ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک

فصل اول

در زمان حاضر محیطی که شرکت‌ها در آن فعالیت می‌کنند، محیطی در حال رشد و رقابتی است و شرکت‌ها نیز برای توسعه فعالیت‌های خود به سرمایه گذاری‌های جدید نیاز دارند. سرمایه گذاری در پروژه‌های سودآور نیازمند تهیه منابع مالی و وجوه نقد مورد نیاز است و در این راستا شرکت‌ها ناگزیر به استفاده از مکانیزم‌های تامین مالی می‌باشند.

در این بین بازار مالی متشکل از بازار پول و بازار سرمایه نقش واسطه ای را بازی می‌کند که در سمت تقاضای آن فرایندی بنام تامین مالی قرار می‌گیرد و طرف عرضه آن فرایندی بنام سرمایه گذاری را تکمیل می‌کند. با وجود چنین بازاری شرکت‌ها اطمینان دارند که قادرند با مراجعه به آنها و در قالب اشکال مختلف تامین مالی وجوه نقد مورد نیاز خود را تامین کنند. بازار پول از طریق بانک‌ها و موسسات مالی وجوه را از عرضه کنندگان به متقاضیان منتقل می‌کند.

در این بازار، شرکت‌ها که متقاضی دریافت وام هستند باید اعتبار دهندگان را نسبت به توانایی ایفای تعهدات خود مطمئن سازند. در بازار سرمایه از طریق بورس اوراق بهادار شرکت‌ها قادرند تا سرمایه مورد نیاز را جذب و پروژه‌های بزرگ و بلند مدت خود را تامین مالی نمایند. سرمایه گذاران نیز برای کسب بازده معقول و مناسب، سرمایه گذاری می‌کنند. سرمایه گذاران تا حد ممکن سعی دارند تا منابع مالی خود را به نحوی سرمایه گذاری کنند که کمترین ریسک و بالاترین بازدهی را داشته باشند، بدیهی است در این راستا سرمایه گذاران نیازمند ابزاری خواهند بود تا از طریق آن بتوانند ریسک و بازده هر سرمایه گذاری را پیش بینی کنند.

1-2- بیان مسئله

محیطی که شرکت‌ها امروزه در آن فعالیت می‌کنند محیطی در حال رشد و بسیار رقابتی است و شرکت‌ها برای ادامه حیات مجبور به رقابت با عوامل متعددی در سطح ملی و بین المللی و بسط فعالیت‌های خود از طریق سرمایه گذاری هستند. شرکت‌ها برای سرمایه گذاری به منابع مالی نیاز دارند. اما منابع مالی و استفاده از آنها باید به نحوی تعیین شود تا شرکت بتواند سود آور باشد و این وظیفه مدیر مالی است که منابع تامین مالی و نحوه استفاده از آنها را تعیین کند. منابع تامین مالی شرکت‌ها بر اساس تامین مالی آنها به دو بخش ((منابع مالی داخلی و منابع مالی خارجی)) ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم می‌شود. در منابع مالی داخلی، شرکت از محل سود کسب شده اقدام به تامین مالی می‌کند یعنی به جای تقسیم سود بین سهامداران سود را در فعالیت‌های عمدتاً عملیاتی شرکت به منظور کسب بازده بیشتر ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک به کار می‌گیرد. در تامین مالی خارجی شرکت از محل بدهی‌ها (استقراض) و انتشار سهام اقدام به تامین مالی می‌کند. تفاوت اصلی بدهی و سهام را می‌توان در الزام پرداخت و مزایای مالیاتی بدهی، خلاصه کرد (رمضان پور و همکاران،1391).

مودیلیانی و میلر (1958) بیان می‌کنند که در بازار‌های رقابت کامل (بازار‌های فاقد مشکلات نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی) تصمیمات سرمایه گذاری و تامین مالی شرکت‌ها مستقل از یکدیگر هستند. به عبارت دیگر شرکت‌ها می‌توانند همیشه تامین مالی خارجی را با هزینه ای معادل هزینه خودشان انجام دهند، لیکن فرض عدم نقص بازار، غیر واقع بینانه است. در صورت وجود نقص‌های بازار سرمایه، منابع وجوه داخلی و خارجی نمی توانند کاملا جایگزین یکدیگر باشند (ارسلان و همکاران، 2006).

اما مدیر مالی باید همیشه مواظب باشد که روش‌های تامین مالی با نوع سرمایه گذاری در شرکت سازگار باشد و همچنین از اهرم در حد معقول آن استفاده کند تا هم ارزش شرکت حداکثر شود و هم از پیامدهای نامطلوب ریسک مالی به واسطه استفاده از بدهی جلوگیری کند. همچنین به نظر می‌رسد که باید انگیزه ای در واحد تجاری ایجاد شود تا از این منبع تامین مالی که نیز محدود می‌باشد استفاده بهینه نماید و این استفاده بهینه در به حداکثر رساندن ثروت سهامداران نمایان می‌شود.

از جمله مهمترین گروه‌های استفاده کننده از اطلاعات حسابداری، تامین کنندگان منابع مالی و اعتبار دهندگان به طور عام و سرمایه گذاران به طور خاص است. بدیهی است سرمایه گذاران نیازمند ابزاری خواهند بود تا از طریق آن بتوانند ریسک و بازده هر سرمایه گذاری را پیش بینی کنند، از طرف دیگر از جمله متداول ترین مدل نظری که جهت پیش بینی بازده اوراق بهادار به کار گرفته می‌شود، مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه ای است که جهت بکار گیری آن در تصمیم گیری، ابتدا لازم است متغیر ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک مدل اصلی مذکور تعیین شود. بنابراین سرمایه گذاران به فرایند پیش بینی ریسک سیستماتیک توجه خاصی خواهند داشت. در حال حاضر یک راه کار برای برآورد ریسک سیستماتیک استفاده از اطلاعات بازار (قیمت و بازده سهام) است. ولی چنانچه در مواردی امکان دسترسی به اطلاعات بازار وجود نداشته باشد، به عنوان نمونه در زمانی که سهام برای اولین بار در بورس عرضه شود و یا برای شرکت‌های خارج از بورس، در این صورت چگونه باید ریسک سیستماتیک سهام پیش بینی شود. برای نیل به هدف باید ابتدا تعیین نمود که آیا بین اطلاعات مذکور با ریسک سیستماتیک رابطه وجود دارد یا خیر؟

نتایج حاصل از تحقیقات نشان می‌دهد که بین ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک اطلاعات حسابداری (از جمله نسبت‌های مالی، سود حسابداری و جریان وجوه نقد) با ریسک سیستماتیک رابطه وجود دارد (اسماعیل و کیم، 1989، بیور و کیتلر، 1970). از جمله در تحقیقی اسماعیل و کیم (1989) نشان دادند که اطلاعات مربوط به جریان وجوه نقد نسبت به سود حسابداری در فرایند پیش بینی ریسک سیستماتیک دارای محتوای افزاینده اطلاعاتی است.

در این تحقیق رابطه روش‌های مختلف تامین مالی با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بررسی می‌شود.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

هدف اصلی شرکت‌ها به حداکثر رساندن ثروت سهامدارن است. در این رابطه تعیین ابزارهای تامین مالی مناسب و ارتباطی که با ثروت سهامداران دارند از نگرانی‌های عمده مدیران است. در ایران این ابزارها بیشتر به تسهیلات دریافتی و سهام عادی به عنوان منابع خارجی و سود انباشته به عنوان منبع داخلی محدود می‌شود که هر یک ویژگی‌های خاص خود را داراست. در این میان بازار سرمایه با نقش اتکا ناپذیر خود در رشد و توسعه اقتصادی کشور، نسبت به روش‌های تامین مالی در قالب تغییرات ریسک و بازده سهام که عوامل موثر در تصمیم گیری‌های سرمایه گذاران به شمار می‌روند، واکنش نشان می‌دهند.

امروزه خرید سهام شرکتها یکی از روش‌های سرمایه گذاری برای کسب بازده قابل قبول به شماره می‌رود اما بازدهی این سرمایه گذاری همواره با ریسک توام است که می‌توان بخشی از این ریسک‌ها (ریسک غیر سیستماتیک) را با تشکیل سبد اوراق بهادار و تنوع بخشیدن به انواع دارایی‌ها کنترل کرد به همین علت، شناخت ویژگی‌های ریسک برای سرمایه گذاری اهمیت ویژه ای دارد.

آگاهی از میزان ریسک شرکت‌ها، خصوصا ً ریسک سیستماتیک می‌تواند نقش بسزایی در تصمیم گیری‌ها ایفا نماید، زیرا اعتقاد بر این است که بازده سهام شرکت‌ها تابعی از ریسک سیستماتیک است و این ریسک بیانگر تغییرات نرخ بازده یک سهم به تغییرات نرخ بازده کل بازار سهام است.

ریسک و بازده دو عامل کلیدی در انواع سرمایه گذاری‌ها هستند، بازدهی که یک سرمایه گذار بدست می‌آورد قطعی نیست، بنابراین مجبور به تحمل ریسک است. از سوی دیگر در یک سرمایه گذاری عقلانی ریسک غیر سیستماتیک با تنوع در سرمایه گذاری‌ها و صنایع مختلف قابل حذف یا کاهش می‌باشد.

لذا تحقیق حاضر به دنبال بررسی رابطه روش های مختلف تامین مالی بر ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک جهت کمک به سرمایه گذاران، مدیران، تحلیلگران و دیگر افراد ذی نفع می‌باشد.

با توجه به اهمیت مطالب ذکر شده در بالا این سئوالات مطرح می‌گردد:

• آیا بین روش‌های تامین مالی و ریسک سیستماتیک در بازار سرمایه ایران ارتباط معناداری وجود دارد؟
• آیا بین روش‌های تامین مالی و ریسک غیر سیستماتیک در بازار سرمایه ایران ارتباط معناداری وجود دارد؟

1-4- جنبه نوآوری تحقیق

طی سال‌های اخیر تحقیقات اندکی در ارتباط با تامین مالی با متغیر‌های مالی و غیر مالی صورت گرفته، اما تا اکنون در ایران هیچ گونه تحقیقی در مورد ارتباط روش‌های تامین مالی با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک انجام نشده است، لذا نتایج حاصل از این تحقیق می‌تواند با اهمیت و در خور توجه استفاده کنندگان درون و برون سازمانی جهت توجه بیشتر به رابطه روش‌های تامین مالی با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک باشد.

نحوه محاسبه ریسک و بازده

سرمایه‌گذاران برای ورود به هر بازاری، به اطلاعات و دانش کافی برای موفقیت در آن بازارها نیاز دارند. عملکرد شرکت‌های بورسی در هنگام تصمیم‌گیری درباره معاملات سنجیده می‌شود و به‌طور هم زمان ریسک و بازده آن‌ها محاسبه می‌گردد. ریسک و بازده از مهمترین و تأثیرگذارترین فاکتورها در زمینه معامله‌گری است.

ریسک چیست؟

ریسک در مفهوم مالی به احتمال اختلاف میان بازده مورد نظر و بازده واقعی در یک سرمایه‌گذاری گفته می‌شود؛ به عبارت دیگر زیان بالقوه قابل اندازه‌گیری یک سرمایه‌گذاری را ریسک می‌نامند. "وستون" و "بریگام" در تعریف ریسک یک دارایی می‌نویسند: ریسک یک دارایی عبارت است از تغییر احتمالی بازده آتی ناشی از آن دارایی. بنابراین ریسک، احتمال تغییر بین بازده واقعی و بازده پیش‌بینی شده است. منظور از احتمال این است که اطمینانی به تغییرات نیست؛ تغییر اشاره به هرگونه کاهش یا افزایش در منافع را دارد، به این معنا که تغییر همیشه نامطلوب نیست.

کل ریسک را می‌توان به دو نوع تقسیم نمود:

ریسک سیستماتیک: ریسکی را می‌نامند که مربوط به کل بازار است. این ریسک را "ریسک غیرقابل حذف" و یا "ریسک بازار" نیز می‌نامند. این ریسک بر کل بازار و نه تنها یک سهم یا صنعت خاص تأثیر می‌گذارد.

ریسک غیرسیستماتیک: این ریسک یکی از انواع ریسک‌های سرمایه‌گذاری است و شرکت و یا صنعت خاصی را مورد بررسی قرار می‌دهد. ریسک غیرسیستماتیک را اصطلاحاً "ریسک مشخص" نیز می‌نامند. این گونه ریسک‌ها اغلب ریسک‌های درونی هستند و به مسائل شرکت مرتبط است؛ مواردی مانند ضعف مدیریت شرکت، عدم درست عمل کردن سهامداران و غیره.

طبق نظریه‌های ارائه شده در پرتفولیو، ریسک غیرسیستماتیک از بین می‌رود اما ریسک سیستماتیک همچنان پا برجاست. تغییر نرخ بهره، نرخ تورم، سیاست‌های پولی و مالی، شرایط سیاسی و غیره از منابع ریسک سیستماتیک می‌باشند. هر تغییر در عوامل ذکر شده بر روی شرایط کلی بازار تأثیر گذارند. تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی از منابع اصلی ریسک سیستماتیک می‌باشد که می‌توان به ریسک نرخ بهره، ریسک تورم، ریسک کشور، ریسک بازار اشاره کرد.

رسیک غیر سیستماتیک + ریسک سیستماتیک = ریسک کل

از ضریب بتا، برای اندازه‌گیری ریسک سیستماتیک استفاده می‌شود.

بازده

به منفعتی که از یک سرمایه‌گذاری به دست می‌آید، بازده می‌گویند. سرمایه‌گذاری عبارتست از تخصیص منابع به دارایی‌های واقعی نظیر زمین و خانه و دارایی‌های مالی نظیر اوراق بهادار که میزان بازده آن متناسب با ریسک مورد انتظار باشد. بازده به معنای پاداشی است که سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری خود به دست می‌آورد. بازده نرخ به تدریج پایین می‌آید و ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی با آن محاسبه می‌گردد.

بازده سهام از دو قسمت تشکیل می‌شود:

1) بازده جاری یا بازده ناشی از دریافت سود سهام
2) بازده ناشی از افزایش قیمت سهام

رابطه بین ریسک و بازده

ریسک و بازده تا یک نقطه با هم رابطه مستقیم دارند، چنانچه ریسک افزایش یابد بازده نیز افزایش پیدا می‌کند. اما با بالا رفتن ریسک از یک سطح مشخص بازده کاهش پیدا می‌کند، به نحوی که پس از گذشت از این نقطه هر چه ریسک را بالا ببریم، بازده افزایش پیدا نمی‌کند.

محاسبه ریسک

با توجه به تعریف ریسک می‌توان آن را با انحراف معیار محاسبه کرد:

که در آن با توجه به مفاهیم مالی:

σ: انحراف بازده واقعی یا ریسک
ri: بازده‌های واقعی
r: میانگین بازده‌ها
n: تعداد دوره‌ها

هرچه انحراف معیار نسبت به میانگین کوچکتر باشد؛ ریسک کمتر خواهد بود. ریسک را می‌توان در دو بعد زمانی محاسبه کرد:

ریسک فعلی: ریسک فعلی براساس اطلاعات تحقق یافته یک دارایی در طی سال‌هاي گذشته تاکنون محاسبه می‌گردد.

ریسک آتی: این نوع ریسک براساس اطلاعات حاصل از پیش‌بینی‌هاي آتی محاسبه می‌شود. چون اساس محاسبات، ارقام پیش‌بینی شده است، در این روش محاسبه باید توزیع احتمالات و روش محاسبه میانگین (امید ریاضی) را شناخت.

ارزیابی و تحلیل ریسک غیرسیستماتیک شرکت‌های بورسی وابسته به سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح

1 دکتری علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

2 دکتری علوم اقتصادی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه خارزمی، تهران، ایران.

چکیده

سازمان‌ تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) جهت حفظ و توسعه منافع ذی‌نفعان، بخشی از سرمایه خود‌ را در بازار ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک سهام سرمایه‌گذاری می‌نماید. پیچیدگی در انتخاب سهام و ریسک حاصل از آن شرکت را ملزم به ارزیابی و مدیریت ریسک می‌نماید. ساتا، با هدف حفظ و ارتقا انضباط مالی، دارای سهام مدیریتی در چندین شرکت بورسی است. لذا، ارزیابی ریسک غیرسیستماتیک شرکت‌های بورسی وابسته به ساتا و ارائه راهبرد جهت کنترل آن ریسک‌ها جهت مطالعه انتخاب شده است. جهت ارزیابی ریسک غیرسیستماتیک، ابتدا به کمک مدل رگرسیونی فاما-فرنچ میزان همبستگی بازده‌ شرکت‌های بورسی وابسته به ساتا به عوامل بازار محاسبه شده، و سپس میزان ریسک غیرسیستماتیک به کمک باقیمانده مدل تخمین زده شده است. در ادامه، ریسک‌های تجاری و مالی، که دارای ابعاد غیرسیستماتیک هستند، به کمک تغییرات فروش و تغییرات سود ارزیابی گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از اجرای مدل، ریسک غیرسیستماتیک شرکت‌های مورد مطالعه، از زیاد به کم، عبارتند از فرآور، حفاری، فجر، توریل، وتوکا، کوثر، پارسان، وغدیر و مارون. نمادهای فجر، فرآور، حفاری و توریل دارای ریسک تجاری نامطلوب بوده‌اند. از لحاظ عملکرد مالی، نمادهای توریل، حفاری، فرآور، فجر و پارسان به ترتیب کمترین ثبات مالی را ثبت کرده‌اند. از نظر نوع صنایع، گروه بیمه‌ دارای عملکرد مالی و تجاری مطلوب بوده، صنعت حمل‌ونقل و فلزات اساسی از هر دو نظر عملکرد نامطلوبی داشته، صنعت پتروشیمی دارای عملکرد تجاری مطلوب و ریسک مالی بالا بوده، و عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذار چند رشته‌ای نیز بدون ریسک ارزیابی شده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25382454.1399.5.18.2.2

عنوان مقاله [English]

An Unsystematic Risk Assessment and Analysis of the Associate Stock Market Corporations of the Armed Forces’ Social Security Organization

نویسندگان [English]

• Faranak Mokri 1
• Yavar Dashtbani 2
• Seyed Shamsedin Mirmohseni 3

1 PhD in Economics, Faculty of Economics and Accounting, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran, Iran.

2 PhD in Economics, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

The Corporation of Military Forces Social Security Organization (SATA) invests part of its capital in the Stock Market to enhance the interests of its stakeholders. As such, SATA is required to assess and manage the associated risks. SATA manages shares in several listed companies with the aim of maintaining and promoting financial discipline. The objective of this this study is to assess the risk of companies related to SATA, and thus provide strategies to control those risks. First, by employing the Fama-French regression model, the relationship between the returns of SATA-affiliated listed companies to systematic factors, and the amount of unsystematic risk is estimated using the remainder of the model. Thereafter, unsystematic commercial and financial risks were assessed to obtain better results. The obtained model of unsystematic risk indicates the following order in terms of risk (from higher to low risk); Faravar, Hafari, Fajr, Toril, Vetoka, Kowsar, Parsan, Vaghdir and Maroon symbols. The Fajr, Faravar, Hafari and Toril symbols have an undesirable commercial risk. In terms of financial performance Toril, Hafari, Faravar, Fajr and Parsan symbols have recorded the lowest financial stability respectively. In terms of industry, the insurance group has a good financial and commercial performance, while the transportation and base metals industry have poor performance in both in terms of commercial and financial risks. Moreover, the petrochemical industry has good business performance and high financial risk, while the performance of multidisciplinary investment companies show approximately zero risk.

ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک

در يکی از تقسيمات ريسک، ريسک را به دو قسمت سيستماتيک (بازاری) و غيرسيستماتيک (غيربازاری) تقسيم می‌کنند. خطراتی که يک شرکت برای به دست آوردن بازده بيشتر با آن رو به روست، از طرفی به شرايط جامعه و بازار به صورت کلی (تحولات سياسی، شرايط اقتصادی، آشوب و جنگ، دوران‌های اقتصادی و … ) و از طرف ديگر، به وضعيت داخلی شرکت نظير مديريت شرکت، قيمت محصول، مسائل بازاريابی، مسائل حقوقی، وضعيت سرمايه و … بستگی دارد. خطراتی که مربوط به کل فعاليت‌هاست، ريسک سيستماتيک، و آن قسمت از خطر که مختص هر شرکت و فعاليت است، ريسک غيرسيستماتيک ناميده می‌شود

بتا شاخص ریسک سیستماتیک است. ریسک سیستماتیک نشان دهنده آن بخش از کل ریسک مجموعه سهام است که به دلیل وجود عواملی که کل سهام موجود در بازار را تحت تاثیر قرار می دهند، به وجود آمده و قابل کاهش نمی باشد. از عوامل مهم تحولات ریسک سیستماتیک سیاسی و اقتصادی، چرخه های تجاری، تورم و بیکاری است. سهام عادي از جمله ابزارهايي است كه به دليل مشخص نبودن بازدهي آتي ، باعث بوجود آمدن شك و ترديد سرمايه گذاران مي شود. بنابراين چنانچه شرايطي را فراهم نمود كه بتوان هم به سرمايه گذاران و هم به مديران شركتها در مورد بازار سرمايه آگاهي هاي لازم داده و آنان را با كليه عوامل مؤثر درسرمايه گذاري آشنا نمود، درتصميم گيري به آنان كمك كرده و عامل مؤثري در رونق بازار سرمايه خواهد بود. ريسك و بازده دو عامل كليدي در انواع سرمايه گذاري ها هستند، بازدهي كه يك سرمايه گذار به دست مي آورد قطعي نيست، بنابراين مجبور به تحمل ريسك است ازسوي ديگر در يك سرمايه گذاري عقلاني ريسك غير سيستماتيك با تنوع در سرمايه گذاري ها و صنايع مختلف قابل حذف يا كاهش مي باشد. درواقع در سرمايه گذاري ها مي بايست به مقدار ريسك و بازده توجه نمود.

ریسک سرمایه گذاری

"ریسک" را می‌توان به‌طور ساده نوسان بازدهی تعریف کرد. وقتی قیمت سهمی با دامنه بالا نوسان می‌کند، اصطلاحاً سهم پر ریسک خوانده می‌شود. در بازار سهام دو نوع ریسک مطرح می‌شود: ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک.

ریسک غیر سیستماتیک ریسکی است که در ارتباط با یک سهم خاص باشد. به‌عنوان‌مثال، لغو مجوز تولید دارو برای یک شرکت دارویی می‌تواند سبب افزایش ریسک سهم شود. این نوع ریسک که مربوط به یک شرکت یا صنعت خاص است، ریسک غیرسیستماتیکمی‌گویند. از سوی دیگر، ریسک سیستماتیک ریسکی است که مربوط به‌کل بازار سهام است و به سهم خاصی ارتباط ندارد . بحران‌هایی چون جنگ، ناامنی، زلزله، بحران‌های مالی و … از جمله ریسک‌های سیستماتیک است که کل سهام بازار سرمایه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد .

سبد سرمایه‌گذاری

با توجه به ماهیت ریسک سرمایه گذاری غیر سیستماتیک، امکان کاهش این ریسک در بازار سهام وجود دارد. تشکیل سبد سرمایه‌گذاری (پرتفولیو) راهی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری غیرسیستماتیک است. زمانی که شما مجموعه‌ای از سهام که تنوع کافی داشته باشند، خریداری کنید اثرات منفی و مثبت اخبار و وقایع سهام را که عامل ریسک غیر سیستماتیک هستند، کاهش می‌دهید.

هرچه تعداد سهام در سبد سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری غیرسیستماتیک پرتفولیو کمتر خواهد بود. البته این امر سبب کاهش بازدهی سبد نیز خواهد شد. چرا که برخی سهام در سبد رشد و برخی افت خواهند کرد که این سبب افت بازدهی سرمایه‌گذاری خواهد شد. نکته‌ مهم در خصوص ریسک سبد این‌که امکان کاهش ریسک سرمایه گذاری سیستماتیک با تنوع‌بخشی در سبد سرمایه‌گذاری ممکن نیست. بدین معنا که افزایش تعداد سهام در سبد تأثیری در کاهش ریسک سرمایه گذاری سیستماتیک نخواهد داشت. لذا، همواره سطحی از ریسک برای سرمایه‌گذاران در بازار سهام وجود خواهد داشت .

ریسک سرمایه گذاری

نکته نهایی این‌که حذف کامل ریسک در حوزه سرمایه‌گذاری ممکن نیست و سرمایه‌گذار با قبول سطح معقولی از ریسک بایستی انتظار بازدهی بالاتر از نرخ سود بدون ریسک را خواهد داشت. درواقع اصطلاحاً پاداش تحمل ریسک از سوی سرمایه‌گذاران بایستی بازدهی بالاتری از نرخ بدون ریسک خواهد بود .

منبع:

لینک های مفید

در زیر فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی اصلی جمع آوری شده است. اگر می‌خواهید تا راجع به یک ریسک خاص بیشتر اطلاعات کسب کنید، توضیحات کامل‌تر آن‌ها را در ادامه بخوانید. (لطفاً توجه داشته باشید: این یک لیست کامل و جامع نیست.)
ریسک بازار
ریسک صنعت
ریسک توقف نماد
ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
ریسک نرخ ارز
چرا ریسک سرمایه گذاری اهمیت دارد؟

ریسک صنعت: ریسک مربوط به بخش‌ها و صنایع خاصی از سرمایه گذاری ریسک صنعت گفته می‌شود. برای مثال سهام شرکت های پتروشیمی در معرض ریسک هایی قرار دارند که شرکت های دارویی ممکن است متأثر از آن نوع ریسک ها نباشند.

ریسک توقف نماد: این نوع ریسک زمانی رخ می‌دهد که قیمت آغازین سهام یک شرکت بعد از توقف و بسته شدن نماد شرکت با قیمت نهایی در روز بسته شدن نماد آن تفاوت قابل‌توجهی داشته باشد. ریسک توقف نماد می‌تواند بین پایان یک روز و آغاز روز بعد اتفاق بیفتد. ریسک توقف نماد در طول یک آخر هفته یا یک تعطیلات واضح‌تر می‌شود، جایی که اتفاقات زیادی از زمان تعطیل شدن در روز چهارشنبه و بازگشایی در روز شنبه می‌تواند رخ دهد. اطلاعاتی که ممکن است بعد از بسته شدن نماد شرکت منتشر شود و رخدادهای اقتصادی و سیاسی تنها بخشی از کاتالیزورهایی هستند که می‌توانند این نوع ریسک را تقویت کنند.

ریسک نرخ بهره: ریسک نرخ بهره غالباً به طور واضحی در سرمایه گذاری اوراق مشارکت قابل مشاهده است، جایی‌که افزایش نرخ بهره بانکی منجر به کاهش قیمت اوراق مشارکت می‌شوند و به ارزش سرمایه گذاری های اوراق مشارکت آسیب می‌رسانند. کاهش نرخ بهره تاثیرعکس داشته و به افزایش قیمت اوراق مشارکت منجر می‌شود. ریسک نرخ بهره همچنین می‌تواند به کلاس‌های دارایی دیگر، مثل سهام شرکت ها نیز سرایت کند، جایی که نرخ های بهره بالاتر ممکن است نتیجه تلاش‌های سیاست بانک مرکزی برای مبارزه با تورم یا تسلط بر رشد سریع اقتصادی باشد، امری که می‌تواند باعث شکل‌گیری رکود در اقتصاد شود. به عبارتی اثر نرخ های بهره بالاتر ممکن است به کاهش فعالیت اقتصادی منجر شود که درنتیجه آن به ارزش سهام شرکت ها آسیب وارد می‌شود. نرخ های بهره پایین برای تحریک رشد اقتصادی می‌تواند تأثیر مثبتی بر همان دارایی ها بگذارد، ولی باز هم تضمینی برای این رابطه وجود ندارد و افزایش و کاهش نرخ بهره می‌تواند آثار پیش‌بینی‌نشده‌ای بر اقتصاد داشته باشد.

ریسک سرمایه گذاری مجدد: فرض کنید شما در یک نوع اوراق مشارکت سرمایه گذاری کرده‌اید که بازده سالانه ۲۲ درصد داشته است. اکنون که شما به سررسید این اوراق نزدیک می‌شوید، باید به دنبال گزینه جدیدی برای سرمایه گذاری باشید تا پولی که از محل سررسید اوراق مشارکت قبلی دریافت می‌کنید در جای جدید سرمایه گذاری کنید؛ اما به دلیل کاهش نرخ بهره و تغییر شرایط اقتصادی، نمی‌توانید سرمایه گذاری جدیدی پیدا کنید که با همان نرخ ۲۲ درصد یا بیشتر به شما سود پرداخت کند. به همین دلیل ناچارید در اوراقی سرمایه گذاری کنید که سود ۱۸ درصد عاید شما می‌کند. به این نوع ریسک، ریسک سرمایه گذاری مجدد گفته می‌شود.