سهام شناور آزاد (Free Float) و نحوه محاسبه آن در بورس
سهام شناور (Floating stock) که به آن سهام شناور آزاد (Free Float) نیز می‌گویند، در تابلوخوانی یکی از المان‌هایی است که معامله‌گران بازار بورس زیاد با آن سر و کار دارند. در نظر گرفتن سهام شناور آزاد برای انجام معاملات و تحلیل سهام بورسی، یکی از ضروریات است .
سهام شناور آزاد چیست؟
به طور کلی سهام هر شرکت دو نوع سهامدار دارد.
- سهامداران عمده: سهامداران راهبردی یا عمده هستند که در دوره‌ای بلند مدت روی سهام شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این سهامداران شامل اشخاص حقوقی یا حقیقی می‌شوند که معمولاً مالک بیش از ۵ درصد سهام شرکت هستند. این سهامداران معمولاً سهم خود را نمی‌فروشند به این دلیل که با تعداد سهام‌هایی که در دست دارند تقریباً مالکیت شرکت را در اختیار دارند.
- سهامدارن عادی: سرمایه‌گذارانی هستند که در شرایط مختلف، بخشی از سهام قابل معامله را در بازار بورس را خریداری کرده‌اند. سهام شناور یا سهام شناور آزاد به این دسته از سهامداران اطلاق می‌شود که معمولاً کمتر از ۵ درصد از سهام یک شرکت را در بر می‌گیرند. در واقع به سهام این سهامداران خرد، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. هدف این افراد از خرید سهام شناور آزاد، تاثیر‌گذاری بر تصمیمات مدیریت و همچنین مدیریت شرکت نیست، بلکه کسب سود از سهام خریداری شده است.
بالا بودن میزان سهام شناور به چه معناست؟
در معاملات بورسی معمولا ۲۴ درصد از کل سهامداران، حاضر می‌شوند که سهام خود را بفروشند و قصد نگهداری و کسب کرسی مدیریتی ندارند. در واقع ۲۴ درصد از کل ۷۸ میلیارد سهم، ۱۸ میلیارد و ۷۲۰ میلیون سهم می‌شود. با وجود این درصد، متوجه می‌شویم که چه میزان از سهامداران مایل به عرضه یا فروش سهم خود هستند و این موضوع چقدر باعث کاهش یا افزایش ریسک معاملات در خرید و فروش می‌شود .
در حقیقت، هر چقدر شناوری سهام بزرگ‌تر باشد، یعنی اینکه تمایل سهامداران برای نگهداری سهام کمتر است. در اینگونه شرایط، ریسک نگهداری سهم افزایش پیدا می‌کند، چرا که عده‌ای می‌توانند با عرضه و فروش سهم، بازار را تحت تاثیر قرار دهند.
نحوه محاسبه سهام شناور آزاد
برای محاسبه سهام شناور آزاد بایستی ترکیب سهامداران را مورد بررسی قرار دهیم و سپس تعداد سهامداران عمده یا راهبردی را مشخص کنیم. هنگامی که تعداد این سهامداران را مشخص کردیم از کل سهامداران کم می‌کنیم. اختلاف این معادله همان سهام شناور آزاد است که می‌توانیم درصد آن را نیز به دست بیاوریم.
تاثیرات سهام شناور بر قیمت سهم و سهامداران
در تمامی بورس‌های بین‌المللی شرکت‌هایی که شناوری سهم کمتر از ۲ درصد را دارند، معمولا از لیست شرکت‌های بورس حذف می‌شوند. اگر شرکتی نمی‌خواهد حداقل یک چهارم سهمش را در اختیار مردم قرار دهد، پس نباید در لیست شرکت‌های بورسی وجود داشته باشد . عکس این موضوع نیز صادق است. اگر شرکتی سهم شناوری بالایی داشته باشد، سریع‌تر و زودتر عرضه می‌شود، در نتیجه تعداد سهامداران خرد یا سهامداران مردمی بیشتر می‌شود و امکان دستکاری یا تغییر قیمت‌ها توسط مدیران و تصمیم‌گیرندگان شرکت کاهش پیدا می‌کند .
اما اگر شرکتی سهم شناوری خیلی کمی داشته باشد، به راحتی با تصمیم هر یک از مدیران و تصمیم‌گیرندگان شرکت، شرایط شرکت متغیر می‌شود. در واقع مدیران در اینگونه شرکت‌ها می‌توانند نظرات و تصمیمات خود را دخیل کرده و به سمت اهداف مورد نظرشان هدایت کنند. در این شرکت‌ها به راحتی می‌توان با سرمایه کم، قیمت و بازار را در دست گرفت و کاهش یا افزایش قیمت کاذب در آن ایجاد کرد و یا با شایعه پراکنی سهامداران، افراد را ترغیب به خرید یا فروش سهم کرد، اما در شرکت‌هایی که درصد سهم شناوری بالایی دارند، معاملات سهام به آشنایی با سهام شناور و گره معاملاتی راحتی تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد. در واقع در چنین شرکت‌هایی، سهامداران و حجم بالای معاملات مانع از نوسانات زیاد سهم می‌شود.
شاخص شناور آزاد چیست؟
معمولاً یکی از معیار‌های رونق اقتصادی یا رکود بازار به واسطه شاخص‌ها مشخص می‌شود. رکود یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص می‌شود؛ به عبارت دیگر معامله‌گران یا فعالان بازار سرمایه با استفاده از شرایط شاخص‌ها می‌توانند وضعیت کلی بازار را بررسی کنند و حتی تغییرات احتمالی آتی قیمت‌ها را پیشگویی کنند .
یکی از انواع شاخص‌های مهم در بازار سهام شاخص شناور آزاد است. این واژه بیانگر عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در چند یا یک متغییر را در یک بازه زمانی خاص، مشاهده کرد.
محاسبه شاخص شناور آزاد
محاسبه این شاخص دقیقا مانند شاخص کل است. با این تفاوت که در وزن‌دهی در سبد شاخص، به جای استفاده از سهام کل منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد استفاده می‌شود. هدف اصلی محاسبه شاخص سهام شناور در واقع بررسی و ردیابی رفتار قسمتی از بازار است که توان نقدشوندگی بیشتری دارند .
شناوری سهم چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟
به طور کلی ارتباط تنگاتنگی بین سهام شناور آزاد و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت معمولی، شرکت‌هایی که سرمایه کمتر دارند پتانسیل بالایی برای رشد قیمت در آینده دارند، اما میزان ریسکشان نیز بسیار زیاد است. در واقع می‌توان این طور گفت که تغییرات سود در شرکت‌هایی که سرمایه کمتری دارند، زیاد است، که البته برای شرکت‌های بزرگ عکس این قضیه مصداق دارد. شرکت‌هایی که سرمایه بیشتری دارند، پتانسیل رشد کمتر و از طرفی ریسک کمتری دارند .
حداقل سهام شناور آزاد چقدر است؟
حداقل میزان سهام شناور آزاد شرکت‌ها ۵ درصد است. ولی حداکثری برای آن وجود ندارد چرا که یک سهامدار راهبردی یا عمده می‌تواند تمامی سهم خود را با رعایت شرایط و ضوابط در قالب عرضه خرد به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام را افزایش دهد.
نکات معاملاتی در سهام شناور بالا و پایین
شرکت‌هایی که میزان شناوری پایینی دارند، معمولا نوسان‌های بالایی را تجربه می‌کنند و خرید و فروش آنها تقریبا دشوار است، چرا که سرمایه‌گذاران تمایلی به معامله آنها ندارند و در نتیجه حجم معاملات کمتری و میزان نوسان‌های بیشتری دارند. در واقع سهام با شناوری پایین، ریسک معامله بالایی دارد. اگر چه سهام با شناوری بالا هم قابلیت نقدشوندگی بالاتری دارد، اما این همیشه نشانه خوبی نیست، چرا که سهامداران عمده شرکت، به سهم یا اعتمادی ندارند یا به طور کلی تعهدی نسبت به کنترل قیمت سهم ندارند.
بهترین میزان سهام شناور چند در صد است؟
از آنجایی که سهام شناور آزاد جز متغیرهای اثرگذار بر افزایش نقدینگی و کارآیی بازار است، پس باید میزان معقول و مناسبی داشته باشد.
سهام شناوری بالا معمولا باعث نوسانات زیاد سهام می‌شود و سهام شناوری خیلی کم هم باعث خشک شدن کل سهم و همچنین بروز مشکل در خرید و فروش سهام می‌شود.
معمولا ۲۰ تا ۳۵ درصد سهام شناوری معقول و مناسب است، زیرا در این شرایط نوسانات سهم متعادل است و باعث می شود تا نماد قابل اعتمادتر شود. به طور کلی حداقل میزان شناوری سهام شرکت در بازار ایران ۵ درصد است، اما هیچ سقف مشخصی برای حداکثر میزان سهام شناور وجود ندارد.
جمع‌بندی
در این مقاله با سهام شناور آشنا شدیم و متوجه شدیم که منظور از میزان سهام شناور همان بخشی از سهام شرکت است که تحت مدیریت و مالکیت سهامداران جز یا خرد قرار دارد. سهامدارانی که معمولاً برای خرید و فروش سهام کوتاه،مدت و همچنین کسب سود، دست به معامله می‌زنند و هدفشان به هیچ وجه مدیریت شرکت یا دخالت در امور مدیریتی نیست. در این مطالب متوجه شدیم که درصد سهام شناور تمامی شرکت‌ها در بورس ممکن است که تحت تاثیر معاملات سهامداران عمده در بازار، کم یا زیاد شود. همچنین دریافتیم که بهتر است سرمایه‌گذاران و معامله‌گران خرد، سهام‌هایی را خریداری کنند که درصد شناور‌شان متعادل یا نزدیک به سطح متوسط بازار باشد.
گره معاملاتی و نحوه رفع آن در بورس
تابلو خوانی یکی از شیوه‌های تجزیه و تحلیل بازار‌های مالی است که در در آن به مفاهیمی چون حجم معاملات، ارزش معاملات، تعداد معاملات و قدرت خریدار و فروشنده پرداخته می‌شود. گره معاملاتی نیز از معضلاتی هست که در تحلیل تابلو به آن پرداخته می‌شود. در این مقاله از سری مقاله‌های آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، جزئیات گره معاملاتی و پیامدهای آن در سهم را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
گره معاملاتی چیست؟
سهام در بازار بورس ایران دارای محدودیت دامنه نوسان قیمت هستند، از این رو در سهام کوچک احتمال تشکیل صف‌های خرید و فروش سنگین وجود دارد. در این مواقع اگر سهامداری به سرمایه خود نیاز داشته باشد نمی‌تواند از صف فروش خارج شود. یا بالعکس اگر سهامداری قصد خرید سهمی را داشته باشد، اجازه ورود به سهم را پیدا نخواهد کرد.
اگر روزهایی که سهم با صف سنگین همراه است طولانی شود به اصطلاح گره معاملاتی در بورس رخ داده است.
برای آنکه بدانید گره معاملاتی چیست؟ اینگونه می‌توان بیان کرد که، گره معاملاتی در بورس زمانی رخ می‌دهد که سهم طی روزهای متوالی (حداقل 5 روز) با صف خرید یا فروش سنگین همراه می‌شود و امکان معامله آن برای سهامداران وجود ندارد.
در چنین مواقع حجم مبنا و قیمت پایانی سهم نسبت به رو معاملاتی قبل تغییر چندانی نخواهد داشت.
قانون گره معاملاتی
آخرین قانون گره معاملاتی مربوط به سال 1398 است که طبق مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس، سهامی مشمول فرآیند رفع گره معاملاتی قرار می‌گیرند که در روزهای متوالی با مشکل صف خرید و فروش همراه می‌شوند.
بنابراین هرگاه سهمی به مدت حداقل 5 روز کاری در سقف یا کف دامنه نوسان قیمت قرار بگیرد، و کمتر از 2 برابر حجم مبنا معامله شود، مشمول قانون گره معاملاتی خواهد شد.
هدف از قانون رفع گره معاملاتی، باز شدن صف‌های خرید و فروش و روان شدن معاملات سهامی است که امکان معامله کردن آن ها به دلیل تشکیل صف، کم است.
دستورالعمل رفع گره معاملاتی چیست؟
نقدشوندگی ویژگی بارز بازار بورس است، بنابراین باید برای رفع مشکل گره معاملاتی راه حلی وجود داشته باشد. رفع گره معاملاتی راه حل این مشکل است.
اینکه گره معاملاتی در چه مواقعی رخ می‌دهد ، بستگی به موارد زیر دارد:
- حداقل 5 روز متوالی معاملات سهم در حداکثر دامنه نوسان مجاز در روز قرار می‌گیرد که موجب شکل‌گیری صف خرید خواهد شد.
- حداقل 5 روز متوالی معاملات سهم در حداقل دامنه نوسان مجاز در روز قرار می‌گیرد که موجب شکل‌گیری صف فروش خواهد شد.
- در شرکت‌هایی با سه میلیارد (و بیشتر) سهم، حداقل یک برابر حجم مبنا و سایر شرکت‌ها دوبرابر حجم مبنا در حداقل 5 جلسه معاملاتی، به دلیل عدم تقارن قیمت‌ها و تشکیل شدن صف، معامله‌ای صورت نمی‌گیرد.
- همچنین سهامی که در چنین وضعیتی قرار می‌گیرند به طور متوسط کمتر از 5 درصد حجم مبنای خود معامله می‌شوند.
نکته: ناظر بازار تشخیص می‌دهد که چه سهامی مشمول گره معاملاتی هستند. ممکن است سهمی شرایط ذکر شده فوق را داشته باشد اما مشمول گره معاملاتی نباشد. علت این است که ناظر دلیل آن را صف‌های ساختگی، معاملات دستکاری شده یا مشکوک، نسبت P/E سهم و . می‌داند، به همین خاطر نماد را مشمول گره معاملاتی نخواهد کرد.
ماده‌واحده: در صورتی که شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از 150 میلیارد ریال مشمول گره معاملاتی شوند، با پیشنهاد مدیریت بازار بورس تهران و با ذکر دلایل و مشروط بر تأیید مدیر عامل شرکت بورس، رفع گره و عدم اعمال حجم مبنا صورت می‌گیرد.
در صورت قرار گرفتن شرکت‌هایی با سرمایه کمتر از ۱۵۰ میلیارد ریال در گره معاملاتی، رفع گره و عدم اعمال حجم مبنا با پیشنهاد مدیریت بازار بورس تهران همراه با ذکر دلایل مربوطه و تأیید مدیرعامل شرکت بورس صورت می‌پذیرد.
مدیرعامل بورس حداکثر تا 5 روز کاری می‌تواند قانون گره معاملاتی را در مورد سهام برخی از شرکت‌ها اعمال نکند.
دامنه نوسان در رفع گره معاملاتی
دامنه نوسان نمادهای معاملاتی که طبق اعلام سازمان بورس و به تشخیص ناظر بازار، مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی می‌شوند به این صورت خواهد بود که از همان ابتدای روز معاملاتی بعد، در زمان بازگشایی به‌صورت حراج ناپیوسته و با دو برابر دامنه نوسان قیمت مجاز روزانه بازگشایی می‌شود و کشف قیمت صورت می‌گیرد. سپس در حراج پیوسته با دامنه نوسان مجاز قیمت و باتوجه به قیمت کشف شده در حراج ناپیوسته، معاملات صورت می‌گیرد.
برای آشنایی بیشتر با نمادهایی که بنا بر اعلام سازمان بورس مشمول گره معاملاتی می‌شوند، ماده 22 آشنایی با سهام شناور و گره معاملاتی دستورالعمل نحوه انجام معاملات در بورس را مطالعه کنید.
مثال: در بورس ایران اکثر نمادها دامنه نوسان 5 درصدی دارند. اگر قیمت سهمی 2000 تومان باشد و در 10 جلسه معاملاتی متوالی سهم با صف خرید همراه باشد، در صورتی که ناظر بازار تشخیص دهد سهم مشمول گره معاملاتی شده است، بازگشایی آن به این صورت خواهد بود:
همانطور که گفته شد، در روز معاملاتی بعد و در زمان پیش گشایش، سهم به مدت 30 دقیقه در حراج ناپیوسته با دامنه 10 درصد (2 برابر دامنه مجاز نوسان روزانه) در بازه قیمتی 1800 تا 2200 تومان عرضه می‌شود.
فرض کنید معامله‌گران روی قیمت 2100 تومان رقابت می‌کنند. پس از آنکه در این مرحله کشف قیمت صورت گرفت (2100 تومان)، معاملات سهم در مرحله حراج پیوسته به‌صورت عادی و با دامنه نوسان 5 درصد انجام می‌شود (بازه قیمتی 1995 تا 2205).
نکته: برای سهامی که مشمول گره معاملاتی هستند، حداکثر تا 5 روز معاملاتی متوالی، برای محاسبه قیمت پایانی نماد مربوطه، حجم مبنا در نظر گرفته نمی‌شود. این امر موجب می‌شود تا قیمت پایانی بدون توجه به حجم معاملات تغییر پیدا کند.
چه شرکت‌های مشمول گره معاملاتی می‌شوند؟
ناظر بورس پیش از شروع روز معاملاتی با انتشار پیام در قسمت "پیام‌های ناظر بازار" سایت بورس اوراق بهادار تهران «TSETMC»، مشخص می‌کند در روز معاملاتی پیشرو چه شرکت‌هایی مشمول آشنایی با سهام شناور و گره معاملاتی گره معاملاتی هستند و از این طریق، اسامی این شرکت‌ها را به اطلاع سهامداران و معامله‌گران خواهد رساند.
از طریق سامانه معاملاتی بازار سرمایه، نمادهایی که مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی قرار می‌گیرند، به اطلاع‌رسانی می‌شود.
مزایای رفع گره معاملاتی
از مزایای قانون رفع گره معاملاتی سهام این است که موجب روان شدن معاملات سهام و افزایش نقدینگی می‌شود و محدودیتی در خرید یا فروش سهم در قیمت مشخص شده برای سهامداران وجود نخواهد داشت، یعنی از قفل شدن سهم جلوگیری می‌کند.
علاوه بر این، نظارت دقیق ناظران بازار بر معاملات، موجب می‌شود که از دستکاری در قیمت نیز جلوگیری می‌شود. به این ترتیب مانعی جهت ضرر سهامداران خرد است.
معایب رفع گره معاملاتی
با وجود مزایای اعمال رفع گره معاملاتی، این اقدام مضراتی نیز دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به این نکته اشاره کرد: زمانی که سهم با صف فروش مواجه است برای رفع گره معاملاتی، محدوده‌ای برای قیمت قائل نیستیم و طبیعتا با فشار فروشی که با آن رو به رو هستیم، قیمت سهم با افت شدید را تجربه خواهد کرد. بدون شک این موضوع باعث ضرر و اعتراض سهامدارن خرد می‌گردد .
جمع‌بندی
زمانی که برای سهمی حداقل 5 روز متوالی صف تشکیل شود، ناظر بازار بنا بر تشخیص خود می‌تواند اعلام مشمولیت گره معاملاتی کند و جهت اطلاع سهامداران، پیام آن را نیز در سایت Tsetmc منتشر می‌کند.
سهامی که در روز معاملاتی بعد در مرحله پیش گشایش با دو برابر دامنه نوسان مجاز قیمت و سپس در مرحله گشایش با قیمت مجاز روزانه باز می‌شوند، احتمالاً جزو سهام مشمول فرآیند تعلیق قرار گرفته‌اند.
اگر بخواهیم به مزایا و معایب رفع گره معاملاتی اشاره کنیم، اینگونه می‌توان نتیجه گرفت که در صورت اجرای صحیح مقررات، رفع گره معاملاتی برای سرمایه‌گذاران و بازار سرمایه کارآمد است. زیرا موجب افزایش نقدینگی در سهام و حمایت از سهامداران در برابر دلالان می‌شود.
همچنین توجه ناظر موجب می‌شود تا از دستکاری در قیمت محصول، رشد یا افت بدون دلیل و سفته‌بازی در سهم جلوگیری شود.
گره معاملاتی به چه معناست؟
اگر یک نمادی برای مدت طولانی صف خرید یا فروش باقی بماند و حجم کافی معامله نشود اصلاحا می گویند این سهام دچار گره معاملتی شده و آنگاه می تواند مشمول قوانین رفع گره بشود. برای اینکه سهامی مشمول قوانین رفع گره شود باید آن سهام:
1) با وجود برخورداری از صف سفارش خرید یا فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل معادل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌هایی با تعداد سهام ۳ میلیارد و بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت‌ها، حداقل به مدت ۵ روز مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این کمتر از ۵% حجم مبنا باشد. .
2) کلیه معاملات آن سهام در ۵ روز متوالی در سقف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.
3) کلیه معاملات آن سهام در ۵ روز متوالی در کف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.
اگر سهامی طبق شرایط بالا در گره افتاده بود و مشمول قوانین رفع گره معاملاتی شود آنگاه در روز بعد دامنه نوسان قیمت آن بجای 5% مرسوم، به 10% افزایش پیدا می کند. مثلا سهامی که برای مدت طولانی صف خرید بود و معامله نمی شد حالا 10% بیشتر از قیمت های قبلی باز می شود و می تواند تا 5% نیز بالاتر رود. سهام هایی که قرار است در روز آینده، رفع گره معاملاتی شوند از طریق پیام ناظر بورس در سایت «TSETMC» اطلاع رسانی می شوند.
آشنایی با سهام شناور و گره معاملاتی
در این قسمت قصد داریم به دو آیتم مهم و کاربردی بپردازیم.
اولین آیتمی که به آن می‌پردازیم ” سهام شناور” است.
سهام شناور درصدی از تعداد سهام شرکت است که در اختیار سهامداران جزءای که کمتر از 5 درصد باشد، قراردارد.
سهام شناور عددی‌است که از نتیجه کسر تعداد سهام در دست سهامداران راهبردی از کل سهام شرکت به دست‌می‌آید.
سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که
سهامداران راهبردی چه معنی‌ای دارد و چه کسانی هستند؟
سهامداران راهبردی سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت قصد واگذاری سهام خود را ندارند و معمولاً برای اعمال حق مدیریت خود، این سهام را به فروش نمی‌رسانند.
به طور کلی می‌توانیم اینگونه تعریف کنیم که سهام شناور شامل آن بخش از سهام متعلق به دولت و سهامداران عمده اداره کننده‌ی شرکت نمی‌شود که به هیچ وجه حاضر به فروش سهام خود نیستند.
اکنون با یک مثال ساده و کاربردی مفهوم سهام شناور را بهتر درک می‌کنیم.
فرض کنید که 80 درصد سهام یک شرکتی را یک موسسه در اختیار دارد که آن موسسه هم هیچ وقت آن سهام را به فروش نخواهد رساند.
پس نتیجه‌ای که می‌توانیم بگیریم این است که این شرکت فقط 20 درصد سهام شناور دارد
که همان 20 درصد هم در بازار مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد.
این نسبت در تعیین درصد نقد شوندگی سهام تاثیر بسیار زیادی دارد.
در بسیاری از بورس‌های دنیا، شرکت‌هایی که کمتر از 25 درصد سهام شناور آزاد داشته‌باشند از بورس حذف می‌شوند.
گره معاملاتی
دومین آیتمی که به آن خواهیم پرداخت، گره معاملاتی است.
معمولاً در شرکت‌های دارویی می‌توانیم این بحث را به کرات داشته باشیم.
گره معاملاتی وضعیتی است که در آن، یک نماد معاملاتی به رغم برخورداری از صف سفارش خرید یا فروش حداقل یک برابر حجم مبنا با شرکت‌هایی با 3 میلیارد سهم یا بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت‌ها به علت عدم تقارن قیمت‌های درخواست خرید و فروش حداقل به مدت 10 جلسه معاملاتی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه‌اش در این دوره کمتر از 5 درصد حجم مبنا باشد.
برای رفع گره معاملاتی، تأثیر حجم مبنا در محاسبه‌ی قیمت پایانی نماد مورد نظر برای دوره‌ی مشخصی که از 5 جلسه معاملاتی بیشتر نیست، حذف می‌شود.
این راهکاری است که برای رفع گره معاملاتی وجود دارد و معمولاً چیزی که زیاد دیده شده است این است که یک نمادی وقتی به گره معاملاتی میخورد ( با فرض اینکه مدت زیادی صف خرید است و به اندازه حجم مبنا معامله نمی‌شود) حجم نوسان را در یک روز بیشتر می‌کنند.
همانطور که اطلاع دارید حد نوسان بورس ایران روزانه 5 درصد منفی و 5 درصد مثبت است.
چیزی که زیاد در سهام ها دیده شده است این است که سهمی که مدت زیادی در صف خرید است یک روز حد نوسان آن را 15 درصد اعلام می‌کنند.
مثلا در سال گذشته برای نماد خودرویی خمحور این اتفاق افتاد.
و امسال هم برای نماد درازک چنین اتفاقی رخ داده است.
یعنی سهم مدت زیادی صف خرید بود.
یک روز حد نوسانش را 15درصد کردند که گره معاملاتی آن باز شود تا به روال عادی برگردد.
این اتفاق باعث می‌شود که سهامداران سهم خود را در یک روز بفروشند و بجای 5 درصد، 15 درصد سود کنند.
تعریف سهام شناور
پس از تعریف گره معاملاتی یکی دیگر از مواردی که در بازار سهام ایران بسیار مورد استفاده قرار می گیرد اصطلاح سهام شناور است. سهام شناور از آن دسته از اصطلاحاتی است که در خرید سهام یک شناور بایستی مورد توجه سرمایه گذاران و معامله گران قرار گیرد. به طوری که عدم توجه به این مورد می تواند باعث ضررهای جبران ناپذیری برای معامله گران و سرمایه گذاران به همراه داشته باشد.
پس از تعریف گره معاملاتی یکی دیگر از مواردی که در بازار سهام ایران بسیار مورد استفاده قرار می گیرد اصطلاح سهام شناور است. سهام شناور از آن دسته از اصطلاحاتی است که در خرید سهام یک شناور بایستی مورد توجه سرمایه گذاران و معامله گران قرار گیرد. به طوری که عدم توجه به این مورد می تواند باعث ضررهای جبران ناپذیری برای معامله گران و سرمایه گذاران به همراه داشته باشد. در ادامه با تعریف سهام شناور با نت نوشت همراه باشید.
تعریف سهام شناور
سهام شناور عبارت است از میزان سهمی که به صورت بالقوه امکان عرضه آن در بازار وجود دارد. به طور کلی سهام کل یک شرکت به سه بخش اصلی قابل تقسیم است:
- درصدی از سهام عمده یک شرکت ممکن است در اختیار یک آشنایی با سهام شناور و گره معاملاتی یا دو سهام دار عمده باشد که سیاست این سهام داران بر مبنای نگهداری و مدیریت بلند مدت بر شرکت است.
- درصدی از سهام شرکت ها در اختیار سهامداران عمده یا حقوقی است اما در صورت رسیدن قیمت سهم به سطحی خاص از قیمت، سهامداران آمادگی عرضه سهم را دارد.
- معمولا درصد خاصی از سهم نیز در اختیار سهامداران حقیقی و جزء است که اصلی ترین بازیگران عرضه و تقاضا برای یک سهم هستند.
منظور از سهام شناور در این مطلب، مقدار سهامی است که در اختیار دو گروه دوم و سوم است. طبق نظر سازمان بورس اوراق بهادار و بر اساس استانداردهای بین المللی، حد منطقی برای سهام شناور یک شرکت که قابلیت قرار گرفتن سهم در روند طبیعی عرضه و تقاضا را داشته باشد، ۲۰ درصد است. به عبارت دیگر اگر سهامداران عمده یک شرکت حاضر نباشند که ۲۰ درصد از سهام خود را در بازار عرضه نمایند، اصولا دلیلی بر ادامه حضور در بازار اوراق بهادار ندارند. به این دلیل که وقتی عرضه ای اتفاق نیفتد دلیلی بر وجود تقاضا و از آن طرف کاهش یا افزایش قیمت بی معنا خواهد بود. ناگفته نماند که طبق آخرین اطلاعیه بورس کلیه شرکت ها بر اساس دستورالعمل پذیرش شرکت های در بورس به مدت ۲ سال فرصت دارند تا حداقل ۲۰ درصد از سهام خود را شناور سازند.
دیدگاه شما