همه چیز درباره برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۰/ بحران‌های بزرگ دیگر به وجود نخواهد آمد؟
جایزه نوبل اقتصادی امسال به سه اقتصاددان آمریکایی تعلق گرفت. بن برنانکی، داگلاس دیاموند و فیلیپ دیبویگ برای پژوهش در زمینه بحران‌های مالی و بانکها و به دلیل بررسی چگونگی مقابله قدرت‌های جهانی با بحران‌های پس‌انداز و به دنبال آن سرمایهگذاری مالی بزرگ، جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۲۲ را دریافت کردند.
به گزارش خبرنگار ایبِنا ، جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ میلادی روز دوشنبه ۱۰ اکتبر به بن برنانکی، رئیس سابق بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) و دو اقتصاددان آمریکایی دیگر با نام‌های داگلاس دایموند و فیلیپ دیبویگ تعلق گرفت. تحقیقات این سه اقتصاددان برای ایجاد قواعد و فهم بازارهای مالی برای کاهش ریسک بحران‌های مالی و جلوگیری از تبدیل آنها به رکود بسیار مهم است.
برندگان نوبل اقتصاد چه کسانی بودند؟
بن برنانکی، داگلاس دایموند و فیلیپ دیبویگ به صورت مشترک جایزه نوبل اقتصادی سال ۲۰۲۲ را دریافت کردند. بن برنانکی متولد ۱۹۵۳ است و در سال ۱۹۷۹ مدرک دکترای خود را از موسسه فناوری ماساچوست در رشته اقتصاد گرفته است. او سابقه رئیس کلی بانک مرکزی ایالات متحده را از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ در کارنامه خود دارد و در حال حاضر محقق ارشد اندیشکده بورکینگز است. داگلاس دایموند هم مثل برنانکی متولد ۱۹۵۳ است و پس از اخذ مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه ییل در سال ۱۹۸۰ به عنوان استاد امور مالی در دانشگاه شیکاگو مشغول به کار بوده است. فیلیپ دیبویگ هم در سال ۱۹۵۵ متولد شده ولی یکسال زودتر از داگلاس دایموند دکترای خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه ییل دریافت کرده و در حال حاضر نیز استاد بانکداری و امور مالی دانشگاه واشنگتن است.
آکادمی سلطنتی علوم سوئد جایزه نوبل اقتصاد یادبود آلفرد نوبل را در سال ۲۰۲۲ به بن برنانکی از موسسه بروکینگز آمریکا، داگلاس دایموند از دانشگاه شیکاگو و فیلیپ دیبویگ از دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس آمریکا اعطا کرد.
داستان از کجا شروع شد؟
بانکها اساسا برای همه ما جزئی از زندگی روزانه هستند. اکثر اوقات بانکها و سیستم بانکی به خوبی کار می‌کنند اما گاهی اوقات وقتی بخشی از آن یا کل سیستم ناگهان با شکست مواجه می‌شود. بحران بانکها و مشکلاتی که به وجود می‌آورند نتایج فاجعه بار به همراه دارد و حتی ممکن است باعث بحران‌های بزرگ مالی در جهان شود.
بحران‌های مالی اتفاقات غم‌انگیزی هستند. مردم به سمت بانکها و بانکها هم به سمت همتایان خودشان هجوم می‌برند و با دومینویی از شکست بانکها مواجه می‌شویم که مثل بادی که آتش را گسترش می‌دهد به سایر بانکها و به سایر نقاط جهان گسترش پیدا می‌کند. این همان بحران مالی است که در رابطه با بانکها با آن مواجه هستیم و نمونه‌ای از آن را در بحران بزرگ مالی سال ۲۰۰۸ دیدیم.
تبعات این اتفاقات بسیار غم انگیز است و می‌تواند تا مدت‌ها اقتصاد کشورها را با مشکل مواجه کند. این اتفاقات در تاریخ خیلی اتفاق افتاده است و هنوز هم ممکن است اتفاق بیفتد.
ممکن است زمانی که درباره بحران‌های مالی و به خصوص نقش اصلی که بانکها در آن ایفا می‌کنند فکر کنید، سوال‌های زیادی برایتان به وجود بیاید.
آیا بدون بانک هم می‌توانیم زندگی کنیم؟ آیا واقعا به بانک نیاز داریم؟ آیا بانکها ذاتا ناپایدار هستند؟ آیا مشکلی در ساختار آن‌هاست که باعث به وجود آمدن بحران مالی می‌شوند؟ و یا اینکه وقتی که بانکها ورشکسته شوند چطور خسارت‌هایی که آورده‌اند جبران می‌شود؟
وقتی به عواقب هجوم بانکی و شکست آنها فکر می‌کنیم، باید به دنبال راه‌حلی برای تغییر سیستم باشیم و اقداماتی پس‌انداز و به دنبال آن سرمایهگذاری پس‌انداز و به دنبال آن سرمایهگذاری را معرفی کنیم که سیستم را پایدار‌تر و از اتفاقات ناگوار جلوگیری کند. امروزه در تئوری‌های بانکداری به این موضوعات پرداخته می‌شود و سعی می‌کنیم تا به آنها پاسخ دهیم. برندگان جایزه نوبل امسال هم به همین موضوعات پرداخته‌اند.
نیم نگاهی به تحقیقات رئیس کل سابق فدرال رزرو
بن برنانکی در تحقیقی در سال ۱۹۸۳ با استفاده از تحلیل آماری در منابع تاریخی نشان داد که هجوم‌های بانکی منجر به شکست‌های بانکی می‌شود و این سازوکاری بود که رکود‌های نسبتا عادی را به رکود بزرگ در دهه ۱۹۳۰ تبدیل کرد. دردناک ترین و شدید ترین بحرانی که در تاریخ اقتصاد مدرن وجود داشته است.
این اتفاق نشان داد که بانکها باید وجود داشته باشند تا اقتصاد درست کار کند. اگر بانکها نباشند کارکرد اقتصاد بدتر می‌شود. در زمان بحران بزرگ درآمد و تولید سقوط کرد و نرخ بیکاری جهش شدیدی داشت و این مسئله به سراسر جهان گسترش پیدا کرد. زمانی که برنانکی تحقیقاتش را منتشر کرد. این یک تغییر بزرگ در رویکرد متعارف بود و باعث شد چشم‌انداز‌ها تغییر پیدا کند. مردم قبلا دیده بودند که بانکها ورشکسته می‌شوند و فکر می کردند که ورشکسته شدن بانک ها به دلیل به وجود آمدن بحران هاست. در حالیکه دلیل خود بحران بانکها بودند اما در حال حاضر دیدگاه برنانکی به یک رویکرد مرسوم تبدیل شده است.
گذری بر تحقیقات دایموند و دیبویگ
دایموند و دیبویگ در تحقیقی در سال ۱۹۸۳ نشان دادند ساختار بانکها به نحوی است که مطمئن شوند پس‌انداز ها به سمت سرمایه‌گذاری‌های تولیدی منتقل می‌شوند و این کار را با واسطه‌گری مالی انجام می‌دهند اما مشکل اینجاست که یک تضاد بین پساندازکنندگان و قرض‌گیرندگان وجود دارد که باید رفع شود. در واقع این تضاد این است که پساندازکنندگان می‌خواهند دارایی‌های نقد شونده داشته باشند و هر زمان که خواستند به این دارایی‌ها دسترسی داشته باشند اما از سوی دیگر قرض‌گیرندگان هم می‌خواهند پول قرض گرفته شده را در خانه یا کارخانه سرمایهگذاری کنند که همه این‌ها تعهدات بلند مدت دارند.
بنابراین بانک ها وارد می‌شوند تا مسئله را با سررسید حل کنند و پول پساندازکنندگان را با این تعهد که همیشه به آن دسترسی دارند، دریافت می‌کنند و آنها را در قالب دارایی‌های بلندمدت به صورت وام به خانوار‌ها و شرکت‌ها می‌دهند که این کار باعث ایجاد نقدینگی و خلق پول می‌شود.
دایموند و دیبویگ با تحقیقاتشان نشان می‌دهند که این تبدیل سررسید ذاتا آسیب‌پذیر است و اگر شایعه‌ای پخش شود که بانکها ورشکسته می‌شوند مردم ناگهان به بانکها هجوم می‌برند و پول خود را از بانک خارج می‌کنند. هر کسی انگیزه دارد تا سریع‌تر پول خود را از بانک بگیرد تا آخرین نفری نباشد که پول خود را قبل از تمام شدن ذخایر بانک بیرون می‌آورد. همین مسئله باعث ورشکسته شدن بانک ها می‌شود و در تبدیل سررسید این مسئله ذاتی است. در نتیجه تبدیل سررسید مهم اما بسیار آسیب پذیر است.
دایموند نشان داد که بانکها ایجاد می‌شوند تا یک وظیفه مهم دیگری با عنوان نظارت بر قرض‌گیرندگان را هم انجام دهند و آنها این کار را از طرف پساندازکنندگان و برای کاهش ریسک نکول انجام می دهند و در نتیجه به عنوان واسطه بین پساندازکنندگان و قرض‌گیرندگان عمل می‌کنند. بنابراین بانکها این کار را با یک روش بهینه انجام می‌دهند تا ریسک نکول را کاهش دهند و بهره‌وری تامین مالی سرمایه‌گذاری‌ها را در اقتصاد بالا‌تر ببرند. بخش مهم این کار نظارت است که نیازمند شناخت نسبت به فعالیت، کسب‌و‌کار و پشتوانه مالی قرض گیرندگان است. این شناخت در طول ارتباط یک فرد با بانک و کسب اعتبار او صورت می‌گیرد. اما وقتی بانکی ورشکسته می‌شود. اعتباری که به وجود آمده از بین می رود و فرد برای مراجعه به بانک دیگری باید از ابتدا اعتبار کسب کند. به همین دلیل است که بانکها تمایل زیادی به نگه داشتن مشتری‌های قدیمی دارند. این مسئله یکی از دلایل تبعات طولانی بحران‌های بانکی است.
تحقیقات برندگان نوبل ۲۰۲۲ چه اهمیت و کاربردی دارد؟
اهمیت این تحقیقات برای جامعه به وجود آوردن چارچوبی برای درک مدرن ما از چرایی نیاز به بانکها، دلیل آسیب‌پذیری آنها و اینکه چه اقدامی در مورد آنها باید انجام شود، ایجاد می‌کنند.
در این تحقیقات برندگان نوبل ۲۰۲۲ نشان دادند که بیمه سپرده راهی برای مقابله با هجوم‌های بانکی است. وقتی بیمه سپرده‌گذاری وجود داشته باشد دیگر هجوم بانکی به وجود نمی‌آید. همچنین بیان می‌کنند که ارائه نقدینگی توسط آخرین پناهگاه نقدینگی یعنی بانک مرکزی یک راه برای مواجهه با بحران است. ایده‌هایی که این محققان مطرح کردند در دوران مدرن هم بسیار ارزشمند تشخیص داده شده‌اند. در زمان بحران مالی درک چرایی شکل گیری بحران اهمیت بالایی دارد.
بحران‌های مالی تبعات بزرگی دارند و با هر شوکی امکان بحران مالی وجود دارد اما با این حال پاندمی کرونا به رکود‌هایی شبیه دهه ۱۹۳۰ منجر نشد. با رشد و تغییر بازارهای مالی نیاز به ایجاد قواعد و فهم بازار های مالی برای کاهش ریسک بحران‌های مالی و جلوگیری از تبدیل آنها به رکود، بسیار مهم است.
تحقیقات این محققان گرچه ۴۰ سال از آن می‌گذرد هنوز کار مهمی برای ایجاد قواعد و فهم بازارهای مالی است.
آیا بحران‌های مالی از بین رفته‌اند؟
با این که تحقیقات برندگان نوبل اقتصاد تاثیرات زیادی را در جلوگیری از شکل‌گیری بحران‌های مالی و کاهش ریسک بانکداری مدرن شده است اما همچنان انتقادات بزرگی نسبت به سیستم بانکداری نوین وجود دارد. همچنین انتقاداتی هم به برخی یافته‌های این محققان وارد است.
به گفته این سه پژوهشگر هجوم‌های بانکی منجر به شکست بانکها می‌شود اما سوال اصلی این است که کدام ضعف سیستم بانکداری منجر به هجوم‌های بانکی می‌شود؟ در نگاه اول بنظر می‌رسد هجوم بانکی به دلیل عدم اطمینان مردم نسبت به حفظ سپرده آنها در بانک است در صورتیکه اینگونه نیست و مسئله اصلی عدم‌انعطاف پذیری بانکها در برابر بحران‌های مالی است که منجر به هجوم بانکی می‌شود.
زمانی که رکود و یا یک بحران مالی در اقتصاد وجود داشته باشد ریسک نکول وام‌های بانکی افزایش می‌یابد. به دلیل اینکه بخش قرض‌گیرنده با مشکلاتی در کسب‌و‌کار خود مواجه می‌شود که باعث ناتوانی او در بازپرداخت بدهی خود می‌شود. در این صورت نگرانی سپرده‌گذاران افزایش می‌یابد و به سمت بانک هجوم می‌آورند. در صورتی که به هر دلیلی این هجوم گسترده باشد حتی بیمه‌ها هم در نتیجه بیمه سپرده‌گذاری با بحران مواجه می‌شوند. و با بیمه کردن سپرده‌گذاری در واقع شکست بانکها را به بیمه‌ها نیز منتقل کرده‌ایم.
بعلاوه استفاده از کمک بانک‌مرکزی در زمان بحران مالی گرچه یک راه است اما بررسی علل شکل‌گیری بحران، جلوگیری کامل از آن و از بین رفتن آسیب‌هایی که این کمک‌ها به جامعه وارد می‌کند هم مسئله مهمی است که به آن پرداخته نشده است. کمک‌های بانک مرکزی به بانکها در شرایط بحران اغلب به صورت مستقیم موجب افزایش نقدینگی و تورم در جامعه می‌شود که به تمام افراد جامعه حتی افرادی که با بانکها در ارتباط نیستند، آسیب می‌رساند. در واقع سوالات اساسی در رابطه بانکها مطرح می‌شود. اینکه آیا خلق پول بانک ها قانونی است؟ و یا به چه دلیل تمام افراد جامعه باید آسیب های بحرانی که بانکها با آن مواجه هستند و حتی خودشان عاملی برای به وجود آمدن آن هستند را بپذیرند؟
بنظر می‌رسد حتی با انجام چنین تحقیقاتی هنوز انتقاداتی در رابطه با سیستم بانکداری وجود دارد که برطرف نشده است و نیازمند این هستیم تا با نگاهی عمیق‌تر به سیستم بانکداری، ساختار آن را اصلاح کنیم تا آسیب بحران‌هایی را که به واسطه بانکها با آن مواجه هستیم به طور کامل از بین برود. می‌توان گفت احتمال شکل‌گیری بحران های مالی وجود دارد و نگرانی‌ها در مورد آن هنوز برطرف نشده است.
پس‌انداز و به دنبال آن سرمایهگذاری
صندوق‌های ثروت دولتی اکنون به دنبال این هستند که تامین کنندگان بزرگ نوآوری های داخلی و خارجی بعدی شوند. در
آنچه از عرضه اولیه ۱۲ میلیارد دلاری شرکت زومیتو می توان آموخت؟
زومیتو، یک شرکت غذا رسان، هدف تغییر عادات غذایی بیش از ۱.۳۶ میلیاد نفر از مردم هند را دارد. اواسط
صنعت سرمایهگذاری خطرپذیر در جهان در سال ۲۰۲۰
اگرچه سرمایه جذب‌شده جهانی از صندوق‌های سرمایهگذاری خطرپذیر در سه فصل سال ۲۰۲۰ تقریبا با تمام سال ۲۰۱۹ برابری می‌کند،
خلاصه وضعیت درخواست‌های سرمایهگذاری در بخش نرم‌افزاری شرکت توسعه کارآفرینی بهمن
خلاصه وضعیت درخواست‌های سرمایهگذاری در بخش نرم‌افزاری شرکت توسعه کارآفرینی بهمن تا انتهای آبان ۱۳۹۹ منتشر شد. شرکت “توسعه کارآفرینی
قرض روش جدید برای تامین مالی استارتاپ‌ها
بدهی یا قرض، معمولا ابزاری برای تأمین مالی استارتاپ‌های رشدیافته[۱] حوزه تکنولوژی است. ولی اخیرا بسیاری از استارتاپ‌های دیگر نیز
مصاحبه با شرکای شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر Vertex US (استراتژی متفاوت در سرمایهگذاری خطرپذیر)
Vertex US شرکت سرمایهگذاری خطرپذیری است که روشی متفاوت در سرمایهگذاری در استارتاپ‌های نوپا دارد. تلاش این شرکت بر این
رایانش کوانتومی
اخیرا سرمایه‌گذاری‌های زیادی در حوزه رایانش کوانتومی شده‌است و توسعه این تکنولوژی، نکات جالب توجهی درباره نوآوری به ما می‌دهد.
بازار داغ IPO آمریکا و خطرات جدی که منتظر آن است
در دوران رکود، فضای سرمایهگذاری در بازار IPO در حدی عجیب و خطرناک شده‌است که حتی ممکن است این دوران
استفاده از یادگیری ماشین در سرمایهگذاری خطرپذیر
در این مصاحبه، ورونیکا وو(۱) بنیان‌گذار و مدیر عامل Hone Capitalبه بررسی و توضیح چگونگی استفاده از تحلیل داده و
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک (SIP) چیست؟
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک (SIP) چیست؟ سرمایهگذاری یکی از روشهای مهم کسب درآمد است و اکثر افراد بنابه شرایط زندگی خود دست‌کم یک بار به‌سراغ آن رفته‌اند. این مبحث برخلاف ظاهر فریبنده‌اش، ماهیتی پیچیده دارد. اینکه چه برنامه سرمایه‌گذاری‌ای داشته باشید تا بتوانید از‌پسِ تلاطم‌های بازار بر‌بیایید و درنهایت سود زیادی نصیبتان شود، موضوعی است که […]
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک (SIP) چیست؟
سرمایهگذاری یکی از روشهای مهم کسب درآمد است و اکثر افراد بنابه شرایط زندگی خود دست‌کم یک بار به‌سراغ آن رفته‌اند. این مبحث برخلاف ظاهر فریبنده‌اش، ماهیتی پیچیده دارد. اینکه چه برنامه سرمایه‌گذاری‌ای داشته باشید تا بتوانید از‌پسِ تلاطم‌های بازار بر‌بیایید و درنهایت سود زیادی نصیبتان شود، موضوعی است که این فرایند را دشوار می‌کند.
یکی از روش‌هایی که برخی از سرمایهگذاران از آن استفاده می‌کنند، برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک است. در این روش، سرمایهگذاران به‌طور‌منظم مبالغ مشخص و یکسانی را به یک صندوق مشترک یا حساب تجاری یا حساب پس‌انداز بازنشستگی واریز می‌کنند. این نوع سرمایهگذاری مدتی است به‌دلیل سهولت و انعطاف‌پذیری بسیارش شهرت پیدا کرده است.
درواقع، فرد با واریز مبالغ مشخص به‌صورت دورهای و با ریسک کم سرمایهگذاری، آرا‌م‌آرام سبد بزرگی از سهام برای خود در آینده ایجاد می‌کند. برای اینکه ببینید روش یادشده چگونه انجام می‌شود و چه ویژگی‌ها و معایب و مزایایی دارد، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را از دست ندهید و تا انتها همراه ما باشید.
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک (SIP) چیست؟
برنامه‌های سرمایهگذاری سیستماتیک (Systematic Investment Plan) به سرمایهگذاری در صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک گفته می‌شود که افراد در آن مبالغ ثابتی را در فواصل زمانی منظم (مثلاً ماهانه) واریز می‌کنند. نکته مهم در این نوع سرمایهگذاری آن است که افراد به‌یک‌باره سرمایه‌ای بزرگ را به حساب یا صندوق تجاری واریز نمی‌کنند و اصل بر سرمایهگذاری تدریجی است.
با اینکه بیشتر SIPها به صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک مربوط می‌شوند، برخی از برنامه‌های SIPها به سرمایهگذاری در حساب‌های تجاری و حساب‌های پس‌انداز بازنشستگی نیز اختصاص پیدا می‌کنند. این برنامه درحقیقت از راهبرد سرمایهگذاری با روش میانگین هزینه دلاری (DCA) پیروی می‌کند. در این راهبرد، با سرمایه‌گذاری‌های کوچک در فواصل زمانی منظم و دوره طولانی، نوسان‌ها و تلاطم‌های بازار نادیده گرفته می‌شوند.
در سرمایهگذاری سیستماتیک، تعداد سهامی که هربار می‌خرید، متغیر است. با افزایش قیمت دارایی سهم خریده‌شده کمتر می‌شود و درمقابل با کاهش قیمت دارایی سهم خریده‌شده افزایش می‌یابد. بدین‌ترتیب در پایان یک دوره، صاحب حجم بسیاری از سهام آن دارایی هستید که قیمتش بین قیمت‌های کم و زیاد در دوره‌های انباشت دارایی است.
سرمایهگذاری سیستماتیک چگونه کار می‌کند؟
وقتی ابتدا مستقیماً در صندوق یا ازطریق کارگزاری در برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک ثبت‌نام می‌کنید، صندوق یا کارگزاری مقدار پولی که قصد دارید سرمایهگذاری کنید و فاصله زمانی هر واریز را برایتان مشخص می‌کند. وقتی اولین واریزی را به حساب سرمایهگذاری انجام دادید، بر‌اساس نسبت مبلغ سرمایهگذاری به ارزش خالص دارایی‌های (NAV) صندوق، بخشی از واحد یا امتیاز صندوق سرمایهگذاری را دریافت خواهید کرد. از این به‌بعد به‌طور‌مرتب و بر‌اساس آنچه در ابتدای ساخت حساب تعیین کرد‌ه‌اید، سرمایهگذاری می‌کنید.
صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک گزینه‌های متنوعی به کاربران ارائه می‌کنند. این نوع سرمایه‌گذاری‌ها درحقیقت غیرفعال (Passive) به‌حساب می‌آیند؛ چون وقتی به آن پولی واریز کردید، دیگر بدون توجه به عملکرد آن، سرمایه‌گذاری‌تان را ادامه می‌دهید. به‌همین‌دلیل، به مقدار پولی که در SIPها قرار می‌دهید، همواره باید گوشه‌چشمی داشته باشید. زمانی‌که به مقدار سرمایه مشخصی رسیدید یا امتیاز معینی را دریافت کردید، درباره برنامه خاتمه‌دادن به سرمایه‌گذاری‌تان یا تغییر آن می‌توانید تصمیم‌گیری کنید.
اگر این نوع سرمایهگذاری غیرفعال را با راهبرد یا سرمایهگذاری فعال (Active) توأم کنید، می‌توانید بر سرمایه‌تان بیفزایید؛ البته قبل از این کار، بهتر است با متخصصان این عرصه مشورت کنید تا درباره مناسب‌ترین راه به شما مشاوره دهند.
سرمایهگذاری سیستماتیک و دانش مالی رفتاری (Behavioral Finance)
بهطورکلی، احساس می‌تواند بر عقل غلبه کند و حقایق و شرایط را به گونه دیگری جلوه دهد. در‌این‌میان، احساسات با کم‌رنگ‌کردن شواهد قطعی و علمی موجب می‌شود فرد از حقایق چشم‌پوشی کند و مسیر متفاوتی را در پیش بگیرد. به‌همین‌دلیل، خودکار‌کردن پس‌اندازها و برنامه‌های سرمایهگذاری ابزار هوشمندی است تا از احساسات شما که بزرگ‌ترین دشمنتان در زمان سرمایهگذاری است، دربرابر خودتان محافظت کند. درحقیقت، این ما هستیم که گرفتار تصمیم‌های احساسی می‌شویم و با اتخاذ مسیر و اقدامی اشتباه دارایی‌هایمان را به خاکستر تبدیل می‌کنیم.
موضوع امور مالی افراد در حوزه روان‌شناختی دانش مالی رفتاری نشان می‌دهد که اقدامات انسان و احساس طمع و ترس بیشتر از انتخاب مدل سرمایهگذاری یا تخصیص دارایی‌ها می‌توانند بر عملکرد فرد تأثیر بگذارند. انسان‌ها هر‌وقت احساسات قوی و مثبت نداشته باشند، بدترین تصمیم‌ها را می‌گیرند. برای نمونه، وقتی قیمت سهام یا ارز دیجیتالی در حال اوج‌گرفتن است و تیتر رسانه‌ها از رکوردهای جدید قیمت و سودهای کلان خبر می‌دهند، مردم به‌یک‌باره سمت این دارایی‌ها هجوم می‌برند.
برعکس این حالت هم رخ می‌دهد. به‌عنوان مثال، وقتی قیمت سهام برای مدت زیادی کم باشد، عده‌ای از مردم به‌دلیل مسلط‌شدن احساسات بر آنها، تصمیم می‌گیرند دارایی‌ها و سهامشان را بفروشند. این عادت «خرید در گرانی و فروش در ارزانی» با مدل سرمایهگذاری عاقلانه کاملاً در تضاد است. وجود برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک احساسات را از فرایند سرمایهگذاری حذف می‌کند. با این روش، دیگر نیاز نیست مدام اخبار و تحرکات بازار را دنبال کنید.
برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک و میانگین هزینه دلاری
سرمایهگذاری سیستماتیک یکی از ابعاد برجسته و اصلی میانگین هزینه دلاری است. میانگین هزینه دلاری ازجمله روشهای سرمایهگذاری بر‌مبنای خرید منظم و دورهای سهام است. ارزش و برتری راهبردی میانگین هزینه دلاری (DCA)، کاهش هزینه کلی به‌ازای هر سهم برای سرمایه‌گذاری‌های ماست. علاوه‌بر‌این، روشهای میانگین هزینه دلاری اغلب در ابتدا با برنامه خرید خودکار همراه‌اند. این روند و برنامه مشخص باعث می‌شود احتمال تصمیم‌گیری‌های ضعیف افراد بر‌اساس احساسات و نوسانات بازار بسیار کمتر شود.
تفاوت برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام (DRIP) با SIP
بسیاری از سرمایهگذاران درکنار SIP ازطریق برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام (Dividend Reinvestment Plans) درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری‌هایشان را برای خرید همان اوراق بهادار صرف می‌کنند. سرمایهگذاری مجدد سود سهام بدین‌معناست که سهام‌داران می‌توانند سهام شرکت‌هایی که پیش‌تر هم بخشی از آنها را خریده‌اند و در‌اختیار دارند، یک بار دیگر بخرند.
در این مدل صندوق یا شرکت کارگزاری به‌جای ارسال فصلی سود سهام به سرمایه‌گذار، از سود او برای خرید سهام بیشتر به اسم سرمایه‌گذار استفاده می‌کند. درواقع، از طرف سرمایه‌گذار و با پول او سهام بیشتری می‌خرند. برنامه‌های سرمایهگذاری مجدد سود سهام نیز خودکار هستند؛ یعنی سرمایه‌گذار در زمان افتتاح حساب یا خرید اولین سهم، اختیار استفاده از سود سهام را می‌تواند به صندوق یا کارگزاری مرتبط بدهد. با این کار سهام‌دار در بلندمدت وجوه متفاوتی را سرمایهگذاری می‌کند.
DRIPهای شرکتی از سرمایهگذاران کمیسیون دریافت نمی‌کنند؛ چون برای انجام معامله به وجود کارگزار نیازی نیست. بعضی از DRIPها امکان خرید مستقیم نقدی سهام از شرکت را با ۱ تا ۱۰درصد تخفیف و بدون کارمزد را ارائه می‌کنند. در‌عین‌حال به‌دلیل انعطاف‌پذیری خاص DRIPها، سرمایهگذاران می‌توانند به مقدار دلخواه و بر‌اساس توان مالی خود در آنها سرمایهگذاری کنند.
در‌این‌بین، برخی SIP و DRIP را باهم اشتباه می‌گیرند. در‌حالی‌‌که در DRIP برخلاف SIP پول مستقیماً از حساب بانکی به حساب سرمایهگذاری واریز نمی‌شود، همان‌طور‌که گفتیم، سرمایهگذاری از محل سود سهام تأمین می‌شود. تفاوت دیگر این دو برنامه سرمایهگذاری در آن است که در DRIP برخلاف سرمایهگذاری سیستماتیک مبالغ ثابتی سرمایهگذاری نمی‌شود؛ چون سود سهام همیشه ثابت نیست و نوسان دارد؛ بنابراین، خرید مجدد سهام نیز متغیر خواهد بود.
در‌عین‌حال برای داشتن برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام، باید از قبل داراییِ سودده داشته باشید تا بتوانید از محل سود آن مجدداً سهام بخرید. SIP و DRIP می‌توانند مکمل‌های خوبی برای سرمایه‌گذار باشند. اگر برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک داشته باشید و سپس برنامه سرمایهگذاری مجدد سود سهام به آن اضافه کنید، به‌مرور‌زمان سهام و دارایی‌های بیشتری دریافت خواهید کرد و طبیعی است که بسیار زودتر به اهداف مالی‌تان می‌رسید.
مزایا و معایب برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک
در SIP هم مثل هر‌چیز دیگری، مزایا و معایبی وجود دارد که در اینجا فهرست‌وار به آنها اشاره می‌کنیم.
مزایای SIP
- محافظت دربرابر نوسان
- سرمایهگذاری آسان بر بودجه
- سرمایهگذاری خودکار
- نیاز اندک به تحقیق و پرس‌وجو
معایب SIP
- مخارج زیاد
- نقدشوندگی اندک
- از‌دست‌رفتن فرصت‌های خرید
مشارکت در برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک
اکنون که با مفهوم SIP آشنا شدیم، به‌سراغ نحوه مشارکت در برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک می‌رویم. این مشارکت در چند مرحله شکل می‌گیرد که عبارت‌اند از:
مرحله اول: شناسایی اهداف
سرمایهگذاری باید فرایندی مبتنی‌بر هدف باشد. اگر اهدافتان را بدانید، احتمال رسیدن به آنها بسیار بیشتر است. چند لحظه به اهداف سرمایهگذاری خودتان فکر کنید. یادتان باشد هر SIP متفاوت با دیگری است و بعضی از آنها می‌توانند در رسیدن به اهدافتان بهتر کمک کنند؛ بنابراین، قدم اول باید شناساسی هدف باشد.
مرحله دوم: انتخاب برنامه
برنامه‌های سرمایهگذاری سیستماتیک باهم متفاوت‌اند؛ پس باید مقداری زمان بگذارید و گزینه‌های پیش روی خود را باهم مقایسه کنید تا ببینید کدام‌یک با اهداف و سبک سرمایه‌گذاری‌تان تناسب بیشتری دارد. هنگام مقایسه SIPها حتماً به این نکات دقت کنید:
- کارمزدها: بعضی از برنامه‌های سرمایهگذاری کارمزدهای هنگفتی می‌گیرند و برخی دیگر کارمزد معقول‌تری دارند. بی‌شک هیچ‌کس دلش نمی‌خواهد در برنامه‌ای شرکت کند که کارمزدهای زیادی داشته باشد؛ چون درنهایت از سود مالی فرد کم و ظرفیت رشد محدود می‌شود.
- سابقه سوددهی: به سابقه سوددهی برنامه سرمایهگذاری در سه تا پنج سال گذشته نگاه کنید و درصورت نیاز نیز، سال‌های بیشتری را بررسی کنید.
- تخصیص دارایی: در هنگام سرمایهگذاری، باید بدانید سرمایه‌تان را قرار است به چه حوزه‌ای اختصاص دهید. ببینید که برنامه‌های موجود از چه دارایی‌های استفاده می‌کنند و مطمئن شوید که آیا با اهداف سرمایهگذاری شما همخوانی دارند یا خیر.
مرحله سوم: تنظیم و پرکردن فرم‌ها
هرکدام از ارائه‌کنندگان برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک فرم‌های مخصوصی برای افتتاح SIP دارند. بااین‌حال، همه این ارائه‌کنندگان به ارائه فرم KYC (شناخت مشتری) به سرمایه‌گذار ملزم هستند. در این فرم، تمام اطلاعات هویتی شخصی‌تان وارد می‌شود تا صندوق یا کارگزاری مطمئن شود سرمایهگذاری شما بخشی از فعالیتی مجرمانه مانند فرایندهای پول‌شویی نباشد.
مرحله چهارم: اتصال حساب بانکی
سرمایهگذاری SIP ازطریق حواله بانکی به‌طورخودکار انجام می‌شود؛ پس برای شروع، حساب بانکی‌تان را باید متصل کنید. درصورتی‌که ازطریق کارگزار SIP می‌خرید، باید از‌قبل حساب بانکی خود را به حساب کارگزاری متصل کرده باشید. اگر مستقیم از صندوق سرمایهگذاری مشترک SIP می‌خرید، شماره حساب و شماره پیگیری را از شما درخواست می‌کنند.
جایگزین‌های برنامه سرمایهگذاری سیستماتیک
اگر درباره SIP تحقیق و پرس‌وجو کرده و به این نتیجه رسیده‌اید که با شرایط و خواسته‌های شما مطابق نیست، نگران نباشید؛ زیرا راه‌های دیگری هم برای دسترسی به بازار و استفاده از مزایای سرمایهگذاری خودکار وجود دارد. درادامه، دو نمونه از این سرمایه‌گذاری‌های رایج را شرح می‌دهیم:
- خرید صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF): صندوق‌های قابل‌معامله در بورس یا ETFها سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که از گروه‌های بزرگی از افراد پول دریافت و آن را در سبدهای متنوع سهام سرمایهگذاری می‌کنند. این صندوق‌ها را مثل هر نوع سهم دیگری می‌توان ازطریق کارگزاری‌ها خرید.
بسیاری از کارگزاری‌ها امکان سرمایهگذاری خودکار را فراهم می‌کنند و از حساب‌های بانکی شما مبالغ ازپیش‌‌تعیین‌شده‌ای را با فواصل زمانی مشخص برداشت و به انتخاب خودتان در دارایی‌های دلخواه شما سرمایهگذاری می‌کنند. ایجاد سرمایه‌گذاری‌های خودکار در ETFهای بازار فراگیر به شما اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به پرداخت کارمزدهای حضانتی و صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک، SIP خودتان را بسازید.
- استفاده از سرویس‌های ربات مشاور: ربات‌های مشاور در میان سرمایهگذاران نسل جدید محبوبیت زیادی دارند. ربات‌های مشاور مانند بترمنت (Betterment) و اکورنز (Acorns) ازطرف شما سرمایهگذاری خودکار انجام می‌دهند. بهطورکلی، این سرویس‌ها در طیف گسترده‌ای از ETFها سرمایهگذاری و بدون نیاز به تلاش سرمایه‌گذار و صرف وقت وی، دارایی او را وارد بازارهای سرمایه می‌کنند.
وقتی حساب ربات مشاور ایجاد می‌کنید، از شما درباره اهداف سرمایهگذاری و میزان سرمایه‌تان سؤال می‌شود. مشاور با استفاده از پاسخ‌هایتان برنامه‌ای می‌سازد تا به اهداف مالی‌تان برسید. این برنامه اغلب شامل خرید‌های منظم و ثابت است. مزیت اصلی ربات مشاور درمقایسه‌با SIPهای سنتی، هزینه آن‌هاست. ربات مشاور، تنها کارمزد ۰.۲۵درصدی دریافت می‌کند.
جمع‌بندی
برنامه‌های سرمایهگذاری سیستماتیک جذابیت خاص خود را دارند. هرکسی می‌تواند فارغ از تجربه‌ای که در بازارهای مالی دارد، مقداری پول را به این عرصه اختصاص دهد و سرمایهگذاری کند. این برنامه‌ها ازطریق میانگین هزینه دلاری و تنوع فراوانشان، از سرمایهگذاران درمقابل خطرهای ناشی از تلاطم‌های بازار محافظت می‌کنند.
اگر زمانی تصمیم گرفتید در SIP سرمایهگذاری کنید، حتماً پیش‌از‌آن تحقیق کنید. گزینه‌های زیادی ازلحاظ قیمت و عملکرد وجود دارند و باید آنها را به‌خوبی باهم مقایسه کنید. یقیناً با تحقیق و پرس‌وجوی بیشتر می‌توانید گزینه مناسبی را پیدا کنید که پاسخ‌گوی نیازهایتان باشد و اهدافتان را محقق کند. یادتان باشد خودتان مسئول سود‌و‌زیان حاصل هستید؛ پس مراقب سرمایه‌تان باشید.
انواع روش های سرمایه گذاری در ایران
انسان‌ها در طول زندگی‌شان به طور دائمی در حال سرمایه گذاری هستند. سرمایه گذاری مالی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین انواع سرمایهگذاری به شمار می‌آید. بازارهای هدف متنوعی پیش روی افراد قرار دارد که می‌توانند در آنها به سرمایهگذاری بپردازند. بورس، طلا، ارز، املاک و مستغلات به‌عنوان مهم‌ترین روش های سرمایه گذاری در ایران به شمار می‌آیند که جمع کثیری پس‌انداز و به دنبال آن سرمایهگذاری در کشور در این بازارها سرمایهگذاری می‌کنند. برای موفقیت در هر سرمایهگذاری نیاز است تا افراد مجموعه اصولی را رعایت کنند. یکی از این اصول استفاده از مشاوره سرمایه گذاری است. در این مقاله به بررسی انواع روشهای سرمایهگذاری در ایران و اهمیت استفاده از مشاوره در سرمایهگذاری می‌پردازیم.
سرمایه گذاری چیست؟
انسان‌ها در طول در زندگی خود با کار کردن به دنبال کسب پول هستند. بخشی از پولی که افراد به دست می‌آورند، برای مصارف روزانه زندگی خرج می‌شود. اما بخش دیگری از پول تبدیل به سرمایه زندگی آنها می‌شود. سرمایه گذاری در اینجا معنی پیدا می‌کند. در واقع زمانی که افراد پول خود را تبدیل به کالای دیگری می‌کنند، به‌نوعی اقدام به سرمایهگذاری کرده‌اند.
سرمایهگذاری در حالت کلی با دو هدف صورت می‌گیرد:
- در وهله اول افراد به دنبال آن هستند که ارزش پول خود را در برابر نوسانات اقتصادی مانند تورم حفظ کنند.
- در ادامه افراد به دنبال کسب سود از پس‌انداز و به دنبال آن سرمایهگذاری محل سرمایه گذاری خود هستند تا بتوانند در آینده برای خود خلق پول کنند.
در بحث مشاوره سرمایه گذاری این نکته به‌درستی اشاره می‌شود که افراد نباید منبع درآمد واحدی برای خود تعریف کنند. بلکه باید با تعریف منابع مالی جدید، راه‌هایی متنوع برای کسب درآمد ایجاد کند.
انواع روشهای سرمایه گذاری در ایران
سرمایه گذاری در حالت کلی به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
۱. روش سرمایه گذاری مستقیم
در روش مستقیم، فرد بدون نیاز به‌واسطه، به‌صورت شخصی وارد سرمایهگذاری می‌شود.
۲. روش سرمایه گذاری غیرمستقیم
در روش غیرمستقیم، فرد سرمایه خود را در اختیار یک واسطه قرار می‌دهد و در ازای این کار سودی را دریافت می‌کند.
لازم است که بدانید، سرمایه گذاری‌های مختلف در کشور ما رایج است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم. انواع روشهای سرمایهگذاری عبارت‌اند از:
۱. املاک و مستغلات
بازار املاک و مستغلات یکی از بازارهای سرمایهگذاری قدیمی در کشور است که بسیاری معتقد هستند که یکی از امن‌ترین بازارها برای سرمایهگذاری به شمار می‌آید.
۲. کالا
گاهی اوقات افراد از طریق خرید کالا اقدام به سرمایهگذاری می‌کنند. طلا و جواهرات به‌عنوان کالاهای سرمایه‌ای بسیار رایج در کشور به شمار می‌آیند.
۳. سهام
بورس به‌عنوان یکی دیگر از بازارهای مالی در کشورهای مختلف دنیا به شمار می‌آید که کاملاً ماهیت سرمایهگذاری داشته و پس‌انداز و به دنبال آن سرمایهگذاری افراد از طریق خرید و فروش سهام شرکت‌ها در آن فعالیت می‌کنند.
۴. ارز
بازار ارز نیز به سبب تورم اقتصادی حاکم بر کشور ما به‌عنوان یک روش سرمایه گذاری برای حفظ ارزش پول به‌حساب می‌آید.
۵. اوراق قرضه
دولت‌ها برای عملی کردن پروژه‌های عمرانی مختلف نیاز به سرمایه دارند. گاهی اوقات تأمین مالی پروژه‌های خود را از طریق انتشار اوراق قرضه در دستور کار قرار می‌دهند. در ازای عرضه این اوراق به خریداران تضمین می‌دهد که وجوه‌شان را با سود معینی به آنها بازگرداند.
۶. سپرده بانکی
بانک نیز یکی دیگر از روشهای سرمایه گذاری به شمار می‌رود که مدت‌ها است در کشور رواج دارد. افراد وجوه خود را به بانک می‌سپارند و در ازای آن به‌صورت دورهای سود مشخصی دریافت می‌کنند.
۷. صندوق سرمایهگذاری
افراد همچنین می‌توانند سرمایه خود در اختیار صندوق‌های سرمایهگذاری قرار دهند تا آنها اقدام به سرمایهگذاری کنند و سود حاصل از سرمایه گذاری بین دو طرف تقسیم می‌شود. صندوق‌های سرمایهگذاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و افراد بسته به میزان ریسک‌پذیری‌شان، می‌توانند در آنها اقدام به سپرده‌گذاری کنند.
۸. ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال به‌عنوان یکی از جوان‌ترین بازارهای مالی شناخته می‌شوند که حدود 10 سال است در دنیا فراگیر شده و توجهات زیادی به این بازار جلب شده است.
سرمایه گذاری در بورس
بورس به‌عنوان یکی از بازارهای مالی مهم در کشور ما به شمار می‌آید. با آزاد شدن سهام عدالت در کشور، عملاً میلیون‌ها ایرانی وارد بازار سرمایه شدند. بورس به‌عنوان یکی از بازارهای مالی به شمار می‌آید که فعالیت در آن کاملاً تخصصی است. افراد باید آموزش لازم برای فعالیت در این بازار را به‌صورت مفصل و دقیق تجربه کنند. در غیر این صورت این بازار می‌تواند تبدیل به کوره‌ای برای سوزاندن سرمایه افراد بی‌تجربه و ناآشنا به مسائل بورس شود. برای سرمایهگذاری در بورس حتماً باید یکی از دو راه زیر را در پیش بگیرید:
- آموزش لازم برای فعالیت در این بازار را باید قبل از هرگونه اقدام به سرمایه گذاری فرا بگیرید.
- از طریق صندوق‌های سرمایهگذاری اقدام کنید. این صندوق‌ها از افراد بسیار کاملاً باتجربه در بازار بورس تشکیل شده‌اند و به این ترتیب ریسک سرمایهگذاری شما کاهش پیدا می‌کند.
اهمیت استفاده از مشاوره در سرمایه گذاری
سرمایهگذاری در هر بازاری تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار دارد. اقتصاد مقوله پیچیده‌ای است که حتی متخصصان این علم نیز نمی‌توانند ادعا کنند که تسلط کاملی بر موضوعات آن دارند. اهمیت مسئله بهره‌گیری از مشاوره بورس یا سایر فرصت‌های سرمایهگذاری در همین‌جا مطرح می‌شود. شرایط کلان اقتصادی در هر کشوری به طور مستقیم روی بازارهای مالی اثرگذار است. دستیابی به درک درست از این بازارها در شرایط فعلی و پیش‌بینی وضعیت آینده آنها نیاز به تخصص بالایی دارد. برای این منظور باید زمان قابل توجهی صرف آموزش و تحلیل شود. به همین دلیل عملاً افرادی در جامعه مطرح می‌شوند که در نقش مشاور سرمایه گذاری فعالیت می‌کنند. این افراد می‌توانند شما را نسبت به شرایط بازار در حال و آینده کاملاً آگاه کنند.
فاکتورهای سرمایه گذاری ایمن
فاکتورهای متعددی در موفقیت سرمایه گذاری اثرگذار است که افراد برای دستیابی به موفقیت باید آنها را رعایت کنند. این فاکتورها عبارت‌اند از:
- هدف از سرمایهگذاری باید به طور دقیق قبل از هر اقدامی مشخص شود.
- میزان ریسک‌پذیری هر فرد عامل مؤثری در انتخاب بازار هدف است.
- سرمایهگذاران موفق به طور دائمی نسبت به مطالعه و آموزش اقدام می‌کنند.
- صبر و شکیبایی یکی از مهم‌ترین خصلت‌های سرمایهگذاران موفق است.
- برای موفقیت در سرمایه گذاری باید به طور فعالانه در بازار نظارت داشت.
کارمنتو؛ پلتفرم مشاوره در حوزه‌های مختلف سرمایه گذاری
فرقی نمی‌کند که کدام‌یک از روشهای فوق را برای سرمایه گذاری انتخاب می‌کنید. آنچه در وهله اول اهمیت دارد، این است که حتماً از مشاوره سرمایه گذاری استفاده کنید تا احتمال هرگونه ضرر و زیانی را به حداقل ممکن برسانید. کارمنتو با گردآوری تعدادی از مشاوران متخصص در حوزه‌های مختلف سرمایه گذاری، آماده است تا به عموم افرادی که قصد سرمایهگذاری در بازارهای مختلف مالی دارند، راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد. تفاوتی نمی‌کند که در کدام نقطه از کشور حضور دارید؛ به‌راحتی می‌توانید از خدمات مشاوره سرمایه گذاری کارمنتو استفاده کنید و بازار هدف خود را به‌درستی شناسایی کنید.
دیدگاه شما