اقدام می کنند. اوراق قرضه‌ کشورهای باثباتی مانند آمریکا، جزو امن ‌ترین سرمایه ‌گذاری‌ به حساب می آید، ولی از طرفی خرید اوراق قرضه دولتی کشورهای در حال توسعه، از ریسک بالاتری برخوردار است. جالب است بدانید که دولت آمریکا اوراق قرضه‌ دولتی خود را به وسیله خزانه ‌داری و چندین نهاد دولتی مختلف صادر کرده و در اختیار مشتاقان آن قرار می دهد.
• 2) اوراق قرضه ی شهرداری : این اوراق به وسیله شهرها، کشورها و مناطق گوناگون برای تأمین مالی عملیات ‌ها یا پرداخت هزینه‌ پروژه‌ ها صادر می ‌شود. اوراق قرضه‌ شهرداری هزینه‌ های ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و … را از نظر مالی تأمین می ‌‌کند. معمولا شهرداری ‌ها هنگامی که به صدور اوراق قرضه اقدام می ‌کنند که به پولی بیشتر از پول حاصل از جمع‌ آوری مالیات ‌ها نیاز داشته باشند.
• 3) اوراق قرضه شرکتی : اوراق قرضه‌ شرکتی به وسیله مزایا و معایب اوراق سلف چیست؟ کسب‌ و کار و برای کمک به تامین هزینه‌ آنها صادر می ‌شود. البته با این وجود که ریسک این اوراق بالاتر از اوراق قرضه‌ دولتی است، ولی پول بیشتری می ‌توان از آن به دست آورد. همچنین تعداد گزینه‌ ها برای انتخاب از بین اوراق قرضه‌ شرکتی به مراتب بیشتر است، ولی از طرفی از معایب اوراق قرضه شرکتی، معاف نبودن از مالیات است.

انواع اوراق قرضه از نظر بازه زمانی

اوراق قرضه در ایران به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تقسیم بندی می شود که شرایط هر یک به صورت زیر است؛

• **اوراق کوتاه ‌مدت : زمان سررسید آن ها از 1 تا 5 سال است.
• **اوراق میان ‌مدت : زمان سررسید اوراق میان ‌مدت از 5 تا 10 سال است.
• **اوراق بلند مدت : زمان سررسید اوراق بلندمدت بیشتر از 10 سال می باشد.

اوراق قرضه در جهان برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، ده و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آن‌ ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به اتمام خواهد رسید. هر چقدر این اوراق بلندمدت ‌تر باشد، بهره دریافتی نیز بالاتر خواهد بود. پرداخت بهره اوراق با درآمد ثابت، به صورت ماهانه، سه ماهه، نیم‌ ساله و سالانه است. هرچند ورقه قرضه تاریخ ‌های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه فقط در تاریخ سررسید بازپرداخت خواهد شد.این اوراق در کشورهای خارجی یک ابزار بدهی میان‌ مدت و بلندمدت به منظور تامین مالی دولت‌ ها و شرکت‌ ها به حساب آمده و با تعهدات مشخصی همراه است. بستانکار یا فردی که اوراق را دارد، حق دریافت اصل و بهره آن را دارد، اما نمی تواند ادعای هیچ مالکیتی در شرکت نماید.

نمونه اوراق قرضه

مفاهیم مرتبط با اوراق قرضه که باید بدانید؛

مفاهیم مرتبط با اوراق قرضه چیست و چیزهایی را در مورد اوراق قرضه در ایران باید بلد باشیم؟ چنانچه قصد دارید با مفاهیم مرتبط و پاسخگویی به مزایا و معایب اوراق سلف چیست؟ سوال اوراق قرضه چیست؟ آشنا شوید، ما به صورت خلاصه آن را در این بخش عنوان کرده ایم؛

نرخ بهره : به درصد بهره ‌ای که به خریدار تعلق می گیرد، نرخ بهره گفته می شود.

تاریخ سررسید : زمانی است که صادرکنندگان اوراق قرضه آن را به ارزش اسمی می پردازند.

سند بستانکاری : برگه‌ ای است که از سمت شرکت به شخص خریدار اوراق قرضه اعطا می شود.

قیمت اوراق قرضه : همان قیمتی است که صادر کننده در ابتدا اوراق قرضه را با آن قیمت به فروش رسانده است.

اولویت : اولویت در حقیقت در صورت ورشکسته شدن شرکت، زمان دریافت اصل مبلغ برگه و بهره‌ آن را تعیین می نماید.

امین دارندگان اوراق قرضه : امین دارندگان اوراق، شخصی است که به عنوان واسطه بین شرکت و خریداران اوراق قرضه عمل می کند.

تاریخ کوپن : تاریخ‌ هایی به حساب می آیند که صادر کننده اوراق قرضه مبلغ بهره را می پردازد. این باز پرداخت در هر دوره ‌ای می‌ تواند انجام شود.

ارزش اسمی : همیشه یک عدد روی اوراق قرضه چاپ می‌ شود که همان ارزش اسمی یا مبلغ پولی است که اوراق قرضه در زمان سررسید ارزش دارد. مبلغ مرجع صادر کننده اوراق قرضه در هنگام محاسبه پرداخت سود نیز استفاده می شود.

نرخ کوپن یا نرخ بهره : به نرخ بهره ای که بر مبنای ارزش اسمی اوراق قرضه پرداخت می شود، نرخ کوپن گفته می شود. این نرخ در طول دوره عمر خود ثابت است اما در صورت هر گونه تغییر، اعلان می شود.

تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه

تفاوت زیادی بین اوراق مشارکت و اوراق قرضه وجود ندارد. در حقیقت اوراق مشارکت، نوعی اوراق بدهی است که در ایران به وسیله دولت، شهرداری‌ ها، شرکت ‌های دولتی و خصوصی و برای تامین اعتبار طرح‌ های عمرانی، تولیدی و خدماتی انتشار می یابد، در حالی که در ارواق قرضه هیچ محدودیتی خاصی برای صادرکننده و تامین مالی اهداف مورد نظر او، وجود ندارد. دارندگان اوراق قرضه بستانکار شرکت به حساب می آیند ولی دارندگان اوراق مشارکت شریک مدنی شرکت یا موسسه ناشر بوده و در سود حاصل از اجرای طرح به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت سهیم هستند. تهیه دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت بر عهده بانک مرکزی می باشد.

تفاوت اوراق قرضه با سهام

تفاوت برگه سهم با اوراق قرضه به چه صورت است؟ در اوراق سهام، سهام جزو سرمایه شرکت است ولی اوراق قرضه بدهی شرکت محسوب می شود. دارندگان اوراق قرضه برخلاف دارندگان سهام حق رای و اداره شرکت را ندارند و بستانکار شرکت به حساب می آیند. شباهت این اوراق با برگه سهام در این است که این اوراق هم مانند برگه سهام، یک صادر کننده دارد، ولی تفاوت آن با برگه سهم این است که دارنده برگه سهم، مشمول دریافت هیچ سود از قبل پیش بینی شده و توافق شده‌ای نیست بلکه ارزش این برگه را قیمت و نوسانات سهم در بورس تعیین خواهد کرد.

ولی در اوراق قرضه، ناشر متعهد می ‌شود که مبلغ مشخصی که بهره نام دارد را به صورت سالیانه در یک بازه زمانی مشخص به دارنده اوراق قرضه که شخص حقیقی یا شخص حقوقی است، بپردازد. همچنین اوراق قرضه در دنیا برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، ده و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آن ‌ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به اتمام خواهد رسید. هرچند ورقه قرضه تاریخ‌ های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه تنها در تاریخ سررسید بازپرداخت خواهد شد.

مزایای اوراق قرضه

• ** اوراق قرضه از هزینه کمتری برخوردار است.
• ** فروش اوراق قرضه نوعی اهرم مالی محسوب می شود.
• ** با استفاده از بهترین اوراق قرضه امکان دریافت دارایی بلند مدت وجود دارد.
• ** اوراق قرضه وقتی میتوانند منتشر شوند که دیگر منابع سرمایه دارای کفایت و حجم کافی نباشند و با وجود شرایط مطلوب تولید و فروش هزینه انتشار اوراق قرضه به آسودگی تحمل شود، در این صورت به علت رونق بازار فروش، شرکت مربوطه هزینه اوراق قرضه را می پردازد و سود قابل قبلوی را کسب خواهد کرد.
• ** بیشتر اوقات در قوانین کشورهای مختلف، بهره های پرداختی به صاحبان اوراق قرضه شرکت جزو هزینه های شرکت به شمار می رود و از درآمدهای کسر می شود، بنابراین مبلغی که شرکت می بایست برای آن مالیت بپردازد به مقادیر کمتری تنزل پیدا می کند.
• ** انتشار اوراق بهادار از جمله اوراق قرضه، موجب می شود که شرکت مربوطه با شرکای جدید مواجه نشود و در مقابل پولی که از طریق فروض اوراق بهادار کسب می کند، دیگران را در حوزه مدیریت خویش دخالت ندهد.

معایب اوراق قرضه

• ** شرکت مکلف است در زمان مقرر اصل و بهره اوراق قرضه را بپردازد.
• ** در صورتی که شرکت نتواند بهره اوراق قرضه را بپردازد، موجب تقلیل شدید سود هر سهم و ارزش سهام خواهد شد.
• ** انتشار اوراق قرضه موجب افزایش بدهی های شرکت می شود و موجبات ازدیاد نسبت بدهی به سرمایه همان شرکت و در نهایت بالارفتن ریسک شرکت را فراهم خواهد گرد و تا زمانی که سرمایه شرکت مورد بحث افزای پیدا نکرده، امکان اخذ وام یا انتشار مجدد اوراق قرضه محدود خواهد شد.
• ** برای انتشار اوراق قرضه می بایست مراحل مختلف قانونی از طرف شرکت انتشار دهنده انجام شود و هزینه های معینی صرف شود؛ این دو فعالیت موجب خواهد شد تا بیشتر شرکت های کوچک نتوانند از امکان انتشار اوراق قرضه استفاده نمایند.

خلاصه مطلب و کلام پایانی

اوراق بدهی یا اوراق قرضه اوراقی است که شرکت صادر کننده آن متعهد می ‌شود در قبال مبلغی که از خریدار دریافت کرده، مبلغ مشخصی را در دوره‌ های مشخص به دارنده اوراق بپردازد. بنابراین بعد از پایان زمان مشخص و فرا رسیدن سررسید، موظف است اصل مبلغ دریافتی از خریدار اوراق را به او بازگرداند. شرکتی که این اوراق را صادر کرده در قبال مالک اوراق، موظف به پرداخت سود و اصل بهای آن است، ولی صاحب اوراق مالکیتی در خود شرکت ندارد. به دلیلی ویژگی‌ ای که این اوراق دارند به آن‌ ها اوراق بدهی می گویند. این اوراق معمولا از طرف شرکت‌ هایی که در تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیت ‌های خود مشکل دارند، انتشار داده می شود. این شرکت ‌ها به جای این که از بانک وام بگیرند، از مردم پول قرض گرفته و اوراق بدهی را به عنوان سندی از این بدهکاری ارائه می دهند.

به این کار تامین مالی جمعی نیز گفته می شود. این کار شرکت ‌ها موجب می شود که هم فعالیت ‌های آن ها به دلیل کمبود بودجه روی زمین نماند و روز به روز پیشرفت کنند و گسترش یابند و هم بدهکار بودن به مالکان اوراق خود نوعی سرمایه ارزشمند است که هم موجب می‌ شود برای پرداخت بدهی‌ هایش بیشتر تلاش کند و هم سرمایه خوبی برای خودش در آینده باقی خواهد ماند. همچنین از آنجایی که شرکت صادر کننده موظف است سود دوره ‌ای مشخص به همراه اصل پول مالکان اوراق را در موعد سررسید به آن ‌ها بپردازد، سرمایه‌ گذاری در این اوراق یکی از کم‌ ریسک ‌ترین سرمایه ‌گذاری‌ ها به حساب می آید.

همانطور که گفتیم اوراق بدهی انواع متفاوتی دارد که تفاوت آن‌ ها در شرکت صادر کننده و یک سری موارد دیگر است که می بایست پیش از سرمایه گذاری برای شناخت بهترین اوراق قرضه بپردازید. به عنوان مثال اوراق صکوک شرکتی، اوراق مشارکت دولتی و شرکتی، اوراق منفعت، اوراق خزانه دولتی، اوراق استصناع، گواهی سپرده، اوراق مرابحه، اوراق سلف موازی استاندارد، سهام ممتاز و اوراق بهادار وثیقه ‌ای از انواع اوراق بدهی هستند. جالب است بدانید که از مهم ترین انواع اوراق بدهی، اوراق مشارکت دولتی و شرکتی است و همانطور که از نامش مشخص است، سرمایه ‌گذاران با خرید این اوراق در یک طرح مشارکت می یابند.

در انتها امیدوارم از این مطلب که اوراق قرضه دولتی ایران را با جزئیات معرفی کرد، استفاده کرده باشید و این را در نظر داشته باشید که قبل از شناسایی بهترین اوراق قرضه و خرید آن، حتما به تحقیق درباره اوراق قرضه مورد نظر بپردازید.

اگر سوال یا ابهامی در مورد بهترین اوراق قرضه داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید تا پاسخ داده شود.

پوشش ریسک چیست؟

پوشش ریسک (Hedge)، نوعی سرمایه‌گذاری به‌منظور کاهش ریسک حرکات شدید قیمتی در یک دارایی می‌باشد. به‌طور عادی، پوشش ریسک شامل ورود به موقعیت‌های معاملاتی جبران‌کنندهٔ یکدیگر (offsetting positions) در اوراق بهادار مرتبط می‌باشد.

درک مفهوم پوشش ریسک

پوشش ریسک ‌مانند استفاده از یک سیاست بیمه‌ای می‌باشد. برای مثال، اگر منزل شما در محدوده‌ای مستعد سیل قرار داشته باشد، شما می‌خواهید که از دارایی خود با استفاده از بیمهٔ سیل، حفاظت کنید. در این مثال، شما نمی‌توانید از سیل جلوگیری کنید، اما می‌توانید کاری را زودتر انجام داده تا از زیان رخ‌داده در هنگام سیل، بکاهید. یک رابطهٔ ذاتی بین میزان ریسک و سود در استفاده از این روش وجود دارد، در حالی که استفاده از روش‌های کاهشِ ریسکِ سرمایه، ریسکِ احتمالی شما را کاهش می‌دهد، همچنین می‌تواند میزان سود احتمالی‌تان نیز کاهش دهد. اگر بخواهیم ساده بگوییم، پوشش ریسک، کاری رایگان نیست. همان طور که در مثال ما در مورد بیمهٔ سیل، شما باید به‌صورت ماهانه پرداختی‌هایی را انجام دهید؛ و اگر سیل هرگز رخ ندهد، شما هیچ دریافتی نخواهید داشت. با این وجود، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند تا این ضرر محدود و قابل پیش‌بینی را متحمل شوند تا اینکه ناگهان تمامی دارایی‌های خود را از دست بدهند.

در دنیای سرمایه‌گذاری، روش‌های پوشش ریسک نیز به‌نحوی مشابه کار می‌کنند. سرمایه‌گذاران و مدیران مالی از روش‌های پوشش ریسک به‌منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و کنترل آن استفاده می‌کنند. به‌منظور انجام صحیح و متناسب پوشش ریسک در دنیای سرمایه‌گذاری، معامله‌گر باید از ابزارهای متعددی در یک روش استراتژیک به‌منظور پوشش ریسک حرکات شدید قیمتی در بازار استفاده کند. بهترین روش برای انجام چنین کاری نیز، انجام یک سرمایه‌گذاری دیگر به شیوه‌ای هدفمند و کنترل‌شده می‌باشد. برای مثال، صدالبته، موارد موازی در مثال بیمه‌ای ذکرشده در بالا محدود می‌باشند: در مورد بیمهٔ سیل، دارندهٔ این بیمه در صورت خسارت دیدن از هرگونه سیلی، شاهد جبران شدن خسارتش از سوی شرکت بیمه‌ای خواهد بود، و احتمالاً مبلغی نیز به‌عنوان مالیات کم خواهد شد. اما در محیط سرمایه‌گذاری، پوشش ریسک هم پیچیده‌تر می‌باشد و هم یک علم غیرکامل محسوب می‌گردد.

یک پوشش ریسکٔ عالی (perfect hedge) به‌نوعی از آن گفته می‌شود که تمامی ریسک موجود در یک موقعیت معاملاتی و یا یک سبد سهامی را از بین ببرد. به بیانی دیگر، روش پوشش ریسک انجام‌شده به‌صورت صددرصد هم‌گرایی عکس (inversely correlated) با دارایی آسیب‌پذیر دارد. این مورد ایده‌آل می‌باشد، و شایان ذکر است که حتی این پوشش ریسک عالی نیز بدون هزینه نیست. ریسک پایه (Basis Risk) اشاره به ریسکی دارد که در طی آن، دارایی مدنظر ما و همچنین روش پوشش ریسک ما در جهت‌های عکس همان طور که مورد انتظار بود حرکت نمی‌کند، در اینجا کلمهٔ پایه به معنی همین اختلاف بین جهت حرکت مورد انتظار و حرکت رخ داده در واقعیت می‌باشد.

پوشش ریسک چگونه کار می‌کند؟

معمول‌ترین روش استفاده از پوشش ریسک در دنیای سرمایه‌گذاری، استفاده از مشتقات مالی (Derivatives) می‌باشد. مشتقات مالی، اوراق بهاداری هستند که با حرکت یک یا چند دارایی پایه مطابقت دارند. این مشتقات مالی شامل قراردادهای اختیار معامله (Options)، سوآپ‌ها (Swaps)، قراردادهای آتی (Future Contracts) و همچنین قراردادهای سلف (Forward Contracts) می‌باشند.

دارایی‌های پایه نیز در این حالت می‌توانند شامل سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، شاخص‌ها و یا نرخ‌های بهره باشند. مشتقات مالی می‌توانند روش پوشش ریسک مناسبی در برابر حرکات قیمتی دارایی‌های پایه‌شان محسوب شوند، از آنجایی‌که رابطهٔ بین دو یا چند تا از آن‌ها به‌صورت واضحی تعریف‌نشده است. این امکان وجود دارد که از این مشتقات به‌منظور پایه‌ریزی یک استراتژی معاملاتی که در آن ضرر در یک سرمایه‌گذاری با استفاده از سود در مشتقات دیگر کم شده و یا جبران می‌شود، مورد استفاده قرار بگیرند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اوراق قرضه می‌توانید از مطلب آموزشی «اوراق قرضه چیست؟» دیدن نمایید.

برای مثال، اگر مورتی 100 سهم از سهام شرکت (Stock plc – STOCK) را در قیمت 10 دلار به‌ازای هر سهم خریداری کند، او ممکن است از سرمایه‌گذاری خود با استفاده از قراردادهای اختیار معاملهٔ آمریکایی 5 دلاری باقیمت ورودی 8 دلاری که در پایان سال منقضی می‌گردند، استفاده کند. این قراردادهای اختیار معامله به مورتی این حق را می‌دهند تا بتواند 100 سهم از سهام شرکت STOCK را در سطح قیمتی 8 دلار در هر زمانی در سال آینده به فروش برساند. اگر یک سال بعد سهام شرکت STOCK در سطح قیمتی 12 دلار معامله شود، مورتی این قرارداد را اجرایی نکرده و با 5 دلار خود خارج می‌شود. در این حالت بعید است که او ناراحت شود، زیرا سود شناخته‌نشدهٔ او در این حالت برابر با 200 دلار (195 دلار به‌علاوهٔ قیمت قرارداد اختیار معاملهٔ فروش) بوده است. اگر سهام شرکت STOCK در سطح صفر دلار معامله شود، در این حالت مورتی قرارداد اختیار معامله‌اش را اجرایی خواهد کرد و سهام خود را با قیمت 8 دلار به فروش خواهد رساند، تا ضرر 200 دلاری خود را (205 دلار به‌علاوهٔ هزینهٔ قرارداد اختیار معاملهٔ فروش) جبران کند. بدون استفاده از این قراردادهای اختیار معامله، او تمامی سرمایه‌گذاری‌اش را از دست می‌داد.

میزان اثربخشی استفاده از مشتقات به‌منظور پوشش ریسک با عبارتی به نام دلتا تعریف می‌شود، که گاهی اوقات به آن نرخ پوشش ریسک (Hedge Ratio) نیز گفته می‌شود. دلتا برابر با میزان حرکت قیمتی در مشتقات مالی به‌ازای یک دلار حرکت در قیمت دارایی پایه می‌باشد.

خوشبختانه، انواع زیادی از قراردادهای اختیار معامله بر قراردادهای آتی وجود دارند که به سرمایه‌گذاران این اجازه را می‌دهند که بسیاری از سرمایه‌گذاری‌هایشان را موردحفاظت قرار دهند، که این سرمایه‌گذاری‌ها شامل سرمایه‌گذاری در سهام، نرخ‌های بهره، ارزها، کالاها، و غیره می‌شود.

استراتژی‌های خاص پوشش ریسک، ‌مانند قیمت‌گذاری بر ابزارهای پوشش ریسک، بسته به مقدار ریسک دارایی پایه دارد که سرمایه‌گذار می‌خواهد از سرمایه‌گذاری‌اش در برابر آن حفاظت کند. به‌طور کلی، هرچه این ریسک بیشتر باشد، مقدار پوشش ریسک نیز افزایش می‌یابد. این ریسک احتمالی (Downside Risk) با بالاتر رفتن درجهٔ نوسانات در طی زمان افزایش می‌یابد، یک قرارداد اختیار معامله که پس از مدت‌زمان طولانی منقضی می‌شود و به یک دارایی پایه نوسانی لینک شده است، به‌عنوان ابزار گران‌تری به‌منظور پوشش ریسک شناخته می‌شود. در مثال فوق، هرچه قیمت ورودی (strike price) بالاتر باشد، قرارداد اختیار معامله نیز گران‌تر خواهد بود، اما در عین حال حفاظت قیمتی بیشتری را نیز انجام خواهد داد. این متغیرها می‌توانند به‌صورتی تنظیم شوند که شامل قراردادهای اختیار معاملهٔ ارزان‌تر که حفاظت کمتری نیز پیشنهاد می‌کنند باشند، و یا شامل قراردادهای اختیار معاملهٔ گران‌قیمت‌تری باشند که در عین حال حفاظت بیشتری را نیز ارائه می‌دهند. شایان ذکر است از نقطه‌ای به بعد، صرف کردن هزینه‌هایی اضافی به‌منظور حفاظت از دارایی‌ها به‌صرفه نیست و باعث کاهش مقدار اثربخشی هزینه انجام‌شده خواهد شد.

پوشش ریسک از طریق ایجاد تنوع و گوناگونی

استفاده از مشتقات به‌منظور حفاظت از یک سرمایه‌گذاری امکان محاسباتی دقیق از ریسک را به شما می‌دهد، اما نیازمند مقداری کافی از سرمایه نیز خواهد بود. مشتقات تنها راه موجود به‌منظور پوشش ریسک نمی‌باشند. تنوع‌بخشی استراتژیک در سبد سهام به‌منظور کاهش ریسک اساسی می‌تواند به‌عنوان یک روش پوشش ریسک در نظر گرفته شود، هر چند که این روش کمی خام می‌باشد. برای مثال، ریچل ممکن است در یک شرکت تولید کالاهای لوکس با افزایش مارجین سرمایه‌گذاری کند. او ممکن است نگران این موضوع باشد که وقوع یک کسادی در بازار به محو شدن بازار به سبب مصرف زیاد منجر شود. یک روش مقابله با این موضوع این است که او سهام تنباکو و یا خدمات رفاهی را خریداری نماید، که این سهام وقوع کسادی در بازار را تحمل می‌کنند و همچنین سود سهام قابل‌توجهی را نیز پرداخت می‌نمایند.

این استراتژی دارای معایب خود نیز می‌باشد: اگر دستمزدها بالا باشند و همچنین شغل‌ها در بازار زیاد باشند، این شرکت سازندهٔ کالاهای لوکس ممکن است شکوفا شود و رونق بگیرد، اما در این حالت سرمایه‌گذاران کمتری به سهامی با چرخهٔ عکس جذب خواهند شد، که باعث افت سرمایه و همچنین ایجاد جریان‌های سرمایه‌ای به سمت مکان‌های جذاب‌تر خواهد شد. این مورد همچنین دارای ریسک‌های خود نیز می‌باشد: هیچ تضمینی وجود ندارد که سهام شرکت تولیدکنندهٔ کالاهای لوکس و همچنین استراتژی پوشش ریسک شما در مسیرهایی عکس یکدیگر حرکت کنند. هر دوی آن‌ها می‌توانند به‌خاطر یک رویداد فاجعه‌آمیز سقوط کنند، همان‌طور که در طی دوران بحران مالی رخ داد؛ و یا به دلایلی غیرمرتبط، مانند رخ دادن سیل در چین که باعث بالا رفتن قیمت تنباکوها شده است و یا یک اعتراض در مکزیک که باعث گران‌تر شدن نقره شده است، شاهد حرکت‌هایی برخلاف چیزی که انتظار می‌رفت باشیم.

پوشش ریسک با فاصلهٔ قیمتی (Spread)

در فضای شاخص‌ها در بازار، کاهش‌های متعادل قیمتی اتفاقی معمول می‌باشند، و البته قابل پیش‌بینی نمی‌باشند. سرمایه‌گذارانی که در این حوزه تمرکز می‌کنند باید نگرانی بیشتری نسبت به کاهش‌های متعادل قیمت نسبت به کاهش‌های شدید قیمتی داشته باشند. در این حالات، استفاده از اسپرد قرارداد اختیار معاملهٔ فروش نزولی (bear put spread) یک روش معمول در استراتژی‌های پوشش ریسک به‌شمار می‌رود.

در این نوع از اسپرد، سرمایه‌گذار شاخص یک قرارداد اختیار معاملهٔ فروش را با قیمت ورودی بالاتر خریداری می‌نماید. در ادامه، او این قراردادهای اختیار معاملهٔ فروش را با قیمتی پایین‌تر اما در تاریخ انقضای یکسان به فروش می‌رساند. بسته به نحوهٔ رفتار شاخص، سرمایه‌گذار درجه‌ای از حفاظت قیمتی را دارد که برابر با اختلاف قیمتی موجود بین دو قیمت ورودی می‌باشد. در حالی که این روش مقدار حفاظتی متوسطی را به ارمغان می‌آورد، معمولاً به‌منظور پوشاندن کاهش قیمت مختصر در شاخص کافی می‌باشند.

ریسک‌های پوشش ریسک

پوشش ریسک تکنیکی است که به‌منظور کاهش ریسک مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما مهم است به یاد داشته باشیم که هر روش پوشش ریسک دارای ریسک احتمالی خاص خود می‌باشد. همان طور که پیش‌تر نیز گفته بودیم، پوشش ریسک روشی کامل محسوب نمی‌شود و هیچ‌گونه تضمین در مورد موفقیت در آینده را به ما نمی‌دهد، و همچنین هیچ‌گونه اطمینانی به ما به منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و همچنین کاهش میزان ضررهای انجام‌شده را نیز نمی‌دهد. بلکه، مزایا و معایب اوراق سلف چیست؟ سرمایه‌گذار باید مزایا و معایب استفاده از روش پوشش ریسک را به‌خوبی مشاهده و ارزیابی کند. اینکه آیا استفاده از یک استراتژی مشخص، قابلیت جبران هزینه‌های اضافهٔ انجام‌‌شدهٔ آن را دارد؟ زیرا پوشش ریسک در اکثر مواقع هیچ‌گونه سودی را برای سرمایه‌گذار تولید نمی‌کند، مهم است این نکته را به یاد داشته باشیم که یک استراتژی پوشش ریسک موفق آن است که تنها از رخ دادن ضرر و زیان پیشگیری کند.

پوشش ریسک و سرمایه‌گذار روزانه

برای بیشتر سرمایه‌گذاران، استراتژی‌های پوشش ریسک هرگز نقشی در فعالیت‌های مالیشان ایفا نخواهد کرد. بسیاری از سرمایه‌گذاران هرگز به سمت معاملات قراردادهای مشتقات در هیچ‌زمانی نمی‌روند. بخشی از آن نیز به این دلیل است که سرمایه‌گذارانی که استراتژی بلندمدت دارند، مانند کسانی که مبالغی را برای بازنشستگی‌شان سرمایه‌گذاری می‌کنند، متمایل هستند تا نوسانات روزانهٔ اوراق بهادار مشخص را نادیده بگیرند. در این موارد، نوسانات کوتاه‌مدت مهم محسوب نمی‌شوند زیرا که این سرمایه‌گذاری با رشد کلی بازار، رشد خواهد نمود.

برای سرمایه‌گذارانی که در دسته‌بندی سرمایه‌گذاران (Buy – and – hold) قرار می‌گیرند، نیز هیچ دلیلی برای یادگیری استراتژی‌های پوشش ریسک وجود ندارد. با این وجود، از آنجایی که شرکت‌های بزرگ و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری از روش‌های پوشش ریسک به‌صورت منظم استفاده می‌کنند، و از آنجایی که ممکن است برخی از این سرمایه‌گذاران در آینده در یکی از این شرکت‌های مالی مشغول به کار شوند، داشتن درک و فهم از آنچه استراتژی‌های پوشش ریسک شامل می‌شوند به شما دید و درک بهتری از اعمال انجام‌شده توسط این بازیگران بزرگ در بازار را می‌دهد.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

اوراق بهادار مشتقه چیست؟

به قراردادهای مالی ای گفته می شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) می گیرند. دارایی های پایه یا همان کالای فیزیکی می تواند به شکل سهام، کالا، بورسهای خارجی، نرخهای بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد.

انواع اوراق مشتقه

• قراردادهای سلف (Forward)
• قراردادهای آتی (Futures)
• قراردادهای اختیار معامله (options)
• قراردادهای معاوضه (swaps)

این قراردادها هم در بورس و هم خارج از بورس نیز قابل معامله هستند.

قرارداد سلف:

قرارداد سلف قرارادادی است که بین دو طرف خارج از بورس، منعقد می شود. این قرارداد به منظور خرید یا فروش یک دارایی در تاریخ آینده با قیمت مورد توافق دو طرف، هنگام امضاء قرارداد، تعیین می شود و جزء قدیمی ترین و ابتدایی ترین قراردادهای مشتقه می باشد.

قرارداد آتی:

قرارداد آتی قرادادی است که بین دو طرف در بورس، منعقد می شود. این قرارداد به منظور خرید یا فروش مقداری معین و با کیفیتی مشخص از یک دارایی در زمان مشخصی در آینده، با قیمت مورد توافق، هنگام امضاء قرارداد تعیین می گردد.

قرارداد اختیار معامله:

قرارداد اختیار معامله دو طرف دارد :

١- خریدار اختیار معامله

خریدار اختیار معامله به دارنده آن حقی را جهت خرید یا فروش یک دارایی پایه (کالا ) در زمانی مشخص و قیمتی معین در آینده بدون اینکه اجباری در معامله داشته باشد را می دهد.

٢- فروشنده اختیار معامله

فروشنده اختیار معامله قراردادی است که چنانچه خریدار تقاضای اجرای تعهد فروشنده را بنماید، فروشنده موظف به اجرای تعهد و فروش دارایی (کالا) به خریدار می باشد. از خریدار دریافت (Premium) فروشنده اختیار مبلغی را بعنوان پشتوانه قیمت معامله بنام حق بیمه می کند.

قراردادهای معاوضه

قرارداد های معاوضه توافقی است میان دو شخص، مبنی بر معاوضه پرداخت های مربوط به اصل و فرع دو نوع متفاوت از بدهی ها و دارایی ها در آینده. نیازهای مختلف شرکت ها و مؤسسات از یک سو و امکانات متفاوت آنان در دسترسی به منابع و بازارهای مالی از سوی دیگر سبب شده است در نیازها و امکانات و به تبع آن خلق ابزارهای مالی جدید در جهت مرتفع ساختن این نیازها تنوع ایجاد شود.